Anne Baba Kavgasından Sonra Oynanacak Oyunlar
Gönül isterdi ki tüm aileler, biz psikologların söylediği ‘şefkat dolu’ iletişim becerileri ile donatılmış olsun. Gönül isterdi ki tüm ebeveynler ‘çocuk önünde kavga ediyorsa çocuk önünde de barışsın’. Gönül isterdi ki yine tüm ebeveynler, çocuklarının yanında kavga ederken kelimelerini seçerek konuşsun, yanlış söylemleri için de sonradan dönüp birbirinden özür dilesin…
Türkiye şartları için söylüyorum ki; bunların hepsi ancak ve ancak peri masallarında olur. Aaaa bir de bazen dizilerde. Mesela; anne peri baba periye çok sorumsuz olduğu, ne evle ne de çocuklarla ilgilenmeyip tüm sorumluluğu anne periye yıktığı ve üstüne üstlük bir de anne periye ve çocuk perilere sadece canı isterse iyi davrandığı istemezse sözel şiddetten ve kötü muameleden kaçınmadan kötü davrandığı için desin ki; ‘’ah koca peri, beni çok üzüyorsun. İşe gidip çok yorulduğunu biliyorum ancak unutma ki ben de çalışıyorum, ayrıca her şeyin sorumluluğu bende, beni takdir etmediğin ya da yükümü biraz olsun almadığın için sana kırgınım. Üstüne bir de bize çoğu zaman kötü davranıyorsun. Keşke bize karşı biraz şefkatli olabilsen.’’ Baba peri de der ki; ‘’çok haklısın eş peri, tüm sorumluluğu sana yıkarak, üstüne bir de takdir etmeyip kötü davranarak aslında çocukluk travmalarımın yansımalarını size yaşattığımı fark ettim. Hemen bir uzmandan randevu alacağım. Desteğe ne kadar ihtiyacım olduğunu bana gösterdiğin için sana çok teşekkür ederim.’’ Ve sarılmalar, öpüşmeler. Çocuk periler ne kadar medeni bir ailede yaşadıklarını görür ve mutlu mesut büyürler… THE END.
Dizi örneğini ise yıllarca ‘çocuklar duymasın’ sayesinde gördük. Onda bile erkek, desteğe ihtiyacı olan asıl kişi olmasına rağmen o desteği almaktan hep kaçındı. Babanın hem çocuklara hem de eşine karşı uyguladığı baskıyı ve yıldırıcı tavrı ise ben ‘psikolojik ve sözel şiddet’ olarak yorumluyorum. Dolayısıyla o peri masallarında yaşanan medeni ilişki diziler de bile olmuyor aslında…
Belli bir eğitim ve sosyoekonomik düzeye sahip kişilerin evliliklerinde, fizikselden çok psikolojik ve sözel şiddete maruz kalıyor çocuk ve kadınlar artık. Çocukta; sırf ‘çocuk etkilenmesin’ diye ya da ‘kadının maddi yetersizliği’ nedeniyle zoraki yürüyen ilişkide, kavga ve sözel şiddet ile büyüyor. Eminim hem anne hem de baba çocuğunun iyiliğini ön planda tutmak istiyordur tabi ki ama maalesef çocuklar ‘her şeyin farkında.’ Fiziksel şiddete maruz kalmanın ya da şahit olmanın çocukta yaratacağı psikolojik sorunların ya da yıkımın ev ortamında giderilmesi, hele ki şiddetin yaşandığı ve yaşanmaya devam edeceği evde giderilmesi pek mümkün değil kanımca. Bu durumda çocuk için yapılacak en iyi şey; profesyonel destek almak olacaktır, anne için de tabi.
