Ergenlik Döneminde Aileleri Neler Bekliyor?
Çocuklarınıza minik sorumluluklar vermenizin yeterli olduğu, bazı sıkıntılar, çatışmalar olsa da ele avuca sığan, sözünüzü daha kolayca dinleyen çocuklarınız büyüdü ve yerini, kimliğini arayan, genç olma yolunda ilerleyen ve kendi dünyasını kurmaya çabalayan bir ergene bıraktı… Birçok anne baba “Çocukluk dönemi yine de iyiymiş, kolaymış.” şeklinde değerlendirse de çocuğunuzun büyüyor olmasının tadını çıkarmak aslında çok da zor değil. Ergenlik dönemi özelliklerini bilerek edineceğiniz tutumlar, evinizde sakin bir havayı ve onun sağlıklı bir genç olmasını oldukça kolaylaştıracaktır. O halde konuya geçelim: Sizi neler bekliyor, neler yapmalısınız?
Her bireyde aynı şekilde ilerlemese de ortalama 11 yaşında başlayıp 20 yaşına kadar süren süreçtir ergenlik. Bedensel değişikliklerle birlikte duygusal yapının ve beklentilerin de hızla değiştiği, karmaşık bir dönemdir. Hem aile, hem de ergen “hala çocuk” ve “artık bir genç” kavram kargaşasını yaşar. Zaten kimsenin keskin bir şekilde birden sağlıklı bir genç olması mümkün değildir. Ergenliğin ilk dönemlerinde daha yoğun olarak bedenlerinin değişimlerine ayak uydurmaya çalışırlar. Birden beğenilme kaygısı oluşur, kendileriyle ve dış görüntüleriyle çok ilgilenirler. 17-20 yaş arası artık ergenliğin sonlarıdır. Kişilik oturmaya başlamış, mesleki yönelimler ve gelecek kaygısı gündeme gelmiştir.
Ergen, eğer dünyaya geldiğinden bu yana hep dedikleri yapılan, çocuk merkezli bir ailede büyümüşse, ergenlik döneminde bir gruba uymada zorluklar yaşayabilir. Aile tarafından her istediği yerine getirilen ve ihtiyaçları hemen karşılanan çocuk, ergenlikte akranlarından da bunu bekleme eğilimindedir. Bu tip ergenler genelde arkadaş ortamına uyum sağlamada güçlük çeker ve yalnız kalırlar.
Sadece sorun olduğunda çocuğu gören ailelerde büyüyen, ihmal edilmiş çocukların ergenliği daha kötü sonuçlanabilir. Suça meyil, kötü alışkanlıklar edinme, akranlarına ve kendine zarar verme davranışı en çok bu grup ergenlerde karşımıza çıkar.
Demokratik bir ortamda, net bir disiplin anlayışı ve destekleyen ebeveynlerle büyüyen çocuk ergenliğini en sağlıklı şekilde geçirir. Çocukluk döneminde önemsiz hataları görmezden gelinen, kendisini dinleyen aile ortamında büyüyen çocuğun değerleri de bu şekilde gelişir ve arkadaş ortamına da kolayca uyum sağlar.
Katı disiplinle büyüyen, ebeveynleri tarafından dinlenmemiş, kuralların sadece ebeveynler istediği için konduğu ailelerde büyüyen çocukların ergenliğinde aileden kopuşları daha serttir, daha asi bir tavır ve tutum sergilerler.
Şimdi gelelim ergen ne yapar, ne ister, aileler ne tepkiler vermeli?
Ailelerin "aykırılık", "isyankarlık" olarak tanımladığı doğal gelişim, ergenin aileden kopma ve akranlarına yönelme isteği normal gelişimin bir parçasıdır. Ergenin içinde bulunduğu dönem, kendini bulma dönemidir. İnanın onun da kafası epey karışıktır. Onun bu çıkışlarına, isyankarlıklarına daha toleranslı olmalı, sık yüzleştirme yapmaktan kaçınmalı ve değişen ilgi ve yönelimlerine saygı duymalısınız. Odası onun mahremiyetidir. Odasına izinsiz girmemeli, odasında yalnız kalma ihtiyacını anlamaya çalışmalısınız.
