Panik Bozukluk Nedir ?
Panik Bozukluk
Panik bozuklukta tekrarlayan beklenmedik bir anda ortaya çıkan panik ataklar ve panik ataklar arasındaki zamanda kişide yeniden bir panik atak olacağına dair sürekli bir endişe hali olur. Panik atak nedeniyle kalp krizi, felç geçirme korkusu, ölüm korkusu ya da çıldırma korkusu nedeniyle kişi sürekli üzülür. Ataklarla baş edebilmek için evden çıkmama, yanında ilaç bulundurma, hastaneye yakın bir eve taşınma, işe gidememe, günlük aktiviteleri yapamama, yediklerine ve içtiklerine son derece dikkat etme ya da yiyip, içmek istememe gelişebilir.
Panik bozukluk yaşayan kişi bu durumun asla düzelmeyeceğine dair kaygılara kapılır ancak panik bozukluk düzenli takip ve ilaç tedavi ve/veya psikoterapi ile tamamen düzelebilen bir beyin hastalığıdır.
Panik Atak Başlangıçı
Panik atak birden başlar, yaklaşık 10-15 dakika sürer, nadiren 1 saate kadar panik ataklar sürebilir. Panik atak ortada bir sebep yokken ani başlayan korku, dehşete kapılma, sanki aniden başı birşey geleceğini düşünme korkusu ile kendini belli eder. Panik atak başlangıcında ani bastıran sıkıntı hissi, göğüste sıkışma, kalp çarpıntısı, soğuk soğuk terlemeler, bazen uyuşma, sersemlik hissi, bayılacak gibi olma, bedenen halsiz, bitkin hissetme nedeniyle sanki kalp krizi, beyin kanması, felç geçirme, ölüm korkusu ile kendini gösteren bir beyin hastalığıdır. Kişi bazen atak sırasında kendini ve/veya çevresini acayip, tuhaf hissedebilir, sanki çıldıracakmış, aklını yitirecekmiş endişesine kapılır. Aklına gelen ve dehşet hissine neden olan bu düşünceler nedeniyle kişide bir takım fiziksel belirtiler meydana gelir ( kalp çarpıntısı, nefes almada güçlük, soluğunun kesilme hissi, terleme, ateş basması, titreme vb fiziksel belirtiler). Dehşet hissine kapılan kişi başına büyük bir felaket geldiğinden endişelenip hastane acil servislerine başvurur ancak yapılan tetkiklerde fiziksel bir hastalığa rastlanmaz.
Bu korku dolu dakikaları daha önce hiç yaşamadığı için panik atak belirtilerinin bir daha başına gelmesinden endişe duymaya başlar. Bazen ya ev dışındayken korunmasız bir yerde panik atak yaşar mıyım şeklindeki korkular evden çıkmasına engel olabilir. Yeniden panik atak geçirme korkusu kişiyi bir çıkmaza sürükler ve korkulu bekleyiş başlayabilir. Ya otobüste atak geçirirsem ? ya iş yerinde atak yaşarsam ve bu kez kimse bana yardım edemezse ? şeklinde düşünceler olur. İnsanlar içinde panik atak yaşarsam beni eleştirirler mi ? Aklımı yitirdiğimi düşünürler mi ? şeklinde sorunlar zihninde dönüp durur. Bazen psikiyatriste başvurup yardım almaktan bile çekinebilir.
Bu endişeli bekleyiş kişinin hormonal dengesini bozar ve yeni panik atakları tetikleyebilir. Panik atak yaşayan kişiye çevresindeki insanlar yardımcı olmaya çalışır ancak verdikleri tavsiyeler panik atağı sonlandırmaya yetmez. Verilen tavsiyeler çoğu zaman panik atak yaşayan kişiyi daha da fazla rahatsız edebilir ve içine kapanmasına neden olabilir.
Panik Atakta Yakınlarımız tarafından en fazla verilen yanlış tavsiyeler verilir.
