Uyuşturucu Bağımlılığı (Madde Kullanım Bozukluğu)
Madde kullanım bozukluğu olarak da adlandırılan uyuşturucu bağımlılığı, bir kişinin beynini ve davranışını etkileyen ve yasal veya yasadışı bir uyuşturucu veya ilacın kullanımını kontrol edememeye yol açan bir hastalıktır. Alkol, marihuana ve nikotin gibi maddeler de uyuşturucu olarak kabul edilir. Bağımlı olduğunuzda, verdiği zarara rağmen ilacı kullanmaya devam edebilirsiniz.
Uyuşturucu bağımlılığı, sosyal durumlarda keyif verici bir uyuşturucunun deneysel kullanımıyla başlayabilir ve bazı insanlar için uyuşturucu kullanımı daha sık hale gelir. Başkaları için, özellikle opioidlerle, uyuşturucu bağımlılığı, reçeteli ilaçlara maruz kalmakla veya bir arkadaş veya akrabadan reçeteli ilaç almakla başlar.
Bağımlılık riski ve ne kadar hızlı bağımlı hale geldiğiniz uyuşturucuya göre değişir. Opioid ağrı kesiciler gibi bazı ilaçlar daha yüksek risk taşır ve diğerlerinden daha çabuk bağımlılığa neden olur.
Zaman geçtikçe, yükselmek için daha yüksek ilaç dozlarına ihtiyacınız olabilir. Yakında sadece iyi hissetmek için ilaca ihtiyacınız olabilir. Uyuşturucu kullanımınız arttıkça, ilaçsız gitmenin giderek zorlaştığını fark edebilirsiniz. Uyuşturucu kullanımını durdurma girişimleri yoğun istek uyandırabilir ve sizi fiziksel olarak hasta hissettirebilir (yoksunluk belirtileri).
Uyuşturucu bağımlılığının üstesinden gelmek ve uyuşturucudan uzak kalmak için doktorunuzdan, ailenizden, arkadaşlarınızdan, destek gruplarından veya organize bir tedavi programından yardım almanız gerekebilir.
Semptomlar
Uyuşturucu bağımlılığı semptomları veya davranışları, diğerleri arasında şunları içerir:
İlacı düzenli olarak - her gün, hatta günde birkaç kez kullanmak zorunda olduğunuzu hissetmek
Diğer düşünceleri engelleyen ilaç için yoğun dürtülere sahip olmak
Zamanla, aynı etkiyi elde etmek için daha fazla ilaca ihtiyaç duymak
İstediğinizden daha uzun bir süre boyunca daha fazla miktarda ilaç almak
İlaç tedariğini sürdürdüğünüzden emin olmak
Ödeyememenize rağmen uyuşturucuya para harcamak
Uyuşturucu kullanımı nedeniyle yükümlülükleri ve çalışma sorumluluklarını yerine getirmemek veya sosyal veya eğlence faaliyetlerinden geri çekilmek
Hayatınızda sorunlara neden olduğunu veya size fiziksel ya da psikolojik zarar verdiğini bilseniz bile ilacı kullanmaya devam etmek
Normalde yapmayacağınız şeyleri yapmak, çalmak gibi
Uyuşturucunun etkisi altındayken araba kullanmak veya diğer riskli faaliyetlerde bulunmak
İlacı almak, ilacı kullanmak veya ilacın etkilerinden kurtulmak için çok zaman harcamak
İlacı kullanmayı bırakma girişimlerinde başarısız olmak
İlacı almayı bırakmaya çalıştığınızda yoksunluk belirtileri yaşamak
Aile bireylerinde sağlıksız uyuşturucu kullanımının tanınması
Bazen normal ergenlik huyunu veya endişesini uyuşturucu kullanımının belirtilerinden ayırmak zordur. Çocuğunuzun veya diğer aile üyenizin uyuşturucu kullandığına dair olası göstergeler şunları içerir:
Okulda veya işte sorunlar - sıklıkla okulu asma veya işi gitmeme, okul faaliyetlerine veya işe karşı ani ilgisizlik veya notlarda veya iş performansında düşüş
Fiziksel sağlık sorunları - enerji ve motivasyon eksikliği, kilo verme veya alma veya kırmızı gözler
İhmal edilmiş görünüm - giyim, bakım veya görünümle ilgilenmeme
Davranış değişiklikleri - aile üyelerinin odasına girmesini engellemeye yönelik abartılı çabalar veya arkadaşlarıyla nereye gittiği konusunda gizli davranması; veya davranışta ve aile ve arkadaşlarla ilişkilerde büyük değişiklikler
Para sorunları - makul bir açıklama olmaksızın ani para talepleri; veya paranın kaybolduğunu veya çalındığını veya evinizden eşyaların kaybolduğunu keşfetmeniz, belki uyuşturucu kullanımını desteklemek için satıldıklarını gösterir.
Uyuşturucu kullanımı veya sarhoşluk belirtilerini tanımak
Uyuşturucu kullanımı veya zehirlenmenin belirti ve semptomları, ilacın türüne bağlı olarak değişebilir. Aşağıda birkaç örnek bulacaksınız.
Esrar, haşhaş ve diğer kenevir içeren maddeler
İnsanlar esrarı sigara içerek, yiyerek veya ilacın buharlaştırılmış bir şeklini soluyarak kullanırlar. Esrar genellikle alkol veya yasadışı uyuşturucular gibi diğer maddelerden önce gelir veya bunlarla birlikte kullanılır ve genellikle denenen ilk uyuşturucudur.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Coşku veya "yüksek" hissetme hissi
Artırılmış bir görsel, işitsel ve tat algısı duygusu
Artmış kan basıncı ve kalp atış hızı
Kırmızı gözler
Kuru ağız
Azalan koordinasyon
Konsantre olma veya hatırlama güçlüğü
Yavaşlayan reaksiyon süresi
Kaygı veya paranoyak düşünme
Giysilerde veya sarı parmak uçlarında kenevir kokusu
Alışılmadık zamanlarda belirli yiyecekler için abartılı istek
Uzun süreli (kronik) kullanım genellikle aşağıdakilerle ilişkilidir:
Zihinsel keskinlikte azalma
Okulda veya işte kötü performans
Daha az arkadaş ve ilgi alanı
B. K2, Baharat ve banyo tuzları
Sentetik kannabinoidler ve ikame edilmiş veya sentetik katinonlar olmak üzere iki grup sentetik uyuşturucu çoğu eyalette yasa dışıdır. Bu ilaçların etkileri tehlikeli ve öngörülemez olabilir, çünkü kalite kontrol yoktur ve bazı bileşenler bilinmeyebilir.
K2 veya Spice olarak da adlandırılan sentetik kannabinoidler, kurutulmuş otların üzerine püskürtülür ve ardından içilir, ancak bitki çayı olarak hazırlanabilir. Üretici iddialarına rağmen, bunlar "doğal" veya zararsız ürünlerden çok kimyasal bileşiklerdir. Bu ilaçlar, marihuanaya benzer bir "yüksek" üretebilir ve popüler ama tehlikeli bir alternatif haline gelmiştir.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Coşku veya "yüksek" hissetme hissi
Yükselmiş ruh hali
Değişen bir görsel, işitsel ve tat algısı duygusu
Aşırı anksiyete veya ajitasyon
Paranoya
Halüsinasyonlar
Artan kalp atış hızı ve kan basıncı veya kalp krizi
Kusma
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
"Banyo tuzları" olarak da adlandırılan ikame edilmiş katinonlar, ecstasy (MDMA) ve kokain gibi amfetaminlere benzer zihin değiştiren (psikoaktif) maddelerdir. Paketler, algılanmaması için genellikle diğer ürünler olarak etiketlenir.
