2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Sağlıkla İlgili İşlevsel Olmayan İnançlar
MAKALE #20143 © Yazan Uzm.Psk.Özlem YILMAZ | Yayın Aralık 2018 | 1,995 Okuyucu
SAĞLIKLA İLGİLİ İŞLEVSEL OLMAYAN İNANÇLAR

Sağlık kaygısının bilişsel davranışçı modellerine göre, sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançlara sahip kişiler, bedensel duyumları ya da belirtileri bir sağlık sorununun göstergesi olarak yanlış yorumlayarak kaygı yaşamaya daha yatkındır.
Sağlık kaygısı ile ilişkili olarak tanımlanan dört tür sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inanç, algılanan; 1) “hastalığa yakalanma olasılığı”, 2) “hastalığın korkutuculuğu”, 3) “hastalıkla baş etmede güçlük” ve 4) “hastalığın tedavisinde tıbbi hizmetlerin yetersizliği” olarak adlandırılır. Bu bilişler, sağlık kaygısına dair formülasyon ya da tedavi müdahalelerinde birlikte değerlendirilmelidir.

Sağlıkla ilgili işlevsel olmayan inançların sağlık kaygısıyla ilişkisine dair pek çok çalışma mevcuttur. Bu çalışmaların sonuçlara göre;

• Genel olarak sağlık kaygısı düzeyi yüksek olan kişilerin düşük olanlara kıyasla sağlık ve hastalığa dair farklı inanç ve varsayımlara sahip olduğu görülmüştür.

• Herhangi bir fiziksel hastalık tanısı olan ve olmayan kişilerde, işlevsel olmayan inançların sağlık kaygısıyla pozitif yönde ilişkili olduğu bulunmuştur.

• Tıbbi yardım almaktan kaçınmaya yol açan sağlıkla ilgili deneyimlere yönelik aşırı genelleme yapma, tedaviye uyumu olumsuz etkileyebilecek yaygın olumsuz yan etkilere dair rasyonel olmayan çıkarım yapma, sağlık üzerindeki sınırlı kontrole dair umutsuz ve kaderci inançlara sahip olmanın sağlık kaygısı ile pozitif yönde ilişkili olduğu ve sağlık kaygısının göstergelerinden olduğu belirlenmiştir.

• Yüksek sağlık kaygısı düzeyine sahip kişilerin bedensel duyum ve belirtilere dair felaketleştirici çıkarımlar yapmaya meyilli olduğu, kendilerini zayıf ve stresi tolere etmede yetersiz olarak algıladıkları bulunmuştur.

• Hipokondriazis (şiddetli sağlık kaygısı) seviyesi yüksek olan üniversite öğrencilerinin düşük olanlara kıyasla bedensel belirtileri daha fazla felaketleştirici şekilde yorumladığı; düşük öz saygı düzeyi ve belirtilere yönelik felaketleştirici yorumlamanın yüksek hipokondriazisin göstergesi olduğu bulunmuştur.

• Belirtilerin korkunç bir hastalığa yol açacağına dair işlevsel olmayan inançların hipokondriazis ile pozitif yönde ilişkili olduğu; başkaları ile birlikteyken agorafobik kaçınma yaşama, belirtilerin korkunç bir hastalığa yol açacağına dair işlevsel olmayan inançlara sahip olma, olumsuz duygulanım düzeyinin yüksek olması ve kadın olma değişkenlerinin hipokondriazisin göstergelerinden olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca belirtilerin korkunç bir hastalığa yol açacağına dair işlevsel olmayan inançların hipokondriazise özgü olduğu belirlenmiştir.

• Kaygı bozuklukları (panik bozukluk, sosyal fobi, özgül fobi, obsesif kompülsif bozukluk, yaygın kaygı bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu) ve hipokondriazis tanısı almış kişiler ile herhangi bir psikiyatrik tanısı olmayan kişiler karşılaştırıldığında; hipokondriazis tanılı kişilerin, kaygı bozukluğu tanısı olan ve herhangi bir psikiyatrik tanısı olmayan kişilere kıyasla, bedensel belirtileri çok ciddi bir hastalığın göstergesi olarak felaketleştirerek değerlendirmeye meyilli oldukları görülmüştür.

KAYNAKLAR

Fergus, T. A. (2014). Health-related dysfunctional beliefs and health anxiety: Further evidence of cognitive specificity. Journal of Clinical Psychology, 70(3), 248-259.

Fulton,J. J., Marcus, D. K. & Merkey, T. (2011). Irrational health beliefs and health anxiety. Journal of Clinical Psychology, 67(6), 527-538.

Hadjistavropoulos, H. D., Janzen, J. A., Kehler, M. D., Leclerc, J. A., Sharpe, D. & Bourgault-Fagnou, M. D. (2012). Core cognitions related to health anxiety in self-reported medical and non-medical samples. Journal of Behavioral Medicine, 35, 167-178.

Marcus, D. K. (1999). The cognitive-behavioral model of hypochondriasis: Misinformation and triggers. Journal of Psychosomatic Research, 47(1), 79-91.

Marcus, D. K. & Church, S. E. (2003). Are dysfunctional beliefs about illness unique to hypochondriasis? Journal of Psychosomatic Research, 54, 543-547.

Marcus, D. K., Gurley, J. R., Marchi, M. M. & Bauer, C. (2007). Cognitive and perceptual variables in hypochondriasis and health anxiety: A systematic review. Clinical Psychology Review, 27, 127-139.

Rief, W., Hiller, W. & Margraf, J. (1998). Cognitive aspects of hypochondriasis and the somatization syndrome. Journal of Abnormal Psychology, 107(4), 587-595.

Weck, F., Neng, J. M. B., Richtberg, S. & Stangier, (2012). Dysfunctional beliefs about symptoms and illness in patients with hypochondriasis. Psychosomatics, 53, 148-154
.
Yazan
Uzm.Psk.Özlem YILMAZ
 
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Sağlıkla İlgili İşlevsel Olmayan İnançlar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Özlem YILMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Özlem YILMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Uzm.Psk.Özlem YILMAZ
Uzman Klinik Psikolog
 
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Özlem YILMAZ'ın Makaleleri
► Evlilikte Mantıksız İnançlar ve Düşünceler Dr.Psk.Dnş.Ayfer SUMMERMATTER
► Mümkün Olmayan Mükemmellik Psk.Dnş.Hasan Ali GÖNCÜ
► Depresyon: Güneşi Olmayan Ülke Psk.Hakan TOKGÖZ
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Sağlıkla İlgili İşlevsel Olmayan İnançlar' başlığıyla benzeşen toplam 56 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Şema Terapi Ağustos 2019
► Aleksitimi Aralık 2018
► Kaygı Duyarlılığı Aralık 2018
► Yaşam Kalitesi Aralık 2018
► Yaygın Kaygı Bozukluğu Aralık 2018
► Sağlık Kaygısı Aralık 2018
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


02:00
Top