2007'den Bugüne 92,259 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Tuvalet Eğitimi: Hazır Oluş İpuçları
MAKALE #20469 © Yazan Uzm.Psk.Esra TOPRAK | Yayın Nisan 2019 | 2,104 Okuyucu
ANNE – BABANIN ROLÜ

Bedenin bir parçası olarak çiş ve kaka çocuk için değerlidir. Bazı anne - babalar çocuğun isterse tuvalete kakasını yapabileceğinden fakat bilinmeyen bir sebepten yapamadığından emindir.

Aklına geleni denemeye ve yapmaya alışkın “İstediğim her şeyi, istediğim her an yapabilirim.’’ dönemindeki 2- 3 yaş çocuğu, vücudundaki en özel bölgeye ilişkin olarak ‘’Çişim ve kakam bana ait. Kakamı yapmaya ben karar vereceğim, fakat annemin istediği yere, istediği şekilde yapabilirim.’’ engeliyle birlikte duygusal bir çelişki yaşar.

Ebeveynin bu süreçteki rolü bazen amigo, bazen de koç rolünde kalarak çocuğun ‘’Ben hazırım!’’ diyen alarmının ne zaman çaldığının doğru tespitini yapmak, herhangi bir güç mücadelesine girmeden bu yolda ona rehberlik etmektir.

Bu sürecin, çocuğun hayatında önemli değişiklilerin olduğu dönemlere (ev değişikliği, boşanma, anaokuluna başlama, bir kardeşin aileye katılması, bir yakın kaybı, önemli bir hastalık geçirilmesi) denk gelmemesi önemlidir.

TUVALET EĞİTİMİ SADECE ÇİŞ VE KAKA İLE İLGİLİ DEĞİLDİR

Tuvalet eğitimi sadece çiş ve kaka ile ilgili değildir. Fiziksel, zihinsel, sosyal ve duygusal gelişimi içeren bütüncül bir süreç olan tuvalet eğitiminde, bazı çocuklar için duygusal hazırlık diğerlerine oranla daha fazla zaman alabilen bir süreç olabilmektedir.

Çocuk bezinden vazgeçebilecek olgunluğa henüz ulaşmadıysa ya da tuvalet eğitimi konusunda baskı altında hissederek direniyorsa, bu duygusal açıdan hazır olmadığı anlamına gelir.

Bu durumda geri çekilip, birkaç ay içinde tekrar denemek en işlevsel yoldur. Ayrıca duygusal açıdan hazır olan çocuklar, bu konuda hevesli ve klozeti kullanmaya meraklı olurlar.


Bir çocuk ile klozetini nasıl kullanacağına dair eğitime ancak bağırsak ve mesane kasları yeterince güçlendiği zaman başlamak gerekir. Bezinin 1,5 saat kuru kalması ise mesane kaslarının geliştiğini gösteren ilk işarettir.

Yürüme ve koşma deneyiminin verdiği heyecanı aşması da fiziksel hazırlığının işaretlerindendir.

Oyun oynarken kaka yapmaya başladığında oyunu bırakıyorsa; bu, bedeninde bir şeyler olduğunu bildiğini gösterir. Tuvalete gitmeye hazır olmasa bile, ne yaptığının farkında olması önemlidir.

Kakası geldiğinde bezine yapmak için odasına gidiyorsa, kaslarının kontrolü konusunda ilerleme kaydettiğini düşünebiliriz. İçeriye gitmesi gerektiğini bilmesi, zihinsel olarak da hazır olduğunun bir işaretidir. Fakat bu durum bezinden ayrılmaya hazır olduğunun bir işareti olmayabilir çünkü duygusal açıdan hazır olmayabilir.

Tüm çocukların ıslak, yapışkan ve pis bezlerinden kurtulmak istediği doğru değildir, bazıları için tuvalete çiş ve kaka yapmak korkutucu olabilir. Duygusal açıdan hazır olabilmesi için, tüm korkularının kabul edilmesi gerekir ve vücudunun ona ait oluşu anne - baba tarafından saygıyla karşılanmalıdır.