Ama bu yazım; genel olarak çok fazla aile içinde yaşanan, diğer şiddet ve geçimsizlik durumlarına maruz kalan çocuklarla, anne / baba kavgasından sonra oynanabilecek iyileştirici oyunlarla ilgili. ‘Pozitif iletişim becerileri’ne sahip olmayan bireylerin yürüttüğü evliliklerde, kavga sonrası çocuğun o stresi atabilmesi ve durumun negatif etkilerinden kurtulabilmesi için oynanabilecek oyun tavsiye ve şekillerini ele almak istedim. Bu oyunları, kavga sonrasında ister anne ister baba çocuk(lar)la oynayabilir.
- Yastık savaşı; Aletha Solter’ın da kitaplarında bahsettiği ve bizim de sıkça ‘iyileştirici oyun’ olarak tavsiye ettiğimiz yastık savaşının en işe yaradığı yerlerden biri, şüphesiz ki kavga sonraları. Anne ile baba arasında yaşanan kavganın ardından çocuk kendini, kontrolü ele alamadığı ve duruma müdahale edemediği için öfkeli ve güçsüz hisseder. Bunun akabindeki birkaç gün boyunca stresini atamayan çocuk; ya her şeye karşı çok öfkeli ve şiddet dolu olur ya da çok üzgün ve içe kapanık. Ya hep bir şiddet uygulama eğilimi gösterir, ya da olur olmadık her şeye ağlama. Çocuğun bu ‘güçsüzlük ve yetersizlik’ duygularından arınabilmesi için, kavganın hemen ardından yapılan yastık savaşı çok yardımcı olur. Anne ya da babasıyla yaptığı yastık savaşı sayesinde, kimseye ya da hiçbir şeye zarar vermeden içindeki öfkeyi atar ve oyunda sergilediği performans sayesinde kendini ‘yeterli, güçlü ve rahatlamış’ hissetmeye başlar. Bu oyunda dikkat edilmesi gereken 2 püf nokta vardır. Birincisi; yastık savaşını yapan ebeveyn hemen yenilmez ve mücadele ediyormuş gibi görünür. İkincisi; yastık savaşını yapan ebeveyn sonunda çok acı bir şekilde çocuk tarafından mağlup edilir ama yine de mücadele etmeye çalışırmış gibi görünür. Bu sırada ise çocuğa; ‘beni mahvettin, ne kadar güçlüsün, sana resmen karşı koyamıyorum, peeeessss’ diye yalvarır. Bu oyun sayesinde çocuk deşarj olur ve oyunun sonu; kavganın etkisinden uzaklaşılmış gülüşmelerle biter.
- Boğuşma; aslına yastık savaşı ile oldukça benzerlik gösteren ve daha çok erkek çocukların sevdiği bu oyun da, kavganın yarattığı tüm şiddet ve yetersizlik duygularını ortadan kaldırmak için bire bir. Oyunu oynayan ebeveyn; ‘var mı gücün beni devirmeye, var mı gücün beni alt etmeye’ diyerek oyunu başlatır ve çocuğunu davet eder. Oyun aslında, Kırkpınar güreşlerinden farksızdır. Ben bu oyun için, çocuklara yaptığım yer yatağını tercih ediyorum ama etrafı kapalı bir trambolin, ebeveyn yatağı, kalın bir halının üstü gibi yerler de oldukça uygun olacaktır. Eğer oyun ilk defa oynanıyorsa ve çocuk, direnç göstermesi gerektiğini henüz bilmiyorsa; anne ya da baba önce çocuğu alıp yatağa yavaşça atar. Ama o sırada sanki çocuk direnç göstermiş de, onu alt etmeye çalışırken gerçekten gücü ile onu (oyunu oynayan ebeveyni) devre dışı bırakmış gibi kıvranma numarası yapar. Maç sırasında karşı takımın oyuncusu dokunmadığı halde kendini yere atıp ayağını tutan futbolcu örneği ile ne yapmanız gerektiğini daha iyi anlarsınız sanırım 😊 Böylece çocuk, daha