Her ergen dinlenmek, sesini duyurmak ister. Onu önemsediğinizi ona hissettirirseniz kendini güvende hissedecektir. Tabii ki evinizde kurallar olacak. Bu kurallar sırf siz istiyorsunuz diye değil, nedenleriyle birlikte açıklanarak ve demokratik bir ortamda konuşularak konmalı, kuralların amacının bazen onu korumak olduğunu bilmelidir. Unutmayın, o şu anda kendi isteklerini hayatının merkezine almış olmasına rağmen aile desteğini hissetmek, size güven duymak ve sizin de güven duygunuzu kazanmak ister. Sınırlarınız olmalı. Bu sınırların ergenin değişimine uygun sınırlar olup olmadığını bilmeniz önemlidir. Büyüyen çocuğunuzla birlikte siz de biraz esneklik göstermeli, ailevi değerlerinize paralel olacak şekilde kural ve sınırlarınızı tekrar gözden geçirmelisiniz.
İzinler de çocukluktaki kadar masum değildir. Arkadaş buluşmaları, dışarıda eğlenmek, vakit geçirme isteği, konserlere gitme gibi izinlerle de karşılaşacaksınız. Kendine zarar vermediği sürece ergene bu tip konularda ailenin kural ve sınırlarına göre izin verilebilir. Para konusu da yine ailede tartışma konusudur. Ne çocukluktaki kadar az para vermeli, ne de onu paraya boğmalısınız. Harçlığını ayarlarken artık yeme içme gibi giderlerin yanında zevkine uygun müzik cdleri, kitaplar alabileceğini de hesaba katarak, beraber bir düzenleme getirebilirsiniz.
Hem saçına, hem değişen giyim tarzına, hem arkadaşlarına, hem sosyal medyada harcadığı vakte kızıp karışarak, ergeni kendinizden iter ve yalan davranışının gelişmesine sebep olursunuz. Onun bireyselleşme ve kendini ifade etme şekline saygı duymalı, yaşına uygun olması koşuluyla değişen giyim zevkine çok da müdahale etmemelisiniz. Sizin için eve geç gelmesi daha büyük bir sorunsa, saçı pekala da istediği gibi olabilir. Seçimlerinde özgür olduğunu hissetmek, kendini ifade edebilmek onun da sınırları zorlamamasını sağlayacaktır.
İdeal anne baba olmadığı gibi ideal ergen de yoktur. Ona örnek gösterdiğiniz arkadaşı da ailesiyle mutlaka farklı çaplarda tartışmalar yaşıyordur; yaşamıyorsa bu durum anormaldir. Aile yapınızı değiştirmeniz ya da örnek sunulan ailelerden olmanız gerekmiyor. Her ailenin dinamikleri farklıdır. Yapmanız gereken, çocuğunuzun bu değişimlerini anlamaya çalışmak, onu başarılı ve başarısız olduğu alanlarla birlikte kabullenip destek olmaktır.
Banu Kayık Tütüncü
Psikolojik Danışman
Her bireyde aynı şekilde ilerlemese de ortalama 11 yaşında başlayıp 20 yaşına kadar süren süreçtir ergenlik. Bedensel değişikliklerle birlikte duygusal yapının ve beklentilerin de hızla değiştiği, karmaşık bir dönemdir. Hem aile, hem de ergen “hala çocuk” ve “artık bir genç” kavram kargaşasını yaşar. Zaten kimsenin keskin bir şekilde birden sağlıklı bir genç olması mümkün değildir. Ergenliğin ilk dönemlerinde daha yoğun olarak bedenlerinin değişimlerine ayak uydurmaya çalışırlar. Birden beğenilme kaygısı oluşur, kendileriyle ve dış görüntüleriyle çok ilgilenirler. 17-20 yaş arası artık ergenliğin sonlarıdır. Kişilik oturmaya başlamış, mesleki yönelimler ve gelecek kaygısı gündeme gelmiştir.
Ergen, eğer dünyaya geldiğinden bu yana hep dedikleri yapılan, çocuk merkezli bir ailede büyümüşse, ergenlik döneminde bir gruba uymada zorluklar yaşayabilir. Aile tarafından her istediği yerine getirilen ve ihtiyaçları hemen karşılanan çocuk, ergenlikte akranlarından da bunu bekleme eğilimindedir. Bu tip ergenler genelde arkadaş ortamına uyum sağlamada güçlük çeker ve yalnız kalırlar.
Sadece sorun olduğunda çocuğu gören ailelerde büyüyen, ihmal edilmiş çocukların ergenliği daha kötü sonuçlanabilir. Suça meyil, kötü alışkanlıklar edinme, akranlarına ve kendine zarar verme davranışı en çok bu grup ergenlerde karşımıza çıkar.
