Tartışma Şekliniz İlişkiniz Hakkında Çok Şey Söylüyor! İlişkinizin Tehlikede Olduğunu Gösteren 5 İşaret:
Bir ilişkide sevgi, saygı, hoşgörü vb. ne kadar önemliyse bazen tartışabilmek, kavga edebilmek de o denli önemlidir. İlişkide hiç tartışmanın olmaması demek, taraflardan birinin yok olmuş olması demektir. Tartışabilmek, kavga edebilmek, bir anlamda kendini ortaya koyabilmektir, 'ben de varım, benim de farklı fikirlerim var' diyebilmektir. Ve eğer tartışma sağlıklı bir şekilde sürdürülebilirse ilişkinin canlı kalmasını ve gelişmesini sağlar.
Fakat bu durum tüm tartışmalar için geçerli değil ne yazık ki. Bazı tartışma biçimleri ilişkiye ölümcül zararlar verebiliyor ve bu zararlar zamanında fark edilip onarılmazsa ne yazık ki bir süre sonra ilişkinin bitmesine sebep olabiliyor.
İlişki psikoloğu Prof. Dr. John Gottman, kurucusu olduğu Seattle Sevgi Laboratuvarında yıllar süren araştırmaları sonucunda bir çifti 5 dk tartışırken izledikten sonra bu çiftin beraberliklerini mutlu bir şekilde sürdürüp sürdüremeyeceklerini ve ilerleyen dönemlerde ayrılıp ayrılmayacaklarını doğru tahmin etme oranını %91 olarak bulguladı.
Peki Gottman’ın bu tahminlerini bu kadar başarılı kılan neydi?
Çiftlerin tartışma biçimlerini doğru analiz etmesiydi. Gelin bu duruma daha yakında bakalım:
Tartışma Biçimine Göre İlerleyen Dönemlerde Evliliğinin Sonlanma İhtimali Yüksek Olan Çiftlerin Gösterdiği 5 işaret:
Birinci İşaret: SERT BAŞLANGIÇ
Gottman yaptığı araştırmalarda bir tartışmanın (ve evliliğin/birlikteliğin) iyi gitmeyeceğinin en bariz belirtisinin, başlama şekli olduğunu bulguladı.
Eğer bir konu hakkında tartışmaya başladığınızda ilk birkaç dakika içerisinde çok çabuk gerilip yükseliyorsanız, bu ne yazık ki ilişkinizde tehlike çanlarının çaldığını gösteren bir işaret. İstatistiklere göre, 100 olayın 96’sında 15 dakikalık etkileşimin ilk üç dakikasına bakarak konuşmanın sonucunun tahmin edilebildiği görülmüş.
Sert başlangıç sizi başarısızlığa mahkum eder. Dolayısıyla tartışmaya o şekilde başladığınızda, fişi çekip bir ara verdikten sonra yeniden denemenizde fayda var.
İkinci İşaret: DÖRT ATLI
Sert bir şekilde başlayan bir tartışma ilerledikçe öyle ölümcül bir hal almaya başlar ki; Gottman bu belirtiyi mahşerin 4 atlısı diye nitelendiriyor. “Genelde bu dört atlının nal sesleri ilişkide şu şekilde duyulur: Eleştiri, Hor görme, Kendini savunma ve Araya duvar örme.”
1. Atlı: Eleştiri
Beraber olduğunuz kişi ile ilgili elbette bazı yakınmalarınız olacaktır. Ancak yakınma ile eleştiriyi iyi ayırt etmek gerekiyor. “Geç kalacağını haber vermediğin için kızgınım, gecikirsen haber vereceğini konuşmuştuk.” cümlesi bir yakınma iken, “Niçin bu kadar umursamazsın? Geç kalacağını haber bile vermiyorsun, hep böyle yapıyorsun.” Bir eleştiri cümlesidir. Yakınma genellikle bir davranış üzerine odaklanırken, eleştiri karaktere yöneliktir ve genellikle suçlayıcı bir saldırıdır.
2. Atlı: Hor Görme
Hor görme bazen açık, bazen örtük şekilde karşıdaki kişiyi küçümseme ve tavırlarına karşı tiksinme hissi verir ve dört atlının en kötüsüdür. İğneleme, kuşkuculuk, sıfat yakıştırma, göz devirme, küçümseme, alay etme hor görme biçimleridir.
Araştırmalara göre birbirini hor gören çiftlerin bulaşıcı hastalıklara (soğuk algınlığı, grip vb.) yakalanma olasılığı, diğer insanlarınkinden daha yüksektir.