İsmine rağmen bunlar Epsom tuzları gibi banyo ürünleri değildir. İkame edilmiş katinonlar yenilebilir, burundan çekilebilir, solunabilir veya enjekte edilebilir ve oldukça bağımlılık yapar. Bu ilaçlar ciddi zehirlenmelere neden olabilir ve bu da tehlikeli sağlık etkilerine ve hatta ölüme neden olabilir.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Öfori
Artan sosyallik
Artan enerji ve ajitasyon
Artan cinsel dürtü
Artan kalp atış hızı ve kan basıncı
Net düşünme sorunları
Kas kontrolünün kaybı
Paranoya
Panik ataklar
Halüsinasyonlar
Deliryum
Psikotik ve şiddet içeren davranış
C. Barbitüratlar, benzodiazepinler ve hipnotikler
Barbituratlar, benzodiazepinler ve hipnotikler reçeteyle satılan merkezi sinir sistemi depresanlarıdır. Genellikle rahatlama duygusu veya stresle ilgili düşünceleri veya duyguları "kapatma" veya unutma arzusu aramak için kullanılır ve kötüye kullanılır.
Barbitüratlar. Örnekler arasında fenobarbital ve sekobarbital (Seconal) bulunur.
Benzodiazepinler. Örnekler, diazepam (Valium), alprazolam (Xanax), lorazepam (Ativan), klonazepam (Klonopin) ve klordiazepoksit (Librium) gibi sakinleştiricileri içerir.
Hipnotikler. Örnekler, zolpidem (Ambien, Intermezzo, diğerleri) ve zaleplon (Sonata) gibi reçeteli uyku ilaçlarını içerir.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Uyuşukluk
Konuşma bozukluğu
Koordinasyon eksikliği
Sinirlilik veya ruh halindeki değişiklikler
Net bir şekilde konsantre olma veya düşünme sorunları
Bellek sorunları
İstemsiz göz hareketleri
İnhibisyon eksikliği
Yavaş nefes alma ve düşük kan basıncı
Düşmeler veya kazalar
Baş dönmesi
D.Met, kokain ve diğer uyarıcılar
Uyarıcılar arasında amfetaminler, met (metamfetamin), kokain, metilfenidat (Ritalin, Concerta, diğerleri) ve amfetamin-dekstroamfetamin (Adderall, Adderall XR, diğerleri) bulunur. Genellikle bir "yüksek" arayışı içinde veya enerjiyi artırmak, işte veya okulda performansı artırmak veya kilo vermek veya iştahı kontrol etmek için kullanılır ve kötüye kullanılır.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Coşku ve aşırı güven hissi
Artan uyanıklık
Artan enerji ve huzursuzluk
Davranış değişiklikleri veya saldırganlık
Hızlı veya başıboş konuşma
İrileşmiş gözbebekleri
Karışıklık, sanrılar ve halüsinasyonlar
Sinirlilik, kaygı veya paranoya
Kalp atış hızı, kan basıncı ve vücut ısısındaki değişiklikler
Kilo kaybıyla birlikte bulantı veya kusma
Bozulmuş yargı
Burun tıkanıklığı ve burun mukozasında hasar (eğer uyuşturucu varsa)
Sigara içilen uyuşturuculardan ağız yaraları, diş eti hastalığı ve diş çürüğü ("meth ağzı")
Uykusuzluk
İlaç etkisini yitirirken depresyon
E. Kulüp uyuşturucuları
Kulüp ilaçları genellikle kulüplerde, konserlerde ve partilerde kullanılmaktadır. Örnekler arasında ecstasy veya molly (MDMA), gama-hidroksibütirik asit (GHB), flunitrazepam (Rohypnol - ABD dışında kullanılan bir marka - aynı zamanda roofie de denir) ve ketamin bulunur. Bu ilaçların hepsi aynı kategoride değildir, ancak uzun vadeli zararlı etkiler dahil olmak üzere bazı benzer etki ve tehlikeleri paylaşırlar.
GHB ve flunitrazepam sedasyon, kas gevşemesi, kafa karışıklığı ve hafıza kaybına neden olabileceğinden, cinsel suistimal veya cinsel saldırı potansiyeli bu ilaçların kullanımıyla ilişkilidir.
Kulüp uyuşturucularının kullanımının belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Halüsinasyonlar
Paranoya
İrileşmiş gözbebekleri
Üşüme ve terleme
İstemsiz titreme (titreme)
Davranış değişiklikleri
Kas krampları ve diş sıkma
Kas gevşemesi, zayıf koordinasyon veya hareket sorunları
Azaltılmış engellemeler
Artan veya değişen görme, ses ve tat duyusu
Zayıf karar
Hafıza sorunları veya hafıza kaybı
Azaltılmış bilinç
Artan veya azalan kalp atış hızı ve kan basıncı
F. Halüsinojenler
Halüsinojenlerin kullanımı ilaca bağlı olarak farklı belirti ve semptomlara neden olabilir. En yaygın halüsinojenler, liserjik asit dietilamid (LSD) ve fensiklidindir (PCP).
LSD kullanımı şunlara neden olabilir:
Halüsinasyonlar
Örneğin, duyularınızdan birinden gelen girdiyi bir başkası olarak yorumlamak, örneğin renkleri duymak gibi
Dürtüsel davranış
Duygularda hızlı değişimler
Algıdaki kalıcı zihinsel değişiklikler
Hızlı kalp atış hızı ve yüksek tansiyon
Titreme
Geriye dönüşler, halüsinasyonların yeniden deneyimi - yıllar sonra bile
PCP kullanımı şunlara neden olabilir:
Vücudunuzdan ve çevrenizden ayrılma hissi
Halüsinasyonlar
Koordinasyon ve hareketle ilgili sorunlar
Agresif, muhtemelen şiddet içeren davranış
İstemsiz göz hareketleri
Ağrı hissi eksikliği
Kan basıncında ve kalp atış hızında artış
Düşünme ve hafıza ile ilgili sorunlar
Konuşma sorunları
Bozulmuş yargı
Yüksek sese karşı hoşgörüsüzlük
Bazen nöbetler veya koma
G. İnhalanlar
Uçucu madde kullanımının belirti ve semptomları, maddeye bağlı olarak değişir. Yaygın olarak solunan bazı maddeler arasında tutkal, tiner, düzeltme sıvısı, keçeli kalem sıvısı, benzin, temizleme sıvıları ve ev tipi aerosol ürünleri bulunur. Bu maddelerin toksik yapısı nedeniyle kullanıcılar beyin hasarı veya ani ölüm geliştirebilir.
