Çocuğuma Nasıl Sınır Koyarım? Sınır Koymanın Faydaları Nelerdir?
Çocuğuma Nasıl Sınır Koyarım? Sınır Koymanın Faydaları Nelerdir?
Sınır koymak nedir?
Sınır koymak, çocuğun kendisini güvende hissederek hareket edebileceği alanı belirlemesine yardımcı ve yol gösterici olacak işaretleri çocuğa göstermek ve öğretmektir. Sınır koymak, çocuğun neleri yapıp, neleri yapamayacağını belirler ve sağlıklı gelişim için gereklidir. Çocuğu baskılamak, katı sınırlar koymak, her yönden kontrol altına almak demek değildir.
Çocuklar neden sınırlara ihtiyaç duyarlar?
Çocuklar içinde bulundukları dünyayı tanımak ve keşfetmek isterler. Bu süreçte de onları yönlendirici ipuçlarına ihtiyaç duyarlar. Sınırlar önemlidir çünkü çocuğa güvende olduğunu hissettirir. Keşfe çıktığı dünyada yapması ve yapmaması gerekenleri ve sergilediği davranışların sonuçlarıyla başa çıkmasını öğretir.
Çocuğa sınır koymanın faydaları:
Kurallar, sınırlar bizim hayatımızı kolaylaştırdığı gibi çocuklarında hayatını kolaylaştırır. Bizler yetişkin olarak hayatımızda sınırlara ve kurallara ihtiyaç duyarken çocukların bilişsel seviyesini düşündüğümüzde sınırlara, kurallara ve rutinlere ne kadar çok ihtiyaçları olduğunu anlayabiliriz. Çocuklar sınırlar olduğunda kendilerini güvende hissedebilirler. Örneğin, trafik ışıklarının olmadığını düşünün. Muhtemelen kendinizi güvende hissetmezsiniz. Bu örnekteki gibi, sınırlar olmazsa çocuklar için pek çok şey de daha karmaşık hale gelebilir. Sınırlar aynı zamanda çocukların sosyal becerilerinin gelişmesine de katkı sağlar. Bu şekilde çocuklar sosyal hayattaki kurallara uyum sağlamakta zorlanmazlar, hangi davranışının kabul gördüğünü, hangi davranışının kabul görmediğini öğrenirler fakat sınırlar olmazsa ve çocuğunuza onaylamadığınız bir davranışı yapmasına izin verirseniz, çocuğunuza o davranışının yanlış olduğunu öğrenmesini engellemiş olursunuz. Sınır ve kurallarla birlikte çocuklar; sorumluluk alma, kendini kontrol etme ve kendi kararlarını vermeyi öğrenirler. Çocuğa sınır koyarken, anne ve baba çocuğun yaptığı ve yapmak istediği davranışların sonunda bazı alternatifler sunar. Çocuk bunlardan birini seçer ve seçtiği seçeneğin sonucunu kabul eder. Bu şekilde çocuk duygusunu geliştirir.
Tüm çocuklar koyulan sınırları test etmeye çalışır. Bu durum ebeveynlerin canını sıkabilir, zaman zaman onları yorabilir fakat sınırladı test etmek ve anne-babaya meydan okumak, bir çocuğun hangi davranışlarının kabul edilebilir ve hangilerinin kabul edilemez olduğunu öğrenmesini sağlar. Çocuğunuza hayır dediğiniz zaman, istediği şeyi onaylamadığınızı söylemiş olursunuz, o da bunun açık ve net bir sınır olduğunu anlar. Tam tersi, evet dediğinizdeyse istediği şeyi onayladığınızı söylemiş olursunuz. Bu aynı zamanda, aslında evet demek istemediğiniz ama çocuğunuz sizi yıprattığı ve onunla tartışamayacak durumda hissettiğiniz veya kötü adam/kadın olmak istemediğiniz için yine de evet dediğiniz durumlarda da geçerlidir. Bu gibi durumlarda çocukta bir kafa karışıklığı yaratmamak adına, çocuğunuza yalnızca onun yararına ise evet deyin, çünkü evet dediğinizde aslında öyle olmasa da istediği şeyi onayladığınızı varsayar.
Çocuklar sınırlara ve kurallara uymadığı zaman ebeveynler neler yapmalı?
