2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir? Çocuğunuzun Gelişiminde Nelere Dikkat Etmelisiniz?
MAKALE #21264 © Yazan Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK | Yayın Nisan 2020 | 1,704 Okuyucu
Otizme Genel Bakiş


Otizm spektrum bozukluğu (OSB), iletişimi ve davranışı etkileyen gelişimsel bir bozukluktur. Otizm her yaşta teşhis edilebilse de, belirtiler genellikle yaşamın ilk iki yılında ortaya çıktığı için bir “gelişimsel bozukluk” olduğu söylenir.
Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabına (DSM-5) göre, - DSM-5; Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından ruhsal bozuklukları teşhis etmek için kullanılan bir rehberdir-, OSB'li insanlar:

• Diğer insanlarla iletişim ve etkileşimde zorluk
• Sınırlı ilgi alanları ve tekrarlayan davranışlar
• Kişinin okulda, işte ve yaşamın diğer alanlarında düzgün çalışma yeteneğine zarar veren belirtiler sergilerler.

Otizm “spektrum” bozukluğu olarak bilinir, çünkü insanların yaşadığı semptomların tipi ve şiddetinde büyük farklılıklar vardır. OSB tüm etnik, ırksal ve ekonomik gruplarda görülür. OSB yaşam boyu süren bir hastalık olsa da, tedaviler ve eğitimler bir kişinin semptomlarını azaltarak işlevini geliştirebilir. Amerikan Pediatri Akademisi, tüm çocukların otizm için taranmasını önerir. Tüm ebeveynler OSB taraması veya değerlendirmesi hakkında doktorlarıyla konuşmalıdır.

OTİZM Belirti ve Semptomları

OSB'li insanlar sosyal iletişim ve etkileşim, sınırlı çıkarlar ve tekrarlayan davranışlar konusunda zorluk çekerler. Aşağıdaki liste OSB teşhisi konan kişilerde görülen davranış türlerine bazı örnekler vermektedir. OSB'li tüm insanlar aşağıdaki tüm davranışları göstermez, ancak çoğu birkaçını gösterecektir.
• Sosyal iletişim / etkileşim davranışları şunları içerebilir:
• Az veya tutarsız göz teması kurma
• İnsanlara bakmama veya dinlememe eğilimi
• Nesneleri veya aktivitelerin keyfini başkalarına işaret ederek veya başkalarına göstererek nadiren paylaşmak
• Adını çağıran birine veya dikkat çekmek için diğer sözlü girişimlere yanıt vermemek veya yavaş davranmak
• Konuşmanın ileri ve geri dönüşü ile ilgili zorluklar
• Genellikle başkalarının ilgilenmediğini fark etmeden veya başkalarına yanıt verme şansı vermeden favori bir konu hakkında uzun süre konuşmak
• Söylenenlerle uyuşmayan yüz ifadeleri, hareketler ve jestlere sahip olmak
• Şarkı veya düz ve robot benzeri ses çıkarabilecek sıra dışı bir ses tonuna sahip olmak
• Başka bir kişinin bakış açısını anlamada sorun veya başkalarının eylemlerini tahmin edememe veya anlayamama

Kısıtlayıcı / tekrarlayan davranışlar şunları içerebilir:

• Belirli davranışların tekrarlanması veya olağandışı davranışların olması. Örneğin, kelimeleri veya kelime öbeklerini yineleme
• Sayılar, ayrıntılar veya gerçekler gibi belirli konulara sürekli yoğun ilgi
• Hareketli nesneler veya nesnelerin parçaları gibi aşırı odaklanmış ilgi alanlarına sahip olmak
• Bir rutinde küçük değişikliklerle üzülmek
• Işık, gürültü, giysi veya sıcaklık gibi duyusal girdilere diğer insanlardan daha fazla veya daha az duyarlı olmak
• OSB'li kişiler de uyku sorunları ve sinirlilik yaşayabilir.
• OSB'li insanlar birçok zorlukla karşılaşsa da, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok güçlü yönleri olabilir:
• Olayları ayrıntılı olarak öğrenebilme ve bilgileri uzun süre hatırlayabilme
• Güçlü görsel ve işitsel öğrenciler olmak
• Matematik, bilim, müzik veya sanatta üstünlük

