2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (Okkb) Nedir? Mükemmeliyet, Düzen ve Kontrol Üçgeni
MAKALE #21776 © Yazan Psk.Ceren TATAR | Yayın Eylül 2020 | 3,491 Okuyucu
Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB): Mükemmeliyet, Düzen ve Kontrol Üçgeni

İşlerimi eksiksiz ve tam yapmak için çok zaman harcıyorum. Ayrıntılar, düzen, sıralama benim için çok önemli. Düzgün iş çıkarmak için detaylar ile uğraşıyor; bu yüzden ya son dakika ya da zamanında işlerimi bitiremiyorum. Bir işte kimsenin benim gibi özenli yapacağına güvenmiyorum tek başıma yapmak istiyorum, takım çalışmasını sevmiyorum.

Ahlaki değerler, vicdanen rahat olabilme ve dürüstlük kırmızı çizgim, herkeste bunun farkındadır. Ne kendime ne de başkasına esneklik göstermem.

İnsanlar cimri olduğumu düşünüyor ancak sadece tutumluyum…
Yukarıda bahsettiğim özellikler kendinize ya da yakınınıza tanıdık geliyor mu? Bu özellikler tipik olarak Obsesif Kompulsif Kişiliğe sahip bireylerin ortak özelliklerindedir.

Bu bireylerin amacı işi bitirmek değil de düzeni ve sırayı korumak gibi düzene ve sıraya çok önem verirler. Her işi kendi yapmak isterler. Çünkü başkalarının kendisi gibi doğru yapamayacaklarını düşündükleri için başkalarına işi bırakmak istemezler. Kısacası esneklikten uzak, yapacağı işin amacı bir kenarda kalacak kadar detaylarla ilgilenen, işin bitirilmesini zorlaştıran mükemmeliyetçilik gösterirler ve işkoliktirler. Her şeyin kuralına uygun olmasını isterler. Mevcut kurallara ek olarak kendileri de birtakım yeni kurallar icat ederler. Kurallara uymayanlara işledikleri suçla orantısız, çok ağır cezalar verebilirler. Zamanının büyük bölümünü iş başında geçirdiklerinden dolayı ailelerine, dinlenmeye ve eğlenmeye zaman ayıramazlar. Bir seçim yapması ya da bir karar vermesi gerekirse oldukça fazla tereddüt eder kolay karar veremezler. Boş zamanlarında dahi kendilikleri ve arkadaşlarından yoksun kalacak şekilde ekonomik gereksinimlerden bağımsız kendilerini işe ya da üretkenliğe adarlar. Bu kişiler ahlak kurallarına aşırı bağlıdır, ahlaki konularda aşırı katı, dürüst ve tutucudur.

Tüm bu özellikleri düşündüğünüzde olumlu hissiyatlar içerisine girebilirsiniz. Hatta bu kişiler görev adamı olduğundan yanımızda çalışan bir kişi ise onları çok severiz. Çünkü verdiğimiz görevi en iyi şekilde yapacağını biliriz. Ancak onların bu davranışlarını yapma amacı sevilmek değil sadece bu mükemmel, düzen ve kural ihtiyaçlarının sonucundadır. Dışarıdan bakıldıklarında çalışkan, becerikli ve gayretli kişiler olarak görülürler. Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğuna sahip yetişkin bireylerde iş,akademik hayatlarında astları ile uzlaşmaz, talepkar ve cezalandırıcı iken; üstleri ile yakındırlar. Obsesif kompulsif kişilik özellikleri aşırıya kaçmadığı müddetçe genel popülasyonda özellikle yüksek performansı ödüllendiren durumlarda avantajlı olduğu bulunur. Ancak bunun bir kişilik bozukluğunu denilebilecek seviye de olması durumunda bir süre sonra hem OKKB’li birey hem de çevresi için sorunlar yaratmaktadır.

Bu özelliklerinin yanı sıra temizlik,inatçılık,cimrilik,dakiklik gibi kontrolü elinde tutmaya yönelik davranışları vardır. Olur da bir gün lazım olur düşüncesi nedeniyle kullanmayacağı eşyalarını bile atmak istemezler, biriktirici tutumlar sıklıkla görülür. Cimrilikleri de bu nedenledir, bir gün paraya ihtiyacım olursa kaygısı ile parayı da tutmak isterler.
Yapılan bir çok araştırmada, Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğunun kadınlarda mı yoksa erkeklerde mi daha sık görüldüğüne bakıldığında farklı sonuçlar çıktığından net bir şey denilememektedir. Bazı çalışmalarda kadınlarda, bazılarında erkeklerde bazılarında ise dengeli bir dağılım göstermiştir. Ancak yapılan araştırmaların çoğunda OKKB’li kişilerin genellikle ailedeki kardeş sıralamasında en büyük çocuk olduğu görülmüştür. Burada tahminen ilk çocuğun üzerinde ebeveynlerinin tutumları, sorumluluk verilmesi büyük olduğu için gibi faktörler etkili olmaktadır. Bu nedenle de OKKB’nin gelişiminde ailesel ve çevresel faktörler çok önemlidir. Aile de, kontorlcu,düzene ve mükemmeliyete aşırı anlam yükleyen ebeveynlerle yetişmiş çocuklarda bu düşünce ve davranış kalıpları öğrenilmiş ve gözlemlenmiş olabileceği gibi, cezalandırıcı ve otoriter bir ebeveyn tutumu ile yetişen çocuklarda da OKKB gelişiminde yatkınlık görülür. Psikanalitik kurama göre, çocuğun uygun olmayan tuvalet eğitimi nedeniyle, anal dönemde kontrol sorunlarından kaynaklanan çatışmaların OKKB'nin başlangıcı ile ilişkili olduğu düşünülür. Daha sonra, öfke ve düşmanlığın yanı sıra tutarsız ebeveynler aile ortamlarındaki bozukluk ile ilişkili olduklarını belirtir. Bu kişilik bozukluğu olan bireylerin, içsel çaresizlik duygusuna tepki olarak kendileri ve çevreleri üzerinde kontrol ile meşgul olduklarını düşünülür.