Kullanım belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Makul bir açıklama olmaksızın solunan bir maddeye sahip olmak
Kısa öfori veya sarhoşluk
Azalmış inhibisyon
Mücadele veya kavgacılık
Baş dönmesi
Mide bulantısı ya da kusma
İstemsiz göz hareketleri
Garip konuşma, yavaş hareketler ve zayıf koordinasyon ile sarhoş görünmek
Düzensiz kalp atışları
Titreme
Solunum maddesinin kalıcı kokusu
Burun ve ağız çevresinde kızarıklık
H. Opioid ağrı kesiciler
Opioidler, afyondan üretilen veya sentetik olarak yapılan narkotik, ağrı kesici ilaçlardır. Bu uyuşturucu sınıfı diğerleri arasında eroin, morfin, kodein, metadon ve oksikodonu içerir.
Bazen "opioid salgını" olarak adlandırılan opioid reçeteli ağrı kesici ilaçlara olan bağımlılık Amerika Birleşik Devletleri'nde endişe verici bir orana ulaştı. Uzun süredir opioid kullanan bazı kişiler, tedavi sırasında doktor tarafından reçete edilen geçici veya uzun vadeli ilaç ikamesine ihtiyaç duyabilir.
Narkotik kullanım ve bağımlılığın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Azalan ağrı hissi
Ajitasyon, uyuşukluk veya sedasyon
Konuşma bozukluğu
Dikkat ve hafıza ile ilgili sorunlar
Dar öğrenciler
Etraftaki insanlara ve şeylere karşı farkındalık eksikliği veya dikkatsizlik
Koordinasyon ile ilgili sorunlar
Depresyon
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
Kabızlık
Burun akıntısı veya burun yaraları (eğer uyuşturucuyu burundan çekiyorsa)
İğne izleri (damar içi uyuşturucu kullanılıyorsa)
Ne zaman bir doktora görünmeli?
Uyuşturucu kullanımınız kontrolden çıktıysa veya sorunlara neden oluyorsa, yardım alın. Ne kadar çabuk yardım alırsanız, uzun vadeli iyileşme şansınız o kadar artar. Birincil doktorunuzla konuşun veya bağımlılık tıbbı veya bağımlılık psikiyatrisi konusunda uzmanlaşmış bir doktor veya lisanslı bir alkol ve uyuşturucu danışmanı gibi bir akıl sağlığı uzmanına görünün.
Aşağıdaki durumlarda bir doktora görünmek için randevu alın:
Bir ilacı kullanmayı bırakamazsın
İlacı verdiği zarara rağmen kullanmaya devam ediyorsunuz
Uyuşturucu kullanımınız, iğneleri paylaşmak veya korunmasız seks gibi güvenli olmayan davranışlara yol açtı.
Uyuşturucu kullanmayı bıraktıktan sonra yoksunluk belirtileri yaşıyor olabileceğinizi düşünüyorsanız
Bir doktora gitmeye hazır değilseniz, yardım hatları veya yardım hatları tedavi hakkında bilgi edinmek için iyi bir yer olabilir. Bu hatları internette veya telefon rehberinde bulabilirsiniz.
Acil yardım ne zaman aranır?
Siz veya tanıdığınız biri ilaç aldıysa acil yardım isteyin ve:
Aşırı doz almış olabilir
Bilinçteki değişiklikleri gösterir
Nefes almakta güçlük çekiyor
Nöbet veya kasılma var
Göğüs ağrısı veya basınç gibi olası bir kalp krizi belirtileri varsa
İlacın kullanımına karşı herhangi bir zahmetli fiziksel veya psikolojik reaksiyon var mı?
Bir müdahaleyi sahnelemek
Bağımlılıkla mücadele eden insanlar genellikle uyuşturucu kullanımlarının sorunlu olduğunu ve tedavi aramaya isteksiz olduklarını reddederler. Müdahale, sevilen kişiye işler daha da kötüye gitmeden önce değişiklikler yapmak için yapılandırılmış bir fırsat sunar ve birini yardım aramaya veya kabul etmeye motive edebilir.
Müdahale dikkatlice planlanmalı ve aile ve arkadaşlar tarafından bir doktora veya ruhsatlı bir alkol ve uyuşturucu danışmanı gibi bir uzmana danışarak veya bir müdahale uzmanı tarafından yönlendirilerek yapılabilir. Bağımlılıkla mücadele eden kişiyi önemseyen aile ve arkadaşlar ve bazen iş arkadaşları, din adamları veya başkalarını içerir.
Müdahale sırasında, bu kişiler, bağımlılığın sonuçları hakkında kişiyle doğrudan, içten bir konuşma yapmak için bir araya gelir ve ondan tedaviyi kabul etmesini ister.
Nedenleri
Pek çok akıl sağlığı bozukluğu gibi, çeşitli faktörler de uyuşturucu bağımlılığının gelişmesine katkıda bulunabilir. Ana faktörler:
Çevre. Ailenizin inançları ve tutumları ve uyuşturucu kullanımını teşvik eden bir akran grubuna maruz kalma gibi çevresel faktörler, ilk uyuşturucu kullanımında rol oynuyor gibi görünmektedir.
Genetik. Bir ilacı kullanmaya başladığınızda, bağımlılığa dönüşme, hastalığın ilerlemesini geciktirebilecek veya hızlandırabilecek kalıtsal (genetik) özelliklerden etkilenebilir.
Beyindeki değişiklikler
Fiziksel bağımlılık, bir ilacın tekrar tekrar kullanılması beyninizin zevk alma şeklini değiştirdiğinde ortaya çıkıyor. Bağımlılık yapan ilaç, beyninizdeki bazı sinir hücrelerinde (nöronlar) fiziksel değişikliklere neden olur. Nöronlar, iletişim kurmak için nörotransmiterler adı verilen kimyasalları kullanır. İlacı kullanmayı bıraktıktan sonra bu değişiklikler uzun süre kalabilir.
Risk faktörleri
Herhangi bir yaş, cinsiyet veya ekonomik durumdaki insanlar bir uyuşturucuya bağımlı hale gelebilir. Bazı faktörler bir bağımlılık geliştirme olasılığını ve hızını etkileyebilir:
Ailede bağımlılık geçmişi. Uyuşturucu bağımlılığı bazı ailelerde daha yaygındır ve muhtemelen genetik yatkınlığı içerir. Ebeveyn veya kardeş gibi alkol veya uyuşturucu bağımlısı bir kan akrabanız varsa, uyuşturucu bağımlılığı geliştirme riski daha yüksektir.
Ruh sağlığı bozukluğu. Depresyon, dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB) veya travma sonrası stres bozukluğu gibi bir akıl sağlığı bozukluğunuz varsa, uyuşturucu bağımlısı olma olasılığınız daha yüksektir. Uyuşturucu kullanmak, anksiyete, depresyon ve yalnızlık gibi acı verici duygularla baş etmenin bir yolu haline gelebilir ve bu sorunları daha da kötüleştirebilir.
Akran baskısı. Akran baskısı, özellikle gençler için uyuşturucu kullanmaya ve kötüye kullanmaya başlamada güçlü bir faktördür.
Aile katılımının olmaması. Zor aile durumları veya ebeveynleriniz veya kardeşlerinizle bağ eksikliği, ebeveyn denetimi eksikliği gibi bağımlılık riskini artırabilir.