hiçbir şey yapmadan bile anne ya da babayı devirebildiğini görüp oyuna dahil olur ve oyun bu şekilde karşılıklı boğuşmalarla devam eder. Bazen oyun şiddete dönebilir, böyle durumlarda araya bariyer olabilmesi için bir yastık almak iyi gelebilir. Ya da çocuğa; ‘bu bir oyun ve birbirimize zarar vermeden oynarsak hem oyunu devam ettirebilir hem de daha sağlıklı ve eğlenceli olmasını sağlayabiliriz’ diye uyarmak da yeterli olabilir. Oyunun kontrol dışı bir şekilde şiddete dönmesi durumunda; ara vermek ve neden ara verdiğini çocuğa açıkça anlatmak da önemli noktalardan biridir. Sonuçta çocuk stres ve baskı altındadır (ebeveyn kavgasından ötürü) ve şiddetsiz bir oyun ile de öfkesini atabileceğini henüz yeni öğreniyordur. Kısa bir aradan sonra oyun tekrar başlatılır ama baştan; ‘şiddet yok’ uyarısı çocuğa verilir. Eğer anne baba kavgası sırasında çocuk oradaysa ve bir taraf tutmuş (mesela babaya vurmuşsa ya da anneye sus artık diye bağırmışsa) ya da ebeveynlerden birini seçerek arkasına saklanmışsa, tarafı olduğu ebeveynle oyuna başlamasını, daha sonra diğer ebeveynin ya dahil olmasını ya da oyunu devralmasını tavsiye ederim. Kavga sırasında çocuk; karşı geldiği ebeveynin oyunu başlatması durumunda ya kendini güvensiz hissedeceğinden, ya karşısındaki ebeveynin ona zarar vermesinden (sözel de olsa) korkacağından ya da zaten en çok ona kızgın olduğundan oyuna hiç girmeyebilir, girse de daha kolay şiddete döndürebilir. Bu sebeple varsa, taraf olduğu ebeveynin oyunu başlatması daha etkili olacaktır. Oyunun ilerleyen aşamalarında stres azalacağından, karşı gelinen ebeveyn de oyuna kabul edilir.
Her iki oyunun sonrasında; mesela gece yatmadan önce, çocuk ile yapılacak ‘bizim için değerlisin. Bazen anne ve baba arasında böyle tartışmalar ve bağrışmalar olabilir, evet bu yanlış bir yöntem ve sonuca ulaştırmıyor ama bazen öfkemizi kontrol etmekte zorlanıyoruz. Seni tedirgin ettiğimiz için özür dileriz’ türünden konuşmalar yapmak önemlidir. Bu sayede çocuk, oyunla geçiştirildiğini ve olayın unutulmasına çalışıldığını değil, sadece stresi azaltarak zaman kazanıldığını ve sonradan durumun sözel olarak da olsa telafi edilmeye çalışıldığını bilinç altına işler. Yapılacak bu konuşmanın içeriği, tamamen ailenin kendine has dinamik yapısına göre düzenlenmelidir. Bu konuşmanın bir standardı yoktur ancak içinde özrü ve yanlışın farkında olunduğunu barındıran cümleler olması gerekir.
Yaklaşık olarak 10-11 yaşlarına kadar bu oyunlar, çocukta oluşan stresi atmak ve kendini güçlü hissetmek için yeterli gelir. 11 yaş ve sonrası için; açık hava yürüyüş ya da koşuları, bu koşulara eşlik eden sohbetler gerekecektir. Hatta çoğu zaman destek alınması da gerekebilir.
Tüm ailelerin ‘pozitif ve şefkatli’ iletişim becerileri ile donatılmış olmasını ve başta anlattığım peri masalının gerçek hayatta da rastlanabilir olduğunu görmeyi çok içten diliyorum bende. O gün gelene kadar aile içinde yaşanan olumsuzlukları çocuk gözünde hafifletebilmek ya da atabilmek için bu oyunların fayda sağlaması dileğimle.
