Abraham Maslow ve Kendini Gerçekleştirme Kuramı
“İnsan, ne olmaya muktedirse ‘o’ olmalıdır.”
Abraham Maslow
Kendini gerçekleştirme kavramı denilince ilk akla gelen kişi Abraham Maslow olmaktadır. Maslow, her insanın doğuştan kendini gerçekleştirme potansiyeli taşıdığını, bu durumun gizil kalmış güçlerin keşfedilmesi ve geliştirilmesi neticesinde mümkün olabileceğini iddia etmiştir. Maslow’a göre insan; iyiye, değerlere, dinginliğe, inceliğe, cesarete, dürüstlüğe, sevgiye ve diğerkâmlığa yönelik bir istenci ruhunun derinliklerinde taşır ve bu istençleri elde ederek varlığını tamamlama ihtiyacı hisseder. Dolayısıyla Maslow, sanılan aksine insanın çok daha yüksek ve aşkın bir doğaya sahip olduğunu düşünmüştür. Bu da türünün gelişmekte olan biyolojik doğası gibi insanın varoluşunun bir parçasıdır.
Maslow, kendini gerçekleştirme olgusunu yine kendisinin ortaya sunduğu ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramı ile ilişkilendirmiştir. İhtiyaçlar hiyerarşisi kuramında, insanın sağlıklı bir ruhsal gelişim gerçekleştirmesi için ihtiyaç duyduğu sevgi ve güven duyguları, yeterli ve değerli hissetme, hayata karşı güvenli bir bağlılık geliştirme, fizyolojik ihtiyaçlar gibi durumların birçoğu Maslow tarafından kategorize edilmiş ve onlara ‘gereksinimler listesi’nde yer verilmiştir. Maslow’a göre ihtiyaçlar hiyerarşisindeki tüm bu alt ihtiyaçlar karşılandıktan sonra insanın nihai amacı kendini gerçekleştirmek olmaktadır.
Her insanı birinden farklı kabul eden ve kendini gerçekleştirmenin kişiye özgü olacağını savunan Maslow kuramında, kendini gerçekleştirme kavramına deneysel bir yolla yaklaşmıştır ve geçmişte ve onun döneminde yaşamış olan seçkin kimseler üzerinde, klinik metotlarla incelemeler yürütmüştür. Albert Einstein, Thomas Jefferson, Elenor Roosevelt, William James, Albert Schweitzer, Jane Addams ve Baruch Spinoza gibi isimler, Maslow’un kendini gerçekleştirdiklerini düşündüğü, yaşamlarını ve kişiliklerini incelediği önemli kişiler arasındadır. Maslow, yapmış olduğu bu incelemelerin sonunda, kendini gerçekleştiren kimselerin en belirgin özellikleri olarak şunları saptamıştır:
1) Gerçeği olduğu gibi algılayabilme: Arzu, beklenti ve önyargıların etkisi altında olmadan, nesne, olay ve insanları oldukları gibi algılayabilme; genel, soyut ve kalıplaşmış yargılardan çok, somut ve taze yaşantılara değer verme.
2) İçten geldiği gibi davranabilme: Kuralları, merasimi, kalıplaşmış davranış biçimlerini gereksiz sayıp, içten geldiği şekilde hareket etme. Dışarıdan empoze edilen kurallardan çok kendi geliştirdiği değerler sistemine göre davranma.
3) Bir probleme dönük olma: Genellikle kişisel olmayan, insanlıkla ilgili bir problem alanına koyulma; felsefî ve etik alanda temel sorunlarla uğraşma, başkalarına yararlı olmak için emek verme.
4) Kendine yeterli olma: Problemini kendi başına çözebilme, felâketleri vakarla karşılayabilme; ketum ve sakin olabilme; başkalarından yardım, destek ve iltifat beklememe.
5) Çevreden bağımsız olma: İnsanları, yoksunluk güdülerinin doyum aracı olarak görmeme; fiziksel ve sosyal çevreden bağımsız olarak yaşayabilme.
6) Takdir edebilme: Hayattaki güzellikleri devamlı olarak taze, saf bir şekilde algılayabilme ve beğenebilme, güzellikler karşısında coşku hali yaşayabilme.
7) İnsanlıkla özdeşleşme: İnsanlığa derin bir sempati duyma ve kendini insanlara yakın hissetme.
8) Demokratik bir karakter yapısına sahip olma: Irk, sınıf, eğitim ve siyasal inanç ve din farkı gözetmeksizin insanlarla dostluk kurabilme. İnsanlarda soy, şöhret, servet yerine; bilgi, hüner ve iyi kişilik özelliklerine saygı duyma.
9) Nüktedanlık: Kaba ve başkalarını küçük düşürücü şakalardan hoşlanmama; ince, filozofik değeri olan, güldürürken düşündüren nükteler yapma.
10) Yaratıcılık: Herhangi bir alanda yeni ve orijinal bir eser ya da eserler meydana getirebilme.
11) Sosyal kalıplaşmaya karşı direniş: Kültürün geliştirdiği davranış kalıplarını benimseme zorunluluğu ve modayı yakından izleme gereksinimi duymama.
12) Derin ve anlamlı ilişkiler kurabilme: Başkalarıyla içtenlik, samimiyet ve dürüstlük içeren uzun süreli ilişkiler geliştirebilme.
Faydalanılan Kaynaklar:
Akçakaya, Ümit (2019). Uyanış - Kişiliğin Gizil Kodları. İstanbul: Kanon Kitap.
Maslow, H. Abraham (2001). İnsan olmanın Psikolojisi: İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
Maslow, H. Abraham (1970). Motivation and Personality, New York: Harper & Row.
