2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Abraham Maslow ve İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı
MAKALE #21400 © Yazan Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA | Yayın Mayıs 2020 | 2,637 Okuyucu
“İnsan, aynı anda, hem yalnızca bir yaratık hem de tanrısal bir varlıktır. Güçlü ve zayıf, sınırlı ve sınırsız, yetişkin ve çocuk, korku dolu ve yüreklidir. İlerler, geriler, kusursuzluğu arar ama aynı zamanda korkar kusursuzluktan. Hem ödlektir hem de kahramansı.”

Abraham Maslow

Abraham Maslow, geliştirdiği kendini gerçekleştirme kuramının yanı sıra ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramı ile de adından çokça söz ettiren bir araştırmacıdır. İhtiyaçlar hiyerarşisi, Maslow’un sağlıklı insanlar üzerinde yaptığı incelemeler ve klinik gözlemleri neticesinde geliştirdiği bir güdülenme kuramıdır ve insanın belli bir hiyerarşik sıra dâhilinde karşılanmasına gereksinim duyduğu bir takım fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının olduğunu iddia etmiştir. Maslow, insani gereksinimleri beş farklı kategoride tanımlamıştır. Bu gereksinimler en alttan en üstte olacak şekilde sırasıyla aşağıdaki gibidir:

- Fizyolojik gereksinimler (nefes, besin, su, cinsellik, uyku, denge, boşaltım)

- Güvenlik gereksinimi (vücut, iş, kaynak, etik, aile, sağlık, mülkiyet güvenliği)

- Sevgi ve aidiyet ihtiyacı (arkadaşlık, aile, cinsel yakınlık)

- Saygınlık gereksinimi (kendine saygı, güven, başarı, diğerlerinin saygısı, başkalarına saygı)

- Kendini gerçekleştirme gereksinimi (erdem, yaratıcılık, doğallık, problem çözme, önyargısız olma, gerçeklerin kabulü)

Maslow, kuramında insanların alt basamaklardaki çeşitli duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarını karşılamalarıyla daha üst basamaktaki ihtiyaçlarını tatmin etme arayışına girdiklerini belirtmiştir. Maslow’a göre her kişilik yapılanması, belli bir takım insani ihtiyaçların tatmin edilip edilmemesine göre gelişim göstermektedir. Kişi, bulunduğu ihtiyaç aşamasında gereksinim duyduğu fiziksel ya da duygusal ihtiyaç giderilememişse, daha üst aşamalara geçmekte sorun yaşayacak, geçse bile tamamlanamamış ihtiyacın eksikliğini hep benliğinde hissedecektir. Örnek vermek gerekirse sevgi ve aidiyet ihtiyaçları karşılanmamış bir birey, bir şekilde saygı duyulan bir konuma gelse bile sevgi ve aidiyet ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çeşitli davranışlar içine girecektir, bu tutum da onun saygınlığına zarar verme ihtimalini doğuracaktır. Bu bağlamda giderilmeyen güvenlik gereksinimleri her zaman içten içe doyurulmak için diretecekler ve ilerlemeye engel olacaklardır. Bu gereksinimler ne kadar çok doyrulursa o denli az ayak bağı olacaktırlar.

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi, genel olarak kabul görmüş bir kuram olmakla beraber kimi araştırmacılar, ihtiyaçların türleri ve piramitteki yerleri konusunda bir takım değişiklikler ve eklemeler yapılmasına ihtiyaç duyulduğu yönünde yorumlarda bulunmuşlardır. Hatta Maslow’un kendisi bile -mesleğin ileriki yıllarında yaptığı gözlemler sonucunda- ihtiyaçlar hiyerarşisinde bir takım değişikliklere gitme ve güncellemeler yapma ihtiyacı duymuştur. Örneğin herhangi bir alanda deha düzeyinde bir yeteneğe sahip olmanın, her zaman için sağlıklı ya da üretken olmakla eşdeğer olmadığını fark etmiştir. Önemli birer sanatçı olmalarına rağmen yaşamda iniş ve çıkışları olan ve kronikleşmiş bir takım psikolojik sorunlar yaşamaktan kendilerini alı koyamayan Van Gogh ve Lord Byron’u bu duruma örnek göstermiştir. Bu bağlamda, ihtiyaçlar hiyerarşisi ile ilgili birkaç önemli hususu burada belirtmekte fayda var diye düşünmekteyim

1) İhtiyaçlar hiyerarşisinde bir üst basamağa geçebilmek için alt basamaktaki ihtiyacın eksiksiz bir şekilde giderilmiş olması gerekmez.

2) Piramitteki ihtiyaçların öncelik sırası zamana, mekâna, kültüre, yaşa, dini inanca, sosyo-kültürel seviyeye ve kişilik yapılanmasına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin oruç ibadetini yerine getirmekte olan bir birey için açlık ve susuzluk ihtiyacı çok arka planda kalabilir.

3) Çoğu davranış, çoklu bir şekilde güdülenir. Diğer bir deyişle davranışa yönelmede piramidin farklı basamaklarında ihtiyaçlar, çoğunlukla eş zamanlı olarak etkili olur. Örneğin kişiyi bir meslek icra etmeye iten sebep, bir gelir elde ederek fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak olabileceği gibi aynı zamanda toplumun takdirini kazanma ihtiyacı da olabilir.


Faydalanılan Kaynaklar:

Akçakaya, Ümit (2019). Uyanış- Kişiliğin Gizil Kodları. İstanbul: Kanon Kitap.

Maslow, H. Abraham (2001). İnsan olmanın Psikolojisi: İstanbul: Kuraldışı Yayınları.

Maslow, H. Abraham (1970). Motivation and personality, New York: Harper & Row.


Ümit AKÇAKAYA
Uzm. Psikolojik Danışman & Online Terapist
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Abraham Maslow ve İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ümit AKÇAKAYA Fotoğraf
Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA
İzmir (Online hizmet de veriyor)
Doktor Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi140 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'nın Yazıları
► Bağlanma Kuramı Psk.Ezgi SÖNMEZ
► Bağlanma Kuramı Psk.Dnş.Büşra Gül ALBAYRAK
► Bağlanma Kuramı Üzerine Psk.Tolga Nasuh ARAN
► Yapısal Kişilik Kuramı Psk.İ.Nil BİREYŞOĞLU ÖZEN
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Abraham Maslow ve İhtiyaçlar Hiyerarşisi Kuramı' başlığıyla benzeşen toplam 13 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Erich Fromm ve 'olmak' Mayıs 2020
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


21:40
Top