Erken kullanım. Erken yaşta uyuşturucu kullanmak, gelişen beyinde değişikliklere neden olabilir ve uyuşturucu bağımlılığına ilerleme olasılığını artırabilir.
Bağımlılık yaratan bir ilaç almak. Uyarıcılar, kokain veya opioid ağrı kesiciler gibi bazı uyuşturucular, diğer uyuşturuculara göre daha hızlı bağımlılık gelişmesine neden olabilir. Sigara içmek veya uyuşturucu enjekte etmek bağımlılık potansiyelini artırabilir. Daha az bağımlılık yapan uyuşturucuları almak - "hafif ilaçlar" olarak adlandırılır - sizi uyuşturucu kullanımı ve bağımlılığı yolunda başlatabilir.
Komplikasyonlar
Uyuşturucu kullanımının kısa vadeli ve uzun vadeli önemli ve zararlı etkileri olabilir. Bazı ilaçları almak özellikle riskli olabilir, özellikle yüksek doz alırsanız veya bunları diğer uyuşturucular veya alkolle birleştirirseniz. İşte bazı örnekler.
Metamfetamin, opiatlar ve kokain yüksek oranda bağımlılık yapar ve aşırı doz nedeniyle psikotik davranış, nöbetler veya ölüm dahil olmak üzere çok sayıda kısa ve uzun vadeli sağlık sonuçlarına neden olur.
GHB ve flunitrazepam sedasyon, kafa karışıklığı ve hafıza kaybına neden olabilir. Bu sözde "randevu tecavüz ilaçlarının" istenmeyen temasa ve olayın hatırlanmasına direnme yeteneğini bozduğu bilinmektedir. Yüksek dozlarda nöbetlere, komaya ve ölüme neden olabilirler. Bu ilaçlar alkol ile birlikte alındığında tehlike artar.
Ecstasy veya molly (MDMA), dehidrasyona, elektrolit dengesizliğine ve nöbetleri içerebilen komplikasyonlara neden olabilir. Uzun vadede MDMA beyne zarar verebilir.
Kulüp ilaçlarının özel bir tehlikesi, sokakta satılan bu ilaçların sıvı, hap veya toz formlarının, diğer yasadışı olarak üretilmiş veya farmasötik ilaçlar da dahil olmak üzere genellikle zararlı olabilecek bilinmeyen maddeler içermesidir.
İnhalantların toksik doğası nedeniyle, kullanıcılar farklı şiddet seviyelerinde beyin hasarı geliştirebilirler.
Diğer yaşamı değiştiren komplikasyonlar
Uyuşturucu bağımlılığı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi tehlikeli ve zarar verici komplikasyona neden olabilir:
Bulaşıcı bir hastalık kapmak. Bir uyuşturucuya bağımlı olan kişilerin, ya güvenli olmayan cinsel ilişki yoluyla ya da iğneleri paylaşarak HIV gibi bulaşıcı bir hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Diğer sağlık sorunları. Uyuşturucu bağımlılığı, hem kısa vadeli hem de uzun vadeli bir dizi zihinsel ve fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunlar hangi ilacın alındığına bağlıdır.
Kazalar. Uyuşturucu bağımlısı olan kişilerin, etki altındayken araç kullanma veya başka tehlikeli faaliyetlerde bulunma olasılığı daha yüksektir.
İntihar. Uyuşturucu bağımlısı insanlar, bağımlı olmayanlara göre daha sık intihar sonucu ölürler.
Aile problemleri. Davranış değişiklikleri, evlilik veya aile çatışmalarına ve velayet sorunlarına neden olabilir.
İş sorunları. Uyuşturucu kullanımı işyerinde performansın düşmesine, devamsızlığa ve sonunda iş kaybına neden olabilir.
Okuldaki sorunlar. Uyuşturucu kullanımı, akademik performansı ve okulda başarılı olma motivasyonunu olumsuz etkileyebilir.
Yasal sorunlar. Uyuşturucu kullanıcıları için yasal sorunlar yaygındır ve yasadışı uyuşturucuları satın almak veya bulundurmaktan, uyuşturucu bağımlılığını desteklemek için hırsızlık yapmaktan, uyuşturucu veya alkolün etkisi altındayken araba kullanmaktan veya çocuğun velayeti konusundaki anlaşmazlıklardan kaynaklanabilir.
Finansal problemler. Uyuşturucu kullanımını desteklemek için para harcamak, diğer ihtiyaçlardan para alır, borca yol açabilir ve yasa dışı veya etik olmayan davranışlara yol açabilir.
ÖNLEME
Bir uyuşturucuya bağımlılığı önlemenin en iyi yolu ilacı hiç almamaktır. Doktorunuz bağımlılık potansiyeli olan bir ilaç reçete ederse, ilacı alırken dikkatli olun ve doktorunuzun verdiği talimatları uygulayın.
Doktorlar, bu ilaçları güvenli dozlarda ve miktarlarda reçete etmeli ve kullanımlarını izlemeli, böylece size çok fazla doz veya çok uzun bir süre verilmemelidir. Bir ilacın reçeteli dozundan fazlasını almanız gerektiğini düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun.
Çocuklarda ve gençlerde uyuşturucu kullanımının önlenmesi
Çocuklarınızda ve gençlerde uyuşturucu kullanımını önlemeye yardımcı olmak için şu adımları uygulayın:
İletişim kurmak. Çocuklarınızla uyuşturucu kullanımı ve kötüye kullanım riskleri hakkında konuşun.
Dinle. Çocuklarınız akran baskısı hakkında konuşurken iyi bir dinleyici olun ve buna direnme çabalarını destekleyin.
İyi bir örnek olun. Alkol veya bağımlılık yapan ilaçları kötüye kullanmayın. Uyuşturucuları kötüye kullanan ebeveynlerin çocukları uyuşturucu bağımlılığı açısından daha büyük risk altındadır.
Bağı güçlendirin. Çocuklarınızla ilişkiniz üzerinde çalışın. Sizin ve çocuğunuz arasındaki güçlü ve istikrarlı bir bağ, çocuğunuzun uyuşturucu kullanma veya kötüye kullanma riskini azaltacaktır.
Bir nüksü önlemek
Bir uyuşturucuya bağımlı hale geldikten sonra, bir bağımlılık modeline geri dönme riskiniz yüksektir. İlacı kullanmaya başlarsanız, muhtemelen tedaviniz olmuş ve ilacı bir süredir kullanmamış olsanız bile, tekrar kullanımı üzerindeki kontrolünüzü kaybedeceksiniz.
Tedavi planınıza sadık kalın. İsteklerini izle. İyileşmiş gibi görünebilir ve uyuşturucudan uzak kalmak için adım atmaya devam etmenize gerek yok. Ancak terapistinizi veya danışmanınızı görmeye, grup toplantılarını desteklemeye ve reçeteli ilaçları almaya devam ederseniz, uyuşturucudan uzak kalma şansınız çok daha yüksek olacaktır.
Yüksek riskli durumlardan kaçının. Uyuşturucu aldığın mahalleye geri dönme. Ve eski uyuşturucu kalabalığından uzak dur.
İlacı tekrar kullanırsanız hemen yardım alın. İlacı tekrar kullanmaya başlarsanız, doktorunuzla, akıl sağlığı uzmanınızla veya size hemen yardımcı olabilecek başka biriyle konuşun.
