2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Sağlıksız İlişkiler (Psikolojik Problemlerin Nedeni Sağlıksız Anne Baba Davranışları mı?)
MAKALE #21161 © Yazan Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL | Yayın Mart 2020 | 3,417 Okuyucu
SAĞLIKSIZ İLİŞKİLER
Psikolojik problemlerin nedeni sağlıksız anne baba davranışları mı?

Çocuklukla yaşanılan olumlu ve mutlu anıların yaşantımıza nasıl derin etkileri oluyorsa, olumsuz deneyimlerin, sağlıksız anne-baba tutumlarının ya da çocuğun bakımını yapan diğer kişilerin kötü muamelelerinin de; çocuğun psikolojik, sosyal ve zihinsel gelişiminde çok olumsuz etkileri oluyor. Bu olumsuz deneyimler ilerde, kişide anksiyete (kaygı) bozukluklarına, ya da depresyona neden olabileceği gibi, ilerde kurduğu tüm ilişkilerde de olumsuz etkiler bırakıyor.
Peki problemli anne- babalar kendi davranışlarıyla nasıl baş ediyorlar, uyguladıkları bu zararlı davranışları nasıl görmezlikten geliyorlar?
• Sağlıksız ortamlarda anne ve babalar yaptıkları zararlı davranışların etkisini düşünmezler, “her şeyin yolunda olduğunu” ya da yaptığı davranışla “çocuğa bir şey olmayacağı” gibi “inkar” mekanizmasını kullanırlar. Çünkü yıkıcı davranışlarının kendilerine göre etkisini azaltmaları ve kendilerini haklı göstermeleri gereklidir. Bunun tek yolu da inkardır. Kendi davranışlarına sebep bulur ve adını değiştirirler. Alkolik bir baba “sosyal içici olduğunu ya da alkolün davranışlarını etkilemediğini”, şiddet uygulayan bir anne de “çocuğuna iyi bir disiplin verdiğini” düşünüp bunu yapmaya hakkı olduğunu savunur.
• Anne ve baba çocuğa verdiği zararın başkaları tarafından bilinmesini istemez, çocuğa yaptığı davranışın aralarında bir “sır” olarak kalması gerektiğini öğretir. Çocuk şiddet gördüğünde okulda öğretmenlerine ya da terapide “babamla oynarken oldu” diyebilir.
• Anne ya da baba kendi davranışının diğer ebeveyn veya çocuk yüzünden olduğuna inanır, mutlaka bir günah keçisi bulur. “Baban eve geç geliyor, babana çok sinirlendiğim için sana böyle davrandım”, “ders çalışmıyorsun, sana bağırmak zorunda kalıyorum.” gibi. Aslında problemli ebeveyn kendini haklı bulmak/ haklı çıkartmak için “yansıtma” yapıyordur.
• Bazen de aile de, problemli bireyin diğer aile fertleri tarafından tedavi edilmesi engelleniyor. Çünkü diğer aile bireyleri kurtarıcı ya da kahraman rolünde kalmak istiyor.
• Anne-baba yalnızca kendi duyguları ve düşünceleri, inançları doğrultusunda çocuğuyla ya da eşiyle iletişim kuruyor. Yeni bir davranışı denemek yerine bildiğini uygulamak kendini her zaman haklı ve hatasız hissetmesini sağlıyor.
Çocuklar açısından baktığımızda, büyüdüğü zaman problemli aile bireyinin farkında olmak maalesef kendisine karşı negatif etkisini azaltmıyor, anne-babanın düşünceleri, koydukları kurallar, onların doğrularına karşı çocukta bir bağlılık oluşabiliyor. Aileden aldıkları problemli ilişki mirasından kurtulmaları, yeni davranışları öğrenmeleri gerekiyor.
Sağlıksız anne baba davranışlarıyla zarara uğramış olan çocuklar, büyüdüklerinde arkadaş ilişkilerinde, karşı cinsle ilişkilerinde, duygusal ve cinsel hayatlarında, iş hayatında, karar verme süreçlerine girdiklerinde bir şeylerin ters gittiğini anlıyorlar. Ancak temel düşünce sistemlerinde çok fazla olumsuz mesaj aldıkları için, bu konuda ailelerinin kendisini nasıl olumsuz etkilediğini fark edemezler. Bu nedenle sağlıksız aile yapılarından gelen bireylerle yapılacak bireysel terapiler de geçmişe mutlaka bakılır. Çünkü birçok danışan şimdiki hayatlarında yaşadıkları problemlerle, anne ve babalarının davranışları arasındaki ilişkiyi göremezler.
PSİKOLOJİK DESTEK & PSİKOTERAPİ
AFFETMEK ZORUNDA MIYIZ?
Terapide çocukluk travmalarıyla çalışırken, ya da ilişkilerinde sorunlar yaşayan danışanların ilk söylediği “onları affetmem gerekir değil mi? Ama affedemiyorum” cümlesidir.
Ama benim cevabım “hayır” oluyor. Kafanız karışmasın çoğumuz tam tersini, yani iyileşme sürecinin affetmekle başladığını zannediyoruz. Kişi kendisini daha iyi hissetmek için affetmesi gerektiğini düşünüyor. “Hata yapmak insani, affetmek ilahi midir?” Ruh sağlığına destek vermek amacıyla çalışma yapan bir çok kişi de, affetmenin iç huzura ulaşma sürecinin tek adımı olduğu görüşüne sahip. Affettiklerini söyleyen kişilerde iç huzura kavuşamıyor, sıkıntıları devam ediyor, böyle hissettikleri içinde kendilerini suçlu ya da yetersiz hissediyorlar.

