2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Bilişsel Davranışçı Terapi ve Evlilik Öncesi Danışmanlık
MAKALE #22407 © Yazan Uzm.Psk.Burcu BÜGE | Yayın Haziran 2021 | 1,530 Okuyucu
Evlilik öncesi danışmanlık genellikle evlilik öncesi ilişkileri zenginleştirmek ve daha da iyileştirmek için tasarlanmış bir süreci ifade eder. Bu da daha tatmin edici ve istikrarlı evliliklere yol açar (Stahmann, 2000). Evlilik öncesi danışma tipik olarak görece işlevsel ve psikolojik olarak sağlıklı insanlarla yapılırken, ciddi sorunlar uzun dönemli danışma veya terapide ele alınmaktadır. Evlilik öncesi danışmanlık, bir çift bir ilişki içindeyken ve bu ilişkiyi güçlendirmeye çalışırken veya ilişkileri ile ilgili bilgi ararken ve değerlendirme yaparken gerçekleşmektedir. Dolayısıyla evlilik öncesi danışmanlık eğitici, iyileştirici ve önleyicidir (Stahmann ve Hiebert, 1997).

Stahmann ve Salts (1993), evlilik hazırlığına yönelik çeşitli yaklaşımların tipik hedeflerinin aşağıdaki gibi olduğunu söylemiştir:

1- Bekarlıktan evli hayata geçişi kolaylaştırmak,
2- Kısa ve uzun vadede çiftlerin istikrarını ve memnuniyetini artırmak,
3- Çiftlerin iletişim becerilerini geliştirmek,
4- Arkadaşlığı ve ilişkiye bağlılığı artırmak,
5- Çift yakınlığını arttırmak,
6- Evlilik rolleri ve finansman gibi alanlarda problem çözme ve karar verme becerilerini geliştirmek.

Neler Yapılabilir?

Çiftlere anlaşmazlıkları iletme ve çözme becerilerini öğreten çeşitli programlar geliştirilmiştir. Bazı programlar, ilişkinin olumlu yönlerini beslemektedir. Bu programlar arasında en iyi bilinen ve ampirik olarak desteklenen programlardan dördü:

• İlişki Geliştirme
• Çift İletişimi
• Önleme ve İlişki Geliştirme Programı
• Yakın İlişki Becerilerinin Pratik Uygulaması (Williams, 2007).

İlişki Geliştirme

İlişki geliştirme programı, çiftlerin sorunları etkili bir şekilde iletişim kurmalarına ve sorunları çözmelerine yardımcı olmak için becerilere dayalı bir programdır (Cavedo ve Guerney, 1999). Bireyler, ihtiyaçlarını, arzularını ve duygularını nasıl belirleyeceklerini ve bunları partnerlerinin savunuculuğunu en aza indirecek şekilde ifade etmeyi öğrenmektedirler. Bireyler ayrıca, benzer koşullarda nasıl düşüneceklerini ve hissedeceklerini sorarak konuşmacının mesajına empatik olarak nasıl yanıt vereceklerini de öğrenmektedirler. Çiftler, sorunları tartışırken olumlu bir atmosfer sürdürmelerine, derin duyguları ve temel sorunları ortaya çıkarmalarına, olumsuz iletişim döngülerinden çıkmalarına, kendi içlerinde ve partnerlerinde değişimi teşvik etmelerine ve problem çözme becerileriyle yaratıcı çözümler bulmalarına yardımcı olacak diğer becerileri bu programla birlikte öğrenmektedirler. Bu programın katılımcıları, ilişkideki sorunları rol yaparak tartışırlar ve öğrendikleri becerileri uygularlar. Koçlar ya da terapistler ise katılımcılara becerileri ne kadar etkili kullandıkları konusunda geri bildirim sağlar (Williams, 2007).