Dr.Murat Eren ÖZEN
Uyuşturucu bağımlılığı, sosyal durumlarda keyif verici bir uyuşturucunun deneysel kullanımıyla başlayabilir ve bazı insanlar için uyuşturucu kullanımı daha sık hale gelir. Başkaları için, özellikle opioidlerle, uyuşturucu bağımlılığı, reçeteli ilaçlara maruz kalmakla veya bir arkadaş veya akrabadan reçeteli ilaç almakla başlar.
Bağımlılık riski ve ne kadar hızlı bağımlı hale geldiğiniz uyuşturucuya göre değişir. Opioid ağrı kesiciler gibi bazı ilaçlar daha yüksek risk taşır ve diğerlerinden daha çabuk bağımlılığa neden olur.
Zaman geçtikçe, yükselmek için daha yüksek ilaç dozlarına ihtiyacınız olabilir. Yakında sadece iyi hissetmek için ilaca ihtiyacınız olabilir. Uyuşturucu kullanımınız arttıkça, ilaçsız gitmenin giderek zorlaştığını fark edebilirsiniz. Uyuşturucu kullanımını durdurma girişimleri yoğun istek uyandırabilir ve sizi fiziksel olarak hasta hissettirebilir (yoksunluk belirtileri).
Uyuşturucu bağımlılığının üstesinden gelmek ve uyuşturucudan uzak kalmak için doktorunuzdan, ailenizden, arkadaşlarınızdan, destek gruplarından veya organize bir tedavi programından yardım almanız gerekebilir.
Semptomlar
Uyuşturucu bağımlılığı semptomları veya davranışları, diğerleri arasında şunları içerir:
İlacı düzenli olarak - her gün, hatta günde birkaç kez kullanmak zorunda olduğunuzu hissetmek
Diğer düşünceleri engelleyen ilaç için yoğun dürtülere sahip olmak
Zamanla, aynı etkiyi elde etmek için daha fazla ilaca ihtiyaç duymak
İstediğinizden daha uzun bir süre boyunca daha fazla miktarda ilaç almak
İlaç tedariğini sürdürdüğünüzden emin olmak
Ödeyememenize rağmen uyuşturucuya para harcamak
Uyuşturucu kullanımı nedeniyle yükümlülükleri ve çalışma sorumluluklarını yerine getirmemek veya sosyal veya eğlence faaliyetlerinden geri çekilmek
Hayatınızda sorunlara neden olduğunu veya size fiziksel ya da psikolojik zarar verdiğini bilseniz bile ilacı kullanmaya devam etmek
Normalde yapmayacağınız şeyleri yapmak, çalmak gibi
Uyuşturucunun etkisi altındayken araba kullanmak veya diğer riskli faaliyetlerde bulunmak
İlacı almak, ilacı kullanmak veya ilacın etkilerinden kurtulmak için çok zaman harcamak
İlacı kullanmayı bırakma girişimlerinde başarısız olmak
İlacı almayı bırakmaya çalıştığınızda yoksunluk belirtileri yaşamak
Aile bireylerinde sağlıksız uyuşturucu kullanımının tanınması
Bazen normal ergenlik huyunu veya endişesini uyuşturucu kullanımının belirtilerinden ayırmak zordur. Çocuğunuzun veya diğer aile üyenizin uyuşturucu kullandığına dair olası göstergeler şunları içerir:
Okulda veya işte sorunlar - sıklıkla okulu asma veya işi gitmeme, okul faaliyetlerine veya işe karşı ani ilgisizlik veya notlarda veya iş performansında düşüş
Fiziksel sağlık sorunları - enerji ve motivasyon eksikliği, kilo verme veya alma veya kırmızı gözler
İhmal edilmiş görünüm - giyim, bakım veya görünümle ilgilenmeme
Davranış değişiklikleri - aile üyelerinin odasına girmesini engellemeye yönelik abartılı çabalar veya arkadaşlarıyla nereye gittiği konusunda gizli davranması; veya davranışta ve aile ve arkadaşlarla ilişkilerde büyük değişiklikler
Para sorunları - makul bir açıklama olmaksızın ani para talepleri; veya paranın kaybolduğunu veya çalındığını veya evinizden eşyaların kaybolduğunu keşfetmeniz, belki uyuşturucu kullanımını desteklemek için satıldıklarını gösterir.
Uyuşturucu kullanımı veya sarhoşluk belirtilerini tanımak
Uyuşturucu kullanımı veya zehirlenmenin belirti ve semptomları, ilacın türüne bağlı olarak değişebilir. Aşağıda birkaç örnek bulacaksınız.
Esrar, haşhaş ve diğer kenevir içeren maddeler
İnsanlar esrarı sigara içerek, yiyerek veya ilacın buharlaştırılmış bir şeklini soluyarak kullanırlar. Esrar genellikle alkol veya yasadışı uyuşturucular gibi diğer maddelerden önce gelir veya bunlarla birlikte kullanılır ve genellikle denenen ilk uyuşturucudur.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Coşku veya "yüksek" hissetme hissi
Artırılmış bir görsel, işitsel ve tat algısı duygusu
Artmış kan basıncı ve kalp atış hızı
Kırmızı gözler
Kuru ağız
Azalan koordinasyon
Konsantre olma veya hatırlama güçlüğü
Yavaşlayan reaksiyon süresi
Kaygı veya paranoyak düşünme
Giysilerde veya sarı parmak uçlarında kenevir kokusu
Alışılmadık zamanlarda belirli yiyecekler için abartılı istek
Uzun süreli (kronik) kullanım genellikle aşağıdakilerle ilişkilidir:
Zihinsel keskinlikte azalma
Okulda veya işte kötü performans
Daha az arkadaş ve ilgi alanı
B. K2, Baharat ve banyo tuzları
Sentetik kannabinoidler ve ikame edilmiş veya sentetik katinonlar olmak üzere iki grup sentetik uyuşturucu çoğu eyalette yasa dışıdır. Bu ilaçların etkileri tehlikeli ve öngörülemez olabilir, çünkü kalite kontrol yoktur ve bazı bileşenler bilinmeyebilir.
K2 veya Spice olarak da adlandırılan sentetik kannabinoidler, kurutulmuş otların üzerine püskürtülür ve ardından içilir, ancak bitki çayı olarak hazırlanabilir. Üretici iddialarına rağmen, bunlar "doğal" veya zararsız ürünlerden çok kimyasal bileşiklerdir. Bu ilaçlar, marihuanaya benzer bir "yüksek" üretebilir ve popüler ama tehlikeli bir alternatif haline gelmiştir.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Coşku veya "yüksek" hissetme hissi
Yükselmiş ruh hali
Değişen bir görsel, işitsel ve tat algısı duygusu
Aşırı anksiyete veya ajitasyon
Paranoya
Halüsinasyonlar
Artan kalp atış hızı ve kan basıncı veya kalp krizi
Kusma
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
"Banyo tuzları" olarak da adlandırılan ikame edilmiş katinonlar, ecstasy (MDMA) ve kokain gibi amfetaminlere benzer zihin değiştiren (psikoaktif) maddelerdir. Paketler, algılanmaması için genellikle diğer ürünler olarak etiketlenir.