“SİFONU ÇEKMEYİN!” DİYORSA

Bazı çocuklar klozete düşmekten korkarlar, bazıları kendi üstlerine sifon çekilmesinden korkarlar, bazıları da vücutlarının bir parçasının yani kakalarının düşmesinden ve kaybolmasından hoşlanmazlar. Hatta sonraki süreçte kakanın yolculuğuna dair merakları ve endişeleri de olabilir.

Bir çocuk küçük poposu klozete doğru kayınca üstüne sifon çekilecek kaygısıyla “Sifonu çekmeyin!” diyorsa, bu durumun onun için ne kadar korkutucu olduğunu görmek, onun biricik olduğunu aklımızdan çıkarmadan, iki taraf için de uygun bir plan geliştirmek en işlevsel yoldur. Öncelikle korktuğu şeyi araştırmak faydalı olacaktır.

Oyuncaklarını ve bebeklerini bazı oyunlarda klozetine koyması konusunda onu destekleyebilirsiniz. Oyun sırasında bebeği veya oyuncağı klozete düşerse, sakince onu oradan almak, temizlemek ve oynamaya devam etmesini sağlamak, bir gün o da oyuncağı gibi klozete düşerse, üzerine sifon çekilmeyeceğini, orada bırakılmayacağını ve kurtulacağını görerek içselleştirmesini sağlayacaktır.

Zorlanıyorsa, bir süre tuvalet eğitimine ara vermek, ilerleyen bir zaman diliminde “Ben buradayım, düşmene izin vermem, güvendesin. Haydi devam edelim, aynı benim gibi klozete kakanı yapabilirsin.” türünden duygusal olarak onu rahatlatan ve güvende hissedebileceği ifadeler kullanarak, yeni denemelere teşvik etmek ise bir diğer yoldur.

ÇOCUK KLOZETİ

Klozet konusunda birincil hedef, çocuğun sadece klozetine alışmasıdır. Başlangıç olarak birlikte, sevdiği renkte, üzerinde sevdiği kahramanların bulunduğu bir çocuk klozeti alabilirsiniz.

Bazı çocuklar, ilk başta yetişkin klozetine oturmak istemeyebilir, o zaman ona uygun, seveceği bir klozet adaptörü alınabilir. Sonra kendi klozetini banyonuzun neresine koymak istediğini sorarak birlikte karar verebilirsiniz.

2 yaşından itibaren (bazı çocuklarda 2,5 – 3 yaşından itibaren) onu belirli iki zaman diliminde (kahvaltıdan sonra ve yatmadan önce olabilir) giyinik bir şekilde klozetinin üstüne oturtarak, hem duygusal olarak yol almasına hem de klozeti kullanma alışkanlığına yavaş yavaş hazırlayabilirsiniz. Böylece fiziksel olarak hazır olduğunda, duygusal açıdan da hazır olursa bu konuda daha kolay ilerleyebilecektir.

ROL MODEL OLMAK NEDEN ÖNEMLİDİR?

Çocuğun tuvalet eğitimindeki süreci sosyal olarak da deneyimlemesi gerekmektedir. Tuvalet eğitimi konusunda çocuğun rol modellerinin olması önemlidir. Anneler ve babalar da bu konuda birincil kaynaklardır.

İlk olarak tuvalete giderken onu da yanınıza alarak, bezliyken kendi klozetine oturtup sizinle sohbet etmesi konusunda teşvik edici olabilirsiniz, sifonu çekmesi için cesaretlendirebilirsiniz. Bu sırada sohbet ederek, keyifli bir zaman geçirmeniz, "Sen de bir gün ben ve baban gibi bu klozeti kullanacaksın!" türünden cesaretlendirici ifadeleri kullanmanız, çişini yapmasa bile onunla kalmanız işlevsel olacaktır.

