2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Depresyon Bozukluklarının Terapisinde Davranışsal Aktivasyon
MAKALE #20146 © Yazan Uzm.Psk.Özlem YILMAZ | Yayın Aralık 2018 | 1,810 Okuyucu
DEPRESYON BOZUKLUKLARININ TERAPİSİNDE DAVRANIŞSAL AKTİVASYON

Amerikan Psikiyatri Birliği’ne göre depresyon bozuklukları; yıkıcı duygudurumu düzenleyememe bozukluğu, majör depresyon bozukluğu, süregiden depresyon bozukluğu, aybaşı öncesi disfori bozukluğu, maddenin/ilacın yol açtığı depresyon bozukluğu, başka bir sağlık durumuna bağlı depresyon bozukluğu, tanımlanmış diğer bir depresyon bozukluğu ve tanımlanmamış depresyon bozukluğu şeklinde gruplandırılmıştır. Aşırı uyuma ya da uyuyamama, iştahta artma ya da azalma, odaklanmada zorluk çekme, aktivitelere karşı ilgi ve alınan zevkte azalma, çökkün duygudurum, enerji düşüklüğü gibi belirtiler depresyon bozukluklarının genelinde görülen ortak özelliklerdir.
Depresyon bozuklukları dünya genelinde yaygın olarak görülen psikiyatrik bozukluklardandır. Çocuk, yetişkin ve yaşlı olmak üzere tüm yaş gruplarında ve cinsiyetlerde yaygın olarak rastlanır. Aynı zamanda yalnızca bireyi değil toplum hayatını da olumsuz anlamda en çok etkileyen sorunların başında gelir. Günümüzde depresyon bozukluklarının yaklaşık 350 milyon kişiyi etkisi altına aldığı düşünülmektedir ve 17 ülkede yapılan Dünya Ruh Sağlığı Araştırması’na göre ortalama her 20 kişide 1’inin bir depresyon dönemi yaşadığı tahmin edilmektedir. Bu sayının daha da artacağı ve 2020 yılında depresyon bozukluklarının çalışma hayatını etkileyen birinci problem olacağı tahmin edilmektedir. Bireylerin yaşam kalitesinde ve işlevselliğinde düşüş, tekrarlama olasılığı, intihar riski, tedavi maliyeti ve iş gücü kaybı nedeniyle ortaya çıkan ekonomik kayıplar ile tahmin edilen artış hızı göz önünde bulundurulduğunda, bu etkilerin en aza indirilmesi için depresyon bozukluklarının tedavisinde kullanılacak yöntemler daha da önem kazanmaktadır.
Depresyon bozukluklarının tedavisinde çeşitli farmakolojik ve psikososyal yöntemler kullanılabilir. Psikososyal girişimlerin bazıları; psikodinamik terapi, bilişsel davranışçı terapi, aile ve çift terapisi, hümanistik - varoluşçu terapi, sorun çözme terapisi, farkındalık eğitimi ve psikoeğitimdir . Bu girişimlerin bazıları farklı kuram ve yaklaşımlara dayanır, bazıları ise birden çok yaklaşımı benimsemişlerdir. Farklı yöntemler depresyon bozukluklarının tedavisinde etkili olarak görülmekle birlikte gereken zaman ve maliyet açısından çeşitlilik gösterirler. Ancak günümüzde daha kısa süreli ve maliyeti düşük müdahalelere de ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada davranışsal aktivasyon karşımıza çıkmaktadır. Davranışsal aktivasyonun, depresyon bozuklukları için kanıt temelli bir tedavi olduğu çeşitli çalışmalarla belirlenmiştir. Bu nedenlerle depresyon bozukluklarının tedavisinde davranışsal aktivasyonun kullanılmasına olan ilgi artmaktadır.
Davranışsal aktivasyon; danışanı, ödüllendirici çevresel olasılıklarla karşı karşıya getirecek ve duygu, düşünce ve genel yaşam kalitesinde ilerleme sağlayacak açık davranışlarda artışı sağlayacak yapılandırılmış girişimleri vurgulayan bir terapötik süreç olarak tanımlanabilir. Zevk ve yeterlilik deneyimiyle ilişkilendirilen işlevsel aktivitelerle ilgilenmeyi artırma, depresyonu sürdüren ya da depresyon için risk yaratan aktivitelerle ilgilenmeyi azaltma ve ödüle ulaşmayı sınırlandıran, caydırıcı kontrolü sürdüren ya da artıran sorunları çözmeyi amaçlayan kısa ve yapılandırılmış bir psikoterapi yaklaşımıdır. Tedavi, bu hedeflere ya da bu hedeflere odaklanmayı engelleyen süreçlere odaklanır. Bu birincil hedeflere ulaşmak için terapist, aktivite ve duygudurum izlemesi, aktivite planlama, sorun çözme, sosyal beceri eğitimi, gevşeme eğitimi, hiyerarşi oluşturma, şekillendirme, ödül ve ikna gibi çeşitli davranışsal stratejiler kullanabilir.
Davranışsal aktivasyonda terapist danışanla birlikte onun güncel yaşam şartlarının (depresyonun tetikleyicilerinin), duygusal ve davranışsal tepkilerinin ve ortaya çıkan sonuçların fonksiyonel analizini yapar. Asıl vurgu, yaşam sorunlarıyla daha etkili başa çıkabilmek için stratejiler ya da planlar geliştirmeye, özellikle danışanın tercih etmeye meyilli olduğu kaçınma davranışlarını işlevsel davranışlarla değiştirmeye yapılır.