İsmine rağmen bunlar Epsom tuzları gibi banyo ürünleri değildir. İkame edilmiş katinonlar yenilebilir, burundan çekilebilir, solunabilir veya enjekte edilebilir ve oldukça bağımlılık yapar. Bu ilaçlar ciddi zehirlenmelere neden olabilir ve bu da tehlikeli sağlık etkilerine ve hatta ölüme neden olabilir.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Öfori
Artan sosyallik
Artan enerji ve ajitasyon
Artan cinsel dürtü
Artan kalp atış hızı ve kan basıncı
Net düşünme sorunları
Kas kontrolünün kaybı
Paranoya
Panik ataklar
Halüsinasyonlar
Deliryum
Psikotik ve şiddet içeren davranış
C. Barbitüratlar, benzodiazepinler ve hipnotikler
Barbituratlar, benzodiazepinler ve hipnotikler reçeteyle satılan merkezi sinir sistemi depresanlarıdır. Genellikle rahatlama duygusu veya stresle ilgili düşünceleri veya duyguları "kapatma" veya unutma arzusu aramak için kullanılır ve kötüye kullanılır.
Barbitüratlar. Örnekler arasında fenobarbital ve sekobarbital (Seconal) bulunur.
Benzodiazepinler. Örnekler, diazepam (Valium), alprazolam (Xanax), lorazepam (Ativan), klonazepam (Klonopin) ve klordiazepoksit (Librium) gibi sakinleştiricileri içerir.
Hipnotikler. Örnekler, zolpidem (Ambien, Intermezzo, diğerleri) ve zaleplon (Sonata) gibi reçeteli uyku ilaçlarını içerir.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Uyuşukluk
Konuşma bozukluğu
Koordinasyon eksikliği
Sinirlilik veya ruh halindeki değişiklikler
Net bir şekilde konsantre olma veya düşünme sorunları
Bellek sorunları
İstemsiz göz hareketleri
İnhibisyon eksikliği
Yavaş nefes alma ve düşük kan basıncı
Düşmeler veya kazalar
Baş dönmesi
D.Met, kokain ve diğer uyarıcılar
Uyarıcılar arasında amfetaminler, met (metamfetamin), kokain, metilfenidat (Ritalin, Concerta, diğerleri) ve amfetamin-dekstroamfetamin (Adderall, Adderall XR, diğerleri) bulunur. Genellikle bir "yüksek" arayışı içinde veya enerjiyi artırmak, işte veya okulda performansı artırmak veya kilo vermek veya iştahı kontrol etmek için kullanılır ve kötüye kullanılır.
Son kullanımın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Coşku ve aşırı güven hissi
Artan uyanıklık
Artan enerji ve huzursuzluk
Davranış değişiklikleri veya saldırganlık
Hızlı veya başıboş konuşma
İrileşmiş gözbebekleri
Karışıklık, sanrılar ve halüsinasyonlar
Sinirlilik, kaygı veya paranoya
Kalp atış hızı, kan basıncı ve vücut ısısındaki değişiklikler
Kilo kaybıyla birlikte bulantı veya kusma
Bozulmuş yargı
Burun tıkanıklığı ve burun mukozasında hasar (eğer uyuşturucu varsa)
Sigara içilen uyuşturuculardan ağız yaraları, diş eti hastalığı ve diş çürüğü ("meth ağzı")
Uykusuzluk
İlaç etkisini yitirirken depresyon
E. Kulüp uyuşturucuları
Kulüp ilaçları genellikle kulüplerde, konserlerde ve partilerde kullanılmaktadır. Örnekler arasında ecstasy veya molly (MDMA), gama-hidroksibütirik asit (GHB), flunitrazepam (Rohypnol - ABD dışında kullanılan bir marka - aynı zamanda roofie de denir) ve ketamin bulunur. Bu ilaçların hepsi aynı kategoride değildir, ancak uzun vadeli zararlı etkiler dahil olmak üzere bazı benzer etki ve tehlikeleri paylaşırlar.
GHB ve flunitrazepam sedasyon, kas gevşemesi, kafa karışıklığı ve hafıza kaybına neden olabileceğinden, cinsel suistimal veya cinsel saldırı potansiyeli bu ilaçların kullanımıyla ilişkilidir.
Kulüp uyuşturucularının kullanımının belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Halüsinasyonlar
Paranoya
İrileşmiş gözbebekleri
Üşüme ve terleme
İstemsiz titreme (titreme)
Davranış değişiklikleri
Kas krampları ve diş sıkma
Kas gevşemesi, zayıf koordinasyon veya hareket sorunları
Azaltılmış engellemeler
Artan veya değişen görme, ses ve tat duyusu
Zayıf karar
Hafıza sorunları veya hafıza kaybı
Azaltılmış bilinç
Artan veya azalan kalp atış hızı ve kan basıncı
F. Halüsinojenler
Halüsinojenlerin kullanımı ilaca bağlı olarak farklı belirti ve semptomlara neden olabilir. En yaygın halüsinojenler, liserjik asit dietilamid (LSD) ve fensiklidindir (PCP).
LSD kullanımı şunlara neden olabilir:
Halüsinasyonlar
Örneğin, duyularınızdan birinden gelen girdiyi bir başkası olarak yorumlamak, örneğin renkleri duymak gibi
Dürtüsel davranış
Duygularda hızlı değişimler
Algıdaki kalıcı zihinsel değişiklikler
Hızlı kalp atış hızı ve yüksek tansiyon
Titreme
Geriye dönüşler, halüsinasyonların yeniden deneyimi - yıllar sonra bile
PCP kullanımı şunlara neden olabilir:
Vücudunuzdan ve çevrenizden ayrılma hissi
Halüsinasyonlar
Koordinasyon ve hareketle ilgili sorunlar
Agresif, muhtemelen şiddet içeren davranış
İstemsiz göz hareketleri
Ağrı hissi eksikliği
Kan basıncında ve kalp atış hızında artış
Düşünme ve hafıza ile ilgili sorunlar
Konuşma sorunları
Bozulmuş yargı
Yüksek sese karşı hoşgörüsüzlük
Bazen nöbetler veya koma
G. İnhalanlar
Uçucu madde kullanımının belirti ve semptomları, maddeye bağlı olarak değişir. Yaygın olarak solunan bazı maddeler arasında tutkal, tiner, düzeltme sıvısı, keçeli kalem sıvısı, benzin, temizleme sıvıları ve ev tipi aerosol ürünleri bulunur. Bu maddelerin toksik yapısı nedeniyle kullanıcılar beyin hasarı veya ani ölüm geliştirebilir.
Kullanım belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Makul bir açıklama olmaksızın solunan bir maddeye sahip olmak
Kısa öfori veya sarhoşluk
Azalmış inhibisyon
Mücadele veya kavgacılık
Baş dönmesi
Mide bulantısı ya da kusma
İstemsiz göz hareketleri
Garip konuşma, yavaş hareketler ve zayıf koordinasyon ile sarhoş görünmek
Düzensiz kalp atışları
Titreme
Solunum maddesinin kalıcı kokusu
Burun ve ağız çevresinde kızarıklık
H. Opioid ağrı kesiciler
Opioidler, afyondan üretilen veya sentetik olarak yapılan narkotik, ağrı kesici ilaçlardır. Bu uyuşturucu sınıfı diğerleri arasında eroin, morfin, kodein, metadon ve oksikodonu içerir.