NOT: oyun kahkaha ile bitiyorsa amacına ulaşmış demektir 😉
Türkiye şartları için söylüyorum ki; bunların hepsi ancak ve ancak peri masallarında olur. Aaaa bir de bazen dizilerde. Mesela; anne peri baba periye çok sorumsuz olduğu, ne evle ne de çocuklarla ilgilenmeyip tüm sorumluluğu anne periye yıktığı ve üstüne üstlük bir de anne periye ve çocuk perilere sadece canı isterse iyi davrandığı istemezse sözel şiddetten ve kötü muameleden kaçınmadan kötü davrandığı için desin ki; ‘’ah koca peri, beni çok üzüyorsun. İşe gidip çok yorulduğunu biliyorum ancak unutma ki ben de çalışıyorum, ayrıca her şeyin sorumluluğu bende, beni takdir etmediğin ya da yükümü biraz olsun almadığın için sana kırgınım. Üstüne bir de bize çoğu zaman kötü davranıyorsun. Keşke bize karşı biraz şefkatli olabilsen.’’ Baba peri de der ki; ‘’çok haklısın eş peri, tüm sorumluluğu sana yıkarak, üstüne bir de takdir etmeyip kötü davranarak aslında çocukluk travmalarımın yansımalarını size yaşattığımı fark ettim. Hemen bir uzmandan randevu alacağım. Desteğe ne kadar ihtiyacım olduğunu bana gösterdiğin için sana çok teşekkür ederim.’’ Ve sarılmalar, öpüşmeler. Çocuk periler ne kadar medeni bir ailede yaşadıklarını görür ve mutlu mesut büyürler… THE END.
Dizi örneğini ise yıllarca ‘çocuklar duymasın’ sayesinde gördük. Onda bile erkek, desteğe ihtiyacı olan asıl kişi olmasına rağmen o desteği almaktan hep kaçındı. Babanın hem çocuklara hem de eşine karşı uyguladığı baskıyı ve yıldırıcı tavrı ise ben ‘psikolojik ve sözel şiddet’ olarak yorumluyorum. Dolayısıyla o peri masallarında yaşanan medeni ilişki diziler de bile olmuyor aslında…
Belli bir eğitim ve sosyoekonomik düzeye sahip kişilerin evliliklerinde, fizikselden çok psikolojik ve sözel şiddete maruz kalıyor çocuk ve kadınlar artık. Çocukta; sırf ‘çocuk etkilenmesin’ diye ya da ‘kadının maddi yetersizliği’ nedeniyle zoraki yürüyen ilişkide, kavga ve sözel şiddet ile büyüyor. Eminim hem anne hem de baba çocuğunun iyiliğini ön planda tutmak istiyordur tabi ki ama maalesef çocuklar ‘her şeyin farkında.’ Fiziksel şiddete maruz kalmanın ya da şahit olmanın çocukta yaratacağı psikolojik sorunların ya da yıkımın ev ortamında giderilmesi, hele ki şiddetin yaşandığı ve yaşanmaya devam edeceği evde giderilmesi pek mümkün değil kanımca. Bu durumda çocuk için yapılacak en iyi şey; profesyonel destek almak olacaktır, anne için de tabi.
Ama bu yazım; genel olarak çok fazla aile içinde yaşanan, diğer şiddet ve geçimsizlik durumlarına maruz kalan çocuklarla, anne / baba kavgasından sonra oynanabilecek iyileştirici oyunlarla ilgili. ‘Pozitif iletişim becerileri’ne sahip olmayan bireylerin yürüttüğü evliliklerde, kavga sonrası çocuğun o stresi atabilmesi ve durumun negatif etkilerinden kurtulabilmesi için oynanabilecek oyun tavsiye ve şekillerini ele almak istedim. Bu oyunları, kavga sonrasında ister anne ister baba çocuk(lar)la oynayabilir.
