Oral Motor Egzersizleri
ORAL MOTOR EGZERSİZLERİ
Bu egzersizlerin hedefi çocuğunuzun yada kendinizin ağız, dil,çene ve ağız içini saran ve çevreleyen tüm kaslarının güçlendirilmesi,yanakların, dudakların, çenenin ve dilin farkındalığı, koordinasyonu, hareketi ve dayanıklılığının artırılmasıdır. Konuşmanın gerçekleşebilmesi ve anlaşılır olabilmesi için, sağlıklı bir beslenme için,salya akışının engellenmesi için,bu kasların yeterince güçlü olması gereklidir.
Aşağıdaki egzersizler bu yetenekler üzerinde çalışmak için iyi bir yoldur.
1-Dil Baskısı (Dil Egzersizleri )
İlk etapta dilimiz dışarıya doğru çıkarılır...
Dilimizin ön taraf kısmına tahta bir çubuk,abeslang veya yanımızda bulundurduğumuz bir kaşığı yapabildiğiniz kadarı ile kuvvetli bir şekilde ön tarafa doğru itmeye çalışılır...
Diliniz ile tahta kaşığı veya tahta çubuğu tüm gücünüz ile ileri itmeye çalışın...
Bunu yaparken 5’e kadar sayın ve kendinizi bırakın gevşeyin...
İkinci bölümünde tahta çubuk veya kaşığı dilinizin sağ tarafına koyup aynı şekilde bu sefer sağ tarafa itmeye çalışın...
Bunu yaparken 5’e kadar sayın ve kendinizi bırakın gevşeyin... Bitiminde aynı işlemleri bu sefer sol tarafa olacak şekilde tekrar edin...
Daha sonra abeslang yada kaşığı dilinizin üzerine koyun dilinizi yukarı doğru kıvırıp geriye kendinize doğru çekin...
Bu egzersizleri en fazla 20 olmak kaydıyla yorulana kadar yapabilirsiniz...
2-Dudak Çevresini Yalama (Dil Egzersizleri )
Bunun için jöle kıvamında ve yapışkan yiyecekler kullanabilirsiniz...Örnek verecek olursak : bal,sıvı çikolata,pekmez,tahin-pekmez,reçel vb...gibi...
Dudaklarınızın 360 derece etrafına belittiğimiz gıda maddelerinden sürün ve dilinizle bunların hepsini yalamaya çalışın...
Bu egzersizide en fazla 20 tekrar olacak şekilde yorulana kadar yapabilirsiniz...
3-İzometrik Çene Egzersizi ( Çene kasları için )
Çene egzersizi yaparken ağız açılır ve çene sağlam bir şekilde tutulur yada dişlerin arasına havlu veya bez gibi yumuşak nesneler koyarakta yapabilirsiniz...
Egzersiz yapılırken yalnız çene kaslarını kullanarak ağız kapatılmaya çalışılır ve yine ritmik olarak 5’e kadar sayılır...
Bu egzersiz sırasında başınızı hareket ettirmemeye özen gösterin...
Yorulunca biraz ara verilir ve bu aşama 4-5 defa tekrarlanarak yapılır...
Egzersizin ikinci bölümünde tam tersi uygulama yapılacaktır...
Ağız kapatılacak ve el çene altına konularak başınızı yine hareket ettirmeden açmaya çalışacaksınız. Bu tekrarlama işlemi de yine 5 kere dinlenerek 4-5 kombinle tekrarlanacaktır...
4-Fırçalama ( Ağız içi duyusal girdi ve kan dolaşımının artması için)
Hazırlanan bu egzersiz tüm ağız içine uygulanacak olan sistem ile kuvvetlendirmeler,duyu girdileri ve kan dolaşımında artış yapılacaktır...
Diş fırçası ile ilk önce üst, daha sonra alt dudakları fırçalayacaksınız...
Fırça sertliği için yapacağınız öneri ise yumuşak fırça ile başlanılarak,yavaş yavaş sertlik düzeyini artırarak,en son en sert fırçaların kullanılması ile tamamlayabilirsiniz...