3. Atlı: Kendini Savunma
İlişkide bir taraf herhangi bir konudan yakındığında karşı taraf onu anlamaya çalışmak yerine hemen savunmaya geçtiğinde verilen mesaj “sorun bende değil, sende” mesajıdır. Kendini savunma bir çeşit karşı tarafı suçlamadır. İlişkilerde bu denli ölümcül olmasının sebebi de budur.
4. Atlı: Araya Duvar Örme
Tartışmaların sert başlayıp giderek artan eleştiri, hor görme ve kendini savunma ile devam etmesi sonucunda bir süre sonra çiftlerden biri kendini geri çeker ve iletişimi keser. Bu dördüncü atlının habercisidir. Araya duvar örme, diğer üç atlıya göre ilişkinin daha ilerleyen dönemlerinde karşımıza çıksa da, tehlike çanlarının daha şiddetle çaldığının göstergesidir. Artık iki kişi arasında iletişim kopmaya başlar ve tekrardan kurulamaz hale gelir.
Üçüncü İşaret: DOLUP TAŞMA
Tartışmalarda sert başlangıç, mahşerin dört atlısından sonra tehlike çanlarının çaldığını gösteren bir diğer belirti dolup taşmadır. Dolup taşma, çiftlerden birinin (ya da her ikisinin birden) olumsuz tavrının –ister eleştiri, ister hor görme, ister kendini savunma olsun- karşı tarafı sarsacak derecede bunaltıcı ya da ani olmasıdır. Bu sinsi saldırı karşısında karşı taraf kendini öylesine savunmasız hisseder ki, tekrarından kaçınmak için hiçbir şey yapmamayı, kendi duygularını gizlemeyi öğrenir ve bir süre sonra ilişkide kendini ortaya koymamaya, donuklaşmaya, tabiri caizse yok olmaya başlar.
Dördüncü İşaret: BAŞARISIZ ONARMA GİRİŞİMLERİ
Çiftler tartışırken tartışma esnasında bazen bilinçli, çoğu kez de otomatik olarak çiftlerden biri tırmanmayı engellemek adına frene basar ve ortamı yumuşatmaya çalışır. Tartışma esnasında bir şeyi şakaya vurma, gülümseme, “dur, biraz sakinleşelim” gibi cümleler onarma girişimlerine örnektir. İlişkide tehlike çanlarının çaldığını gösteren 4. İşaret bu onarma girişimlerinin karşıdaki kişi tarafından görülmemesi ya da bunlara karşılık verilmemesidir. Hal böyle olunca tartışma tırmanmaya devam eder ve bu da bu ilişkinin nihai sonucu ile ilgili bize ciddi bir ipucu verir.
Beşinci İşaret: KÖTÜ ANILAR
“İlişki olumsuzluk içinde sıkışıp kaldığında, riske atılan yalnızca çiftin şimdiki ya da gelecekteki beraberliği değildir. Geçmişleri de tehlike altındadır.” (John Gottman)
İlişki olumsuzluk döngüsüne girdiğinde ve bu uzun süre devam ettiğinde; çiftlerin, ilişkinin başındaki olumlu anılara ya da birbirlerine karşı olan olumlu algıları da bozulmaya başlayabilir.
İlk tanışma zamanlarınızı, ilişkinizin ilk başlama zamanlarını, flört dönemlerinizi, nişanınızı, düğününüzü hatırladığınızda eşinize karşı ya da o anılara karşı olumlu şeyler hissetmiyorsanız, gelen çağrışımlar genellikle olumsuzsa bu da ilişkinizde tehlike çanlarının çaldığını gösteren bir durum olabilir.
Tüm bu belirtiler oldukça can sıkıcı ve kasvetli görünseler de birçok durumda ilişkide hala canlılık belirtileri vardır ve ilişkiyi kurtarmak adına adım atmak her zaman mümkündür.
İlişkide esas tehlikeli olan ve ilişkinin sona yaklaştığını gösteren şeyler; tartışmaların ve olayları çözme girişimlerinin bitmesi, var olan sorunu tek başına çözmeye çalışmak, iki ayrı dünyada yaşamaya başlamak (özellikle de ruhsal anlamda), sorunların çok ciddi olduğu ve çözülemeyeceği inancı ile ilişkide hissedilen derin yalnızlık duygularıdır.
Bu yazıyı okuduktan sonra ilişkinize dair tehlike çanlarının sesini duyduysanız üzülmeyin, hatta daha geç olmadan bunu fark ettiğiniz için sevinin ve “var olan sorunlarımızı onarmak için bundan sonra neler yapabiliriz?” sorusuna yanıt arayın.
Tartışmalarınızda fark ettiğiniz ölümcül yönleri onarmaya çalışmakla işe başlayabilirsiniz.
