Mükemmeliyetçilik
Bazı sorunlar vardır, çözümü için önce nedenini iyice anlayabilmek gerekir. Bazı durumlarda ise fark etmek, algılayabilmek bile çözüm konusunda kişiyi oldukça ileri götürür. Bazen ise fark ettiğini iyice anladıktan sonra bir şeyleri yapmamak veya bir şeyler yapmak gerekmektedir. Yani eyleme dökmek.
Bazı durumlar için arkasındaki nedeni tespit etmek ne kadar önemliyse, bazı durumların da kendi başına bir neden olduğunu ve başka nelere sebep olduğunu bilmek gerekir. Örneğin çok öfkeli olduğunu ve öfkesini bir türlü yenemediğini söyleyen bir kişinin öfkesine sebep olan durumları ve olayları yorumlama tarzını incelemekte fayda vardır. Yani, arka tarafa bakmak. Aşırı kıskanç olduğunu söyleyen bir kişi için bunun sebepleri incelenebileceği gibi bu durum sonucunda belki oluşmuş olabilecek birçok durum kişi için birer çalışma konusu haline gelmiştir. Esasında birçok durum hem kendisi, hem sonuçları, hem de oluşum nedenleri bakımından incelenmesi gereken durumlardır. Bu durumlara örnek verilebilecek en makul konulardan biri mükemmeliyetçiliktir.
Mükemmeliyetçilik kendi halinde, başlı başına bir inceleme konusuyken, oluşum nedenleri ve oluşturduğu sonuçlar bakımından da oldukça zor ve geniş kapsamlı bir durumdur. Mükemmel kelimesi olumlu bir kelime olarak görülürken, sözcük anlamına bakıldığında kelime olarak ne kadar hoş görünse de, ek almadığında insanın hayatında iyi giden şeylerin göstergesi gibi görünse de ek almış hali, yani mükemmeliyetçilik bir o kadar olumsuza götüren, insanın hayatını etkileten ve tıkanıklıklara sebep olan bir duruma dönüşmektedir. Hal böyle olunca sadece mükemmeliyetçiliğe takılıp kalmak ona haksızlık olur, sanki mükemmel kelimesi de dıştan güzel ama içten içe bizi çürüten bir kelime olabilir mi diye düşünmüyor değil insan.
Mükemmeliyetçilik, insan hayatını zorlaştıran, basit şeyleri bile karmaşaya dönüştürebilen, başlamayı da, devam ettirmeyi de, bitirmeyi de eziyete dönüştüren bir durum. Mükemmeliyetçiliği tanımlamanın lüzumu yok, zaten oldukça açık bir durum. En iyisine ulaşma isteği. Belki hep iyisine de ulaşma isteği olarak söylemek mümkün. Önemli olan mükemmeliyetçiliği tespit edip, nerelerde daha çok ortaya çıktığını fark edip, üstesinden gelmek için belirlenen yöntemleri mümkün olduğunca eyleme dökebilmek.
Mükemmeliyetçilik bazen öyle bir hal alıyor ki bunu çözmesi gerektiğini fark eden insan çözüm için bile mükemmel anı bekleyebiliyor. Bazen hataya düşülebiliyor, bunda ne var ben her işi en iyi şekilde yapmak istiyorum denilebiliyor. Oysaki en iyi ile mükemmel arasında bir tık değil dağlar kadar fark var. En iyiye ulaşmak zordur, birçok kişi buna ulaşmak için oldukça çaba sarf ederken bazen hiç ulaşamadıkları bile olur. Ancak mükemmele ulaşmak işin başka bir boyutudur. Hele ki mükemmel için uğraşmak.
Herkes için ortak bir mükemmel bulmak neredeyse imkansızken, aynı kişi için bile mükemmel kavramı tanımlanması zor ve değişken bir kavramdır. Mükemmel aslında belirsiz bir durumdur. Neyi nasıl yapacağını bile bilemeyebilir bazen insan. Mükemmeliyetçilik üretkenliğin en büyük düşmanlarından birisidir. Mükemmel yapmaya çalışmak çoğu kez yapmamaya, başlayamamaya ya da bırakmaya sebep olur. Bir iş kurmayı düşünen bir insan mükemmel zamanı ya da mükemmel fikri beklediği için bir türlü başlayamaz. Ödevini mükemmel yapmak isteyen öğrenci yaptıklarını çoğu kez beğenmez ve sorumluluğunu defalarca erteler. İnsanlarla iletişim kurarken mükemmel cümleler kurmak isteyen ve karşı tarafta mükemmel bir izlenim bırakmak isteyen bir insan çoğu kez konuşmama ve ilişki kurmama yolunu tercih edebilir. Zihninde belirlediği mükemmel ilişkiye ulaşamadığını düşünen eş, partneri ile olur olmadık konularda tartışıp ilişkiyi daha kötü bir duruma getirebilir. Çocuğunu zihnindeki mükemmel için zorlayan anne baba çocuğun yeteneklerini git gide köreltebilir. Ve bu duruma daha nice örnekler verilebilir.
