İmplant Tedavisi İçin Ölçü Materyalleri ve Teknikleri
Diş implantları ile yapılan tedaviler cerrahi ve protetik iki aşamadan oluşmaktadır. Cerrahi uygulamalar sırasında komplikasyon olasılığı daha yüksek olduğundan, bu aşamayı gerçekleştiren hekimin teorik ve pratik bilgi birikiminin üst düzeyde olması gerekir. Bu sebeple ABD ve Avrupa ülkelerinde genellikle, implant tedavisi düşünülen olgular hekimleri tarafından implantasyon için bu konuda ihtisaslaşmış hekimlere yönlendirilmekte, protetik kısmı ise tekrar planlamayı yapan hekim gerçekleştirmektedir. Bu yayının amacı, ülkemizde de bu tip uygulamaların yaygınlaşmaya başlaması sebebiyle, pratisyen hekimlerin implant-üstü protetik tedavide yararlanabilecekleri ölçü maddeleri ve ölçü alma tekniklerini açıklamaktır.
İmplant protezlerinde kullanılan ölçü malzemeleri
Diş implantı uygulamalarında kondensasyon silikon, polivinilsiloksan ve polieter ölçü maddeleri kullanılanılmaktadır (sabit protez uygulamalarında kullanılan geridönüşümlü hidrokolloid ve polisülfidlerin implant-üstü protezlerde kullanımına yönelik bir literatür saptanamadığı için, bu malzemelere burada yer verilmemiştir). Ölçü maddelerinde birincil özellik yüzey enerjisi, ikinci özellik akışkanlıktır. Yüzey enerjisi yüksek olan ve dar ıslatma açısına sahip olan maddeler su ile daha çok temasa geçerler (ör.:ölçü maddesi üzerine konan bir su damlası yayılma gösteriyorsa temas açısı-ıslatma açısı dar, olduğu gibi kalıyorsa temas açısı geniştir). Bu da malzemenin ağız dokuları ve alçı ile olan temasını belirler. Akışkanlık ise ölçünün adaptasyon kabiliyetini ve ağıza uygulamada basınç kontrolünü belirler (viskozite arttıkça akışkanlık azalır). İmplantolojide kullanılan ölçü maddelerini hidrofobik olandan hidrofilik olana doğru sırladığımızda:
Kondensasyon silikonlar oldukça hidrofobiktirler (ıslatma açısı geniş).
Polivinilsiloksan (vinilsiloksan veya adisyon silikon da denir) ölçü maddeleri de silikonlara benzer maddelerdir. En önemli farkları su ile geçinebilir (ing.hidrocompatible) olmalarıdır. Boyutsal stabiliteleri yeterlidir.
Polieter malzemeler de görüntü ve kullanım açılarından silikonlara benzerler. En önemli özellikleri hidrofilik olmaları (ıslatma açıları dar), polimerizasyon sonrası kazandıkları sertlik ve buna bağlı olarak uzun süre deformasyon göstermemeleridir (bkz Schillinburg HT ve ark. Fundamentals of Fixed Prosthodontics. Quintessence Pub.Co.Inc.)
Ölçü teknikleri
İmplantlardan ölçü alma teknikleri sabit protezlerde kullanılan tekniklere benzerdir. İmplanta genellikle vidalanarak yerleştirilen ve protez ile implant arasında kalan parçaya post veya abutman (ing. abutment) denir. Bir implantın ölçüsü iki ayrı seviyede alınabilir: implant gövdesinin kuronal bölümünün ölçüsü (implant seviyesi) veya implanta yerleştirilen postun kuronal kısmının ölçüsü (post seviyesi).
