Siber Zorbalık
MAKALE #20038 © Yazan Psk.Ceren ERDUR | Yayın Kasım 2018 | 1,320 Okuyucu
Zorbalar ve kaba insanlar hep vardı, ancak teknolojinin de gelişmesiyle beraber artık harekete geçebilecekleri yeni bir platforma sahipler. Alay edilmek, hem gerçek hem de çevrimiçi dünyada çocuklarımız için ciddi duygusal sonuçlara yol açabilir.
Bir ebeveyn olarak çocuğunuzun başından geçen olaylara ne zaman ve nasıl dahil olacağınızı kestirmek her zaman kolay değildir. Öncelikle, çocuklar teknolojiyi bizim kullandığımızdan çok daha farklı şekillerde kullanıyorlar. İnternette oyunlar oynuyor ve erken yaştan itibaren birbirlerine telefondan mesajlar göndermeye başlıyorlar. Çoğu ergen, sürekli internete bağlanabileceği cihazlara sahip. Birçoğu gün boyunca Facebook, Tumblr gibi sosyal medya hesaplarında geziniyor ve mesajlaşıyor. E-posta göndermek ya da sesli mesaj bırakmak bile onlara eski moda gelebiliyor. Çocukların dijital dünyaya dair sahip oldukları bilgiler, ebeveynler için göz korkutucu olabilir.
Ancak, çocukların gerçek dünyalarına olduğu gibi siber dünyalarına da dahil olmak, ebeveynlerin onları potansiyel tehlikelerden korumalarına yardımcı olabilir. Siber zorbalığa karşı artan farkındalık sayesinde, ebeveynler bununla nasıl baş edeceklerini artık daha iyi biliyorlar.
Siber zorbalık nedir?
Siber zorbalık; başka bir kişiyi taciz ya da tehdit etmek, utandırmak veya hedef almak için teknolojik platformların kullanımıdır. Siber zorbalık tanımı gereği genç insanlar arasında gerçekleşir. Bir yetişkin söz konusu olduğunda buna siber taciz ya da siber saldırı denir ve bu, hukuki sonuçlara yol açabilecek ve hapis cezası gerektirebilecek bir suçtur.
Siber zorbalığı fark etmek bazen oldukça kolaydır. Örneğin, çocuğunuz size kırıcı, kaba ya da acımasız bir mesaj, tweet veya Facebook yorumu gösterdiğinde bunun siber zorbalık olduğunu anlarsınız. Ancak, mağdurun çevrimiçi kimliğini ele geçirmek ya da mağdura zarar vermek ve onu utandırmak adına kişisel bilgilerini, fotoğraflarını ve videolarını yayınlamak gibi diğer eylemler fark etmesi daha güç olabilir. Bazı çocuklar sahte bir hesabın, web sitesinin ya da çevrimiçi kişiliğin yalnızca kendilerine yönelik taciz ve zorbalık amacıyla oluşturulduğu şikayetinde bulunuyorlar.
Siber zorbalık istem dışı da meydana gelebilir. Cep telefonu mesajlarının, anlık iletilerin ve e-postaların kişisel olmayan doğası, gönderen kişinin niyetini tespit etmeyi zorlaştırır. Şaka yaptığını düşünen biri, karşısındaki kişiyi incitecek bir hakaret etmiş olabilir. Ancak yine de, tekrarlı bir şekilde gönderilen e-postalar, mesajlar ve çevrimiçi gönderiler nadiren rastlantısaldır.
Birçok çocuk zorbalığa uğradığını ebeveynlerine dahi bildirmekten çekindiği için kaç çocuğun bu duruma maruz kaldığını tespit etmek oldukça zor. Ancak, siber zorbalığın yaygınlığı ile ilgili son dönemde yapılan araştırmalar, yaklaşık olarak 4 ergenden 1’inin siber zorbalığa maruz kaldığını ve 6 ergenden 1’inin de başkasına siber zorbalık yaptığını kabul ettiğini gösteriyor. Bazı çalışmalarda, ankete katılan ergenlerin yarısından fazlası sosyal ya da dijital medya üzerinden tacize uğradıklarını belirttiler.
Siber zorbalığa maruz kalan kişiler bundan nasıl etkileniyor?