-Psikolojik bu geçer, takma kafana
-Sen iradene sahip çık, olumsuz düşünmemeye çalış
-kendine zaman ayır, keyfine bak, biraz gayret göster
-stresten uzak dur.
Panik atak yaşayan kişi atak sonrasında düşüncelerin anlamsız olduğunun farkındadır. PAnik atak sırasında oluşan düşüncelerin mantıklı olmadığını bilir ancak panik atak sırasında bu düşüncelerin gelmesini önleyemez. Bu yüzden panik atak yaşayan kişilerin profesyonel bir destek alması şarttır.
Panik Atak Krizi
Panik atak krizi yaşayan kişiler daha önce bu tarz bir deneyim yaşamadıklarını ve dünyanın en dehşet verici anlarını yaşarlar. Panik atak krizi esnasında kişide ölüm korkusu, şuurunu kaybetme korkusu, çıldırma korkusu meydana gelir. Panik atak krizinde kalp çarpıntısı, nefes darlığı, boğulma hissi nedeniyle kişi endişeye kapılır ve hızlı hızlı nefes almaya çalışırken nefes açlığı yaşar. Panik atak krizinin hiç geçmeyeceğini ya da her an düşüp öleceğini düşünür. Yakınları yardımcı olmaya çalışırken kişi kendini köşeye sıkışmıs hisseder. Panik atak krizinde kişinin zihninde adeta fırtınalar kopmaktadır. Kendini güvene alacağı bir alan arar ve çoğunlukla acil servise gitme ihtiyacı doğar. Çünkü panik atak krizi sırasında her an ölebileceğine dair korku ya da çıldırıp aklını yitirme ihtimaline karşı kendini güvene almak ister. Ancak sanıldığı gibi panik atak krizi sonsuza kadar sürmez ve genellikle 10-15 dakika içinde sonlanır nadiren 1 saate kadar uzayabilir. Tedavi edilmeyen panik atak krizi kişinin depresyona sürüklenmesine, panik atakların şiddeti ve miktarının artmasına neden olabilir.
Panik Atak Neden Olur ?
Panik atağın neden olduğuna dair yapılan çalışmalarda çeşitli bulgulara rastlanmıştır. Ailesinde panik atak, anksiyete bozukluğu olan kişilerde panik atakların olma ihtimalinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Stresin panik atakların oluşumunu tetiklediği, zorlayıcı yaşam olaylarına maruz kalanlarda panik atakların olma ihtimalinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Stres panik atağı tetikleyici bir faktördür sadece olumsuz yaşam olayları değil evlenmek, yeni bir işe girmek, bir başarı kazanmak gibi olumlu olaylarında stres düzeyimizi arttırarak panik ataklara neden olabileceği söylenebilir. İnsanlar normal olarak hayatlarının bir döneminde panik atağı yaşayabilir, birkaç kez panik atak geçirmek panik bozukluğun oluşacağını anlamına gelmez. Panik atak sırasında oluşan semptomlara verdiğimiz önem ve ilk panik atağı geçirdiğimizde oluşturduğumuz düşünce sistemi panik atakların devam etmesine bir hastalık boyutu kazanmasına neden olur. İlk panik atak krizinde alacağımız bir takım önlemler panik atağın panik bozukluğa dönüşmesini engelleyebilir. Örneğin panik atak sırasında kişi nefes açlığı çektiğini düşünüp hızlı nefes almaya başlar ve bu nefes alma biçimi karbondioksit/oksijen dengesini bozup panik atak belirtilerinin şiddetlenmesine neden olabilir. Panik atak krizi sırasında 4 e kadar sayarak burnumuzdan derin bir diyafram nefesi alıp 4 sn içimizde tutup ve sonrasında 4 e kadar sayıp nefesimizi vermeye başladığımızda ve bu egzersizi 10 kez tekrarladığımızda panik atak krizini durdurabiliriz.
