Sancılı Adet Dönemi - Pms (Premenstrüel Sendrom)
SANCILI ADET DÖNEMİ - PMS (Premenstrüel Sendrom)
PMS ile ilişkili 150’den fazla fiziksel ve fizyolojik bulgu olmasına rağmen pek çok kadında bu bulguların sadece birkaçı görülür. Bu bulgular adet gören kadınların % 90’ında görülür, % 10’luk bir kısımda ise çok daha şiddetli bulgular görülür. Bulgular genellikle adetin başlangıcından itibaren ilk 10 gün içinde başlar ve adet ile durur veya hafifler.
Pek çok kadın eğitim ve yaşam tarzı değişikliği sayesinde bu bulgularla başarılı biçimde mücadele edebilir. PMS’a bağlı rahatsızlık hissini gidermeye yönelik bazı ilaçlar mevcuttur.
BULGULAR
Yakınmalarınızın kaynağının PMS olup olmadığını anlamak için premenstrüel bulgularınızı, zamanlamasını ve şiddetini günlük olarak kaydedebilirsiniz. Eğer bulgular birkaç ay boyunca süreklilik gösteriyorsa PMS’unuz var demektir.
PMS’in bazı fiziksel bulguları aşağıdaki gibidir:
- Abdominal (karın bölgesinde) kramplar
- Akne, uçuk veya herpes yayılımı
- İştah değişiklikleri, tatlı veya tuzluya aşırı düşkünlük
-Bel ağrısı
-Göğüslerde duyarlılık
-Hantallık hissi
-Kabızlık veya ishal
-Seks dürtüsünde azalma
-Baş dönmesi veya baygınlık
-Halsizlik, bulantı, kusma
-Sık idrar yapma
-Baş ağrısı
-Sıvı tutulumu ve şişkinlik hissi
-Kilo atışı (2.5 kg kadar)
RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER
PMS ’le bağlantılı bazı duygudurum değişiklikleri ise şunlardır:
-Agresyon (saldırganlık)
-Anksiyete
-Depresyon veya üzüntülü ruh hali
-Azalmış seks dürtüsü
-Duyarlılık
-Duygudurum değişiklikleri
-Konsantrasyon güçlüğü
-Ani ortaya çıkan üzüntülü ruh hali
-Gerginlik
-Unutkanlık
-İnsanlardan uzak kalma isteği
MENSTRÜEL AĞRI - ADET SANCISI
Menstrüel kramplar veya ağrı PMS ile teknik açıdan farklı şeyler olmasına rağmen genellikle PMS ile bağlantılıdır. PMS’dan yakınan pek çok kadının tamamen ağrısız geçirdiği dönemler vardır, aynı zamanda şiddetli kramplar yaşayan ve PMS’dan yakınmayan bir çok kadın da vardır.
Menstrüel döngü sırasında rahmin iç dokusu prostaglandin denilen bir hormon üretir, bu da rahmin kasılmasına neden olur, bazen ağrılıdır. Bazı kadınlar bu hormonu normal düzeyin üzerinde üretirler ve bu da kramplara neden olur, bazıları ise normal düzeyde prostaglandin salgılarlar fakat prostaglandin’in etkilerine karşı daha duyarlıdırlar.
Menstrüel ağrı (adet ağrısı) genellikle alt karın, sırt ve uyluk bölgesinde hafiften şiddetliye doğru değişen kramplar içerebilir. Her durumda eğer menstrüel kramplardan yakınıyorsanız bunu biliyorsunuz ve olasılıkla bu krampları rahatlatmanın yollarını arıyorsunuz.
Menstrüel kramplar genellikle ibuprofen, naproksen sodyum veya aspirin içeren ilaçlarla hafifletilebilir. Aerobik egzersizleri de krampların şiddetini azaltıp endorfin düzeyinizi artırmaya yardımcı olabilirler. (Endorfinler vücudunuzun depresyonla ve fiziksel ağrı ile mücadele etmesine yardımcı olurlar)
Eğer kramplarınız varsa ılık bir küvete uzanmak sadece kramplarınızı hafifletmekle kalmaz, aynı zamanda sizi gerginlik ve rahatsızlık hislerinizi de ortadan kaldırır.