Siber zorbalık, mağdurlarını oldukça ciddi biçimde olumsuz etkileyebilir. Bazı siber zorbalık mağdurlarının bu olaydan oldukça ciddi biçimde etkilendikleri, yaşadıkları stres ve utançla başa çıkamayıp hayatlarına son verdikleri bile görülüyor. Elbette her durumda intiharla sonuçlanmasa da siber zorbalık mağdurlarının birçok akademik, psikolojik, ailevi, sosyal ve fiziksel olumsuzlukla baş etmek zorunda kaldığı söylenebilir. Bu olumsuzluklara örnek olarak depresyon, hayal kırıklığı, öfke, üzüntü ve korku gibi duygular verilebilir. Ayrıca, mağdurların özgüvenlerinin sarsıldığı, okul başarılarının olumsuz etkilendiği, okula devamlarının azaldığı, ailevi sorunlar yaşadıkları görülüyor. Bütün bu olumsuzluklara ek olarak, siber zorbalık mağduru kişilerin yaşadıları olumsuzluklarla baş edebilmek için alkol ve uyuşturucu madde kullanımlarının arttığı gözleniyor.
Siber zorbalık belirtileri
Siber zorbalığa uğrayan çocukların ve ergenlerin çoğu öğretmenlerine ya da ebeveynlerine bu durumdan bahsetmek istemezler. Bunun sebebi genelde, çevrelerinden utanmaları veya evdeki bilgisayar kullanım haklarının ellerinden alınacağı korkusudur. .
Siber zorbalık belirtileri değişiklik gösterebilir, ancak bunlardan bazıları şunlardır:
• İnternet ve telefon kullanımı sırasında ya da sonrasında üzülmek
• Dijital yaşam konusunda fazla gizli ve korumacı davranmak
• Aile bireylerinden, arkadaşlardan ve aktivitelerden uzaklaşmak
• Okuldan veya grup toplantılarından kaçınmak
• Okul notlarının düşmesi ve evde öfkeli davranmak
• Ruh hali, davranış, uyku ve iştahta değişimler
• Bilgisayar veya cep telefonu kullanmayı bırakmak istemek
• Anlık ileti, mesaj ya da e-posta geldiğinde gergin ve ürkek davranmak
• Bilgisayar ya da cep telefonu ile ilgili konuşmalardan kaçınmak
Ebeveynler nasıl yardım edebilir?
Çocuğunuzun siber zorbalığa maruz kaldığını fark ederseniz, onu rahatlatmaya çalışın ve desteğinizi sunun. Çocukluğunuzda yaşladığınız herhangi bir zorbalık deneyiminizden bahsetmeniz daha az yalnız hissetmesini sağlayabilir.
Bu durumun çocuğunuzun hatası olmadığını, zorbalığın mağdurdan çok zorbanın kendisiyle alakalı olduğunu bilmesini sağlayın. Sizinle konuşarak doğru olanı yaptığı için çocuğunuzu övün. Ona yalnız olmadığını, birçok insanın hayatının bir noktasında zorbalığa uğradığını hatırlatın. Bu durumla birlikte başa çıkmak için elinizden gelen her şeyi yapacağınızı söyleyerek çocuğunuza güven verin.
Okuldan birine (müdür, rehber öğretmen ya da öğretmen) durumu anlatın. Birçok okul, siber zorbalık ile mücadele edecek protokollere sahip. Ancak, okula haber vermeden önce çocuğunuza bu planınızdan mutlaka bahsedin, böylece birlikte ikinizin de rahat hissedebileceği bir plan oluşturabilirsiniz.
Çocuğunuzu siber zorbalığa karşılık vermemesi için teşvik edin, çünkü bunu yapmak durumu kızıştırır ve daha kötü hale getirir. Ancak, tehdit içeren mesajları, fotoğrafları ve metinleri saklamayı ihmal etmeyin. Çünkü bunlar zorbalığı yapan kişinin ailesine, okuluna, işverenine hatta gerekli durumlarda polise bile delil olarak gösterilebilir. Gelecekte lazım olması durumunda kullanmak üzere bu içeriklerin ekran görüntüsünü ve çıktısını alabilirsiniz.
Siber zorbalığı önlemek için deneyebileceğiniz bazı yöntemler:
• Zorbayı engelleyin. Çoğu cihazda belli kişilerden gelen istenmeyen e-postaları, anlık iletileri veya mesajları engelleme özelliği mevcut.