Kendisi başlı başına insanı etkileyebilen mükemmeliyetçilik, şöyle bir bakıldığında birçok sorun için de temel oluşturuyor olabilir. Birçok insan mükemmel zamanı beklediği için hayatı boyunca birçok şeyi yapamadan ömrünü tamamlıyor. Birçok insan mükemmel yapmak istediği için yeteneklerinin el verdiği oldukça basit şeyleri bile eziyete dönüştürebiliyor. Birçok insan mükemmel uğruna birçok şeyden vazgeçiyor.
Mükemmeliyetçilik tespit edilirken oldukça basit gibi görünen ama bağlantı kurulmadığında tespit etmenin işe yaramadığı bir durum. Ben mükemmeliyetçi biriyim demek birçok insan için zor olmasa gerek. Ama bunun yol açtığı sorunları fark edebilmek, bununla ilişkilendirebilmek ve bundan vazgeçebilmek biraz daha zor bir durum. Ben bunu yapamadım ya da ben bunu yaşadım çünkü mükemmeliyetçi davrandım dedikten sonra başlıyor her şey. Ben bunu aslında başka birçok yerde yapıyormuşum, bu benim hangi ihtiyacımdan kaynaklandı dedikten sonra başlıyor her şey.
Aslında insanın bildiği ama kabul edemediği bir konu mükemmel olamayacağı, insanoğlunun eksiklerinin olduğu, hatalarının olabileceği ve bu eksiklere, hatalara rağmen başarabildiğini kabul etmek gerekiyor. Mükemmel yolun en basit yol olduğunu, basite, sadeye ulaşmanın en işlevsel yol olduğunu fark etmek gerekiyor. Mükemmel zamanda başlamak yerine hemen başlamak, eksiklere rağmen bir şeyler yapmak, hatalarla var olabilmek önemli olan. Bir yerlerden başlamak, bir şeyler yapmak, yeteneklerini fark etmek, özgün olmak ve sana iyi gelen için emek sarf etmek gerekiyor. Asıl değerli olan eksikliklere rağmen bir şeyler yapmak, hataları görebilmek ve bunlardan ders çıkararak kendini güncelleyebilmek.
Adem Tatar
Uzman Psikolojik Danışman/ Psikoterapist
Bazı durumlar için arkasındaki nedeni tespit etmek ne kadar önemliyse, bazı durumların da kendi başına bir neden olduğunu ve başka nelere sebep olduğunu bilmek gerekir. Örneğin çok öfkeli olduğunu ve öfkesini bir türlü yenemediğini söyleyen bir kişinin öfkesine sebep olan durumları ve olayları yorumlama tarzını incelemekte fayda vardır. Yani, arka tarafa bakmak. Aşırı kıskanç olduğunu söyleyen bir kişi için bunun sebepleri incelenebileceği gibi bu durum sonucunda belki oluşmuş olabilecek birçok durum kişi için birer çalışma konusu haline gelmiştir. Esasında birçok durum hem kendisi, hem sonuçları, hem de oluşum nedenleri bakımından incelenmesi gereken durumlardır. Bu durumlara örnek verilebilecek en makul konulardan biri mükemmeliyetçiliktir.
Mükemmeliyetçilik kendi halinde, başlı başına bir inceleme konusuyken, oluşum nedenleri ve oluşturduğu sonuçlar bakımından da oldukça zor ve geniş kapsamlı bir durumdur. Mükemmel kelimesi olumlu bir kelime olarak görülürken, sözcük anlamına bakıldığında kelime olarak ne kadar hoş görünse de, ek almadığında insanın hayatında iyi giden şeylerin göstergesi gibi görünse de ek almış hali, yani mükemmeliyetçilik bir o kadar olumsuza götüren, insanın hayatını etkileten ve tıkanıklıklara sebep olan bir duruma dönüşmektedir. Hal böyle olunca sadece mükemmeliyetçiliğe takılıp kalmak ona haksızlık olur, sanki mükemmel kelimesi de dıştan güzel ama içten içe bizi çürüten bir kelime olabilir mi diye düşünmüyor değil insan.
Mükemmeliyetçilik, insan hayatını zorlaştıran, basit şeyleri bile karmaşaya dönüştürebilen, başlamayı da, devam ettirmeyi de, bitirmeyi de eziyete dönüştüren bir durum. Mükemmeliyetçiliği tanımlamanın lüzumu yok, zaten oldukça açık bir durum. En iyisine ulaşma isteği. Belki hep iyisine de ulaşma isteği olarak söylemek mümkün. Önemli olan mükemmeliyetçiliği tespit edip, nerelerde daha çok ortaya çıktığını fark edip, üstesinden gelmek için belirlenen yöntemleri mümkün olduğunca eyleme dökebilmek.