Panik Atak Belirtileri Testi
Panik Atak bir çok psikolojik hastalıkla birlikte olabilmektedir. Örneğin depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk vb. Panik bozukluğu değerlendirmek için yapılan bir takım testler mevcuttur. Bu panik atak testleri hastalığın şiddeti ve tedavinin seyrini takip etmek için sizi takip eden uzman tarafından gerek görülürse uygulanabilir. Panik Bozukluk tanısı ya da diğer psikolojik hastalıkların tanısının konması için öncelikle bir psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmeniz gerekmektedir. Psikolojik testler tanıyı desteklemek ya da hastalığın şiddetini ve seyrini takip etmek için kullanılır.
Panik Atak Nasıl Geçer ?
Eğer bir biraz kaygılı isek otomatik olarak bedensel belirtilerimize odaklanacağız ve felaketleştirdiğimiz düşüncelerimiz yaşamış olduğumuz belki birkaç saniye sonra kendiliğinden geçecek zararsız bedenimizi koruyucu belirtilerin alevlenmesine neden olacaktır. Eğer biz panik atağı başlatan duyumların farkına varıp bunun bedenimizin bir savunma mekanizması olduğuna ve bizi koruduğuna (tıpkı öksürük gibi solunum yollarımızı temizleyen bir mekanizma) kesin bir şekilde inanırsak panik ataklar sonlanmış olacaktır.
Özetle duygu, düşünce ve davranışlarımızın birbiri ile etkileşim halinde olduğunu bilmeliyiz. Örneğin sınav öncesi yaşamış olduğumuz titreme, çarpıntı, sersemlik hissinin o an aklımızdan geçen kaygı verici düşüncelere karşı beynimizin bizi koruma mekanizması olduğunu bilirsek kaygımızı yönetebilmemiz daha kolay olacaktır.
Her olumlu duygumuzun bir ömrü olduğu gibi kaygı, hüzün gibi olumsuz duygularımızın da bir ömrü olduğunu unutmadan tam da o anı kabullenmeyi ve değerlerimiz doğrultusunda kararlı bir şekilde yol almaya çalıştıkça mutluluğu elde edeceğimizi unutmayalım.
Panik bozuklukta tekrarlayan beklenmedik bir anda ortaya çıkan panik ataklar ve panik ataklar arasındaki zamanda kişide yeniden bir panik atak olacağına dair sürekli bir endişe hali olur. Panik atak nedeniyle kalp krizi, felç geçirme korkusu, ölüm korkusu ya da çıldırma korkusu nedeniyle kişi sürekli üzülür. Ataklarla baş edebilmek için evden çıkmama, yanında ilaç bulundurma, hastaneye yakın bir eve taşınma, işe gidememe, günlük aktiviteleri yapamama, yediklerine ve içtiklerine son derece dikkat etme ya da yiyip, içmek istememe gelişebilir.
Panik bozukluk yaşayan kişi bu durumun asla düzelmeyeceğine dair kaygılara kapılır ancak panik bozukluk düzenli takip ve ilaç tedavi ve/veya psikoterapi ile tamamen düzelebilen bir beyin hastalığıdır.
Panik Atak Başlangıçı
Panik atak birden başlar, yaklaşık 10-15 dakika sürer, nadiren 1 saate kadar panik ataklar sürebilir. Panik atak ortada bir sebep yokken ani başlayan korku, dehşete kapılma, sanki aniden başı birşey geleceğini düşünme korkusu ile kendini belli eder. Panik atak başlangıcında ani bastıran sıkıntı hissi, göğüste sıkışma, kalp çarpıntısı, soğuk soğuk terlemeler, bazen uyuşma, sersemlik hissi, bayılacak gibi olma, bedenen halsiz, bitkin hissetme nedeniyle sanki kalp krizi, beyin kanması, felç geçirme, ölüm korkusu ile kendini gösteren bir beyin hastalığıdır. Kişi bazen atak sırasında kendini ve/veya çevresini acayip, tuhaf hissedebilir, sanki çıldıracakmış, aklını yitirecekmiş endişesine kapılır. Aklına gelen ve dehşet hissine neden olan bu düşünceler nedeniyle kişide bir takım fiziksel belirtiler meydana gelir ( kalp çarpıntısı, nefes almada güçlük, soluğunun kesilme hissi, terleme, ateş basması, titreme vb fiziksel belirtiler). Dehşet hissine kapılan kişi başına büyük bir felaket geldiğinden endişelenip hastane acil servislerine başvurur ancak yapılan tetkiklerde fiziksel bir hastalığa rastlanmaz.