Affetmeye çalışmanın terapi sürecinde iki yüzü ortaya çıkıyor, “intikam alma ihtiyacı” ve “suçlamaktan vazgeçmek”. İntikam düşüncesi normal olsa da kişide olumsuz motivasyon yaratıyor, rahatlamak düşüncesi ile intikam almaya çalışmak kişide saplantıya, hayal kırıklığına, mutsuzluğa neden oluyor. Yaşadığı bu duygu kime karşı (anne babaya, sevgiliye, eşe) olursa olsun gereksiz zaman ve enerjiye, duygusal kaosa neden oluyor. Kişinin intikam almaktan vazgeçmesi ise sağlıklı bir adımdır.
Affetmenin diğer yüzü ise bir insanı suçlamaktan vazgeçmektir. Aslında anne babanın çocuğuna zarar vermesini sorgusuz affetmekte hiç doğru değil. Evde terör estiren ve çocuğunu döverek onun tüm yaşantısını kabusa çeviren bir babayı neden “affedeceksiniz”? Ya da gözleri önünde sürekli kavga eden, birbirine hakaret eden anne babanın, büyüdüğünüzde bu davranışlarını nasıl “görmemezlikten geleceksiniz”? Peki, genç bir kız, yedi yaşındayken kendisine tecavüz eden dedesini neden “affetmek” zorunda kalsın?
Affetme konusuna, suçu bağışlama olarak da baktığımızda, affetmenin aslında bir tür “inkar etme” ya da “patolojik tolerans” olduğunu da söyleyebiliriz.
Kişi affederse yaşadıklarının aslında “o kadar da kötü olmadığına” inanmaya başlayacak. “belki hak ettiğine inanacak” ya da “kendisinin de çok masum olmadığını” düşünecek.
Bu nedenle affetmenin, aslında bir çok insanın hayatını sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmelerini de engellediği görebiliyoruz.
Peki affederek travmadan kurtulmak mümkün değilse kişi yaşadığı travmaları nasıl atlatacak?
Geçmişi onarmanın yolları var tabi ki. Sağlıksız anne ve baba davranışları değişmiyor, büyüdüğünüzde de onların farklı davranışlarıyla zarar görmeye devam edebilirsiniz. Bu durumdan kurtulmak için, aileyle yüzleşmek önemli, ancak yüzleşme sürecinde de zarar verebilecekleri, bu durumu kabul etmeyecekleri için, terapi sürecinde çalışılması gerekiyor.

Terapi sürecinde neler çalışılıyor? Onlarla neler konuşulmalı?
• Kişi anne ve babasının ona nasıl zarar verdiğini,
• Ona yapılan bu davranışlardan nasıl etkilendiğini,
• Kendisini o zaman ve şimdi nasıl hissettiğini,
• Anne ve babasından şimdi ve bundan sonra neler istediğini, ihtiyacının ne olduğunu ifade etmelidir.

Eğer yazdıklarım size çok yakın geliyorsa, psikoterapi almaktan çekinmeyin. Geçmişinizi değiştiremezsiniz ama kendinizi, ilişkilerinizi nasıl gördüğünüzü, şimdi ve gelecekte sağlıklı ilişkiler kurmak için neleri değiştirmek zorunda olduğunuzu, yıllarca affetmeye çalışıp kendinizi yetersiz ve suçlu hissetmenin ne demek olduğunu, aslında affetmeden de kendinizi onarabileceğinizi göreceksiniz.
Kendinizi daha iyi hissetmek, kurduğunuz ilişki biçimlerini değiştirmek için anne ve babanızı ya da size zarar veren her kimse onu affetmek zorunda değilsiniz.
Onları affetmek için harcadığınız zaman ve enerjiyi, hala suçu üstlenmeye çalışmak yerine, o enerjiyi yeni duygu ve düşünce inşasına harcamalısınız.
Kişi anne ve babasıyla ilişkisini kontrol altına almaya başladığında, hem kendisi hem de diğer insanlarla arasında ki ilişki düzelmeye başlayacak, aslında o zaman hayatın tadını çıkaracak.
Hayatınızda ki tüm zararlı düşünce ve alışkanlıklarınızdan kurtulmanız dileğiyle…
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Sağlıksız İlişkiler (Psikolojik Problemlerin Nedeni Sağlıksız Anne Baba Davranışları mı?)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Filiz OKUŞ TEZEL Fotoğraf
Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi47 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'in Yazıları
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Sağlıksız İlişkiler (Psikolojik Problemlerin Nedeni Sağlıksız Anne Baba Davranışları mı?)' başlığıyla benzeşen toplam 17 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Öfke Kontrolü Eğitimi Programı ÇOK OKUNUYOR Mart 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


08:06
Top