Bu yapılan egzersiz aynı zamanda ağız çevresindeki kasların uyarılmasını da sağlamış olacaktır...
Daha sonra fırçayı iç yanaklarınıza ,damağınıza,diş etlerinize ve dudak içlerinede dokunsal uyarı sağlamak amacıyla uygulayabilirsiniz...
5-Köpük yapmak (Dudak kasları ve nefes çalışması)
Bu egzersiz hem nefes kontrolünü sağlamaya yönelik bir çalışma, hem de dudaklarınızı büzme konusunda yapılacak egzersizlerden birisidir...
Bir su bardağının içine su doldurun ve çok az bulaşık deterjanı koyun ve uzun bir pipet yardımıyla bardaktaki karışıma üfleyerek köpük yapmaya çalışın...
6-Mum Üflemek (Dudak kasları ve nefes çalışması )
Bu egzersiz hem nefes kontrolünü sağlamaya yönelik bir çalışma, hem de dudaklarınızı büzme konusunda yapılacak egzersizlerden birisidir...
Yanan muma büzdüğünüz dudağınızla üfleyerek söndürmeye çalışın. Sönünce tekrar yakarak egzersizi yoruluncaya kadar tekrarlayın...
7-Pipet Kullanmak (Dudak kasları ve emme fonksiyonu çalışması)
Bu egzersiz gene hem bir dudak egzersizi hem de emme hareketini sağlamaya yönelik bir çalışmadır...
Bir pipet yardımıyla sıvı içecekleri pipetle emerek içmeye çalışın...
8-Buz
Kasları diri tutmak ve uyandırmak için buz kullanımı yapılır...
Bunun için dudak üstüne buz koyulur, bu işlem kasların uyanmasına yardımcı olacaktır...
Bu egzersiz için buzlu dondurmalar da kullanabilirsiniz ...
Buz uygulaması yapılırken dudakların orta kısmından başlanarak kenarlara doğru ilerlemek daha faydalı olacaktır...
Her iki yöne de yapılacak bu uygulama sonrasında bir gülümseme yapmak kasların farklı işlemesine sebep olacaktır...
Bu şekilde bu uygulamayı 2-3 kez tekrar yapabilirsiniz.
9-Çalkalama (Yanak kasları için)
Ağzınıza aldığınız bir miktar suyu,yanaklarınızı hareket ettirerek ağzınızın içinde çalkalayın ve sonra tükürün...
Daha sonra işlemi en az 10 kez tekrarlayınız...
10-Gargara ( Boğaz ve yutak kasları için)
Ağzınıza aldığınız bir miktar suyu boğazınızda gargara yapın ve sonra tükürün...
Bu işlemi en az 10 kez olacak şekilde tekrarlayın...
11- Sakız çiğneme (Çiğneme kasları için)
Ağzınıza aldığınız sakızı,ağzınızın içinde gezdirerek sağ ve sol dişler ile en az 5 dakika boyunca çiğneyin...
12-Üflemeli çalgılar (Dudak ve nefes egzersizi)
Düdük,flüt,mızıka vb.gibi üflemeli çalgılar kullanarak bir melodi oluşturun ve bunu 5 dakika boyunca yapmaya çalışın...
13-Harfler ve sesler çıkarmak (Tüm ağız içi ve çevresi kaslar + nefes çalışması )
Harf çalışmaları:
Ayna karşısında tüm sesli ve sessiz harfleri tek tek abartarak söylemeye çalışın...
Önce sesli harflerden başlayın,daha sonra sessiz harflere geçin...
Her harfi en az 10 kere tekrar ediniz...
Ses çalışmaları :
"Puh" deyin ve sesi vurgulayın.
''Tüh'' deyin ve sesi vurgulayın.
''Hah hah hah '' diye sesli şekilde gülün.
''La la la la '' sesleriyle şarkı söyleyin.
vb. gibi kendinizinde üretebileceği yüzlerce ses bulabilirsiniz...
14-Jest ve mimikler
-Kocaman bir gülücük verin. Rahatlayın ve tekrarlayın.
