Akran Zorbalığına Karşı Neler Yapabilirsiniz?
Anne ve babalar olarak çocuğunuzun okul hayatını önemsiyor ve başarılı olması için elinizden geleni yapıyor olabilirsiniz. Okulu, istikrarlı bir başarı yakalayıp bunu yaşamı boyunca sürdürebileceği bir işin ilk adımı olarak görebilirsiniz. Evet, okuldaki akademik başarı çocuğunuzun geleceği için oldukça önemlidir. Ancak unutmamanız gereken bir şey var ki okullar sosyal alanlardır. Çocuğunuz okulda sadece yeni bilgiler öğrenerek, çeşitli sınavlara girip akademik başarılar kazanmaz; aynı zamanda aile dışındaki başka bireylerle iletişim kurmayı, arkadaşlığı, paylaşımı ve kendini sosyal alanda ifade etmeyi öğrenir.
Okul hayatı, çocuğunuzun hızla geliştiği dönemde büyük bir zaman dilimine yayılır. Bu nedenle okulda yaşanan sorunların onu etkilememesi mümkün değildir. Bu sorunlardan birisi de okullarda sıklıkla karşılaşılan “akran zorbalığıdır”.
Zorbalık; hiçbir neden olmaksızın ortaya çıkan, kurban ile zorba arasında güç dengesizliğinin olduğu, tekrarlayıcı ve bilinçli şekilde gerçekleştirilen, yıldırma ve zarar verme amacını taşıyan saldırganlıktır. Zorba davranışların dürtme, tekmeleme, vurma, eşyaya zarar verme, hırsızlık gibi fiziksel yönü olsa da alay etme, kötü bakma, tehdit etme, cinsel yönelimi/kimliği ile ilgili dalga geçme, baskı kurma gibi sözel; dedikodu yayma, izole etme, utandırma, dışlama, diğerlerini kışkırtma, başkaları önünde küçük düşürme gibi sosyal yönü de mevcuttur.
Okullarda akranlar arasında sıklıkla görülen bu şiddet davranışlarının nedenleri şunlar olabilir; bazı öğrencilerin kendilerini arkadaşları arasında üstün görmeleri, şiddeti çözüm yolu olarak tercih etmeleri, kurbanın maruz kaldığı baskıyı hak ettiği düşüncesi, ailelerin çocuğu üzerindeki baskıcı tutumları, bazı ailelerde çocuk ile ebeveyn iletişiminin zorba-kurban ilişkisi üzerinden gerçekleşmesi vb.
Okullarda akranlar arasında sıklıkla görülen bu şiddet davranışlarının nedenleri şunlar olabilir; bazı öğrencilerin kendilerini arkadaşları arasında üstün görmeleri, şiddeti çözüm yolu olarak tercih etmeleri, kurbanın maruz kaldığı baskıyı hak ettiği düşüncesi, ailelerin çocuğu üzerindeki baskıcı tutumları, bazı ailelerde çocuk ile ebeveyn iletişiminin zorba-kurban ilişkisi üzerinden gerçekleşmesi vb.
Peki, zorbalığa maruz kalmak bir çocuğu nasıl etkiler? Tabi ki stres yaratan her olay gibi zorbalıkla beraber baş ağrısı, karın ağrısı, konsantrasyon güçlükleri, gerginlik, uyku ve yeme ile ilgili problemler gözlemlenebilir. Bunun yanı sıra okul başarısında düşüş, depresif duygudurum, sosyal kaygı, öz saygıda düşüş, intihar riski, okul korkusu, değersizlik duyguları da ortaya çıkabilir.
Aileler olarak neler yapabilirsiniz?
Çocuğunuzun zorbalığa kurban veya zorba olarak karışmaması için yapabileceklerinizden bahsedelim. Öncelikle çocuklarınızın fiziksel olarak güçlü, her zaman kazanan veya popüler olması yönünde düşünce ve hayalleriniz varsa kendinizi kontrol edin, çocuğunuzun bunlara ne kadar ihtiyacı olduğunu düşünün ve bunları çocuğunuza yansıtmayın. Çocuğunuz sizin duygunuzdan etkilenerek istenmeyen davranışlar sergileyebilir.