TEDAVİ
Pek çok kadın eğitim ve yaşam tarzı değişikliği sayesinde bu bulgularla başarılı biçimde mücadele edebilir.
Aşağıdakilerden bazılarını birkaç ay boyunca uygulamalı ve yararı olup olmayacağını görmelisiniz.
Şişkinlik ve sıvı retansiyonu: el, ayak ve ayak bileklerinde şişlikler
Adet döneminizin başlangıcının 1-2 hafta öncesinden itibaren tuz ve tuzlu besin tüketiminizi sınırlayın. Bol miktarda su ve düşük sodyumlu meyve suyu tüketin.
Alt karın, sırt ve uyluklarda kramplar
Haftada 3 kez aerobik egzersizi (örneğin yürüme, koşu, bisiklet veya yüzme gibi) yapın. Bunlar krampların şiddetini azaltacak ve endorfin düzeyinizi artıracaktır. (Endorfinler vücudunuzun depresyonla ve fiziksel ağrı ile mücadele etmesine yardımcı olurlar)
Kramplar, şişkinlik ve baş ağrısı
PMS tedavisinde kullanılan ve reçetesiz satılan ürünlerden yararlanabilirsiniz. Bu ürünlerin pek çoğu krampları, şişkinlik ve baş ağrısını hafifletebilmek için gerekli etken maddelerin kombinasyonunu sağlarlar.
Kramplar, kaslarda gerginlik veya sırt ağrısı
Ilık bir banyo yapın, ısıtıcı bir ped veya sıcak su şişesi kullanın, gergin kasları rahatlatmak ve gergin ruh halinden kurtulmak için bitki çayı için (örneğin papatya, nane, böğürtlen veya ahududu). İyi bir masaj da yararlı olacaktır.
Depresyon veya duygu durum değişiklikleri
Adet döneminiz başlamadan önce alkol almayı bırakın.
Depresyon
Doktorunuzdan, sağlık kuruluşunuzdan, hastanelerden bu konu ile ilgili önerilerini alın.
Duygusal stres, gerginlik veya anksiyete
Bulgularınızı birkaç ay boyunca bir günlüğe not alın. Bu bulguların kısa süreli olduğunu anladığınızda katlanabilme gücünüz de artacaktır.
Besinlere yönelik aşırı istek, iştah artışı
Daha az, daha sık yiyin, öğün atlamayın. Eğer mümkünse her zaman günün aynı saatinde yemek yiyin.
Genel
Kendinize karşı olumlu olun. Stres düzeyinizi olabildiğince azaltın. Yoga veya derin nefes alarak rahatlama tekniklerini öğrenin. Başkaları ile konuşun. PMS aynı zamanda beraber yaşadığınız ve çalıştığınız kişileri de etkiler.
Genel
Diyetinizde yeterli miktarda kalsiyum bulunduğundan emin olun. New York’ta yapılan kapsamlı bir araştırma günde 1200 mg kalsiyum karbonat alan PMS hastalarının 3 adet dönemi sonrasında yakındıkları bulguların yarıya indiğini göstermiştir. Kalsiyum içeren besin destekleri alabilir veya süt, peynir, yoğurt, somon ve brokoli gibi kalsiyumdan yana zengin besinler tüketebilirsiniz.
Genel
Vitaminlerinizi alın. Araştırmalar göstermektedir ki magnezyum, B6 ve B12 eksiklikleri kandaki östrojen miktarının yüksek oluşu ile ilişkilidir, yüksek östrojen düzeyleri de PMS’in ortaya çıkmasını kolaylaştırır. (Adet dönemlerinde çikolataya olan düşkünlük magnezyum düzeylerindeki düşüşle ilişkilidir).
Genel
Sağlıklı bir kilo düzeyini koruyun. Fazladan vücut ağırlığı kanınızda dolaşan fazladan östrojen anlamına gelebilir. Çalışmalar göstermektedir ki PMS’dan yakınan kadınların dolaşımındaki östrojen düzeyleri de yüksektir.