Prepare edilmiş postların veya implanta monte edilen ölçü postlarının ölçüsü alınabilir. Prepare edilmiş implant postları için ölçü tekniğinin konvansiyonel kuron-köprü uygulamalarından hiç bir farkı yoktur. Ölçü postları ile standart ölçü kaşıkları veya açık kaşıklar ile ölçü alınabilir. Standart kaşıklarda, sabit protezlerde olduğu gibi ölçü maddesi donduktan sonra kaşık ağızdan çıkartılır, ölçüsü alınan ölçü postu implanta bağlı şekilde ağızda kalır. Daha sonra implanttan sökülerek implant güdüğüne (implant analoğu, implant replikası) monte edilir ve ölçü içersine yerleştirilir. Bu safhada postun doğru açı ile yerleştirilememesi gibi bir risk vardır. Bu riski ortadan kaldırmak için açık kaşık yöntemi uygulanır. Bu yöntemde, ölçü donduktan sonra ölçü postunu implanta tutturan vida gevşetilerek kaşık ağızdan çıkarılır. Böylelikle implant ile olan bağlantısı ortadan kaldırılan, ölçü postu, ölçü maddesi içersinde hiç yer değiştirmeden, kaşık ile birlikte ağızdan çıkartılır. Bu uygulamayı gerçekleştirmek için ölçü postunu implanta tutturan sıkıştırma vidasına ulaşılabilecek açıklıkların olduğu bir kaşığa ihtiyaç vardır. Bu açık kaşık, plastik ölçü kaşıklarının delinmesi veya individüel akrilik kaşıklar yapılmak sureti ile elde edilir. Açık kaşık yönteminde yapılan bir diğer uygulama, birden fazla implanttan alınan ölçülerde, ölçü maddesindeki deformasyon riskini ortadan kaldırmak için, ölçü postlarının önce bir diş ipi veya benzer bir iplik ile birbirlerine bağlanması, daha sonra bu ipliğin üzerine döküm akriliği (GC Pattern Resin veya Duralay) eklenerek postların splintlenmesidir.
Modele transfer
İmplantlar çevresindeki mukoza kalınlığı genellikle dişlere oranla daha fazladır. Diğer bir deyişle implantın krestal seviyesi bir dişin kole seviyesinden daha derinde bulunmaktadır. Bu sebeple, implant kole seviyesine kadar alçı ile çevrelendiği takdirde, postlar alçı içersinde sıkışarak modelden çıkartılması güçleşecektir. Bu durumu önlemek için, ölçü içersine alçı dökmeden önce, implant analoğunun krestal seviyesine kadar, post çevresine silikon gingiva maskı (Gi-Mask, Coltène) veya yumuşak akrilik (Coe-Soft, GC America) yerleştirilir. Mukozanın elastik özelliğini taklit eden bu silikon kısım hem postların takılıp çıkartılmasında kolaylık sağlar, hem de peri-implanter mukoza kalınlığının modelde ölçülebilmesine olanak tanır.
İmplant protezlerinde kullanılan ölçü malzemeleri
Diş implantı uygulamalarında kondensasyon silikon, polivinilsiloksan ve polieter ölçü maddeleri kullanılanılmaktadır (sabit protez uygulamalarında kullanılan geridönüşümlü hidrokolloid ve polisülfidlerin implant-üstü protezlerde kullanımına yönelik bir literatür saptanamadığı için, bu malzemelere burada yer verilmemiştir). Ölçü maddelerinde birincil özellik yüzey enerjisi, ikinci özellik akışkanlıktır. Yüzey enerjisi yüksek olan ve dar ıslatma açısına sahip olan maddeler su ile daha çok temasa geçerler (ör.:ölçü maddesi üzerine konan bir su damlası yayılma gösteriyorsa temas açısı-ıslatma açısı dar, olduğu gibi kalıyorsa temas açısı geniştir). Bu da malzemenin ağız dokuları ve alçı ile olan temasını belirler. Akışkanlık ise ölçünün adaptasyon kabiliyetini ve ağıza uygulamada basınç kontrolünü belirler (viskozite arttıkça akışkanlık azalır). İmplantolojide kullanılan ölçü maddelerini hidrofobik olandan hidrofilik olana doğru sırladığımızda:
Kondensasyon silikonlar oldukça hidrofobiktirler (ıslatma açısı geniş).
Polivinilsiloksan (vinilsiloksan veya adisyon silikon da denir) ölçü maddeleri de silikonlara benzer maddelerdir. En önemli farkları su ile geçinebilir (ing.hidrocompatible) olmalarıdır. Boyutsal stabiliteleri yeterlidir.