Çocukluklarında altta yatan bu nedenlerin sonucunda gelişen bu karakter örüntüsündeki bu kişileri ise psikoterapiye getiren neden ya bu mükemmeliyetçiliklerinin ağırlığı altında ezilmeye başladıklarında,işlerini yetiştiremeyecek kadar düzenle uğraştıkları için yapması gerekenler aksadığında ya da ilişkilere hevesli olmadıkları hal de bir partnerleri ya da evliliği olduğunda ki çatışmalarla gelirler. Özetle, Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu genellikle erken yetişkinlikte başlar, ancak hastalar çocukluktan beri bu özelliklerin en azından bazılarına sahip olduklarını söylerler.
OKKB’li bireyler için duyguları ifade etmek zordur. Basit bir dille mantıksallık üzerine kurulu bir yapıda olduklarından sevgi,aşk gibi kavramlardan da uzaktırlar.Eğer bir ilişki yaşıyorlarsa cinsel hayatlarında dahi en doğru ve düzgün şekilde olmalıdır.Terapist olarak bu özellikli kişilerle çalışırken ‘’nasıl hissettiklerini’’ sorulduğunda genellikle ‘’ne düşündüklerini’’ söyleyerek cevap verirler. Sözcükleri duyguları ifade etmek için değil onları saklamak için kullanırlar. Bu nedenle partnerleri ile sorun yaşar.
Tedavisi psikoterapi ile mümkündür. İlaç tedavisi eğer psikoloğu önerirse kambine gidebilir. Ancak ilaç tedavisi bu mükemmeliyetçiliğin ağırlığı altında ezilirken yaşayabileceği eşlike den depresyon,anksiyete bzozukluğu gibi durumları içindir. Bu kişilik örgütlenmesi ise terapi mutlaktır. Bu kişiler çocuklarında genellikle katı ve baskın bir bakımveren ile yetişmiş ve bu güç mücadelesini kaybetmenin getirdiği suçluluk,utanç,kirlilik,öfke gibi duyguları yetişkinlikte kontrolü tamamen elinde tutmaya çalışarak giderme eğilimindedir ve bu yüzden de terapi gerekir.

Son olarak belirtmek isterim ki; Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu özellikle OKB, Vücut Dismorfik Bozukluğu ve Yeme Bozukluğu gibi kompulsif davranışlarla karakterize olan birçok psikiyatrik bozuklukla yüksek oranda eş tanı alan bir kişilik örgütlenmesidir. Ancak toplumda Obsesif Kompulsif Bozukluk (Takıntı Hastalığı) ve Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB) aynı şey zannedilmekte ya da bir kişide biri varsa diğeri de kesin vardır gözüyle bakılmaktadır. Bu yanlıştır. Çünkü Takıntı Hastalığı, kısa bir tanımla kişinin zihnine geldiği rahatsızlık veren gitsin diye uğraştıkça yapışan düşünce,görüntü ya da dürtü ve takıntının gitmesi için yapılan davranışların (kompulsiyon) arasında bir kısır döngü oluşturan ruhsal bir hastalıkken; Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu ise adı üzerinde kişinin kendisini,çevresini ve dış dünyayı bu kişilik yapılanması ile algıladığı bir kişilik bozukluğudur. Bu nedenle OKKB, birinde takıntı hastalığı olacak diye bir şey yok ya da Takıntısı olan biri OKKB’dir gibi bir yargıya varılamaz.

Uzman Klinik Psikolog & Psikoterapist
Ceren TATAR
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (Okkb) Nedir? Mükemmeliyet, Düzen ve Kontrol Üçgeni" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Ceren TATAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Ceren TATAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Ceren TATAR Fotoğraf
Psk.Ceren TATAR
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi11 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Ceren TATAR'ın Makaleleri
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (Okkb) Nedir? Mükemmeliyet, Düzen ve Kontrol Üçgeni' başlığıyla benzeşen toplam 21 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Eyvah! Panik Atak Geliyor Aralık 2020
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:21
Top