Duyarlılık, gerginlik ve göğüslerde acı
Kafeini azaltın ya da kesin. Eğer normalde çok fazla kafein tüketiyorsanız kafein eksikliğinden kaynaklanan baş ağrılarına yakalanmamak için kafeini kontrollü biçimde azaltın.
NE ZAMAN UZMAN DOKTORA GİTMELİ?
Eğer PMS’unuz başa çıkılmaz bir hale geldiyse, eğer bulgular şiddetli ise ve evde uyguladığınız tedavi seçenekleri işe yaramıyorsa ya da kanama başladığında sona ermiyor veya hafiflemiyorsa bu durumla ilgili tıbbi yardım almanız gerekebilir.
PMS tanısına koymak için laboratuar testine gerek yoktur, doktorunuz rahatsızlığınızın öyküsünü dikkatle inceleyerek karar alacaktır. Bu sürecin bir parçası olarak sizden büyük olasılıkla en az 2 adet döneminde bulguların başlangıcını, süresini, seyrini, şiddetini kaydetmenizi isteyecektir. Eğer bu bulguları zaten kaydetmeye başladıysanız doktorunuzdan daha kısa sürede kesin bir tanı koymasını bekleyebilirsiniz.
Eğer evde uygulanan tedaviler işe yaramazsa doktorunuz aşağıdaki tedavi seçeneklerini önerebilir
Göğüs duyarlılığını ve krampları azaltmak amacıyla Non-steroid antienflamatuar ilaçlar,
Yumurtlamayı durdurarak hormonal düzeninizi sağlayan doğum kontrol ilaçları,
Doğal progesteron tedavisi bazı kadınlarda işe yarayabilir: bunu doktorunuzla konuşmalısınız.
Çok şiddetli olgularda yumurtlamayı geçici olarak durduran medroksiprogesteron asetat enjeksiyonu uygulanabilir.
PMS’un duygudurumla ilgili bulgularını hafifletmede bazı antidepresanlar yardımcı olabilirler.
PMS ile ilişkili 150’den fazla fiziksel ve fizyolojik bulgu olmasına rağmen pek çok kadında bu bulguların sadece birkaçı görülür. Bu bulgular adet gören kadınların % 90’ında görülür, % 10’luk bir kısımda ise çok daha şiddetli bulgular görülür. Bulgular genellikle adetin başlangıcından itibaren ilk 10 gün içinde başlar ve adet ile durur veya hafifler.
Pek çok kadın eğitim ve yaşam tarzı değişikliği sayesinde bu bulgularla başarılı biçimde mücadele edebilir. PMS’a bağlı rahatsızlık hissini gidermeye yönelik bazı ilaçlar mevcuttur.
BULGULAR
Yakınmalarınızın kaynağının PMS olup olmadığını anlamak için premenstrüel bulgularınızı, zamanlamasını ve şiddetini günlük olarak kaydedebilirsiniz. Eğer bulgular birkaç ay boyunca süreklilik gösteriyorsa PMS’unuz var demektir.
PMS’in bazı fiziksel bulguları aşağıdaki gibidir:
- Abdominal (karın bölgesinde) kramplar
- Akne, uçuk veya herpes yayılımı
- İştah değişiklikleri, tatlı veya tuzluya aşırı düşkünlük
-Bel ağrısı
-Göğüslerde duyarlılık
-Hantallık hissi
-Kabızlık veya ishal
-Seks dürtüsünde azalma
-Baş dönmesi veya baygınlık
-Halsizlik, bulantı, kusma
-Sık idrar yapma
-Baş ağrısı
-Sıvı tutulumu ve şişkinlik hissi
-Kilo atışı (2.5 kg kadar)
RUHSAL DEĞİŞİKLİKLER
PMS ’le bağlantılı bazı duygudurum değişiklikleri ise şunlardır:
-Agresyon (saldırganlık)
-Anksiyete
-Depresyon veya üzüntülü ruh hali
-Azalmış seks dürtüsü
-Duyarlılık
-Duygudurum değişiklikleri
-Konsantrasyon güçlüğü
-Ani ortaya çıkan üzüntülü ruh hali
-Gerginlik
-Unutkanlık
-İnsanlardan uzak kalma isteği
MENSTRÜEL AĞRI - ADET SANCISI
Menstrüel kramplar veya ağrı PMS ile teknik açıdan farklı şeyler olmasına rağmen genellikle PMS ile bağlantılıdır. PMS’dan yakınan pek çok kadının tamamen ağrısız geçirdiği dönemler vardır, aynı zamanda şiddetli kramplar yaşayan ve PMS’dan yakınmayan bir çok kadın da vardır.