Polieter malzemeler de görüntü ve kullanım açılarından silikonlara benzerler. En önemli özellikleri hidrofilik olmaları (ıslatma açıları dar), polimerizasyon sonrası kazandıkları sertlik ve buna bağlı olarak uzun süre deformasyon göstermemeleridir (bkz Schillinburg HT ve ark. Fundamentals of Fixed Prosthodontics. Quintessence Pub.Co.Inc.)
Ölçü teknikleri
İmplantlardan ölçü alma teknikleri sabit protezlerde kullanılan tekniklere benzerdir. İmplanta genellikle vidalanarak yerleştirilen ve protez ile implant arasında kalan parçaya post veya abutman (ing. abutment) denir. Bir implantın ölçüsü iki ayrı seviyede alınabilir: implant gövdesinin kuronal bölümünün ölçüsü (implant seviyesi) veya implanta yerleştirilen postun kuronal kısmının ölçüsü (post seviyesi).
Prepare edilmiş postların veya implanta monte edilen ölçü postlarının ölçüsü alınabilir. Prepare edilmiş implant postları için ölçü tekniğinin konvansiyonel kuron-köprü uygulamalarından hiç bir farkı yoktur. Ölçü postları ile standart ölçü kaşıkları veya açık kaşıklar ile ölçü alınabilir. Standart kaşıklarda, sabit protezlerde olduğu gibi ölçü maddesi donduktan sonra kaşık ağızdan çıkartılır, ölçüsü alınan ölçü postu implanta bağlı şekilde ağızda kalır. Daha sonra implanttan sökülerek implant güdüğüne (implant analoğu, implant replikası) monte edilir ve ölçü içersine yerleştirilir. Bu safhada postun doğru açı ile yerleştirilememesi gibi bir risk vardır. Bu riski ortadan kaldırmak için açık kaşık yöntemi uygulanır. Bu yöntemde, ölçü donduktan sonra ölçü postunu implanta tutturan vida gevşetilerek kaşık ağızdan çıkarılır. Böylelikle implant ile olan bağlantısı ortadan kaldırılan, ölçü postu, ölçü maddesi içersinde hiç yer değiştirmeden, kaşık ile birlikte ağızdan çıkartılır. Bu uygulamayı gerçekleştirmek için ölçü postunu implanta tutturan sıkıştırma vidasına ulaşılabilecek açıklıkların olduğu bir kaşığa ihtiyaç vardır. Bu açık kaşık, plastik ölçü kaşıklarının delinmesi veya individüel akrilik kaşıklar yapılmak sureti ile elde edilir. Açık kaşık yönteminde yapılan bir diğer uygulama, birden fazla implanttan alınan ölçülerde, ölçü maddesindeki deformasyon riskini ortadan kaldırmak için, ölçü postlarının önce bir diş ipi veya benzer bir iplik ile birbirlerine bağlanması, daha sonra bu ipliğin üzerine döküm akriliği (GC Pattern Resin veya Duralay) eklenerek postların splintlenmesidir.
Modele transfer
İmplantlar çevresindeki mukoza kalınlığı genellikle dişlere oranla daha fazladır. Diğer bir deyişle implantın krestal seviyesi bir dişin kole seviyesinden daha derinde bulunmaktadır. Bu sebeple, implant kole seviyesine kadar alçı ile çevrelendiği takdirde, postlar alçı içersinde sıkışarak modelden çıkartılması güçleşecektir. Bu durumu önlemek için, ölçü içersine alçı dökmeden önce, implant analoğunun krestal seviyesine kadar, post çevresine silikon gingiva maskı (Gi-Mask, Coltène) veya yumuşak akrilik (Coe-Soft, GC America) yerleştirilir. Mukozanın elastik özelliğini taklit eden bu silikon kısım hem postların takılıp çıkartılmasında kolaylık sağlar, hem de peri-implanter mukoza kalınlığının modelde ölçülebilmesine olanak tanır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "İmplant Tedavisi İçin Ölçü Materyalleri ve Teknikleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Dt. Tosun TOSUN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Dt. Tosun TOSUN'un izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