• Teknoloji erişimini kısıtlayın. Onar için ne kadar acı verici olsa da, zorbalığa uğrayan çocukların çoğu yeni mesaj olup olmadığını kontrol etmek için internet sitelerine ya da telefonlarına bakma isteğine karşı koyamaz. Bilgisayarı evinizdeki ortak kullanım alanlarından birinde tutun (çocuk odasında bilgisayar bulunmasın) ve cep telefonu kullanımı ile çevrimiçi oyun oynama vakitlerine sınır koyun. Bazı cihazlar, belli saatlerde mesajlaşma servislerini kapatmanıza izin verir. Ve çoğu internet sitesi ve akıllı telefon, ebeveynlerin çocuklarının mesajlaşmalarına ve çevrimiçi hayatlarına erişmelerini sağlayan ebeveyn kontrol seçenekleri içerir.
• Çocuğunuzun çevrimiçi dünyasını bilin. Çocuğunuzla sosyal medya hesaplarında arkadaş olun ya da takipleşin, ancak bu hakkınızı onun profilinde yorum yaparak ya da fotoğraf paylaşarak suistimal etmeyin. Gönderilerini ve ziyaret ettiği siteleri kontrol edin, vaktini çevrimiçi olarak nasıl geçirdiğini öğrenin. Çocuğunuzla gizliliğin önemi hakkında konuşun ve kişisel bilgileri internette paylaşmanın – arkadaşlarıyla bile – neden kötü bir fikir olduğunu anlatın. Kesin olarak uygulayacağınız bir cep telefonu ve sosyal medya anlaşması oluşturun.
• Çocuğunuzu çevrimiçi ortamda güvende tutmanın yollarını öğrenin. Çocuğunuzun hesapları için güçlü parolalar oluşturmasını teşvik edin ve adresi ya da bulunduğu yerle ilgili bilgileri asla paylaşmamasını isteyin.
Eğer çocuğunuz da kabul ederse, çocuğunuz ve zorbaya aracılık etmesi için bir terapist ya da okul danışmanıyla görüşebilirsiniz.
Erdur-Baker,Ö ve Kavşut F.(2007) Akran zorbalığının yeni yüzü: siber zorbalık Eğitim Araştırmaları(EJER), 27,31-42 Gross,E.F. (2004) Adolescent int
https://www.egitimpedia.com/siber-zorbalik-nedir-ve-nasil-onlenir/
https://kidshealth.org/en/parents/cyberbullying.html
Bir ebeveyn olarak çocuğunuzun başından geçen olaylara ne zaman ve nasıl dahil olacağınızı kestirmek her zaman kolay değildir. Öncelikle, çocuklar teknolojiyi bizim kullandığımızdan çok daha farklı şekillerde kullanıyorlar. İnternette oyunlar oynuyor ve erken yaştan itibaren birbirlerine telefondan mesajlar göndermeye başlıyorlar. Çoğu ergen, sürekli internete bağlanabileceği cihazlara sahip. Birçoğu gün boyunca Facebook, Tumblr gibi sosyal medya hesaplarında geziniyor ve mesajlaşıyor. E-posta göndermek ya da sesli mesaj bırakmak bile onlara eski moda gelebiliyor. Çocukların dijital dünyaya dair sahip oldukları bilgiler, ebeveynler için göz korkutucu olabilir.
Ancak, çocukların gerçek dünyalarına olduğu gibi siber dünyalarına da dahil olmak, ebeveynlerin onları potansiyel tehlikelerden korumalarına yardımcı olabilir. Siber zorbalığa karşı artan farkındalık sayesinde, ebeveynler bununla nasıl baş edeceklerini artık daha iyi biliyorlar.
Siber zorbalık nedir?
Siber zorbalık; başka bir kişiyi taciz ya da tehdit etmek, utandırmak veya hedef almak için teknolojik platformların kullanımıdır. Siber zorbalık tanımı gereği genç insanlar arasında gerçekleşir. Bir yetişkin söz konusu olduğunda buna siber taciz ya da siber saldırı denir ve bu, hukuki sonuçlara yol açabilecek ve hapis cezası gerektirebilecek bir suçtur.