Bu korku dolu dakikaları daha önce hiç yaşamadığı için panik atak belirtilerinin bir daha başına gelmesinden endişe duymaya başlar. Bazen ya ev dışındayken korunmasız bir yerde panik atak yaşar mıyım şeklindeki korkular evden çıkmasına engel olabilir. Yeniden panik atak geçirme korkusu kişiyi bir çıkmaza sürükler ve korkulu bekleyiş başlayabilir. Ya otobüste atak geçirirsem ? ya iş yerinde atak yaşarsam ve bu kez kimse bana yardım edemezse ? şeklinde düşünceler olur. İnsanlar içinde panik atak yaşarsam beni eleştirirler mi ? Aklımı yitirdiğimi düşünürler mi ? şeklinde sorunlar zihninde dönüp durur. Bazen psikiyatriste başvurup yardım almaktan bile çekinebilir.
Bu endişeli bekleyiş kişinin hormonal dengesini bozar ve yeni panik atakları tetikleyebilir. Panik atak yaşayan kişiye çevresindeki insanlar yardımcı olmaya çalışır ancak verdikleri tavsiyeler panik atağı sonlandırmaya yetmez. Verilen tavsiyeler çoğu zaman panik atak yaşayan kişiyi daha da fazla rahatsız edebilir ve içine kapanmasına neden olabilir.
Panik Atakta Yakınlarımız tarafından en fazla verilen yanlış tavsiyeler verilir.
-Psikolojik bu geçer, takma kafana
-Sen iradene sahip çık, olumsuz düşünmemeye çalış
-kendine zaman ayır, keyfine bak, biraz gayret göster
-stresten uzak dur.
Panik atak yaşayan kişi atak sonrasında düşüncelerin anlamsız olduğunun farkındadır. PAnik atak sırasında oluşan düşüncelerin mantıklı olmadığını bilir ancak panik atak sırasında bu düşüncelerin gelmesini önleyemez. Bu yüzden panik atak yaşayan kişilerin profesyonel bir destek alması şarttır.
Panik Atak Krizi
Panik atak krizi yaşayan kişiler daha önce bu tarz bir deneyim yaşamadıklarını ve dünyanın en dehşet verici anlarını yaşarlar. Panik atak krizi esnasında kişide ölüm korkusu, şuurunu kaybetme korkusu, çıldırma korkusu meydana gelir. Panik atak krizinde kalp çarpıntısı, nefes darlığı, boğulma hissi nedeniyle kişi endişeye kapılır ve hızlı hızlı nefes almaya çalışırken nefes açlığı yaşar. Panik atak krizinin hiç geçmeyeceğini ya da her an düşüp öleceğini düşünür. Yakınları yardımcı olmaya çalışırken kişi kendini köşeye sıkışmıs hisseder. Panik atak krizinde kişinin zihninde adeta fırtınalar kopmaktadır. Kendini güvene alacağı bir alan arar ve çoğunlukla acil servise gitme ihtiyacı doğar. Çünkü panik atak krizi sırasında her an ölebileceğine dair korku ya da çıldırıp aklını yitirme ihtimaline karşı kendini güvene almak ister. Ancak sanıldığı gibi panik atak krizi sonsuza kadar sürmez ve genellikle 10-15 dakika içinde sonlanır nadiren 1 saate kadar uzayabilir. Tedavi edilmeyen panik atak krizi kişinin depresyona sürüklenmesine, panik atakların şiddeti ve miktarının artmasına neden olabilir.
Panik Atak Neden Olur ?
