Depresyon
Yorgunluk, enerji kaybı, değersizlik ve suçluluk duygusu, konsantrasyon bozukluğu, kararsızlık, uyku bozukluğu, belirgin ilgi ve zevk azalması, kilo vermek ve ya ani kilo alımı, ölüm ve intihar düşünceleri gibi yaşantısal zorlukların meydana çıktığı duygu durum bozukluğudur.
Depresyon tedavisinde ilaç tedavisinin yan ısıra psikoterapilerin bir yeri vardır. Bilişsel-davranışçı tedavi (BDT diyeceğim bundan sonra) yaklaşımı tek başına ya da ilaç tedavisi ile birlikte depresyonun tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. BDT’de danışanın terapiste başvurduğu sırada yaşamakta olduğu problemlerin üzerinde durulup, işlevsel olmayan düşünce ve davranışları değiştirilmeye çalışılır.
İnsanlar olarak günlük aktivitelerimizi iki şekilde sınıflandırabiliriz. Birincisi yapmak zorunda olduğumuz işler, işe gitmek, evi süpürmek, yemek hazırlamak, ders çalışmak gibi hayatımızı idame ettirmek zorunda olduğumuz işlerdir. İkincisi ise keyifle, zevk ile yaptığımız işler, kitap okumak, arkadaşlarla buluşmak, dışarı yemek yemeğe gitmek, spor yapmak gibi. Depresyon tanısı alan kişilerin günlük rutin alışkanlıkları sorgulandığında günlük zorunda işlerinin arttığı keyif alan işlerinin ise azaldığı hatta olmadığı gözlenmektedir. Bireyin öncelikle bu alanlarda değişikliklere ve etkinliklere ihtiyacı vardır.
Depresyonun bilişsel modeline göre çocukluk çağındaki deneyimler öğrenme yoluyla bazı temel düşünce, varsayım ve inanç sistemlerinin oluşmasına neden olur. Bu temel düşünce ve inançlar ve varsayımlar yapısal düzeyde kişinin şemalarını oluşturur. İlerleyen yaşlarda ise dünyaya ilişkin algı ve tutumlarını biçimlendirmekte ve değerlendirmekte olan şemalarının katı, normalliğe uyum sağlamasına dirençli, orantısız aşırılıklar gösterdiğin de kişinin hayatla olan bağlarında kopukluklara sebebiyet vermektedir. Depresyonda ki kişilerde bu düşünce biçimleri abartılı ve yoğunlaştırılmıştır. Bunun yansımaları, “Ben çok değersizim”, “Elimden hiçbir şey gelmiyor.” gibi karşımıza çıkmaktadır.
Psikoterapide bu iki alanla ilgili çalışmalar yapılarak kişinin normal hayat rutinine adaptasyonu sağlanır.
Depresyonun sebepleri düşüncelerimiz mi?
Bilişsel davranışçı terapiye göre duygularımız olayları nasıl algıladığımız, anladığımız ve yorumladığımız üzerine kuruludur. Fakat bu tüm durumlarda duygu düşünce bağlantısının genellemez; bazı zamanlar düşüncelerimizle duygularımız bağlantılı olabilir, duygular düşünceleri izleyebilir. İnsanlar depresyon sürecine girdikleri zaman kendileri, olaylar ve gelecekleri ile ilgili olumsuz düşünürler.Olumsuz düşünme tarzı depresyonun başlatacağı gibi iyileşmeyi de geciktirebilir.İnsanların olayları değerlendirme biçimleri sizce birbiriniz aynı mı ? Bazıları yaşadıkları olayları daha olumsuz düşünürlerken bazıları ise daha olumlu düşünürler.Bu durum onları motivasyonlarını nasıl etkiliyor? Örneğin Ahmet ve Ayşe işinde daha iyi bir mevkiye geçmeyi bekleyen bir kişiler olarak kendileri yerine bir arkadaşlarının aynı göreve atandığını öğrendiklerinde bu olayla ilgili değerlendirmeleri Ahmet’in “O benden biraz tecrübeli, burada daha uzun zamandır çalışıyor, ayrıca bu işi yapabilmek için gereken becerilere sahip, gelecek sefere yükselme sırası bana da gelebilir.” diye düşünüyor ve buna nasıl bağlı olarak nasıl duygusal durum içerisine girer? Ayşe ise “Asla terfi edemeyeceğim, başarısızım, onlarda benim yaptıklarımın yetersiz olduğunu biliyorlar zaten benden de hoşlanmıyorlar, ben değersizim, hiçbir zaman bu durum değişmeyecek.” diye düşünüyor ve buna bağlı olarak hangi duygusal durumu yaşar? Ahmet gibi düşünen bir kişi bir hayal kırıklığı yaşarken Ayşe gibi düşünen kişi ise yoğun ve uzun süreli mutsuzluk yaşar.