**Gottman, J., Silver, N., “Evliliği Sürdürmenin Yedi İlkesi”, Varlık Yayınları, İstanbul 2020
Fakat bu durum tüm tartışmalar için geçerli değil ne yazık ki. Bazı tartışma biçimleri ilişkiye ölümcül zararlar verebiliyor ve bu zararlar zamanında fark edilip onarılmazsa ne yazık ki bir süre sonra ilişkinin bitmesine sebep olabiliyor.
İlişki psikoloğu Prof. Dr. John Gottman, kurucusu olduğu Seattle Sevgi Laboratuvarında yıllar süren araştırmaları sonucunda bir çifti 5 dk tartışırken izledikten sonra bu çiftin beraberliklerini mutlu bir şekilde sürdürüp sürdüremeyeceklerini ve ilerleyen dönemlerde ayrılıp ayrılmayacaklarını doğru tahmin etme oranını %91 olarak bulguladı.
Peki Gottman’ın bu tahminlerini bu kadar başarılı kılan neydi?
Çiftlerin tartışma biçimlerini doğru analiz etmesiydi. Gelin bu duruma daha yakında bakalım:
Tartışma Biçimine Göre İlerleyen Dönemlerde Evliliğinin Sonlanma İhtimali Yüksek Olan Çiftlerin Gösterdiği 5 işaret:
Birinci İşaret: SERT BAŞLANGIÇ
Gottman yaptığı araştırmalarda bir tartışmanın (ve evliliğin/birlikteliğin) iyi gitmeyeceğinin en bariz belirtisinin, başlama şekli olduğunu bulguladı.
Eğer bir konu hakkında tartışmaya başladığınızda ilk birkaç dakika içerisinde çok çabuk gerilip yükseliyorsanız, bu ne yazık ki ilişkinizde tehlike çanlarının çaldığını gösteren bir işaret. İstatistiklere göre, 100 olayın 96’sında 15 dakikalık etkileşimin ilk üç dakikasına bakarak konuşmanın sonucunun tahmin edilebildiği görülmüş.
Sert başlangıç sizi başarısızlığa mahkum eder. Dolayısıyla tartışmaya o şekilde başladığınızda, fişi çekip bir ara verdikten sonra yeniden denemenizde fayda var.
İkinci İşaret: DÖRT ATLI
Sert bir şekilde başlayan bir tartışma ilerledikçe öyle ölümcül bir hal almaya başlar ki; Gottman bu belirtiyi mahşerin 4 atlısı diye nitelendiriyor. “Genelde bu dört atlının nal sesleri ilişkide şu şekilde duyulur: Eleştiri, Hor görme, Kendini savunma ve Araya duvar örme.”
1. Atlı: Eleştiri
Beraber olduğunuz kişi ile ilgili elbette bazı yakınmalarınız olacaktır. Ancak yakınma ile eleştiriyi iyi ayırt etmek gerekiyor. “Geç kalacağını haber vermediğin için kızgınım, gecikirsen haber vereceğini konuşmuştuk.” cümlesi bir yakınma iken, “Niçin bu kadar umursamazsın? Geç kalacağını haber bile vermiyorsun, hep böyle yapıyorsun.” Bir eleştiri cümlesidir. Yakınma genellikle bir davranış üzerine odaklanırken, eleştiri karaktere yöneliktir ve genellikle suçlayıcı bir saldırıdır.
2. Atlı: Hor Görme
Hor görme bazen açık, bazen örtük şekilde karşıdaki kişiyi küçümseme ve tavırlarına karşı tiksinme hissi verir ve dört atlının en kötüsüdür. İğneleme, kuşkuculuk, sıfat yakıştırma, göz devirme, küçümseme, alay etme hor görme biçimleridir.
Araştırmalara göre birbirini hor gören çiftlerin bulaşıcı hastalıklara (soğuk algınlığı, grip vb.) yakalanma olasılığı, diğer insanlarınkinden daha yüksektir.
3. Atlı: Kendini Savunma
İlişkide bir taraf herhangi bir konudan yakındığında karşı taraf onu anlamaya çalışmak yerine hemen savunmaya geçtiğinde verilen mesaj “sorun bende değil, sende” mesajıdır. Kendini savunma bir çeşit karşı tarafı suçlamadır. İlişkilerde bu denli ölümcül olmasının sebebi de budur.