Bunu rutine dönüştürüp, aynı şeyi tekrar tekrar deneyebilirsiniz. Ondan henüz hazır olmadığı bir şeyi istememeniz, yani bezini çıkarmasını isteyerek bir beklenti içine girmemeniz de önemlidir.

Kendi yaşındaki bir başka çocuğu izlemesi, çocuğa kendisinin de bunu yapabileceği ihtimalini düşündürür. Örneğin; "Ayşe yapabiliyorsa, ben de yapabilirim." gibi düşünebilir. Özellikle anaokuluna gidenler için sosyal hazırlık, diğer arkadaşlarıyla birlikte tuvalet aktivitelerinde yer almak istediklerinde doğal ve kendiliğinden gerçekleşmiş olur.

Saçınızı taramanızı, makyaj yapmanızı, alışveriş yapmanızı taklit ediyorsa, bu da sosyal hazırlığının önemli bir işaretidir. Çünkü bu, siz tuvaletinizi yaptığınızda onun da yapmak istemesini sağlayabilir.

SÖZEL İFADE VE FARKINDALIK

Zihniyle bedeni arasında, tuvalete gitmesi gerektiği bağlantısını kurabiliyorsa, bu zihinsel açıdan da hazır olduğu anlamına gelir. Ayrıca “çiş, kaka, kaka yapmak, çiş yapmak” gibi hem bizlerin hem de öğretmenlerinin, bakım verenlerin ve başka ebeveynlerin de anlayabileceği kelimeler kullanarak, bunları öğrenmesi konusunda desteklemek önemlidir. O halde çişini ve kakasını yaparken bunu sözlü bir şekilde ifade edebilme becerisi kazanmış olması da önemlidir.

Çişini ve kakasını yaptığının farkındaysa, "Anne kakamı yapıyorum.", "Öğretmenim çişim bacağımdan akıyor." vb. benzeri ifadelerle veya beden diliyle bezini kirlettiğini, altının değiştirilmesi gerektiğini belirtiyorsa zihinsel açıdan hazırlığının ilk aşamasına geçilmiş olacaktır.

Altını ıslattığını ya da külotuna kakasını yaptığını hissetmiyorsa henüz hazır değildir, geri çekilip birkaç ay daha bez bağlamanız ve tekrar denemeniz işlevseldir.

Eğitime hazır olduğunun en önemli belirtisi ise, "Anne çişimi yapmam lazım." türünden ifadelerle tuvalete gitme ihtiyacı duyarak dile getirmesidir. Çünkü bu noktada beyin - beden arasındaki bağlantı kurulmuştur. Ve klozete kadar giderek, çişini tuvalete yapmayı büyük olasılıkla başarabilir.

KONTROL KİMDE ?

Ebeveynler olarak şunu bilmeniz ve kabul etmeniz gerekir ki, çocuğunuzun klozeti kullanma zamanının geldiğine karar verecek olan sadece kendisidir. Çünkü vücudunun kontrolü her zaman çocuğunuzdadır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Tuvalet Eğitimi: Hazır Oluş İpuçları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Esra TOPRAK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Esra TOPRAK'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Esra TOPRAK Fotoğraf
Uzm.Psk.Esra TOPRAK
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi10 kez tavsiye edildi
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Esra TOPRAK'ın Makaleleri
► Tuvalet Eğitimi Psk.Büşra BÖREKÇİ
► Tuvalet Eğitimi Psk.Gözde ALPER
► Tuvalet Eğitimi Psk.Dnş.Yasemin ŞAHİN
► Tuvalet Eğitimi Psk.Mutlu İNCESOY
► Tuvalet Eğitimi Psk.Bahar GÜNDÜZ ÇAKIR
► 2 Yaş Tuvalet Eğitimi ÇOK OKUNUYOR Psk.Gamze BAŞTİRYAKİ
► Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Psk.Elif Can ÖZTÜRK
► Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Psk.Nilufer KOCA
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Tuvalet Eğitimi: Hazır Oluş İpuçları' başlığıyla benzeşen toplam 25 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


15:32
Top