Mükemmeliyetçilik bazen öyle bir hal alıyor ki bunu çözmesi gerektiğini fark eden insan çözüm için bile mükemmel anı bekleyebiliyor. Bazen hataya düşülebiliyor, bunda ne var ben her işi en iyi şekilde yapmak istiyorum denilebiliyor. Oysaki en iyi ile mükemmel arasında bir tık değil dağlar kadar fark var. En iyiye ulaşmak zordur, birçok kişi buna ulaşmak için oldukça çaba sarf ederken bazen hiç ulaşamadıkları bile olur. Ancak mükemmele ulaşmak işin başka bir boyutudur. Hele ki mükemmel için uğraşmak.
Herkes için ortak bir mükemmel bulmak neredeyse imkansızken, aynı kişi için bile mükemmel kavramı tanımlanması zor ve değişken bir kavramdır. Mükemmel aslında belirsiz bir durumdur. Neyi nasıl yapacağını bile bilemeyebilir bazen insan. Mükemmeliyetçilik üretkenliğin en büyük düşmanlarından birisidir. Mükemmel yapmaya çalışmak çoğu kez yapmamaya, başlayamamaya ya da bırakmaya sebep olur. Bir iş kurmayı düşünen bir insan mükemmel zamanı ya da mükemmel fikri beklediği için bir türlü başlayamaz. Ödevini mükemmel yapmak isteyen öğrenci yaptıklarını çoğu kez beğenmez ve sorumluluğunu defalarca erteler. İnsanlarla iletişim kurarken mükemmel cümleler kurmak isteyen ve karşı tarafta mükemmel bir izlenim bırakmak isteyen bir insan çoğu kez konuşmama ve ilişki kurmama yolunu tercih edebilir. Zihninde belirlediği mükemmel ilişkiye ulaşamadığını düşünen eş, partneri ile olur olmadık konularda tartışıp ilişkiyi daha kötü bir duruma getirebilir. Çocuğunu zihnindeki mükemmel için zorlayan anne baba çocuğun yeteneklerini git gide köreltebilir. Ve bu duruma daha nice örnekler verilebilir.
Kendisi başlı başına insanı etkileyebilen mükemmeliyetçilik, şöyle bir bakıldığında birçok sorun için de temel oluşturuyor olabilir. Birçok insan mükemmel zamanı beklediği için hayatı boyunca birçok şeyi yapamadan ömrünü tamamlıyor. Birçok insan mükemmel yapmak istediği için yeteneklerinin el verdiği oldukça basit şeyleri bile eziyete dönüştürebiliyor. Birçok insan mükemmel uğruna birçok şeyden vazgeçiyor.
Mükemmeliyetçilik tespit edilirken oldukça basit gibi görünen ama bağlantı kurulmadığında tespit etmenin işe yaramadığı bir durum. Ben mükemmeliyetçi biriyim demek birçok insan için zor olmasa gerek. Ama bunun yol açtığı sorunları fark edebilmek, bununla ilişkilendirebilmek ve bundan vazgeçebilmek biraz daha zor bir durum. Ben bunu yapamadım ya da ben bunu yaşadım çünkü mükemmeliyetçi davrandım dedikten sonra başlıyor her şey. Ben bunu aslında başka birçok yerde yapıyormuşum, bu benim hangi ihtiyacımdan kaynaklandı dedikten sonra başlıyor her şey.
Aslında insanın bildiği ama kabul edemediği bir konu mükemmel olamayacağı, insanoğlunun eksiklerinin olduğu, hatalarının olabileceği ve bu eksiklere, hatalara rağmen başarabildiğini kabul etmek gerekiyor. Mükemmel yolun en basit yol olduğunu, basite, sadeye ulaşmanın en işlevsel yol olduğunu fark etmek gerekiyor. Mükemmel zamanda başlamak yerine hemen başlamak, eksiklere rağmen bir şeyler yapmak, hatalarla var olabilmek önemli olan. Bir yerlerden başlamak, bir şeyler yapmak, yeteneklerini fark etmek, özgün olmak ve sana iyi gelen için emek sarf etmek gerekiyor. Asıl değerli olan eksikliklere rağmen bir şeyler yapmak, hataları görebilmek ve bunlardan ders çıkararak kendini güncelleyebilmek.
Adem Tatar
Uzman Psikolojik Danışman/ Psikoterapist
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Mükemmeliyetçilik" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Adem TATAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Adem TATAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