KAYNAKLAR

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mentaldisorders (5th ed.). Washington, DC: American Psychiatric Association.

Andrews, G., Issakıdıs, C., Sanderson, K., Corry, J. & Lapsley, H. (2004). Utilising survey data to inform public policy: Comparison of the cost-effectiveness of treatment of ten mental disorders. British Journal of Psychiatry, 184. 526-533.

Başoğul, C. & Buldukoğlu, K. (2015). Depresif bozukluklarda psikososyal girişimler.Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(1). 1-15.

Dimidjan, S., Barrera Jr., M., Martell, C., Munoz, R. F. & Lewinsohn, P. M. (2011). The origins and current status of behavioral activation treatments for depression. Annual Review of Clinical Psychology, 7. 1–38.

Hollon, S. D. (2001). Behavioral activation treatment for depression: A commentary. Clinical Psychology: Science and Practice, 8 (3). 271-274.

Hopko, D. R., Lejuez, C. W., Kenneth, J. R. & Eifert, G. H. (2003). Contemporary behavioral activation treatments for depression: Procedures, principles, and progress. Clinical Psychology Review, 23. 699–717.

Kanter, J. W., Manos, R. C., Bowe, W. M., Baruch, D. E., Busch, A. M. & Rush, L. C. (2010). What is behavioral activation? A review of the empirical literature. Clinical Psychology Review, 30. 608–620.

Sturmey, P. (2009). Behavioral activation is an evidence-based treatment for depression. Behavior Modification, 33(6). 818–829.

World Federation for Mental Health (2012). Depression: A global crisis - World mental health day, October 10 2012. Occoquan, VA: World Federation for Mental Health.

World Health Organization (2001). The world health report 2001 - Mental health: New understanding, new hope. Geneva, World Health Organization.
Yazan
Uzm.Psk.Özlem YILMAZ
 
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Depresyon Bozukluklarının Terapisinde Davranışsal Aktivasyon" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Özlem YILMAZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Özlem YILMAZ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Uzm.Psk.Özlem YILMAZ
Uzman Klinik Psikolog
 
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Özlem YILMAZ'ın Makaleleri
► Davranışsal Nörofizyoloji Psk.Atakan ŞAHİN
► Grup Terapisinde Grubu İncelemek Psk.Gamze ÖZCAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Depresyon Bozukluklarının Terapisinde Davranışsal Aktivasyon' başlığıyla benzeşen toplam 21 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Şema Terapi Ağustos 2019
► Aleksitimi Aralık 2018
► Kaygı Duyarlılığı Aralık 2018
► Yaşam Kalitesi Aralık 2018
► Yaygın Kaygı Bozukluğu Aralık 2018
► Sağlık Kaygısı Aralık 2018
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:07
Top