-Dudakları kapalı tutarken yanakları şişirin. Rahatlayın ve tekrarlayın. Bir yanağınızı, sonra diğerini sonra da her ikisini de şişirin. Daha sonra üst dudağı ve ardından alt dudağı (veya tersi) çıkarın. Rahatlayın ve tekrarlayın.
-Öpücük yapmak için dudaklarınızı hareket ettirin. Öpücüğü sağa ve sonra sola kaydırın veya tam tersi hareketini yapın.
NOT: Egzersizler Sırasında Ayna Kullanımı
Yapılan egzersiz uygulamalarının doğru ve faydalı şekilde geri dönüşümlerinin fark edilmesi için ayna kullanılması güzel bir araç olacaktır.
DOWN SENDROMU İÇİN DİP NOT: Down Sendromlu çocukların genelinde bulunan genel kas zayıflığı kendini ağız ve dil kaslarında da gösterir. Bu kas zayıflığı ağzın küçüklüğü ile birleşince çocuğun dili dışarı sarkma eğilimine girer. Dışarı sarkmış bir dil ile konuşmayı hiç denediniz mi? Deneyin, mümkün olmadığını göreceksiniz.Dilin dışarı sarkmasının getireceği bir diğer önemli sorun yeme ve çiğneme güçlükleridir. Dışarıda olan dil yemeklerin ağzın içinde tutularak çiğnenmesini ve yutulmasını engelleyecektir. Çocukta yeme problemleri yaratacaktır.Başka bir konu ise sarkmış dilin burun yerine ağızdan nefes almaya yol açmasıdır. Ağızdan nefes almak üst solunum yolları hastalıklarının artması riskini getirdiğinden engellemeye çalışmak gereklidir.Son olarak (ama en az diğerleri kadar önemli) dışarı sarkık bir dil diğer insanların çocuğunuza olan tavrını etkileyecektir.Bu yüzden down sendromunda özellikle dilin içerde tutulmasına yönelik yapılacak ekstra çalışmalar bu tip çocuklarımızda çok daha faydalı olacaktır...
Bu egzersizlerin hedefi çocuğunuzun yada kendinizin ağız, dil,çene ve ağız içini saran ve çevreleyen tüm kaslarının güçlendirilmesi,yanakların, dudakların, çenenin ve dilin farkındalığı, koordinasyonu, hareketi ve dayanıklılığının artırılmasıdır. Konuşmanın gerçekleşebilmesi ve anlaşılır olabilmesi için, sağlıklı bir beslenme için,salya akışının engellenmesi için,bu kasların yeterince güçlü olması gereklidir.
Aşağıdaki egzersizler bu yetenekler üzerinde çalışmak için iyi bir yoldur.
1-Dil Baskısı (Dil Egzersizleri )
İlk etapta dilimiz dışarıya doğru çıkarılır...
Dilimizin ön taraf kısmına tahta bir çubuk,abeslang veya yanımızda bulundurduğumuz bir kaşığı yapabildiğiniz kadarı ile kuvvetli bir şekilde ön tarafa doğru itmeye çalışılır...
Diliniz ile tahta kaşığı veya tahta çubuğu tüm gücünüz ile ileri itmeye çalışın...
Bunu yaparken 5’e kadar sayın ve kendinizi bırakın gevşeyin...
İkinci bölümünde tahta çubuk veya kaşığı dilinizin sağ tarafına koyup aynı şekilde bu sefer sağ tarafa itmeye çalışın...
Bunu yaparken 5’e kadar sayın ve kendinizi bırakın gevşeyin... Bitiminde aynı işlemleri bu sefer sol tarafa olacak şekilde tekrar edin...
Daha sonra abeslang yada kaşığı dilinizin üzerine koyun dilinizi yukarı doğru kıvırıp geriye kendinize doğru çekin...
Bu egzersizleri en fazla 20 olmak kaydıyla yorulana kadar yapabilirsiniz...
2-Dudak Çevresini Yalama (Dil Egzersizleri )
Bunun için jöle kıvamında ve yapışkan yiyecekler kullanabilirsiniz...Örnek verecek olursak : bal,sıvı çikolata,pekmez,tahin-pekmez,reçel vb...gibi...