Başka bir sorun üzerinden tanımlayacak olursak.Yaşadığınız durum herkes için sıkıntı verici olmakla beraber ayrılık yaşayan herkes aynı düzeyde sıkıntı çekmez ve aynı duygusal durumu yaşamaz. Mesela Mehtap ayrılık sonrası “ Onu özleyeceğim fakat biliyorum ki bunu atlatırım; sonra olacağına şimdi olması daha iyi; ilerde bana daha uygun birini bulabilirim.” diye düşünen bir yapıda. Serdar’ın ise aynı durum için düşünceleri “ Bende bir bozukluk olmalı, ben başarısız oldum ilişkiyi yürütemedim; ben yanlış kişiyi seçtim, hatalıyım, asla bunu atlatamayacağım; güvenilir ve iyi biri yok zaten olsa da bulamam, hayatım mahvoldu.” diye düşünüyor.Sizce Mehtap’ın ve Ahmet’in duygusal durumları aynı mı yoksa farklı mı olur? Mehtap Serdar’a göre bu süreci daha kolay ve kendini geliştirebileceği bir fırsat olarak görecekken, Serdar bu düşünce yapısıyla yoğun, ağır duygusal hüzün ve karamsarlık yaşayacak, kendisi geleceği hakkında olumsuz düşüncelerle depresyon sürecine daha yakın olacaktır.Buradan şu sonuç çıkarılmamalı Mehtap hiç üzülmeyecek, tabi ki o an için yaşaması gereken duyguları yaşayacak fakat sorununu genellemeyecek, hayatında kalıcı görmeyecek ve kişiselleştirmeyecektir.
Depresyon tedavisinde ilaç tedavisinin yan ısıra psikoterapilerin bir yeri vardır. Bilişsel-davranışçı tedavi (BDT diyeceğim bundan sonra) yaklaşımı tek başına ya da ilaç tedavisi ile birlikte depresyonun tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. BDT’de danışanın terapiste başvurduğu sırada yaşamakta olduğu problemlerin üzerinde durulup, işlevsel olmayan düşünce ve davranışları değiştirilmeye çalışılır.
İnsanlar olarak günlük aktivitelerimizi iki şekilde sınıflandırabiliriz. Birincisi yapmak zorunda olduğumuz işler, işe gitmek, evi süpürmek, yemek hazırlamak, ders çalışmak gibi hayatımızı idame ettirmek zorunda olduğumuz işlerdir. İkincisi ise keyifle, zevk ile yaptığımız işler, kitap okumak, arkadaşlarla buluşmak, dışarı yemek yemeğe gitmek, spor yapmak gibi. Depresyon tanısı alan kişilerin günlük rutin alışkanlıkları sorgulandığında günlük zorunda işlerinin arttığı keyif alan işlerinin ise azaldığı hatta olmadığı gözlenmektedir. Bireyin öncelikle bu alanlarda değişikliklere ve etkinliklere ihtiyacı vardır.
Depresyonun bilişsel modeline göre çocukluk çağındaki deneyimler öğrenme yoluyla bazı temel düşünce, varsayım ve inanç sistemlerinin oluşmasına neden olur. Bu temel düşünce ve inançlar ve varsayımlar yapısal düzeyde kişinin şemalarını oluşturur. İlerleyen yaşlarda ise dünyaya ilişkin algı ve tutumlarını biçimlendirmekte ve değerlendirmekte olan şemalarının katı, normalliğe uyum sağlamasına dirençli, orantısız aşırılıklar gösterdiğin de kişinin hayatla olan bağlarında kopukluklara sebebiyet vermektedir. Depresyonda ki kişilerde bu düşünce biçimleri abartılı ve yoğunlaştırılmıştır. Bunun yansımaları, “Ben çok değersizim”, “Elimden hiçbir şey gelmiyor.” gibi karşımıza çıkmaktadır.