Menstrüel döngü sırasında rahmin iç dokusu prostaglandin denilen bir hormon üretir, bu da rahmin kasılmasına neden olur, bazen ağrılıdır. Bazı kadınlar bu hormonu normal düzeyin üzerinde üretirler ve bu da kramplara neden olur, bazıları ise normal düzeyde prostaglandin salgılarlar fakat prostaglandin’in etkilerine karşı daha duyarlıdırlar.
Menstrüel ağrı (adet ağrısı) genellikle alt karın, sırt ve uyluk bölgesinde hafiften şiddetliye doğru değişen kramplar içerebilir. Her durumda eğer menstrüel kramplardan yakınıyorsanız bunu biliyorsunuz ve olasılıkla bu krampları rahatlatmanın yollarını arıyorsunuz.
Menstrüel kramplar genellikle ibuprofen, naproksen sodyum veya aspirin içeren ilaçlarla hafifletilebilir. Aerobik egzersizleri de krampların şiddetini azaltıp endorfin düzeyinizi artırmaya yardımcı olabilirler. (Endorfinler vücudunuzun depresyonla ve fiziksel ağrı ile mücadele etmesine yardımcı olurlar)
Eğer kramplarınız varsa ılık bir küvete uzanmak sadece kramplarınızı hafifletmekle kalmaz, aynı zamanda sizi gerginlik ve rahatsızlık hislerinizi de ortadan kaldırır.
TEDAVİ
Pek çok kadın eğitim ve yaşam tarzı değişikliği sayesinde bu bulgularla başarılı biçimde mücadele edebilir.
Aşağıdakilerden bazılarını birkaç ay boyunca uygulamalı ve yararı olup olmayacağını görmelisiniz.
Şişkinlik ve sıvı retansiyonu: el, ayak ve ayak bileklerinde şişlikler
Adet döneminizin başlangıcının 1-2 hafta öncesinden itibaren tuz ve tuzlu besin tüketiminizi sınırlayın. Bol miktarda su ve düşük sodyumlu meyve suyu tüketin.
Alt karın, sırt ve uyluklarda kramplar
Haftada 3 kez aerobik egzersizi (örneğin yürüme, koşu, bisiklet veya yüzme gibi) yapın. Bunlar krampların şiddetini azaltacak ve endorfin düzeyinizi artıracaktır. (Endorfinler vücudunuzun depresyonla ve fiziksel ağrı ile mücadele etmesine yardımcı olurlar)
Kramplar, şişkinlik ve baş ağrısı
PMS tedavisinde kullanılan ve reçetesiz satılan ürünlerden yararlanabilirsiniz. Bu ürünlerin pek çoğu krampları, şişkinlik ve baş ağrısını hafifletebilmek için gerekli etken maddelerin kombinasyonunu sağlarlar.
Kramplar, kaslarda gerginlik veya sırt ağrısı
Ilık bir banyo yapın, ısıtıcı bir ped veya sıcak su şişesi kullanın, gergin kasları rahatlatmak ve gergin ruh halinden kurtulmak için bitki çayı için (örneğin papatya, nane, böğürtlen veya ahududu). İyi bir masaj da yararlı olacaktır.
Depresyon veya duygu durum değişiklikleri
Adet döneminiz başlamadan önce alkol almayı bırakın.
Depresyon
Doktorunuzdan, sağlık kuruluşunuzdan, hastanelerden bu konu ile ilgili önerilerini alın.
Duygusal stres, gerginlik veya anksiyete
Bulgularınızı birkaç ay boyunca bir günlüğe not alın. Bu bulguların kısa süreli olduğunu anladığınızda katlanabilme gücünüz de artacaktır.