Bazen "opioid salgını" olarak adlandırılan opioid reçeteli ağrı kesici ilaçlara olan bağımlılık Amerika Birleşik Devletleri'nde endişe verici bir orana ulaştı. Uzun süredir opioid kullanan bazı kişiler, tedavi sırasında doktor tarafından reçete edilen geçici veya uzun vadeli ilaç ikamesine ihtiyaç duyabilir.
Narkotik kullanım ve bağımlılığın belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
Azalan ağrı hissi
Ajitasyon, uyuşukluk veya sedasyon
Konuşma bozukluğu
Dikkat ve hafıza ile ilgili sorunlar
Dar öğrenciler
Etraftaki insanlara ve şeylere karşı farkındalık eksikliği veya dikkatsizlik
Koordinasyon ile ilgili sorunlar
Depresyon
Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
Kabızlık
Burun akıntısı veya burun yaraları (eğer uyuşturucuyu burundan çekiyorsa)
İğne izleri (damar içi uyuşturucu kullanılıyorsa)
Ne zaman bir doktora görünmeli?
Uyuşturucu kullanımınız kontrolden çıktıysa veya sorunlara neden oluyorsa, yardım alın. Ne kadar çabuk yardım alırsanız, uzun vadeli iyileşme şansınız o kadar artar. Birincil doktorunuzla konuşun veya bağımlılık tıbbı veya bağımlılık psikiyatrisi konusunda uzmanlaşmış bir doktor veya lisanslı bir alkol ve uyuşturucu danışmanı gibi bir akıl sağlığı uzmanına görünün.
Aşağıdaki durumlarda bir doktora görünmek için randevu alın:
Bir ilacı kullanmayı bırakamazsın
İlacı verdiği zarara rağmen kullanmaya devam ediyorsunuz
Uyuşturucu kullanımınız, iğneleri paylaşmak veya korunmasız seks gibi güvenli olmayan davranışlara yol açtı.
Uyuşturucu kullanmayı bıraktıktan sonra yoksunluk belirtileri yaşıyor olabileceğinizi düşünüyorsanız
Bir doktora gitmeye hazır değilseniz, yardım hatları veya yardım hatları tedavi hakkında bilgi edinmek için iyi bir yer olabilir. Bu hatları internette veya telefon rehberinde bulabilirsiniz.
Acil yardım ne zaman aranır?
Siz veya tanıdığınız biri ilaç aldıysa acil yardım isteyin ve:
Aşırı doz almış olabilir
Bilinçteki değişiklikleri gösterir
Nefes almakta güçlük çekiyor
Nöbet veya kasılma var
Göğüs ağrısı veya basınç gibi olası bir kalp krizi belirtileri varsa
İlacın kullanımına karşı herhangi bir zahmetli fiziksel veya psikolojik reaksiyon var mı?
Bir müdahaleyi sahnelemek
Bağımlılıkla mücadele eden insanlar genellikle uyuşturucu kullanımlarının sorunlu olduğunu ve tedavi aramaya isteksiz olduklarını reddederler. Müdahale, sevilen kişiye işler daha da kötüye gitmeden önce değişiklikler yapmak için yapılandırılmış bir fırsat sunar ve birini yardım aramaya veya kabul etmeye motive edebilir.
Müdahale dikkatlice planlanmalı ve aile ve arkadaşlar tarafından bir doktora veya ruhsatlı bir alkol ve uyuşturucu danışmanı gibi bir uzmana danışarak veya bir müdahale uzmanı tarafından yönlendirilerek yapılabilir. Bağımlılıkla mücadele eden kişiyi önemseyen aile ve arkadaşlar ve bazen iş arkadaşları, din adamları veya başkalarını içerir.
Müdahale sırasında, bu kişiler, bağımlılığın sonuçları hakkında kişiyle doğrudan, içten bir konuşma yapmak için bir araya gelir ve ondan tedaviyi kabul etmesini ister.
Nedenleri
Pek çok akıl sağlığı bozukluğu gibi, çeşitli faktörler de uyuşturucu bağımlılığının gelişmesine katkıda bulunabilir. Ana faktörler:
Çevre. Ailenizin inançları ve tutumları ve uyuşturucu kullanımını teşvik eden bir akran grubuna maruz kalma gibi çevresel faktörler, ilk uyuşturucu kullanımında rol oynuyor gibi görünmektedir.
Genetik. Bir ilacı kullanmaya başladığınızda, bağımlılığa dönüşme, hastalığın ilerlemesini geciktirebilecek veya hızlandırabilecek kalıtsal (genetik) özelliklerden etkilenebilir.
Beyindeki değişiklikler
Fiziksel bağımlılık, bir ilacın tekrar tekrar kullanılması beyninizin zevk alma şeklini değiştirdiğinde ortaya çıkıyor. Bağımlılık yapan ilaç, beyninizdeki bazı sinir hücrelerinde (nöronlar) fiziksel değişikliklere neden olur. Nöronlar, iletişim kurmak için nörotransmiterler adı verilen kimyasalları kullanır. İlacı kullanmayı bıraktıktan sonra bu değişiklikler uzun süre kalabilir.
Risk faktörleri
Herhangi bir yaş, cinsiyet veya ekonomik durumdaki insanlar bir uyuşturucuya bağımlı hale gelebilir. Bazı faktörler bir bağımlılık geliştirme olasılığını ve hızını etkileyebilir:
Ailede bağımlılık geçmişi. Uyuşturucu bağımlılığı bazı ailelerde daha yaygındır ve muhtemelen genetik yatkınlığı içerir. Ebeveyn veya kardeş gibi alkol veya uyuşturucu bağımlısı bir kan akrabanız varsa, uyuşturucu bağımlılığı geliştirme riski daha yüksektir.
Ruh sağlığı bozukluğu. Depresyon, dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB) veya travma sonrası stres bozukluğu gibi bir akıl sağlığı bozukluğunuz varsa, uyuşturucu bağımlısı olma olasılığınız daha yüksektir. Uyuşturucu kullanmak, anksiyete, depresyon ve yalnızlık gibi acı verici duygularla baş etmenin bir yolu haline gelebilir ve bu sorunları daha da kötüleştirebilir.
Akran baskısı. Akran baskısı, özellikle gençler için uyuşturucu kullanmaya ve kötüye kullanmaya başlamada güçlü bir faktördür.
Aile katılımının olmaması. Zor aile durumları veya ebeveynleriniz veya kardeşlerinizle bağ eksikliği, ebeveyn denetimi eksikliği gibi bağımlılık riskini artırabilir.
Erken kullanım. Erken yaşta uyuşturucu kullanmak, gelişen beyinde değişikliklere neden olabilir ve uyuşturucu bağımlılığına ilerleme olasılığını artırabilir.
Bağımlılık yaratan bir ilaç almak. Uyarıcılar, kokain veya opioid ağrı kesiciler gibi bazı uyuşturucular, diğer uyuşturuculara göre daha hızlı bağımlılık gelişmesine neden olabilir. Sigara içmek veya uyuşturucu enjekte etmek bağımlılık potansiyelini artırabilir. Daha az bağımlılık yapan uyuşturucuları almak - "hafif ilaçlar" olarak adlandırılır - sizi uyuşturucu kullanımı ve bağımlılığı yolunda başlatabilir.