Psikoterapide bu iki alanla ilgili çalışmalar yapılarak kişinin normal hayat rutinine adaptasyonu sağlanır.
Depresyonun sebepleri düşüncelerimiz mi?
Bilişsel davranışçı terapiye göre duygularımız olayları nasıl algıladığımız, anladığımız ve yorumladığımız üzerine kuruludur. Fakat bu tüm durumlarda duygu düşünce bağlantısının genellemez; bazı zamanlar düşüncelerimizle duygularımız bağlantılı olabilir, duygular düşünceleri izleyebilir. İnsanlar depresyon sürecine girdikleri zaman kendileri, olaylar ve gelecekleri ile ilgili olumsuz düşünürler.Olumsuz düşünme tarzı depresyonun başlatacağı gibi iyileşmeyi de geciktirebilir.İnsanların olayları değerlendirme biçimleri sizce birbiriniz aynı mı ? Bazıları yaşadıkları olayları daha olumsuz düşünürlerken bazıları ise daha olumlu düşünürler.Bu durum onları motivasyonlarını nasıl etkiliyor? Örneğin Ahmet ve Ayşe işinde daha iyi bir mevkiye geçmeyi bekleyen bir kişiler olarak kendileri yerine bir arkadaşlarının aynı göreve atandığını öğrendiklerinde bu olayla ilgili değerlendirmeleri Ahmet’in “O benden biraz tecrübeli, burada daha uzun zamandır çalışıyor, ayrıca bu işi yapabilmek için gereken becerilere sahip, gelecek sefere yükselme sırası bana da gelebilir.” diye düşünüyor ve buna nasıl bağlı olarak nasıl duygusal durum içerisine girer? Ayşe ise “Asla terfi edemeyeceğim, başarısızım, onlarda benim yaptıklarımın yetersiz olduğunu biliyorlar zaten benden de hoşlanmıyorlar, ben değersizim, hiçbir zaman bu durum değişmeyecek.” diye düşünüyor ve buna bağlı olarak hangi duygusal durumu yaşar? Ahmet gibi düşünen bir kişi bir hayal kırıklığı yaşarken Ayşe gibi düşünen kişi ise yoğun ve uzun süreli mutsuzluk yaşar.
Başka bir sorun üzerinden tanımlayacak olursak.Yaşadığınız durum herkes için sıkıntı verici olmakla beraber ayrılık yaşayan herkes aynı düzeyde sıkıntı çekmez ve aynı duygusal durumu yaşamaz. Mesela Mehtap ayrılık sonrası “ Onu özleyeceğim fakat biliyorum ki bunu atlatırım; sonra olacağına şimdi olması daha iyi; ilerde bana daha uygun birini bulabilirim.” diye düşünen bir yapıda. Serdar’ın ise aynı durum için düşünceleri “ Bende bir bozukluk olmalı, ben başarısız oldum ilişkiyi yürütemedim; ben yanlış kişiyi seçtim, hatalıyım, asla bunu atlatamayacağım; güvenilir ve iyi biri yok zaten olsa da bulamam, hayatım mahvoldu.” diye düşünüyor.Sizce Mehtap’ın ve Ahmet’in duygusal durumları aynı mı yoksa farklı mı olur? Mehtap Serdar’a göre bu süreci daha kolay ve kendini geliştirebileceği bir fırsat olarak görecekken, Serdar bu düşünce yapısıyla yoğun, ağır duygusal hüzün ve karamsarlık yaşayacak, kendisi geleceği hakkında olumsuz düşüncelerle depresyon sürecine daha yakın olacaktır.Buradan şu sonuç çıkarılmamalı Mehtap hiç üzülmeyecek, tabi ki o an için yaşaması gereken duyguları yaşayacak fakat sorununu genellemeyecek, hayatında kalıcı görmeyecek ve kişiselleştirmeyecektir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Depresyon" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Erhan KOCA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Erhan KOCA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