Çocuğunuz hakkında bilgi sahibi olmanın en kolay yolu onunla zaman geçirmek, onu dinlemek ve iyi ilişki kurmaktır. Böylece çocuğunuzu etkileyen durumlar, kişiler ve olaylar ile ilgili gözlem yapabilir; çocuğunuzun kimlerle, nasıl arkadaşlıklar kurduğunu öğrenebilirsiniz. Örneğin; çocuğunuza okulda onu öfkelendiren veya üzen herhangi bir şeyin olup olmadığını sorarak bu durumlarda nasıl tepki vermesi gerektiği üzerine konuşabilirsiniz.
Eğer çocuğunuz zorbalık yaptığı veya zorbalığa maruz kaldığı bir durumun içindeyse… İlk olarak çocuğunuzu dikkatlice dinleyin. “Arkadaşına yaptığını sana yapsam iyi olur mu?”, “Arkadaşını kızdıracak bir şey mi söyledin?” veya “Sen niye bir şey yapmadın?” gibi cümleler çocuğunuzun suçluluk, korku ve çaresizlik hissetmesine yol açar. Bu nedenle sadece dinleyin.
Zorbalık yapması veya bu zorbalığa maruz kalması onun çocuk olduğu gerçeğini değiştirmez, onun duygularını anlamaya çalışın. Sakin kalmanız oldukça önemlidir. Daha sonra zorbalığın nasıl meydana geldiğini, nerede olduğunu öğrenin.
Olaya hâkim olduktan sonra tek başınıza müdahalede bulunmayın. Bu sürece okul yönetimini ve öğretmenleri katmak önemlidir. Öğretmenler veya okuldaki herhangi bir personel bu durumdan haberdar olmayabilir. Paylaşmaktan ve yardım istemekten çekinmeyin. Okulun, zorbalık ile ilgili müdahalesinin ve çözüm stratejisinin bir parçası olun.
Özellikle zorbalığa maruz kalan çocuk zorbalığı hak ettiğini ve hatalı olduğunu düşünebilir. Onu yargılamadan işbirliği içinde olayı adım adım irdeleyerek suçlu hissettiği yeri ifade etmesini sağlayın. Onun bir suçu olmadığı, değerli ve yeterli olduğunu hissettirin.
Çocuğunuza duyguların işlevsel şekilde ifade edilmesi ve çatışma çözme konusunda model olun, şiddetin ve saldırganlığın uygun bir iletişim şekli olmadığı mesajını verin; zorbalığa maruz kalması durumunda neler yapabileceği ile ilgili alanında uzman bir psikolog ile birlikte plan oluşturun; öğretmenler ve yöneticilerle iletişimde kalarak gerekirse zorbalık konusunda eğitimlerin ve farkındalık faaliyetlerinin düzenlenmesinde görev alabilirsiniz.
Okul hayatı, çocuğunuzun hızla geliştiği dönemde büyük bir zaman dilimine yayılır. Bu nedenle okulda yaşanan sorunların onu etkilememesi mümkün değildir. Bu sorunlardan birisi de okullarda sıklıkla karşılaşılan “akran zorbalığıdır”.
Zorbalık; hiçbir neden olmaksızın ortaya çıkan, kurban ile zorba arasında güç dengesizliğinin olduğu, tekrarlayıcı ve bilinçli şekilde gerçekleştirilen, yıldırma ve zarar verme amacını taşıyan saldırganlıktır. Zorba davranışların dürtme, tekmeleme, vurma, eşyaya zarar verme, hırsızlık gibi fiziksel yönü olsa da alay etme, kötü bakma, tehdit etme, cinsel yönelimi/kimliği ile ilgili dalga geçme, baskı kurma gibi sözel; dedikodu yayma, izole etme, utandırma, dışlama, diğerlerini kışkırtma, başkaları önünde küçük düşürme gibi sosyal yönü de mevcuttur.
Okullarda akranlar arasında sıklıkla görülen bu şiddet davranışlarının nedenleri şunlar olabilir; bazı öğrencilerin kendilerini arkadaşları arasında üstün görmeleri, şiddeti çözüm yolu olarak tercih etmeleri, kurbanın maruz kaldığı baskıyı hak ettiği düşüncesi, ailelerin çocuğu üzerindeki baskıcı tutumları, bazı ailelerde çocuk ile ebeveyn iletişiminin zorba-kurban ilişkisi üzerinden gerçekleşmesi vb.
Okullarda akranlar arasında sıklıkla görülen bu şiddet davranışlarının nedenleri şunlar olabilir; bazı öğrencilerin kendilerini arkadaşları arasında üstün görmeleri, şiddeti çözüm yolu olarak tercih etmeleri, kurbanın maruz kaldığı baskıyı hak ettiği düşüncesi, ailelerin çocuğu üzerindeki baskıcı tutumları, bazı ailelerde çocuk ile ebeveyn iletişiminin zorba-kurban ilişkisi üzerinden gerçekleşmesi vb.