4. Atlı: Araya Duvar Örme
Tartışmaların sert başlayıp giderek artan eleştiri, hor görme ve kendini savunma ile devam etmesi sonucunda bir süre sonra çiftlerden biri kendini geri çeker ve iletişimi keser. Bu dördüncü atlının habercisidir. Araya duvar örme, diğer üç atlıya göre ilişkinin daha ilerleyen dönemlerinde karşımıza çıksa da, tehlike çanlarının daha şiddetle çaldığının göstergesidir. Artık iki kişi arasında iletişim kopmaya başlar ve tekrardan kurulamaz hale gelir.
Üçüncü İşaret: DOLUP TAŞMA
Tartışmalarda sert başlangıç, mahşerin dört atlısından sonra tehlike çanlarının çaldığını gösteren bir diğer belirti dolup taşmadır. Dolup taşma, çiftlerden birinin (ya da her ikisinin birden) olumsuz tavrının –ister eleştiri, ister hor görme, ister kendini savunma olsun- karşı tarafı sarsacak derecede bunaltıcı ya da ani olmasıdır. Bu sinsi saldırı karşısında karşı taraf kendini öylesine savunmasız hisseder ki, tekrarından kaçınmak için hiçbir şey yapmamayı, kendi duygularını gizlemeyi öğrenir ve bir süre sonra ilişkide kendini ortaya koymamaya, donuklaşmaya, tabiri caizse yok olmaya başlar.
Dördüncü İşaret: BAŞARISIZ ONARMA GİRİŞİMLERİ
Çiftler tartışırken tartışma esnasında bazen bilinçli, çoğu kez de otomatik olarak çiftlerden biri tırmanmayı engellemek adına frene basar ve ortamı yumuşatmaya çalışır. Tartışma esnasında bir şeyi şakaya vurma, gülümseme, “dur, biraz sakinleşelim” gibi cümleler onarma girişimlerine örnektir. İlişkide tehlike çanlarının çaldığını gösteren 4. İşaret bu onarma girişimlerinin karşıdaki kişi tarafından görülmemesi ya da bunlara karşılık verilmemesidir. Hal böyle olunca tartışma tırmanmaya devam eder ve bu da bu ilişkinin nihai sonucu ile ilgili bize ciddi bir ipucu verir.
Beşinci İşaret: KÖTÜ ANILAR
“İlişki olumsuzluk içinde sıkışıp kaldığında, riske atılan yalnızca çiftin şimdiki ya da gelecekteki beraberliği değildir. Geçmişleri de tehlike altındadır.” (John Gottman)
İlişki olumsuzluk döngüsüne girdiğinde ve bu uzun süre devam ettiğinde; çiftlerin, ilişkinin başındaki olumlu anılara ya da birbirlerine karşı olan olumlu algıları da bozulmaya başlayabilir.
İlk tanışma zamanlarınızı, ilişkinizin ilk başlama zamanlarını, flört dönemlerinizi, nişanınızı, düğününüzü hatırladığınızda eşinize karşı ya da o anılara karşı olumlu şeyler hissetmiyorsanız, gelen çağrışımlar genellikle olumsuzsa bu da ilişkinizde tehlike çanlarının çaldığını gösteren bir durum olabilir.
Tüm bu belirtiler oldukça can sıkıcı ve kasvetli görünseler de birçok durumda ilişkide hala canlılık belirtileri vardır ve ilişkiyi kurtarmak adına adım atmak her zaman mümkündür.
İlişkide esas tehlikeli olan ve ilişkinin sona yaklaştığını gösteren şeyler; tartışmaların ve olayları çözme girişimlerinin bitmesi, var olan sorunu tek başına çözmeye çalışmak, iki ayrı dünyada yaşamaya başlamak (özellikle de ruhsal anlamda), sorunların çok ciddi olduğu ve çözülemeyeceği inancı ile ilişkide hissedilen derin yalnızlık duygularıdır.
Bu yazıyı okuduktan sonra ilişkinize dair tehlike çanlarının sesini duyduysanız üzülmeyin, hatta daha geç olmadan bunu fark ettiğiniz için sevinin ve “var olan sorunlarımızı onarmak için bundan sonra neler yapabiliriz?” sorusuna yanıt arayın.
Tartışmalarınızda fark ettiğiniz ölümcül yönleri onarmaya çalışmakla işe başlayabilirsiniz.
**Gottman, J., Silver, N., “Evliliği Sürdürmenin Yedi İlkesi”, Varlık Yayınları, İstanbul 2020
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Tartışma Şekliniz İlişkiniz Hakkında Çok Şey Söylüyor! İlişkinizin Tehlikede Olduğunu Gösteren 5 İşaret:" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Meral KAYA'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Meral KAYA'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
8 Beğeni 
Yazan Uzman
|
evlilikte tartışma, ilişkide tartışma, sağlıklı ilişkide tartışma, birliktelikte tartışma, tartışma, kavga etme, barışma
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