- Yastık savaşı; Aletha Solter’ın da kitaplarında bahsettiği ve bizim de sıkça ‘iyileştirici oyun’ olarak tavsiye ettiğimiz yastık savaşının en işe yaradığı yerlerden biri, şüphesiz ki kavga sonraları. Anne ile baba arasında yaşanan kavganın ardından çocuk kendini, kontrolü ele alamadığı ve duruma müdahale edemediği için öfkeli ve güçsüz hisseder. Bunun akabindeki birkaç gün boyunca stresini atamayan çocuk; ya her şeye karşı çok öfkeli ve şiddet dolu olur ya da çok üzgün ve içe kapanık. Ya hep bir şiddet uygulama eğilimi gösterir, ya da olur olmadık her şeye ağlama. Çocuğun bu ‘güçsüzlük ve yetersizlik’ duygularından arınabilmesi için, kavganın hemen ardından yapılan yastık savaşı çok yardımcı olur. Anne ya da babasıyla yaptığı yastık savaşı sayesinde, kimseye ya da hiçbir şeye zarar vermeden içindeki öfkeyi atar ve oyunda sergilediği performans sayesinde kendini ‘yeterli, güçlü ve rahatlamış’ hissetmeye başlar. Bu oyunda dikkat edilmesi gereken 2 püf nokta vardır. Birincisi; yastık savaşını yapan ebeveyn hemen yenilmez ve mücadele ediyormuş gibi görünür. İkincisi; yastık savaşını yapan ebeveyn sonunda çok acı bir şekilde çocuk tarafından mağlup edilir ama yine de mücadele etmeye çalışırmış gibi görünür. Bu sırada ise çocuğa; ‘beni mahvettin, ne kadar güçlüsün, sana resmen karşı koyamıyorum, peeeessss’ diye yalvarır. Bu oyun sayesinde çocuk deşarj olur ve oyunun sonu; kavganın etkisinden uzaklaşılmış gülüşmelerle biter.
- Boğuşma; aslına yastık savaşı ile oldukça benzerlik gösteren ve daha çok erkek çocukların sevdiği bu oyun da, kavganın yarattığı tüm şiddet ve yetersizlik duygularını ortadan kaldırmak için bire bir. Oyunu oynayan ebeveyn; ‘var mı gücün beni devirmeye, var mı gücün beni alt etmeye’ diyerek oyunu başlatır ve çocuğunu davet eder. Oyun aslında, Kırkpınar güreşlerinden farksızdır. Ben bu oyun için, çocuklara yaptığım yer yatağını tercih ediyorum ama etrafı kapalı bir trambolin, ebeveyn yatağı, kalın bir halının üstü gibi yerler de oldukça uygun olacaktır. Eğer oyun ilk defa oynanıyorsa ve çocuk, direnç göstermesi gerektiğini henüz bilmiyorsa; anne ya da baba önce çocuğu alıp yatağa yavaşça atar. Ama o sırada sanki çocuk direnç göstermiş de, onu alt etmeye çalışırken gerçekten gücü ile onu (oyunu oynayan ebeveyni) devre dışı bırakmış gibi kıvranma numarası yapar. Maç sırasında karşı takımın oyuncusu dokunmadığı halde kendini yere atıp ayağını tutan futbolcu örneği ile ne yapmanız gerektiğini daha iyi anlarsınız sanırım 😊 Böylece çocuk, daha hiçbir şey yapmadan bile anne ya da babayı devirebildiğini görüp oyuna dahil olur ve oyun bu şekilde karşılıklı boğuşmalarla devam eder. Bazen oyun şiddete dönebilir, böyle durumlarda araya bariyer olabilmesi için bir yastık almak iyi gelebilir. Ya da çocuğa; ‘bu bir oyun ve birbirimize zarar vermeden oynarsak hem oyunu devam ettirebilir hem de daha sağlıklı ve eğlenceli olmasını sağlayabiliriz’ diye uyarmak da yeterli olabilir. Oyunun kontrol dışı bir şekilde şiddete dönmesi durumunda; ara vermek ve neden ara