2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Çocuklar İçin Ölüm Nedir ?
MAKALE #21542 © Yazan Uzm.Psk.Sinem ERUSTA | Yayın Haziran 2020 | 1,355 Okuyucu
Ölüm, tarih boyunca yaşamakta olan insanın yüzleşmekte en zorlandığı konu olmakla birlikte , yüzleşmekten de kaçmanın imkansız olduğu bir olgudur. Çocuklara için travmatik bir durum olan yakınlarının kaybı, aynı zamanda merak uyandıran konulardan biridir. Çevrelerinde ölümle ilgili konuşmaları duyabilir, televizyonda ölüm haberlerini dinleyebilir, çeşitli ölüm vakalarına tanıklık edebilirler ; çok küçük yaşlardan itibaren sorular sorabilirler. Ölümün çocuklar tarafından kavranması çocuğun bilişsel olgunluk düzeyine göre değir.

OKUL ÖNCESİ DÖNEM ( 7 YAŞ ÖNCESİ )

Bu yaş grubunda ki çocuklar somut düşünme dönemindedir , soyut kavramları algılama ve anlamlandırmada başarısızdır . Dolayısıyla ölümün yaşamın sonu olduğunu, kaç yaşında olursa olsun herkesin başına gelebileceğini kavrayamazlar. Bu yaş grubu çocuklar ölümü uzun süreli bir ayrılık gibi algılarken sadece yaşlıların ölebileceğini, ölen kişinin geri geleceğini düşünürler. Sebebi hakkında hayali çıkarımlarda bulunurlar. Benmerkezci düşünce gelişiminden dolayı kendi düşünce , duygu ve isteklerinin ölüme sebep olabileceğini zannederek suçluluk duyabilirler.

OKUL ÇAĞI DÖNEM ( 7-12 YAŞ )

Bu yaşlarda çocuklar ölümün geriyi dönüşü olmayan bir durum olduğunu anlamaya başlamıştır ancak 7 yaşına kadar kendisinin ve sevdiklerinin ölmeyeceğine inanırlar, genellikle ölümün hasta veya yaşlı kişilerin başına geleceğini düşünürler. 10 yaşından sonra çocuklar ölüm kavramını daha net algılamaya başlarlar. Ölümün yaşamın sonu olduğu, herkesin başına gelebileceğini ve ölümün geri dönüşünün olmadığını bilirler .Ölüme engel olamayacaklarını artık anlamaya başlamışlardır ve yakınları ölenlerle empati kurmaya başlamışlardır. Bu yaş grubu çocukların ölüm ve kayıp ile daha sağlıklı başa çıkabilmeleri için cenaze törenine katılması, mezarlık ziyareti , yaşanan süreçle ilgili anlaya bileceği şekilde bilgilendirilmesi uygun yaklaşımlardır.

ERGENLİK DÖNEMİ

Artık her durumda, her koşulda , her yaştan kişinin başına gelecek bir durum olgunu kavrayabilecek olgunluğa ve algı düzeyine ulaşmışlardır. Dolayısıyla ölüm ve kayıp karşısında ki tepkileri şiddetli , duyguları yoğun olur. Kendi ölümleri ile ilgili olarak kaygılar, endişeler hissetmeye başlarlar. Soyut konuları, dini ve mistik inançları , kader vb kavramları ölümle ilişkilendirmeye başlarlar.

ÖLÜMÜ ÇOCUKLARA NASIL ANLATABİLİRİZ?

Çocuklar ölüm olayı ile karşılaşmadan önce ölüm kavramının yaş düzeyinde uygun bir şekli anlatılması ,karşılaşma ihtimali olan kayıpları daha sağlıklı atlatmasına yardımcı olur ve ölümün yaşamın bir parçası olduğunu algılamalarını sağlar. Çocuğa ölümü dolaylı yoldan anlatmaya çalışılmaması , mümkün olduğunca gerçekçi açıklamalar yapılması en uygun yoldur. Ölümün yaşamın sonu olduğu, ölen kişinin artık gelmeyeceği basit bir dille anlatılabilir. Ölen kişinin artık hiç bizimle olmayacağını ,nefes almayacağını, yemek yemeyeceğini, kısacası vücut fonksiyonlarının artık olmadığını yaşına uygun bir dille anlatılmalıdır. 6 yaşından önce çocuklar dini kavramları anlamakta zorlanırlar .Özellikle Allah’ın ölen kişiyi çok sevdiği için yanına aldığı söylenmemelidir. Böyle bir açıklama çocuğun tüm sevilenlerin ölebileceğini düşünmesine ve kaygı yaşamasına sebep olabilir. Ölümü uykuya benzeterek anlatmakta , özellikle küçük çocuklarda uykuda kendisinin de ölebileceği fikrinin gelişmesine ve bunun sonucunda uyku problemleri yaşamasına neden olabilir. Ölümü uzun yolculuğa benzetmek, hasta olduğu için yada yaşlı olduğu için açıklamalar yapmak ,çocuğun yolculuklardan ,hastalıklardan ve yaşlanmaktan korkmasına neden olur. Çocuk yakın çevrede ölümle karşılaştığında mutlaka gerçek nedeni söylenmelidir. Evcil bir hayvanın ölümü, ölüm kavramını anlatmak için en uygun zaman olabilir. Böyle bir durumda tüm aile bu ölüm karşısında üzüntüsünü dile getirir, hayvan törenle evden uzaklaştırılabilir. Ölen hayvanın yerine yeni bir hayvanın alınmaması çocuğun ölüm kavramını anlamasına yardımcı olur.