Nedenleri ve Risk Faktörleri

Bilim adamları OSB'nin kesin nedenlerini bilmese de, araştırmalar, genlerin, OSB'ye yol açacak şekilde gelişimi etkilemek için çevreden gelen etkilerle birlikte hareket edebileceğini belirtmektedir. Her ne kadar bilim adamları hala bazı insanların neden OSB geliştirdiğini ve diğerlerinin neden geliştirmediğini anlamaya çalışsa da, bazı risk faktörleri şunları içerir:

OSB olan bir kardeşe sahip olmak genetik risk faktörünün yüksek olduğunu belirtmektedir
Yaşça daha büyük ebeveynlere sahip olmak
Bazı genetik rahatsızlıklara sahip olmak - Down sendromu, kırılgan X sendromu ve Rett sendromu gibi rahatsızlıkları olan kişilerin OSB'ye sahip olma olasılığı daha yükseltir
Çok düşük doğum ağırlığı

OTİZM teşhisi

Doktorlar OSB'yi bir kişinin davranışına ve gelişimine bakarak teşhis eder. OSB genellikle iki yaşına kadar güvenilir bir şekilde teşhis edilebilir. Endişe duyanlar için mümkün olan en kısa sürede bir tanı konulması ve tedavinin başlaması için değerlendirme alması önemlidir.

Küçük Çocuklarda Teşhis

Küçük çocuklarda tanı genellikle iki aşamalı bir süreçtir.
Aşama 1: Çocuklarının Kontrolü Sırasında Genel Gelişimsel Tarama
Her çocuğa bir çocuk doktoru veya erken çocukluk dönemi sağlık hizmeti sağlayıcısı ile iyi çocuk muayeneleri yapılmalıdır. Amerikan Pediatri Akademisi, tüm çocukların 9, 18 ve 24 veya 30 aylık iyi çocuk ziyaretlerinde gelişimsel gecikmeler ve özellikle 18 ve 24 aylık çocuk ziyaretlerinde otizm için taranmasını önerir. Çocuk OSB veya gelişimsel problemler açısından yüksek risk altındaysa ek tarama gerekebilir. Yüksek riskli olanlar arasında OSB'li bir aile üyesi olan, bazı OSB davranışları olan, daha büyük ebeveynleri olan, belirli genetik koşulları olan veya çok düşük doğum ağırlığında doğan çocuklar bulunur.

Küçük çocukların tarama sürecinde ebeveynlerin deneyimleri ve endişeleri çok önemlidir. Bazen doktor ebeveynlere çocuğun davranışları hakkında sorular soracak ve bu cevapları OSB tarama araçlarından gelen bilgilerle ve çocuğun gözlemleriyle birleştirecektir. Bu tarama sürecinde gelişimsel problemler gösteren çocuklar ikinci bir değerlendirme aşamasına yönlendirilecektir.

Aşama 2: Ek Değerlendirme

Bu ikinci değerlendirme OSB teşhisi konusunda deneyimli doktorlardan ve diğer sağlık uzmanlarından oluşur.

Bu ekip şunları içerebilir:
Gelişimsel bir çocuk doktoru - çocuk gelişimi konusunda özel eğitim almış bir doktor
Çocuk psikologu ve / veya çocuk psikiyatristi - beyin gelişimi ve davranışı konusunda uzmanlaşmış eğitimi olan doktor
Nöropsikolog — nörolojik, tıbbi ve nörogelişimsel bozuklukları değerlendirmeye, teşhis etmeye ve tedavi etmeye odaklanan bir doktor
Konuşma dili patoloğu — iletişim zorlukları konusunda özel eğitim almış bir sağlık uzmanı
Değerlendirme şunları içerebilir:
Bilişsel düzey veya düşünme becerileri
Dil yetenekleri
Yemek, giyinme ve tuvalet gibi günlük aktiviteleri bağımsız olarak tamamlamak için yaşa uygun beceriler
OSB, bazen diğer hastalıklarla veya öğrenme bozukluklarıyla birlikte ortaya çıkan karmaşık bir hastalık olduğundan, kapsamlı değerlendirme şunları içerebilir:
Kan testleri
İşitme testi
Değerlendirmenin sonucu resmi bir tanı ve tedavi önerileri ile sonuçlanacaktır.