verdiğini çocuğa açıkça anlatmak da önemli noktalardan biridir. Sonuçta çocuk stres ve baskı altındadır (ebeveyn kavgasından ötürü) ve şiddetsiz bir oyun ile de öfkesini atabileceğini henüz yeni öğreniyordur. Kısa bir aradan sonra oyun tekrar başlatılır ama baştan; ‘şiddet yok’ uyarısı çocuğa verilir. Eğer anne baba kavgası sırasında çocuk oradaysa ve bir taraf tutmuş (mesela babaya vurmuşsa ya da anneye sus artık diye bağırmışsa) ya da ebeveynlerden birini seçerek arkasına saklanmışsa, tarafı olduğu ebeveynle oyuna başlamasını, daha sonra diğer ebeveynin ya dahil olmasını ya da oyunu devralmasını tavsiye ederim. Kavga sırasında çocuk; karşı geldiği ebeveynin oyunu başlatması durumunda ya kendini güvensiz hissedeceğinden, ya karşısındaki ebeveynin ona zarar vermesinden (sözel de olsa) korkacağından ya da zaten en çok ona kızgın olduğundan oyuna hiç girmeyebilir, girse de daha kolay şiddete döndürebilir. Bu sebeple varsa, taraf olduğu ebeveynin oyunu başlatması daha etkili olacaktır. Oyunun ilerleyen aşamalarında stres azalacağından, karşı gelinen ebeveyn de oyuna kabul edilir.
Her iki oyunun sonrasında; mesela gece yatmadan önce, çocuk ile yapılacak ‘bizim için değerlisin. Bazen anne ve baba arasında böyle tartışmalar ve bağrışmalar olabilir, evet bu yanlış bir yöntem ve sonuca ulaştırmıyor ama bazen öfkemizi kontrol etmekte zorlanıyoruz. Seni tedirgin ettiğimiz için özür dileriz’ türünden konuşmalar yapmak önemlidir. Bu sayede çocuk, oyunla geçiştirildiğini ve olayın unutulmasına çalışıldığını değil, sadece stresi azaltarak zaman kazanıldığını ve sonradan durumun sözel olarak da olsa telafi edilmeye çalışıldığını bilinç altına işler. Yapılacak bu konuşmanın içeriği, tamamen ailenin kendine has dinamik yapısına göre düzenlenmelidir. Bu konuşmanın bir standardı yoktur ancak içinde özrü ve yanlışın farkında olunduğunu barındıran cümleler olması gerekir.
Yaklaşık olarak 10-11 yaşlarına kadar bu oyunlar, çocukta oluşan stresi atmak ve kendini güçlü hissetmek için yeterli gelir. 11 yaş ve sonrası için; açık hava yürüyüş ya da koşuları, bu koşulara eşlik eden sohbetler gerekecektir. Hatta çoğu zaman destek alınması da gerekebilir.
Tüm ailelerin ‘pozitif ve şefkatli’ iletişim becerileri ile donatılmış olmasını ve başta anlattığım peri masalının gerçek hayatta da rastlanabilir olduğunu görmeyi çok içten diliyorum bende. O gün gelene kadar aile içinde yaşanan olumsuzlukları çocuk gözünde hafifletebilmek ya da atabilmek için bu oyunların fayda sağlaması dileğimle.
NOT: oyun kahkaha ile bitiyorsa amacına ulaşmış demektir 😉
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Anne Baba Kavgasından Sonra Oynanacak Oyunlar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Tuğçe ŞAHİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Tuğçe ŞAHİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
anne baba kavgası, ebeveyn kavgası, kavgadan etkilenen çocuk, çocuk ve oyun, kavga arkasından oyun, kavga ve çocuk, kavgada çocuk
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