Besinlere yönelik aşırı istek, iştah artışı
Daha az, daha sık yiyin, öğün atlamayın. Eğer mümkünse her zaman günün aynı saatinde yemek yiyin.
Genel
Kendinize karşı olumlu olun. Stres düzeyinizi olabildiğince azaltın. Yoga veya derin nefes alarak rahatlama tekniklerini öğrenin. Başkaları ile konuşun. PMS aynı zamanda beraber yaşadığınız ve çalıştığınız kişileri de etkiler.
Genel
Diyetinizde yeterli miktarda kalsiyum bulunduğundan emin olun. New York’ta yapılan kapsamlı bir araştırma günde 1200 mg kalsiyum karbonat alan PMS hastalarının 3 adet dönemi sonrasında yakındıkları bulguların yarıya indiğini göstermiştir. Kalsiyum içeren besin destekleri alabilir veya süt, peynir, yoğurt, somon ve brokoli gibi kalsiyumdan yana zengin besinler tüketebilirsiniz.
Genel
Vitaminlerinizi alın. Araştırmalar göstermektedir ki magnezyum, B6 ve B12 eksiklikleri kandaki östrojen miktarının yüksek oluşu ile ilişkilidir, yüksek östrojen düzeyleri de PMS’in ortaya çıkmasını kolaylaştırır. (Adet dönemlerinde çikolataya olan düşkünlük magnezyum düzeylerindeki düşüşle ilişkilidir).
Genel
Sağlıklı bir kilo düzeyini koruyun. Fazladan vücut ağırlığı kanınızda dolaşan fazladan östrojen anlamına gelebilir. Çalışmalar göstermektedir ki PMS’dan yakınan kadınların dolaşımındaki östrojen düzeyleri de yüksektir.
Duyarlılık, gerginlik ve göğüslerde acı
Kafeini azaltın ya da kesin. Eğer normalde çok fazla kafein tüketiyorsanız kafein eksikliğinden kaynaklanan baş ağrılarına yakalanmamak için kafeini kontrollü biçimde azaltın.
NE ZAMAN UZMAN DOKTORA GİTMELİ?
Eğer PMS’unuz başa çıkılmaz bir hale geldiyse, eğer bulgular şiddetli ise ve evde uyguladığınız tedavi seçenekleri işe yaramıyorsa ya da kanama başladığında sona ermiyor veya hafiflemiyorsa bu durumla ilgili tıbbi yardım almanız gerekebilir.
PMS tanısına koymak için laboratuar testine gerek yoktur, doktorunuz rahatsızlığınızın öyküsünü dikkatle inceleyerek karar alacaktır. Bu sürecin bir parçası olarak sizden büyük olasılıkla en az 2 adet döneminde bulguların başlangıcını, süresini, seyrini, şiddetini kaydetmenizi isteyecektir. Eğer bu bulguları zaten kaydetmeye başladıysanız doktorunuzdan daha kısa sürede kesin bir tanı koymasını bekleyebilirsiniz.
Eğer evde uygulanan tedaviler işe yaramazsa doktorunuz aşağıdaki tedavi seçeneklerini önerebilir
Göğüs duyarlılığını ve krampları azaltmak amacıyla Non-steroid antienflamatuar ilaçlar,
Yumurtlamayı durdurarak hormonal düzeninizi sağlayan doğum kontrol ilaçları,
Doğal progesteron tedavisi bazı kadınlarda işe yarayabilir: bunu doktorunuzla konuşmalısınız.
Çok şiddetli olgularda yumurtlamayı geçici olarak durduran medroksiprogesteron asetat enjeksiyonu uygulanabilir.
PMS’un duygudurumla ilgili bulgularını hafifletmede bazı antidepresanlar yardımcı olabilirler.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Sancılı Adet Dönemi - Pms (Premenstrüel Sendrom)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Op.Dr.Burcu ARSLAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Op.Dr.Burcu ARSLAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
premenstrüel sendrom, kanama, ağrılı mens, şişkinlik, sancılı adet, adet sancısı, şiddetli adet, adet görme, menstrüel ağrı, menstrüel kramplar, menstrüel kramp, prostaglandin, adet krampı
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