Komplikasyonlar
Uyuşturucu kullanımının kısa vadeli ve uzun vadeli önemli ve zararlı etkileri olabilir. Bazı ilaçları almak özellikle riskli olabilir, özellikle yüksek doz alırsanız veya bunları diğer uyuşturucular veya alkolle birleştirirseniz. İşte bazı örnekler.
Metamfetamin, opiatlar ve kokain yüksek oranda bağımlılık yapar ve aşırı doz nedeniyle psikotik davranış, nöbetler veya ölüm dahil olmak üzere çok sayıda kısa ve uzun vadeli sağlık sonuçlarına neden olur.
GHB ve flunitrazepam sedasyon, kafa karışıklığı ve hafıza kaybına neden olabilir. Bu sözde "randevu tecavüz ilaçlarının" istenmeyen temasa ve olayın hatırlanmasına direnme yeteneğini bozduğu bilinmektedir. Yüksek dozlarda nöbetlere, komaya ve ölüme neden olabilirler. Bu ilaçlar alkol ile birlikte alındığında tehlike artar.
Ecstasy veya molly (MDMA), dehidrasyona, elektrolit dengesizliğine ve nöbetleri içerebilen komplikasyonlara neden olabilir. Uzun vadede MDMA beyne zarar verebilir.
Kulüp ilaçlarının özel bir tehlikesi, sokakta satılan bu ilaçların sıvı, hap veya toz formlarının, diğer yasadışı olarak üretilmiş veya farmasötik ilaçlar da dahil olmak üzere genellikle zararlı olabilecek bilinmeyen maddeler içermesidir.
İnhalantların toksik doğası nedeniyle, kullanıcılar farklı şiddet seviyelerinde beyin hasarı geliştirebilirler.
Diğer yaşamı değiştiren komplikasyonlar
Uyuşturucu bağımlılığı, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi tehlikeli ve zarar verici komplikasyona neden olabilir:
Bulaşıcı bir hastalık kapmak. Bir uyuşturucuya bağımlı olan kişilerin, ya güvenli olmayan cinsel ilişki yoluyla ya da iğneleri paylaşarak HIV gibi bulaşıcı bir hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Diğer sağlık sorunları. Uyuşturucu bağımlılığı, hem kısa vadeli hem de uzun vadeli bir dizi zihinsel ve fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Bunlar hangi ilacın alındığına bağlıdır.
Kazalar. Uyuşturucu bağımlısı olan kişilerin, etki altındayken araç kullanma veya başka tehlikeli faaliyetlerde bulunma olasılığı daha yüksektir.
İntihar. Uyuşturucu bağımlısı insanlar, bağımlı olmayanlara göre daha sık intihar sonucu ölürler.
Aile problemleri. Davranış değişiklikleri, evlilik veya aile çatışmalarına ve velayet sorunlarına neden olabilir.
İş sorunları. Uyuşturucu kullanımı işyerinde performansın düşmesine, devamsızlığa ve sonunda iş kaybına neden olabilir.
Okuldaki sorunlar. Uyuşturucu kullanımı, akademik performansı ve okulda başarılı olma motivasyonunu olumsuz etkileyebilir.
Yasal sorunlar. Uyuşturucu kullanıcıları için yasal sorunlar yaygındır ve yasadışı uyuşturucuları satın almak veya bulundurmaktan, uyuşturucu bağımlılığını desteklemek için hırsızlık yapmaktan, uyuşturucu veya alkolün etkisi altındayken araba kullanmaktan veya çocuğun velayeti konusundaki anlaşmazlıklardan kaynaklanabilir.
Finansal problemler. Uyuşturucu kullanımını desteklemek için para harcamak, diğer ihtiyaçlardan para alır, borca yol açabilir ve yasa dışı veya etik olmayan davranışlara yol açabilir.
ÖNLEME
Bir uyuşturucuya bağımlılığı önlemenin en iyi yolu ilacı hiç almamaktır. Doktorunuz bağımlılık potansiyeli olan bir ilaç reçete ederse, ilacı alırken dikkatli olun ve doktorunuzun verdiği talimatları uygulayın.
Doktorlar, bu ilaçları güvenli dozlarda ve miktarlarda reçete etmeli ve kullanımlarını izlemeli, böylece size çok fazla doz veya çok uzun bir süre verilmemelidir. Bir ilacın reçeteli dozundan fazlasını almanız gerektiğini düşünüyorsanız, doktorunuzla konuşun.
Çocuklarda ve gençlerde uyuşturucu kullanımının önlenmesi
Çocuklarınızda ve gençlerde uyuşturucu kullanımını önlemeye yardımcı olmak için şu adımları uygulayın:
İletişim kurmak. Çocuklarınızla uyuşturucu kullanımı ve kötüye kullanım riskleri hakkında konuşun.
Dinle. Çocuklarınız akran baskısı hakkında konuşurken iyi bir dinleyici olun ve buna direnme çabalarını destekleyin.
İyi bir örnek olun. Alkol veya bağımlılık yapan ilaçları kötüye kullanmayın. Uyuşturucuları kötüye kullanan ebeveynlerin çocukları uyuşturucu bağımlılığı açısından daha büyük risk altındadır.
Bağı güçlendirin. Çocuklarınızla ilişkiniz üzerinde çalışın. Sizin ve çocuğunuz arasındaki güçlü ve istikrarlı bir bağ, çocuğunuzun uyuşturucu kullanma veya kötüye kullanma riskini azaltacaktır.
Bir nüksü önlemek
Bir uyuşturucuya bağımlı hale geldikten sonra, bir bağımlılık modeline geri dönme riskiniz yüksektir. İlacı kullanmaya başlarsanız, muhtemelen tedaviniz olmuş ve ilacı bir süredir kullanmamış olsanız bile, tekrar kullanımı üzerindeki kontrolünüzü kaybedeceksiniz.
Tedavi planınıza sadık kalın. İsteklerini izle. İyileşmiş gibi görünebilir ve uyuşturucudan uzak kalmak için adım atmaya devam etmenize gerek yok. Ancak terapistinizi veya danışmanınızı görmeye, grup toplantılarını desteklemeye ve reçeteli ilaçları almaya devam ederseniz, uyuşturucudan uzak kalma şansınız çok daha yüksek olacaktır.
Yüksek riskli durumlardan kaçının. Uyuşturucu aldığın mahalleye geri dönme. Ve eski uyuşturucu kalabalığından uzak dur.
İlacı tekrar kullanırsanız hemen yardım alın. İlacı tekrar kullanmaya başlarsanız, doktorunuzla, akıl sağlığı uzmanınızla veya size hemen yardımcı olabilecek başka biriyle konuşun.
Dr.Murat Eren ÖZEN
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Uyuşturucu Bağımlılığı (Madde Kullanım Bozukluğu)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Doç.Dr.Murat Eren ÖZEN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin
Yazan Uzman
|
bağımlılık, narkotik bağımlılık, madde bağımılılığı, uyuşturucu bağımlılığı, met bağımlılığı, kokain bağımlılığı, esrar bağımlılığı, marihuana, kulüp ilaçları
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.