Çift İletişimi

Çift iletişimi aynı zamanda çiftlere iletişim ve çatışma çözme becerilerini öğretmektedir (Miller ve Sherrard, 1999). İlişki geliştirme programı gibi, programın önemli bir kısmı becerileri uygulamak ve becerileri uygularken çiftleri gözlemleyen koçlardan ya da terapistlerden geri bildirim almaktır. Çift iletişiminin ilk seansında benliğe özen göstermeye odaklanır ve benlik saygısı temalarını ve her bireyin nasıl benzersiz olduğunu vurgulamaktadır. Çiftlere, bireylerin deneyimlerini keşfetmelerine yardımcı olmak için farklı bölümlere ayrılmış bir zemin haritası olan Farkındalık Çarkı verilir ve nasıl kullanacakları öğretilir. İkinci oturumda odak noktası, etkili dinleme becerileri geliştirerek partnerinize özen göstermektir. Üçüncü bölümde, çiftlere çatışmaları çözmek için sekiz aşamalı bir süreç öğretilir. Dördüncü oturumda ise çiftler farklı olumsuz ve olumlu iletişim tarzları hakkında bilgi edinir ve bir konuyu tartışırken olumlu iletişim tarzlarını uygulamaktadırlar (Williams, 2007).

Önleme ve İlişki Geliştirme Programı

Önleme ve ilişki geliştirme programı, çiftlerin daha iyi iletişim ve çatışma çözme becerileri geliştirmelerine, ilişki için beklentilerini keşfetmelerine, bağlılık konusundaki tutumlarını ve seçimlerini keşfetmelerine ve eğlence, arkadaşlık ve duygusallık yoluyla ilişki bağlarını geliştirmelerine yardımcı olan 12 saatlik bir programdır (Stanley ve ark., 1999). Çiftlerin anlaşmazlıkları olumlu bir şekilde ele almalarına yardımcı olmak için önleme ve ilişki geliştirme programı, çiftlere "konuşmacı-dinleyici tekniğini" öğretir. Bu tekniği kullanarak, bir kişi "konuşmacı" olurken, diğeri "dinleyici" rolünü üstlenir. Konuşmacı, yalnızca kendi deneyimleri hakkında konuşmak gibi belirli yönergeleri takip ederken, dinleyici konuşmacının söylediklerini başka kelimelerle ifade eder. Çiftlere ayrıca, tartışmaları zarar verici veya verimsiz hale geldiğinde “mola” gibi çatışmaları ele almak için zararlı yaklaşımlardan kaçınmak için temel kurallar öğretilir. Çiftlerin bir dizi farklı alandaki beklentileri keşfetmelerine yardımcı olmak için (ör. Cinsellik, çocuklar, birlikte vakit geçirmek, iletişim ve karar verme), çiftlere cevaplamaları ve partnerleriyle paylaşmaları için bir dizi soru verilir. Bağlılığı teşvik etmek için, çiftlere düşüncelerini ve enerjilerini alternatifler yerine mevcut ilişkiyi iyileştirmeye odaklamaları talimatı verilir. Çiftler, ilişkideki güncel olaylara daha duyarlı olma eğiliminde olan kısa vadeli bir görüş yerine uzun vadeli bir evlilik görüşünü benimsemeye teşvik edilir. Bu program, çiftlerin çeşitli alanlarda ilişki bağlarını güçlendirmelerine yardımcı olur. Çiftlerden birlikte yapabilecekleri eğlenceli aktiviteler için beyin fırtınası yapmaları ve bu aktivitelere zaman ayırmaları istenir. İlişkilerinin arkadaşlık kısmını beslemek için çiftler, birbirleriyle paylaşmak ve konuşmak için zaman bulmaya teşvik edilir (Williams, 2007).