Peki, zorbalığa maruz kalmak bir çocuğu nasıl etkiler? Tabi ki stres yaratan her olay gibi zorbalıkla beraber baş ağrısı, karın ağrısı, konsantrasyon güçlükleri, gerginlik, uyku ve yeme ile ilgili problemler gözlemlenebilir. Bunun yanı sıra okul başarısında düşüş, depresif duygudurum, sosyal kaygı, öz saygıda düşüş, intihar riski, okul korkusu, değersizlik duyguları da ortaya çıkabilir.
Aileler olarak neler yapabilirsiniz?
Çocuğunuzun zorbalığa kurban veya zorba olarak karışmaması için yapabileceklerinizden bahsedelim. Öncelikle çocuklarınızın fiziksel olarak güçlü, her zaman kazanan veya popüler olması yönünde düşünce ve hayalleriniz varsa kendinizi kontrol edin, çocuğunuzun bunlara ne kadar ihtiyacı olduğunu düşünün ve bunları çocuğunuza yansıtmayın. Çocuğunuz sizin duygunuzdan etkilenerek istenmeyen davranışlar sergileyebilir.
Çocuğunuz hakkında bilgi sahibi olmanın en kolay yolu onunla zaman geçirmek, onu dinlemek ve iyi ilişki kurmaktır. Böylece çocuğunuzu etkileyen durumlar, kişiler ve olaylar ile ilgili gözlem yapabilir; çocuğunuzun kimlerle, nasıl arkadaşlıklar kurduğunu öğrenebilirsiniz. Örneğin; çocuğunuza okulda onu öfkelendiren veya üzen herhangi bir şeyin olup olmadığını sorarak bu durumlarda nasıl tepki vermesi gerektiği üzerine konuşabilirsiniz.
Eğer çocuğunuz zorbalık yaptığı veya zorbalığa maruz kaldığı bir durumun içindeyse… İlk olarak çocuğunuzu dikkatlice dinleyin. “Arkadaşına yaptığını sana yapsam iyi olur mu?”, “Arkadaşını kızdıracak bir şey mi söyledin?” veya “Sen niye bir şey yapmadın?” gibi cümleler çocuğunuzun suçluluk, korku ve çaresizlik hissetmesine yol açar. Bu nedenle sadece dinleyin.
Zorbalık yapması veya bu zorbalığa maruz kalması onun çocuk olduğu gerçeğini değiştirmez, onun duygularını anlamaya çalışın. Sakin kalmanız oldukça önemlidir. Daha sonra zorbalığın nasıl meydana geldiğini, nerede olduğunu öğrenin.
Olaya hâkim olduktan sonra tek başınıza müdahalede bulunmayın. Bu sürece okul yönetimini ve öğretmenleri katmak önemlidir. Öğretmenler veya okuldaki herhangi bir personel bu durumdan haberdar olmayabilir. Paylaşmaktan ve yardım istemekten çekinmeyin. Okulun, zorbalık ile ilgili müdahalesinin ve çözüm stratejisinin bir parçası olun.
Özellikle zorbalığa maruz kalan çocuk zorbalığı hak ettiğini ve hatalı olduğunu düşünebilir. Onu yargılamadan işbirliği içinde olayı adım adım irdeleyerek suçlu hissettiği yeri ifade etmesini sağlayın. Onun bir suçu olmadığı, değerli ve yeterli olduğunu hissettirin.
Çocuğunuza duyguların işlevsel şekilde ifade edilmesi ve çatışma çözme konusunda model olun, şiddetin ve saldırganlığın uygun bir iletişim şekli olmadığı mesajını verin; zorbalığa maruz kalması durumunda neler yapabileceği ile ilgili alanında uzman bir psikolog ile birlikte plan oluşturun; öğretmenler ve yöneticilerle iletişimde kalarak gerekirse zorbalık konusunda eğitimlerin ve farkındalık faaliyetlerinin düzenlenmesinde görev alabilirsiniz.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Akran Zorbalığına Karşı Neler Yapabilirsiniz?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Cenk UMUR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Cenk UMUR'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
akran zorbalığı, çocuklarda zorbalık, okul ve zorbalık, çocuklarda okul zorbalığı, okula gitmek istememek, okul zorbalığı ve aileler, zorbalıkta yapılabilecekler, zorbalık
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