Öncelikle çocuk sınır ihlali yapmak istediğinde ya da yaptığında hemen tepki göstermek yerine nedenlerini düşünün. Çocuklar zaten tedavi gereği zor bir süreçten geçtiği için onları dinlemek, anlamaya çalışmak çok daha önemli. Böyle bir durumda öncelikle çocuğunuzun anlatacaklarını dinleyin, ihlal etmek istediği veya ettiği sınırlara uygun sonuçlar belirleyin ve bu sonuçların ne olacağını önceden net bir şekilde açıklamayı unutmayın. Unutmayın ki tutarlı ve hepsinden öte kararlı olmak oldukça önemli. Tutarlı olunmazsa, çocuk yaptığı davranışın karşılığında ne alacağını ön göremez ve davranışını ona göre ayarlayamaz. Bu da onda kafa karışıklığına sebep olur.
Çocuğa sınır koyma ile ilgili ailelere öneriler:
Öncelikle çocuklara vermek istediğimiz mesajı net ve doğrudan vermelisiniz çünkü onlar kuralları ve kabul gören davranışları bilerek doğmuyorlar. Ebeveynler olarak bizim işimiz onlara öğretmek olduğu için kurallarımızı açık ve net biçimde anlatmalıyız. Kuralları söz ve davranışlarımızla öğretebiliriz fakat sözlerimizle davranışlarımız uymadığında çocuklar, sözlerimizi duymazdan gelir, davranışlarıyla bizleri deneyebilirler. Bu şekilde karşıdan gelecek tepkiye göre davranışlarını deneyimlerine göre ayarlamayı öğrenirler. Sınır koymanın zor olduğu çocuklar kurallarımızı ve beklentilerimizi belirlemek için sınırları zorlarlar. Bu tepkiler normaldir fakat her çocuğun mizaç özellikleri birbirinden farklı olduğu için her çocuktan farklı tepkiler görebiliriz. Çocukla ebeveyn arasındaki olumsuz ilişki de sınır koymayı zorlaştırabilir. Çoğu durumda sorun, sınırlar konusunda net olmayan iletişimden kaynaklanır. Bu sebeple sınırları belirlemek için net ve doğru bir iletişim kurmak oldukça önemlidir.
Sınır koymak nedir?
Sınır koymak, çocuğun kendisini güvende hissederek hareket edebileceği alanı belirlemesine yardımcı ve yol gösterici olacak işaretleri çocuğa göstermek ve öğretmektir. Sınır koymak, çocuğun neleri yapıp, neleri yapamayacağını belirler ve sağlıklı gelişim için gereklidir. Çocuğu baskılamak, katı sınırlar koymak, her yönden kontrol altına almak demek değildir.
Çocuklar neden sınırlara ihtiyaç duyarlar?
Çocuklar içinde bulundukları dünyayı tanımak ve keşfetmek isterler. Bu süreçte de onları yönlendirici ipuçlarına ihtiyaç duyarlar. Sınırlar önemlidir çünkü çocuğa güvende olduğunu hissettirir. Keşfe çıktığı dünyada yapması ve yapmaması gerekenleri ve sergilediği davranışların sonuçlarıyla başa çıkmasını öğretir.
Çocuğa sınır koymanın faydaları:
Kurallar, sınırlar bizim hayatımızı kolaylaştırdığı gibi çocuklarında hayatını kolaylaştırır. Bizler yetişkin olarak hayatımızda sınırlara ve kurallara ihtiyaç duyarken çocukların bilişsel seviyesini düşündüğümüzde sınırlara, kurallara ve rutinlere ne kadar çok ihtiyaçları olduğunu anlayabiliriz. Çocuklar sınırlar olduğunda kendilerini güvende hissedebilirler. Örneğin, trafik ışıklarının olmadığını düşünün. Muhtemelen kendinizi güvende hissetmezsiniz. Bu örnekteki gibi, sınırlar olmazsa çocuklar için pek çok şey de daha karmaşık hale gelebilir. Sınırlar aynı zamanda çocukların sosyal becerilerinin gelişmesine de katkı sağlar. Bu şekilde çocuklar sosyal hayattaki kurallara uyum sağlamakta zorlanmazlar, hangi davranışının kabul gördüğünü, hangi davranışının kabul görmediğini öğrenirler fakat sınırlar olmazsa ve çocuğunuza onaylamadığınız bir davranışı yapmasına izin verirseniz, çocuğunuza o davranışının yanlış olduğunu öğrenmesini engellemiş olursunuz. Sınır ve kurallarla birlikte çocuklar; sorumluluk alma, kendini kontrol etme ve kendi kararlarını vermeyi öğrenirler. Çocuğa sınır koyarken, anne ve baba çocuğun yaptığı ve yapmak istediği davranışların sonunda bazı alternatifler sunar. Çocuk bunlardan birini seçer ve seçtiği seçeneğin sonucunu kabul eder. Bu şekilde çocuk duygusunu geliştirir.
