Boşanma ve Çocuk
MAKALE #19979 © Yazan Psk.Ceren ERDUR | Yayın Kasım 2018 | 1,419 Okuyucu
Her çocuk anne ve babasıyla birlikte yaşamak ister. Ancak evlilik sürdürülemiyorsa, evde huzursuzluk varsa ve anne-baba mutsuzsa bu durum çocukları olumsuz etkiler. Evlilikler çocuklar için yapılmadığı gibi çocuklar için de sürdürülmez. Ama boşanma, çocuğun gelişimini etkileyen bir durumdur. Bu nedenle gerek kararın alınması, gerekse sonraki ilişkiler dönemi çok önemlidir.
Ayrılık kararı anne-baba tarafından birlikte çocuğa açıklanmalıdır. Bu açıklama suçlamalar içermemelidir .Çocuğa; anne-babaların bazen birlikte oturduklarında birbirlerini mutsuz edebildiklerini, anlaşamadıklarını artık ayrı evlerde olacaklarını, ama bunun onunla bir ilgisi olmadığını, hala onun anne ve babası olduklarını ve onu çok sevdiklerini belirtmeleri gerekir. Eşler bu dönemlerde mümkünse ani ev ve düzen değişikliklerine gitmemelidir. Örneğin 5 yaş civarındaki çocuklar bu dönemde ebeveynlerine sorular sorabilir. Bu dönemde ebeveynler de çocuklarının yanında olmalı ve tüm soruları sabırla ve dürüstlükle, karşıdaki ebeveyni suçlamadan cevaplamalıdır. Yapılacak olan değişiklikler kademeli olarak yapılabilmesi süreci daha doğru yönetmeyi sağlayacaktır. Çocuklar özellikle özel günlerde her iki ebeveyninin de beraberinde olup olmayacağını merak edebilirler. Doğum günleri, tatiller, okul aktiviteleri gibi özel günlerde iki ebeveyninin de katılıp katılmayacağı üzerine derin düşüncelere dalabilir (Hockenberry, 2014). Bu nedenle çocuklara boşanma sonrasındaki aile düzeni hakkında doyurucu bilgiler verilmelidir. Çocuğa durumu gerektiği kadar, fazla detaya inmeden, çocuk tarafından anlaşılır bir şekilde anlatmak çocuğun kafasındaki soru işaretlerini gidermesine yardımcı olacaktır. Ebeveynler ayrılmış olsa bile çocuk ile ilgili konularda ortak karar vererek çocuğun çıkarları ve iyiliği göz önünde bulundurularak, eşler arası kişisel çatışmalar göz ardı edilerek birlikte bir karar alınmalıdır (Aral & Sağlam, 2012; Perese, 2012).
Ayrılık kararı alan anne-babaların boşanması gerçekleştikten sonra kimi anne-babalar ilişkilerine çocukları için dostça devam edebilirken kimi anne-babalar da aralarındaki gerginlik, huzursuzluk, kızgınlık ve öfke ile başa çıkamayarak duygularını çocuklarına yansıtırlar. Çocuğun anne-babasız büyümesine sebebiyet verdiklerini düşündükleri için kendilerini suçlu hisseden ebeveynler çocuklarına her zamankinden daha abartılı davranışlarda bulunurlar (Yılmaz, 2001; İbiloğlu, 2012). Kişisel çatışmalardan dolayı boşanan ve çocuklarını bir ebeveyni eksik olarak büyüten anne-babalar çocukların bu eksikliğini maddi armağanlarla gidermeye çalışırlar. Ailenin dağılmasını maddi armağanlarla doldurmaya çalışan anne-babalar çocukların mülkiyet duygularını arttırmakta ve paylaşmayı öğrenmesini engellemektedir. Bu durum da dolayısıyla çocukların sosyal ilişkilerini ve çocuk psikolojisini de etkilemektedir (Kelly, 1976; Santrock, 1976).
Bunun yanı sıra, boşanma sonrası ilişkilerine dostça devam edemeyen ve boşandığı eşine karşı öfkesinden kurtulamayan anne-babalar, çocuğunu diğer eşine karşı kullanabilmektedir. Çocuğa sürekli diğer ebeveyni kötüleme, suçlama, kendilerini kurban olarak gösterme, diğer ebeveynin ailesini terk ettiğini söyleme gibi davranışlarda bulunurlar. Bu olaylar karşısında zaten bir yıkım yaşayan çocuğun aklı daha da karışır (Yıldırım, 2004; Yavuzer, 1992). Tüm bunların yanında, özellikle anne-babaların velayet konusunda yaşadıkları uzlaşmazlık da çocukların gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. (Aydın & Baran, 2010) Birçok araştırmada olduğu gibi ülkemizde yapılan araştırmalar ve gözden geçirme çalışmalarında da çocukların psikolojik uyumunu olumsuz etkileyen tek faktörün boşanma değil daha çok çatışma olduğu üzerinde durulmaktadır (Öngider 2006, Öngider 2013). Ebeveynlerin unutmaması gereken önemli nokta, boşanmanın tek başına çocuğun psikolojik uyumu üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığıdır. Asıl önemli olan, çocuğun, evlilik boyunca maruz kaldığı çatışmalı ortamdır.