Ümit AKÇAKAYA
Uzm. Psikolojik Danışman & Yazar
Abraham Maslow
Kendini gerçekleştirme kavramı denilince ilk akla gelen kişi Abraham Maslow olmaktadır. Maslow, her insanın doğuştan kendini gerçekleştirme potansiyeli taşıdığını, bu durumun gizil kalmış güçlerin keşfedilmesi ve geliştirilmesi neticesinde mümkün olabileceğini iddia etmiştir. Maslow’a göre insan; iyiye, değerlere, dinginliğe, inceliğe, cesarete, dürüstlüğe, sevgiye ve diğerkâmlığa yönelik bir istenci ruhunun derinliklerinde taşır ve bu istençleri elde ederek varlığını tamamlama ihtiyacı hisseder. Dolayısıyla Maslow, sanılan aksine insanın çok daha yüksek ve aşkın bir doğaya sahip olduğunu düşünmüştür. Bu da türünün gelişmekte olan biyolojik doğası gibi insanın varoluşunun bir parçasıdır.
Maslow, kendini gerçekleştirme olgusunu yine kendisinin ortaya sunduğu ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramı ile ilişkilendirmiştir. İhtiyaçlar hiyerarşisi kuramında, insanın sağlıklı bir ruhsal gelişim gerçekleştirmesi için ihtiyaç duyduğu sevgi ve güven duyguları, yeterli ve değerli hissetme, hayata karşı güvenli bir bağlılık geliştirme, fizyolojik ihtiyaçlar gibi durumların birçoğu Maslow tarafından kategorize edilmiş ve onlara ‘gereksinimler listesi’nde yer verilmiştir. Maslow’a göre ihtiyaçlar hiyerarşisindeki tüm bu alt ihtiyaçlar karşılandıktan sonra insanın nihai amacı kendini gerçekleştirmek olmaktadır.
Her insanı birinden farklı kabul eden ve kendini gerçekleştirmenin kişiye özgü olacağını savunan Maslow kuramında, kendini gerçekleştirme kavramına deneysel bir yolla yaklaşmıştır ve geçmişte ve onun döneminde yaşamış olan seçkin kimseler üzerinde, klinik metotlarla incelemeler yürütmüştür. Albert Einstein, Thomas Jefferson, Elenor Roosevelt, William James, Albert Schweitzer, Jane Addams ve Baruch Spinoza gibi isimler, Maslow’un kendini gerçekleştirdiklerini düşündüğü, yaşamlarını ve kişiliklerini incelediği önemli kişiler arasındadır. Maslow, yapmış olduğu bu incelemelerin sonunda, kendini gerçekleştiren kimselerin en belirgin özellikleri olarak şunları saptamıştır:
1) Gerçeği olduğu gibi algılayabilme: Arzu, beklenti ve önyargıların etkisi altında olmadan, nesne, olay ve insanları oldukları gibi algılayabilme; genel, soyut ve kalıplaşmış yargılardan çok, somut ve taze yaşantılara değer verme.
2) İçten geldiği gibi davranabilme: Kuralları, merasimi, kalıplaşmış davranış biçimlerini gereksiz sayıp, içten geldiği şekilde hareket etme. Dışarıdan empoze edilen kurallardan çok kendi geliştirdiği değerler sistemine göre davranma.
3) Bir probleme dönük olma: Genellikle kişisel olmayan, insanlıkla ilgili bir problem alanına koyulma; felsefî ve etik alanda temel sorunlarla uğraşma, başkalarına yararlı olmak için emek verme.
4) Kendine yeterli olma: Problemini kendi başına çözebilme, felâketleri vakarla karşılayabilme; ketum ve sakin olabilme; başkalarından yardım, destek ve iltifat beklememe.
5) Çevreden bağımsız olma: İnsanları, yoksunluk güdülerinin doyum aracı olarak görmeme; fiziksel ve sosyal çevreden bağımsız olarak yaşayabilme.
6) Takdir edebilme: Hayattaki güzellikleri devamlı olarak taze, saf bir şekilde algılayabilme ve beğenebilme, güzellikler karşısında coşku hali yaşayabilme.
7) İnsanlıkla özdeşleşme: İnsanlığa derin bir sempati duyma ve kendini insanlara yakın hissetme.
8) Demokratik bir karakter yapısına sahip olma: Irk, sınıf, eğitim ve siyasal inanç ve din farkı gözetmeksizin insanlarla dostluk kurabilme. İnsanlarda soy, şöhret, servet yerine; bilgi, hüner ve iyi kişilik özelliklerine saygı duyma.
9) Nüktedanlık: Kaba ve başkalarını küçük düşürücü şakalardan hoşlanmama; ince, filozofik değeri olan, güldürürken düşündüren nükteler yapma.
10) Yaratıcılık: Herhangi bir alanda yeni ve orijinal bir eser ya da eserler meydana getirebilme.
11) Sosyal kalıplaşmaya karşı direniş: Kültürün geliştirdiği davranış kalıplarını benimseme zorunluluğu ve modayı yakından izleme gereksinimi duymama.
12) Derin ve anlamlı ilişkiler kurabilme: Başkalarıyla içtenlik, samimiyet ve dürüstlük içeren uzun süreli ilişkiler geliştirebilme.
Faydalanılan Kaynaklar:
Akçakaya, Ümit (2019). Uyanış - Kişiliğin Gizil Kodları. İstanbul: Kanon Kitap.
Maslow, H. Abraham (2001). İnsan olmanın Psikolojisi: İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
Maslow, H. Abraham (1970). Motivation and Personality, New York: Harper & Row.
Ümit AKÇAKAYA
Uzm. Psikolojik Danışman & Yazar
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Abraham Maslow ve Kendini Gerçekleştirme Kuramı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Ümit AKÇAKAYA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