Yakın İlişki Becerilerinin Pratik Uygulaması

Bu program hem öğrenme becerilerini hem de benliğin derinlemesine araştırılmasını vurgulayan 120 saatlik kapsamlı bir programdır (Gordon ve Durana, 1999). Program beş bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde, katılımcılar çatışmayı etkili bir şekilde çözmek için iletişim becerilerini öğrenirler. Katılımcılar ayrıca şefkatli davranışları belirlemeyi ve aşk ve ilişkilerle ilgili gizli beklentileri veya inançları ortaya çıkarmayı öğrenirler. İkinci bölüm benliğin keşfine odaklanır. Katılımcılar, aşk ve ilişkiler hakkında öğrendikleri ilk mesajları ortaya çıkarır ve köken aile kurallarının, mitlerinin veya sadakatlerinin mevcut ilişkilerini nasıl etkileyebileceğini keşfederler. Üçüncü bölüm, kişinin partneri için empati kurmayı içeren bağlanmaya odaklanır. Dördüncü bölümde, duygusallık ve cinselliklerinin yanı sıra fiziksel bağlanma üzerinde durulur. Beşinci ve son bölüm, beklentileri ve hedefleri netleştirmeye ayrılmıştır (Williams, 2007).

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel davranışçı terapi, uyumsuz ruh hallerinin ve davranışların, çarpık veya uygunsuz düşünme biçimlerinin daha sağlıklı ve daha gerçekçi düşünce kalıplarıyla değiştirilerek değiştirilebileceği ilkesine dayanan terapötik bir yaklaşımdır. Ruh halini ve davranışları değiştirmek için düşünce kalıplarını kullanan bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bilişsel davranış terapinin geliştirilmesindeki öncüler arasında Albert Ellis ve Aaron Beck bulunmaktadır. Bilişsel davranış terapisi, 1970'lerden bu yana giderek daha popüler hale gelmiştir. Terapistler zamanla hastalarının bilişsel süreçlerinin tedavinin etkinliğini belirlemede önemli bir rol oynadığına inanmaya başlamıştır (Strickland, 2001).

Terapötik süreç, genellikle danışan tarafından ayrıntılı kayıt tutma yoluyla, danışanın sorunlarına neden olan veya bunlara katkıda bulunan çarpık algıların ve düşünce kalıplarının tanımlanmasıyla başlar (Strickland, 2001).

Aaron Beck (1979) tarafından tanımlanan bazı kendi kendini engelleyen düşünme biçimleri şu şekildedir:

• Ya hep ya hiç düşünce tarzı
• Bir olayın önemini büyütmek veya küçültmek
• Aşırı genelleme (tek bir olaydan kapsamlı sonuçların çıkarılması)
• Kişiselleştirme (işleri çok kişisel almak)
• Seçici soyutlama (olumsuz olaylara orantısız ağırlık verme)
• Keyfi çıkarım (bir olaydan mantıksız sonuçlar çıkarır)
• Otomatik düşünceler (“Hiçbir şeyi doğru yapamazsınız” gibi alışılmış olumsuz, azarlayan düşünceler).

Günümüzde bilişsel davranışçı terapi çocuk, ergen ve yetişkinler için kullanılmaktadır (Strickland, 2001). Kaygı, depresyon gibi sorunların çözümünde etkili olan bilişsel davranışçı terapi aynı zamanda çift terapisinde de oldukça etkilidir (Strickland, 2001; Baucom ve Fischer, 2019).