Ayrılık kararı anne-baba tarafından birlikte çocuğa açıklanmalıdır. Bu açıklama suçlamalar içermemelidir .Çocuğa; anne-babaların bazen birlikte oturduklarında birbirlerini mutsuz edebildiklerini, anlaşamadıklarını artık ayrı evlerde olacaklarını, ama bunun onunla bir ilgisi olmadığını, hala onun anne ve babası olduklarını ve onu çok sevdiklerini belirtmeleri gerekir. Eşler bu dönemlerde mümkünse ani ev ve düzen değişikliklerine gitmemelidir. Örneğin 5 yaş civarındaki çocuklar bu dönemde ebeveynlerine sorular sorabilir. Bu dönemde ebeveynler de çocuklarının yanında olmalı ve tüm soruları sabırla ve dürüstlükle, karşıdaki ebeveyni suçlamadan cevaplamalıdır. Yapılacak olan değişiklikler kademeli olarak yapılabilmesi süreci daha doğru yönetmeyi sağlayacaktır. Çocuklar özellikle özel günlerde her iki ebeveyninin de beraberinde olup olmayacağını merak edebilirler. Doğum günleri, tatiller, okul aktiviteleri gibi özel günlerde iki ebeveyninin de katılıp katılmayacağı üzerine derin düşüncelere dalabilir (Hockenberry, 2014). Bu nedenle çocuklara boşanma sonrasındaki aile düzeni hakkında doyurucu bilgiler verilmelidir. Çocuğa durumu gerektiği kadar, fazla detaya inmeden, çocuk tarafından anlaşılır bir şekilde anlatmak çocuğun kafasındaki soru işaretlerini gidermesine yardımcı olacaktır. Ebeveynler ayrılmış olsa bile çocuk ile ilgili konularda ortak karar vererek çocuğun çıkarları ve iyiliği göz önünde bulundurularak, eşler arası kişisel çatışmalar göz ardı edilerek birlikte bir karar alınmalıdır (Aral & Sağlam, 2012; Perese, 2012).
Ayrılık kararı alan anne-babaların boşanması gerçekleştikten sonra kimi anne-babalar ilişkilerine çocukları için dostça devam edebilirken kimi anne-babalar da aralarındaki gerginlik, huzursuzluk, kızgınlık ve öfke ile başa çıkamayarak duygularını çocuklarına yansıtırlar. Çocuğun anne-babasız büyümesine sebebiyet verdiklerini düşündükleri için kendilerini suçlu hisseden ebeveynler çocuklarına her zamankinden daha abartılı davranışlarda bulunurlar (Yılmaz, 2001; İbiloğlu, 2012). Kişisel çatışmalardan dolayı boşanan ve çocuklarını bir ebeveyni eksik olarak büyüten anne-babalar çocukların bu eksikliğini maddi armağanlarla gidermeye çalışırlar. Ailenin dağılmasını maddi armağanlarla doldurmaya çalışan anne-babalar çocukların mülkiyet duygularını arttırmakta ve paylaşmayı öğrenmesini engellemektedir. Bu durum da dolayısıyla çocukların sosyal ilişkilerini ve çocuk psikolojisini de etkilemektedir (Kelly, 1976; Santrock, 1976).
Bunun yanı sıra, boşanma sonrası ilişkilerine dostça devam edemeyen ve boşandığı eşine karşı öfkesinden kurtulamayan anne-babalar, çocuğunu diğer eşine karşı kullanabilmektedir. Çocuğa sürekli diğer ebeveyni kötüleme, suçlama, kendilerini kurban olarak gösterme, diğer ebeveynin ailesini terk ettiğini söyleme gibi davranışlarda bulunurlar. Bu olaylar karşısında zaten bir yıkım yaşayan çocuğun aklı daha da karışır (Yıldırım, 2004; Yavuzer, 1992). Tüm bunların yanında, özellikle anne-babaların velayet konusunda yaşadıkları uzlaşmazlık da çocukların gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. (Aydın & Baran, 2010) Birçok araştırmada olduğu gibi ülkemizde yapılan araştırmalar ve gözden geçirme çalışmalarında da çocukların psikolojik uyumunu olumsuz etkileyen tek faktörün boşanma değil daha çok çatışma olduğu üzerinde durulmaktadır (Öngider 2006, Öngider 2013). Ebeveynlerin unutmaması gereken önemli nokta, boşanmanın tek başına çocuğun psikolojik uyumu üzerinde olumsuz bir etkisinin olmadığıdır. Asıl önemli olan, çocuğun, evlilik boyunca maruz kaldığı çatışmalı ortamdır.
Beğenin 
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