Siber zorbalığı fark etmek bazen oldukça kolaydır. Örneğin, çocuğunuz size kırıcı, kaba ya da acımasız bir mesaj, tweet veya Facebook yorumu gösterdiğinde bunun siber zorbalık olduğunu anlarsınız. Ancak, mağdurun çevrimiçi kimliğini ele geçirmek ya da mağdura zarar vermek ve onu utandırmak adına kişisel bilgilerini, fotoğraflarını ve videolarını yayınlamak gibi diğer eylemler fark etmesi daha güç olabilir. Bazı çocuklar sahte bir hesabın, web sitesinin ya da çevrimiçi kişiliğin yalnızca kendilerine yönelik taciz ve zorbalık amacıyla oluşturulduğu şikayetinde bulunuyorlar.
Siber zorbalık istem dışı da meydana gelebilir. Cep telefonu mesajlarının, anlık iletilerin ve e-postaların kişisel olmayan doğası, gönderen kişinin niyetini tespit etmeyi zorlaştırır. Şaka yaptığını düşünen biri, karşısındaki kişiyi incitecek bir hakaret etmiş olabilir. Ancak yine de, tekrarlı bir şekilde gönderilen e-postalar, mesajlar ve çevrimiçi gönderiler nadiren rastlantısaldır.
Birçok çocuk zorbalığa uğradığını ebeveynlerine dahi bildirmekten çekindiği için kaç çocuğun bu duruma maruz kaldığını tespit etmek oldukça zor. Ancak, siber zorbalığın yaygınlığı ile ilgili son dönemde yapılan araştırmalar, yaklaşık olarak 4 ergenden 1’inin siber zorbalığa maruz kaldığını ve 6 ergenden 1’inin de başkasına siber zorbalık yaptığını kabul ettiğini gösteriyor. Bazı çalışmalarda, ankete katılan ergenlerin yarısından fazlası sosyal ya da dijital medya üzerinden tacize uğradıklarını belirttiler.
Siber zorbalığa maruz kalan kişiler bundan nasıl etkileniyor?
Siber zorbalık, mağdurlarını oldukça ciddi biçimde olumsuz etkileyebilir. Bazı siber zorbalık mağdurlarının bu olaydan oldukça ciddi biçimde etkilendikleri, yaşadıkları stres ve utançla başa çıkamayıp hayatlarına son verdikleri bile görülüyor. Elbette her durumda intiharla sonuçlanmasa da siber zorbalık mağdurlarının birçok akademik, psikolojik, ailevi, sosyal ve fiziksel olumsuzlukla baş etmek zorunda kaldığı söylenebilir. Bu olumsuzluklara örnek olarak depresyon, hayal kırıklığı, öfke, üzüntü ve korku gibi duygular verilebilir. Ayrıca, mağdurların özgüvenlerinin sarsıldığı, okul başarılarının olumsuz etkilendiği, okula devamlarının azaldığı, ailevi sorunlar yaşadıkları görülüyor. Bütün bu olumsuzluklara ek olarak, siber zorbalık mağduru kişilerin yaşadıları olumsuzluklarla baş edebilmek için alkol ve uyuşturucu madde kullanımlarının arttığı gözleniyor.
Siber zorbalık belirtileri
Siber zorbalığa uğrayan çocukların ve ergenlerin çoğu öğretmenlerine ya da ebeveynlerine bu durumdan bahsetmek istemezler. Bunun sebebi genelde, çevrelerinden utanmaları veya evdeki bilgisayar kullanım haklarının ellerinden alınacağı korkusudur. .
Siber zorbalık belirtileri değişiklik gösterebilir, ancak bunlardan bazıları şunlardır:
• İnternet ve telefon kullanımı sırasında ya da sonrasında üzülmek
• Dijital yaşam konusunda fazla gizli ve korumacı davranmak
• Aile bireylerinden, arkadaşlardan ve aktivitelerden uzaklaşmak
• Okuldan veya grup toplantılarından kaçınmak
• Okul notlarının düşmesi ve evde öfkeli davranmak
• Ruh hali, davranış, uyku ve iştahta değişimler
• Bilgisayar veya cep telefonu kullanmayı bırakmak istemek
• Anlık ileti, mesaj ya da e-posta geldiğinde gergin ve ürkek davranmak
• Bilgisayar ya da cep telefonu ile ilgili konuşmalardan kaçınmak
Ebeveynler nasıl yardım edebilir?
Çocuğunuzun siber zorbalığa maruz kaldığını fark ederseniz, onu rahatlatmaya çalışın ve desteğinizi sunun. Çocukluğunuzda yaşladığınız herhangi bir zorbalık deneyiminizden bahsetmeniz daha az yalnız hissetmesini sağlayabilir.