Büyük çocuklarda ve ergenlerde tanı:

Okula giden daha büyük çocuklarda ve ergenlerde OSB belirtileri genellikle ilk önce ebeveynler ve öğretmenler tarafından tanınır ve daha sonra okulun özel eğitim ekibi tarafından değerlendirilir. Okulun ekibi bir ilk değerlendirme yapabilir ve daha sonra bu çocuklara birinci basamak sağlık doktorlarını veya ek test için OSB konusunda uzmanlaşmış doktorları ziyaret etmelerini önerebilir.

Ebeveynler, bu uzmanlarla çocuklarının ince iletişim sorunları da dahil olmak üzere sosyal zorlukları hakkında konuşabilirler. Bu ince iletişim sorunları ses tonunu, yüz ifadelerini veya beden dilini anlama problemlerini içerebilir. Daha büyük çocuklar ve ergenler konuşma, mizah veya alaycılık figürlerini anlamakta zorluk çekebilirler. Ebeveynler, çocuklarının akranlarıyla arkadaşlıklar kurmakta zorlandığını da bulabilir.

Tedaviler

OSB tedavisi tanıdan sonra mümkün olan en kısa sürede başlamalıdır. OSB için erken tedavi önemlidir, çünkü uygun bakım, bireylerin yeni becerileri öğrenmelerine ve güçlü yanlarından en iyi şekilde faydalanmalarına yardımcı olurken zorluklarını azaltabilir.
OSB'li kişilerin karşılaştığı çok çeşitli sorunlar, OSB için tek bir en iyi tedavinin olmadığı anlamına gelir. Bir doktor veya sağlık uzmanıyla yakın çalışmak, doğru tedavi programını bulmanın önemli bir parçasıdır

Ilaç

Bir doktor OSB ile ortak bazı semptomları tedavi etmek için ilaç kullanabilir. İlaçla, OSB'li bir kişi ile daha az sorun yaşayabilir:
sinirlilik
saldırganlık
Tekrarlayan davranış
hiperaktivite
Dikkat sorunları
Kaygı ve depresyon
Davranışsal, Psikolojik Ve Eğitimsel Terapi

OSB'li kişiler, davranışsal, psikolojik, eğitimsel veya beceri geliştirme müdahaleleri sağlama konusunda uzmanlaşmış doktorlara yönlendirilebilir. Bu programlar genellikle son derece yapılandırılmış ve yoğundur.Ebeveynleri, kardeşleri ve diğer aile üyelerini içerebilir. Programlar OSB'li kişilere yardımcı olabilir:
• Bağımsız yaşamak için gerekli yaşam becerilerini öğretir
• Zorlu davranışları azaltır
• Güçlü yönleri artırır veya güçlendirir
• Sosyal, iletişim ve dil becerilerini öğretir

Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir? Çocuğunuzun Gelişiminde Nelere Dikkat Etmelisiniz?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Melek SARIÇİÇEK Fotoğraf
Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi11 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Melek SARIÇİÇEK'in Yazıları
► Otizm Spektrum Bozukluğu Psk.Tuğçe KOÇ
► Otizm Spektrum Bozukluğu Psk.Rojbin OLCASÖZ
► Otizm Spektrum Bozukluğu Meleknur ALEVCAN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir? Çocuğunuzun Gelişiminde Nelere Dikkat Etmelisiniz?' başlığıyla benzeşen toplam 34 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Fobiler Aralık 2021
◊ Panik Atak Aralık 2021
◊ Cised Katılım Belgesi Kasım 2020
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


23:42
Top