Demokratik bir ortamda, net bir disiplin anlayışı ve destekleyen ebeveynlerle büyüyen çocuk ergenliğini en sağlıklı şekilde geçirir. Çocukluk döneminde önemsiz hataları görmezden gelinen, kendisini dinleyen aile ortamında büyüyen çocuğun değerleri de bu şekilde gelişir ve arkadaş ortamına da kolayca uyum sağlar.
Katı disiplinle büyüyen, ebeveynleri tarafından dinlenmemiş, kuralların sadece ebeveynler istediği için konduğu ailelerde büyüyen çocukların ergenliğinde aileden kopuşları daha serttir, daha asi bir tavır ve tutum sergilerler.
Şimdi gelelim ergen ne yapar, ne ister, aileler ne tepkiler vermeli?
Ailelerin "aykırılık", "isyankarlık" olarak tanımladığı doğal gelişim, ergenin aileden kopma ve akranlarına yönelme isteği normal gelişimin bir parçasıdır. Ergenin içinde bulunduğu dönem, kendini bulma dönemidir. İnanın onun da kafası epey karışıktır. Onun bu çıkışlarına, isyankarlıklarına daha toleranslı olmalı, sık yüzleştirme yapmaktan kaçınmalı ve değişen ilgi ve yönelimlerine saygı duymalısınız. Odası onun mahremiyetidir. Odasına izinsiz girmemeli, odasında yalnız kalma ihtiyacını anlamaya çalışmalısınız.
Her ergen dinlenmek, sesini duyurmak ister. Onu önemsediğinizi ona hissettirirseniz kendini güvende hissedecektir. Tabii ki evinizde kurallar olacak. Bu kurallar sırf siz istiyorsunuz diye değil, nedenleriyle birlikte açıklanarak ve demokratik bir ortamda konuşularak konmalı, kuralların amacının bazen onu korumak olduğunu bilmelidir. Unutmayın, o şu anda kendi isteklerini hayatının merkezine almış olmasına rağmen aile desteğini hissetmek, size güven duymak ve sizin de güven duygunuzu kazanmak ister. Sınırlarınız olmalı. Bu sınırların ergenin değişimine uygun sınırlar olup olmadığını bilmeniz önemlidir. Büyüyen çocuğunuzla birlikte siz de biraz esneklik göstermeli, ailevi değerlerinize paralel olacak şekilde kural ve sınırlarınızı tekrar gözden geçirmelisiniz.
İzinler de çocukluktaki kadar masum değildir. Arkadaş buluşmaları, dışarıda eğlenmek, vakit geçirme isteği, konserlere gitme gibi izinlerle de karşılaşacaksınız. Kendine zarar vermediği sürece ergene bu tip konularda ailenin kural ve sınırlarına göre izin verilebilir. Para konusu da yine ailede tartışma konusudur. Ne çocukluktaki kadar az para vermeli, ne de onu paraya boğmalısınız. Harçlığını ayarlarken artık yeme içme gibi giderlerin yanında zevkine uygun müzik cdleri, kitaplar alabileceğini de hesaba katarak, beraber bir düzenleme getirebilirsiniz.
Hem saçına, hem değişen giyim tarzına, hem arkadaşlarına, hem sosyal medyada harcadığı vakte kızıp karışarak, ergeni kendinizden iter ve yalan davranışının gelişmesine sebep olursunuz. Onun bireyselleşme ve kendini ifade etme şekline saygı duymalı, yaşına uygun olması koşuluyla değişen giyim zevkine çok da müdahale etmemelisiniz. Sizin için eve geç gelmesi daha büyük bir sorunsa, saçı pekala da istediği gibi olabilir. Seçimlerinde özgür olduğunu hissetmek, kendini ifade edebilmek onun da sınırları zorlamamasını sağlayacaktır.
İdeal anne baba olmadığı gibi ideal ergen de yoktur. Ona örnek gösterdiğiniz arkadaşı da ailesiyle mutlaka farklı çaplarda tartışmalar yaşıyordur; yaşamıyorsa bu durum anormaldir. Aile yapınızı değiştirmeniz ya da örnek sunulan ailelerden olmanız gerekmiyor. Her ailenin dinamikleri farklıdır. Yapmanız gereken, çocuğunuzun bu değişimlerini anlamaya çalışmak, onu başarılı ve başarısız olduğu alanlarla birlikte kabullenip destek olmaktır.
Banu Kayık Tütüncü
Psikolojik Danışman
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Ergenlik Döneminde Aileleri Neler Bekliyor?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Banu KAYIK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Banu KAYIK'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