ÇOCUK BİR YAKININI KAYBETTİĞİNDE NELER YAPILABİLİR?

Çocuklar bir yakınını kaybettikleri zaman yetişkinler gibi tepkiler veremediklerinden genellikle bu durumdan etkilenmemiş gibi görünebilirler. Ölüm haberini duyan çocuk, bu ölüme inanamaz, ölen kişinin geri geleceğini düşünür. Hem duruma hem de ölen kişiye karşı öfke duymaya başlar. Yavaş yavaş ölen kişiyi bir daha göremeyeceğini anlar ve bundan mutsuzluk ve üzüntü duymaya başlar. Zamanla bu durma alışır, ölen kişinin yokluğunu kabullenir. Çocuklar bu dönemde kendini yalnız hissederler, destek olabilecek birine ihtiyaç duyarlar. Ancak hayatın ileriki dönemlerinde bu duygu durumu tekrar tekrar yaşayabilirler. Çocukların ilerleyen dönemlerde sağlıklı gelişebilmeleri için bu dönemi sağlıklı anlatmaları gerekir. Yakınını kaybeden çocuğa mutlaka bunun söylenmesi gerekir. Ölüm haberini çocuğa sevdiği, güvendiği ve kendisine en yakın hissettiği kişi vermelidir. Ebeveynden birinin ölümü halinde bu kişinin diğer ebeveyn olması en uygun olanıdır. Ölüm olayı olduğunda genellikle çocuklar evden uzaklaştırılmaya çalışılır, bu sağlıklı bir yaklaşım değildir. Çocuklar kendi isteklerine göre cenaze törenine katılabilir. Ancak yoğun yasın yaşandığı ,evde feryatların, isyanların olduğu bir durumda çocuk ilk günlerde bir yakının evinde tutulabilir, bu yer evden çok uzakta olmamalıdır. Çocuklara ağlamamaları ,üzülmemeleri gerektiği kesinlikle söylenmemelidir.

Çocuğun duygularını yaşamasına ve düşündüklerini ifade etmesine fırsat verilmelidir. Çocuğun olayla ilgili sorduğu sorulara mutlaka cevap verilmeli ve mümkün olduğunca doğru cevaplar verilmelidir. Bir yakınını kaybeden çocuk öfke, saldırganlık, bebeksi tavırlar vb. görülebilir. Bu durumun geçici bir durum olduğu bilinmeli, çocuğa karşı anlayışlı ve sabırlı davranmalıdır. Çocuk duygusal desteğin yanı sıra fiziksel olarak da bir yakınlığa ihtiyaç duyar, çocuğa sarılmak, elini tutmak, yanında olmak çok önemlidir. Çocuğun yaşadığı üzüntüyü oyun oynama ,resim yapma ,spor gibi etkinliklerle dışa vurmasına olanak sağlanmalıdır.

ÖLÜM KARŞISINDA ÇOCUKLAR NASIL TEPKİ VERİR ?

Tepkiler algılama düzeyine paralel olarak değişiklik göstermekle birlikte, şiddeti kaybedilen kişi ile çocuğun yakınlık düzeyi, kayıp olayının ne kadar ani geliştiği, çocuğa nasıl bilgi verildiği ile ilgilidir. Çocukların gösterdiği ilk tepkileri üç grupta toplayabilir; 1.Şoke olmak- inanmamak 2.Korku- İtiraz 3 .Tepki vermeme, donup kalma, inkar hali ile hiçbir şey olmamış gibi davranma Kayıp Sonrasında Gözlemlenen ve Uzman Desteği Alınması Gereken Durumlar Nelerdir ? Kaygı, yoğun suçluluk duygusu ,öfke patlamaları ,uykuya dalmada güçlük ve uykuyu sürdürememe, okul başarısında düşme, psikosomatik yakınmalar, Çocukluk Çağı Depresyonu, Alt Islatma , Takvim Yaşının Altında Davranışlar göstermeye başlama ( yalnız uyumamak , yemek yememek , yalnız kalamamak, bebeksi davranışla , konuşmada gerileme vb. ) gibi davranışlar gözlenmeye başlamış ve bu tepkiler üç aydan fazla süredir devam ediyorsa mutlaka uzman desteği alınmalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Çocuklar İçin Ölüm Nedir ?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Sinem ERUSTA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Sinem ERUSTA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Sinem ERUSTA Fotoğraf
Uzm.Psk.Sinem ERUSTA
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Psikolojik Danışman - Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi3 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Sinem ERUSTA'nın Makaleleri
► Çocuklar ve Ölüm Psk.Şeyma KOÇAK
► Çocuklar İçin Sporun Önemi Psk.Burcu BAŞOĞLU KUNDAK
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Çocuklar İçin Ölüm Nedir ?' başlığıyla benzeşen toplam 32 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Çocuk İstismarı Haziran 2020
► Boşanma ve Çocuk Kasım 2016
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:59
Top