Bu durumun çocuğunuzun hatası olmadığını, zorbalığın mağdurdan çok zorbanın kendisiyle alakalı olduğunu bilmesini sağlayın. Sizinle konuşarak doğru olanı yaptığı için çocuğunuzu övün. Ona yalnız olmadığını, birçok insanın hayatının bir noktasında zorbalığa uğradığını hatırlatın. Bu durumla birlikte başa çıkmak için elinizden gelen her şeyi yapacağınızı söyleyerek çocuğunuza güven verin.
Okuldan birine (müdür, rehber öğretmen ya da öğretmen) durumu anlatın. Birçok okul, siber zorbalık ile mücadele edecek protokollere sahip. Ancak, okula haber vermeden önce çocuğunuza bu planınızdan mutlaka bahsedin, böylece birlikte ikinizin de rahat hissedebileceği bir plan oluşturabilirsiniz.
Çocuğunuzu siber zorbalığa karşılık vermemesi için teşvik edin, çünkü bunu yapmak durumu kızıştırır ve daha kötü hale getirir. Ancak, tehdit içeren mesajları, fotoğrafları ve metinleri saklamayı ihmal etmeyin. Çünkü bunlar zorbalığı yapan kişinin ailesine, okuluna, işverenine hatta gerekli durumlarda polise bile delil olarak gösterilebilir. Gelecekte lazım olması durumunda kullanmak üzere bu içeriklerin ekran görüntüsünü ve çıktısını alabilirsiniz.
Siber zorbalığı önlemek için deneyebileceğiniz bazı yöntemler:
• Zorbayı engelleyin. Çoğu cihazda belli kişilerden gelen istenmeyen e-postaları, anlık iletileri veya mesajları engelleme özelliği mevcut.
• Teknoloji erişimini kısıtlayın. Onar için ne kadar acı verici olsa da, zorbalığa uğrayan çocukların çoğu yeni mesaj olup olmadığını kontrol etmek için internet sitelerine ya da telefonlarına bakma isteğine karşı koyamaz. Bilgisayarı evinizdeki ortak kullanım alanlarından birinde tutun (çocuk odasında bilgisayar bulunmasın) ve cep telefonu kullanımı ile çevrimiçi oyun oynama vakitlerine sınır koyun. Bazı cihazlar, belli saatlerde mesajlaşma servislerini kapatmanıza izin verir. Ve çoğu internet sitesi ve akıllı telefon, ebeveynlerin çocuklarının mesajlaşmalarına ve çevrimiçi hayatlarına erişmelerini sağlayan ebeveyn kontrol seçenekleri içerir.
• Çocuğunuzun çevrimiçi dünyasını bilin. Çocuğunuzla sosyal medya hesaplarında arkadaş olun ya da takipleşin, ancak bu hakkınızı onun profilinde yorum yaparak ya da fotoğraf paylaşarak suistimal etmeyin. Gönderilerini ve ziyaret ettiği siteleri kontrol edin, vaktini çevrimiçi olarak nasıl geçirdiğini öğrenin. Çocuğunuzla gizliliğin önemi hakkında konuşun ve kişisel bilgileri internette paylaşmanın – arkadaşlarıyla bile – neden kötü bir fikir olduğunu anlatın. Kesin olarak uygulayacağınız bir cep telefonu ve sosyal medya anlaşması oluşturun.
• Çocuğunuzu çevrimiçi ortamda güvende tutmanın yollarını öğrenin. Çocuğunuzun hesapları için güçlü parolalar oluşturmasını teşvik edin ve adresi ya da bulunduğu yerle ilgili bilgileri asla paylaşmamasını isteyin.
Eğer çocuğunuz da kabul ederse, çocuğunuz ve zorbaya aracılık etmesi için bir terapist ya da okul danışmanıyla görüşebilirsiniz.
Erdur-Baker,Ö ve Kavşut F.(2007) Akran zorbalığının yeni yüzü: siber zorbalık Eğitim Araştırmaları(EJER), 27,31-42 Gross,E.F. (2004) Adolescent int
https://www.egitimpedia.com/siber-zorbalik-nedir-ve-nasil-onlenir/
https://kidshealth.org/en/parents/cyberbullying.html
Beğenin 
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