Panik atağın neden olduğuna dair yapılan çalışmalarda çeşitli bulgulara rastlanmıştır. Ailesinde panik atak, anksiyete bozukluğu olan kişilerde panik atakların olma ihtimalinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Stresin panik atakların oluşumunu tetiklediği, zorlayıcı yaşam olaylarına maruz kalanlarda panik atakların olma ihtimalinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Stres panik atağı tetikleyici bir faktördür sadece olumsuz yaşam olayları değil evlenmek, yeni bir işe girmek, bir başarı kazanmak gibi olumlu olaylarında stres düzeyimizi arttırarak panik ataklara neden olabileceği söylenebilir. İnsanlar normal olarak hayatlarının bir döneminde panik atağı yaşayabilir, birkaç kez panik atak geçirmek panik bozukluğun oluşacağını anlamına gelmez. Panik atak sırasında oluşan semptomlara verdiğimiz önem ve ilk panik atağı geçirdiğimizde oluşturduğumuz düşünce sistemi panik atakların devam etmesine bir hastalık boyutu kazanmasına neden olur. İlk panik atak krizinde alacağımız bir takım önlemler panik atağın panik bozukluğa dönüşmesini engelleyebilir. Örneğin panik atak sırasında kişi nefes açlığı çektiğini düşünüp hızlı nefes almaya başlar ve bu nefes alma biçimi karbondioksit/oksijen dengesini bozup panik atak belirtilerinin şiddetlenmesine neden olabilir. Panik atak krizi sırasında 4 e kadar sayarak burnumuzdan derin bir diyafram nefesi alıp 4 sn içimizde tutup ve sonrasında 4 e kadar sayıp nefesimizi vermeye başladığımızda ve bu egzersizi 10 kez tekrarladığımızda panik atak krizini durdurabiliriz.
Panik Atak Belirtileri Testi
Panik Atak bir çok psikolojik hastalıkla birlikte olabilmektedir. Örneğin depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk vb. Panik bozukluğu değerlendirmek için yapılan bir takım testler mevcuttur. Bu panik atak testleri hastalığın şiddeti ve tedavinin seyrini takip etmek için sizi takip eden uzman tarafından gerek görülürse uygulanabilir. Panik Bozukluk tanısı ya da diğer psikolojik hastalıkların tanısının konması için öncelikle bir psikiyatri uzmanı tarafından değerlendirilmeniz gerekmektedir. Psikolojik testler tanıyı desteklemek ya da hastalığın şiddetini ve seyrini takip etmek için kullanılır.
Panik Atak Nasıl Geçer ?
Eğer bir biraz kaygılı isek otomatik olarak bedensel belirtilerimize odaklanacağız ve felaketleştirdiğimiz düşüncelerimiz yaşamış olduğumuz belki birkaç saniye sonra kendiliğinden geçecek zararsız bedenimizi koruyucu belirtilerin alevlenmesine neden olacaktır. Eğer biz panik atağı başlatan duyumların farkına varıp bunun bedenimizin bir savunma mekanizması olduğuna ve bizi koruduğuna (tıpkı öksürük gibi solunum yollarımızı temizleyen bir mekanizma) kesin bir şekilde inanırsak panik ataklar sonlanmış olacaktır.
Özetle duygu, düşünce ve davranışlarımızın birbiri ile etkileşim halinde olduğunu bilmeliyiz. Örneğin sınav öncesi yaşamış olduğumuz titreme, çarpıntı, sersemlik hissinin o an aklımızdan geçen kaygı verici düşüncelere karşı beynimizin bizi koruma mekanizması olduğunu bilirsek kaygımızı yönetebilmemiz daha kolay olacaktır.
Her olumlu duygumuzun bir ömrü olduğu gibi kaygı, hüzün gibi olumsuz duygularımızın da bir ömrü olduğunu unutmadan tam da o anı kabullenmeyi ve değerlerimiz doğrultusunda kararlı bir şekilde yol almaya çalıştıkça mutluluğu elde edeceğimizi unutmayalım.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Panik Bozukluk Nedir ?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Burak TOPRAK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Burak TOPRAK'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
panik atak, panik, panik bozukluk, panik atak tedavisi, panik atak neden olur, panik atak belirtileri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