Dudaklarınızın 360 derece etrafına belittiğimiz gıda maddelerinden sürün ve dilinizle bunların hepsini yalamaya çalışın...
Bu egzersizide en fazla 20 tekrar olacak şekilde yorulana kadar yapabilirsiniz...
3-İzometrik Çene Egzersizi ( Çene kasları için )
Çene egzersizi yaparken ağız açılır ve çene sağlam bir şekilde tutulur yada dişlerin arasına havlu veya bez gibi yumuşak nesneler koyarakta yapabilirsiniz...
Egzersiz yapılırken yalnız çene kaslarını kullanarak ağız kapatılmaya çalışılır ve yine ritmik olarak 5’e kadar sayılır...
Bu egzersiz sırasında başınızı hareket ettirmemeye özen gösterin...
Yorulunca biraz ara verilir ve bu aşama 4-5 defa tekrarlanarak yapılır...
Egzersizin ikinci bölümünde tam tersi uygulama yapılacaktır...
Ağız kapatılacak ve el çene altına konularak başınızı yine hareket ettirmeden açmaya çalışacaksınız. Bu tekrarlama işlemi de yine 5 kere dinlenerek 4-5 kombinle tekrarlanacaktır...
4-Fırçalama ( Ağız içi duyusal girdi ve kan dolaşımının artması için)
Hazırlanan bu egzersiz tüm ağız içine uygulanacak olan sistem ile kuvvetlendirmeler,duyu girdileri ve kan dolaşımında artış yapılacaktır...
Diş fırçası ile ilk önce üst, daha sonra alt dudakları fırçalayacaksınız...
Fırça sertliği için yapacağınız öneri ise yumuşak fırça ile başlanılarak,yavaş yavaş sertlik düzeyini artırarak,en son en sert fırçaların kullanılması ile tamamlayabilirsiniz...
Bu yapılan egzersiz aynı zamanda ağız çevresindeki kasların uyarılmasını da sağlamış olacaktır...
Daha sonra fırçayı iç yanaklarınıza ,damağınıza,diş etlerinize ve dudak içlerinede dokunsal uyarı sağlamak amacıyla uygulayabilirsiniz...
5-Köpük yapmak (Dudak kasları ve nefes çalışması)
Bu egzersiz hem nefes kontrolünü sağlamaya yönelik bir çalışma, hem de dudaklarınızı büzme konusunda yapılacak egzersizlerden birisidir...
Bir su bardağının içine su doldurun ve çok az bulaşık deterjanı koyun ve uzun bir pipet yardımıyla bardaktaki karışıma üfleyerek köpük yapmaya çalışın...
6-Mum Üflemek (Dudak kasları ve nefes çalışması )
Bu egzersiz hem nefes kontrolünü sağlamaya yönelik bir çalışma, hem de dudaklarınızı büzme konusunda yapılacak egzersizlerden birisidir...
Yanan muma büzdüğünüz dudağınızla üfleyerek söndürmeye çalışın. Sönünce tekrar yakarak egzersizi yoruluncaya kadar tekrarlayın...
7-Pipet Kullanmak (Dudak kasları ve emme fonksiyonu çalışması)
Bu egzersiz gene hem bir dudak egzersizi hem de emme hareketini sağlamaya yönelik bir çalışmadır...
Bir pipet yardımıyla sıvı içecekleri pipetle emerek içmeye çalışın...
8-Buz
Kasları diri tutmak ve uyandırmak için buz kullanımı yapılır...
Bunun için dudak üstüne buz koyulur, bu işlem kasların uyanmasına yardımcı olacaktır...
Bu egzersiz için buzlu dondurmalar da kullanabilirsiniz ...
Buz uygulaması yapılırken dudakların orta kısmından başlanarak kenarlara doğru ilerlemek daha faydalı olacaktır...
Her iki yöne de yapılacak bu uygulama sonrasında bir gülümseme yapmak kasların farklı işlemesine sebep olacaktır...
Bu şekilde bu uygulamayı 2-3 kez tekrar yapabilirsiniz.