Tüm çocuklar koyulan sınırları test etmeye çalışır. Bu durum ebeveynlerin canını sıkabilir, zaman zaman onları yorabilir fakat sınırladı test etmek ve anne-babaya meydan okumak, bir çocuğun hangi davranışlarının kabul edilebilir ve hangilerinin kabul edilemez olduğunu öğrenmesini sağlar. Çocuğunuza hayır dediğiniz zaman, istediği şeyi onaylamadığınızı söylemiş olursunuz, o da bunun açık ve net bir sınır olduğunu anlar. Tam tersi, evet dediğinizdeyse istediği şeyi onayladığınızı söylemiş olursunuz. Bu aynı zamanda, aslında evet demek istemediğiniz ama çocuğunuz sizi yıprattığı ve onunla tartışamayacak durumda hissettiğiniz veya kötü adam/kadın olmak istemediğiniz için yine de evet dediğiniz durumlarda da geçerlidir. Bu gibi durumlarda çocukta bir kafa karışıklığı yaratmamak adına, çocuğunuza yalnızca onun yararına ise evet deyin, çünkü evet dediğinizde aslında öyle olmasa da istediği şeyi onayladığınızı varsayar.
Çocuklar sınırlara ve kurallara uymadığı zaman ebeveynler neler yapmalı?
Öncelikle çocuk sınır ihlali yapmak istediğinde ya da yaptığında hemen tepki göstermek yerine nedenlerini düşünün. Çocuklar zaten tedavi gereği zor bir süreçten geçtiği için onları dinlemek, anlamaya çalışmak çok daha önemli. Böyle bir durumda öncelikle çocuğunuzun anlatacaklarını dinleyin, ihlal etmek istediği veya ettiği sınırlara uygun sonuçlar belirleyin ve bu sonuçların ne olacağını önceden net bir şekilde açıklamayı unutmayın. Unutmayın ki tutarlı ve hepsinden öte kararlı olmak oldukça önemli. Tutarlı olunmazsa, çocuk yaptığı davranışın karşılığında ne alacağını ön göremez ve davranışını ona göre ayarlayamaz. Bu da onda kafa karışıklığına sebep olur.
Çocuğa sınır koyma ile ilgili ailelere öneriler:
Öncelikle çocuklara vermek istediğimiz mesajı net ve doğrudan vermelisiniz çünkü onlar kuralları ve kabul gören davranışları bilerek doğmuyorlar. Ebeveynler olarak bizim işimiz onlara öğretmek olduğu için kurallarımızı açık ve net biçimde anlatmalıyız. Kuralları söz ve davranışlarımızla öğretebiliriz fakat sözlerimizle davranışlarımız uymadığında çocuklar, sözlerimizi duymazdan gelir, davranışlarıyla bizleri deneyebilirler. Bu şekilde karşıdan gelecek tepkiye göre davranışlarını deneyimlerine göre ayarlamayı öğrenirler. Sınır koymanın zor olduğu çocuklar kurallarımızı ve beklentilerimizi belirlemek için sınırları zorlarlar. Bu tepkiler normaldir fakat her çocuğun mizaç özellikleri birbirinden farklı olduğu için her çocuktan farklı tepkiler görebiliriz. Çocukla ebeveyn arasındaki olumsuz ilişki de sınır koymayı zorlaştırabilir. Çoğu durumda sorun, sınırlar konusunda net olmayan iletişimden kaynaklanır. Bu sebeple sınırları belirlemek için net ve doğru bir iletişim kurmak oldukça önemlidir.
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Çocuğuma Nasıl Sınır Koyarım? Sınır Koymanın Faydaları Nelerdir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Ahu BULDUR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Ahu BULDUR'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni
Yazan Uzman
|
Makale Kütüphanemizden | ||||
|
çocuğa sınır koyma, sınır koyma, çocuğuma nasıl sınır koyabilirim, sınır koymanın faydaları, çocukta sınır, çocuklarda sınır
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.