9-Çalkalama (Yanak kasları için)
Ağzınıza aldığınız bir miktar suyu,yanaklarınızı hareket ettirerek ağzınızın içinde çalkalayın ve sonra tükürün...
Daha sonra işlemi en az 10 kez tekrarlayınız...
10-Gargara ( Boğaz ve yutak kasları için)
Ağzınıza aldığınız bir miktar suyu boğazınızda gargara yapın ve sonra tükürün...
Bu işlemi en az 10 kez olacak şekilde tekrarlayın...
11- Sakız çiğneme (Çiğneme kasları için)
Ağzınıza aldığınız sakızı,ağzınızın içinde gezdirerek sağ ve sol dişler ile en az 5 dakika boyunca çiğneyin...
12-Üflemeli çalgılar (Dudak ve nefes egzersizi)
Düdük,flüt,mızıka vb.gibi üflemeli çalgılar kullanarak bir melodi oluşturun ve bunu 5 dakika boyunca yapmaya çalışın...
13-Harfler ve sesler çıkarmak (Tüm ağız içi ve çevresi kaslar + nefes çalışması )
Harf çalışmaları:
Ayna karşısında tüm sesli ve sessiz harfleri tek tek abartarak söylemeye çalışın...
Önce sesli harflerden başlayın,daha sonra sessiz harflere geçin...
Her harfi en az 10 kere tekrar ediniz...
Ses çalışmaları :
"Puh" deyin ve sesi vurgulayın.
''Tüh'' deyin ve sesi vurgulayın.
''Hah hah hah '' diye sesli şekilde gülün.
''La la la la '' sesleriyle şarkı söyleyin.
vb. gibi kendinizinde üretebileceği yüzlerce ses bulabilirsiniz...
14-Jest ve mimikler
-Kocaman bir gülücük verin. Rahatlayın ve tekrarlayın.
-Dudakları kapalı tutarken yanakları şişirin. Rahatlayın ve tekrarlayın. Bir yanağınızı, sonra diğerini sonra da her ikisini de şişirin. Daha sonra üst dudağı ve ardından alt dudağı (veya tersi) çıkarın. Rahatlayın ve tekrarlayın.
-Öpücük yapmak için dudaklarınızı hareket ettirin. Öpücüğü sağa ve sonra sola kaydırın veya tam tersi hareketini yapın.
NOT: Egzersizler Sırasında Ayna Kullanımı
Yapılan egzersiz uygulamalarının doğru ve faydalı şekilde geri dönüşümlerinin fark edilmesi için ayna kullanılması güzel bir araç olacaktır.
DOWN SENDROMU İÇİN DİP NOT: Down Sendromlu çocukların genelinde bulunan genel kas zayıflığı kendini ağız ve dil kaslarında da gösterir. Bu kas zayıflığı ağzın küçüklüğü ile birleşince çocuğun dili dışarı sarkma eğilimine girer. Dışarı sarkmış bir dil ile konuşmayı hiç denediniz mi? Deneyin, mümkün olmadığını göreceksiniz.Dilin dışarı sarkmasının getireceği bir diğer önemli sorun yeme ve çiğneme güçlükleridir. Dışarıda olan dil yemeklerin ağzın içinde tutularak çiğnenmesini ve yutulmasını engelleyecektir. Çocukta yeme problemleri yaratacaktır.Başka bir konu ise sarkmış dilin burun yerine ağızdan nefes almaya yol açmasıdır. Ağızdan nefes almak üst solunum yolları hastalıklarının artması riskini getirdiğinden engellemeye çalışmak gereklidir.Son olarak (ama en az diğerleri kadar önemli) dışarı sarkık bir dil diğer insanların çocuğunuza olan tavrını etkileyecektir.Bu yüzden down sendromunda özellikle dilin içerde tutulmasına yönelik yapılacak ekstra çalışmalar bu tip çocuklarımızda çok daha faydalı olacaktır...
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Oral Motor Egzersizleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Fzt.Mustafa Tarık KOBAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Fzt.Mustafa Tarık KOBAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