Evlilik Öncesi Danışmanlığın Etkililiği

Evlilik öncesi danışmanlıkla ilgili literatürün gözden geçirilmesi (Stahmann ve Hiebert, 1997), çoğu çalışmanın olumlu etkiler bildirdiğini, bazılarının ise evlilik hazırlığı çabalarının çok az etkisi olduğunu veya hiç olmadığını gösterdi. Çeşitli evlilik hazırlık programlarına katılan çiftler veya bireyler için olumsuz etkiler gösteren hiçbir çalışma yoktur. Diğer çift danışmanlığı ve terapisi alanlarıyla karşılaştırıldığında, literatürde evlilik öncesi danışmanlıkla ilgili çok az sonuç çalışması olduğu ve bu çalışmaların iyileştirme tasarımı konusunda farklılar gösterdiği bilinmektedir (Stahmann, 2000). Çalışmalara örnek verilecek olursa, önleme ve ilişki geliştirme programı eğitimine katılan evli çiftlerin dört yıllık takibinde, bu çiftler kontrol çiftlerine göre daha olumlu ve daha az olumsuz iletişim göstermişlerdir (Markman ve ark., 1993). Hahlweg ve ark. (1998) yaptığı bir çalışmada ise evlilik öncesi çift iletişimine ve önleme ve ilişki geliştirme programına benzer problem çözme beceri programına katılan Alman çiftlerin üç yıllık bir takibi rapor edilmiştir. Üç yıl sonra, programdan sonra evlenmiş olan katılımcı çiftler, kontrol grubuna göre çözülme oranları, ilişki tatmini ve olumlu iletişim davranışları açısından önemli pozitif farklılıklar göstermiştir.

Kısacası, evlilik öncesi gelen danışanlar ilişkilerini güçlendirmek için birbirinden farklı yoldan yararlanabilmektedir. Bilişsel davranışçı terapi de diğer problemlerde etkili olduğu gibi çift terapisinde de etkili bir terapötik yaklaşımdır. Terapistlerin evlilik öncesi danışmanlık tasarlamaları ve sağlamaları için deneysel bir temelin başlangıcı mevcuttur; ancak, en etkili ve uygun sonuçları sağlamak için süreci incelemeye ve iyileştirmeye devam etmelidirler (Stahmann, 2000).

Kaynakça

Baucom, D. H. ve Fischer, M. S. (2019). Cognitive Behavioral Couple Therapy. J. L. Lebow, A. L. Chambers ve D. C. Breunlin (Ed.), Encyclopedia of couple and family therapy içinde (s.489-497). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-49425-8_106
Beck, A. (1979). Cognitive therapy and the emotional disorders. International Universities Press.
Cavedo, C. ve Guerney, B. G. (1999). Relationship Enhancement Enrichment and Problem-Prevention Programs: Therapy-Derived, Powerful, Versatile. R. Berger ve M. T. Hannah (Ed.), Preventive approaches in couples therapy içinde (s. 73-105). Brunner/Mazel.
Gordon, L. H. ve Durana, C. (1999). The PAIRS Program. R. Berger ve M. T. Hannah (Ed.), Preventive approaches in couples therapy içinde (s. 217-236). Brunner/Mazel.
Hahlweg, K., Markman, H. J., Thurmaier, F., Engl, J. ve Eckert, V. (1998). Prevention of marital distress: Results of a German prospective longitudinal study. Journal of Family Psychology, 12(4), 543-556. https://doi.org/10.1037/0893-3200.12.4.543
Markman, H. J., Renick, M. J., Floyd, F. J., Stanley, S. M. ve Clements, M. (1993). Preventing marital distress through communication and conflict management training: A 4- and 5-year follow-up. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(1), 70–77. https://doi.org/10.1037/0022-006X.61.1.70
Miller, S. ve Sherrard, P. (1999). Couple Communication: A System for Equipping Partners to Talk, Listen, and Resolve Conflicts Effectively. R. Berger ve M. T. Hannah (Ed.), Preventive approaches in couples therapy içinde (s. 125-148). Brunner/Mazel.
Stanley, S. M., Blumberg, S. L. ve Markman, H. J. (1999). Helping Couples Fight for Their Marriages: The PREP Approach. R. Berger ve M. T. Hannah (Ed.), Preventive approaches in couples therapy içinde (s. 279–303). Brunner/Mazel.
Stahmann, R. F. (2000). Premarital counselling: A focus for family therapy. Journal of Family Therapy, 22(1), 104-116. https://doi.org/10.1111/1467-6427.00140
Stahmann, R. F. ve Hiebert, W. J. (1997). Premarital and remarital counseling: The professional's handbook. Jossey-Bass Publishers.
Stahmann, R. F. ve Salts, C. J. (1993). Educating for Marriage and Intimate Relationships. M. E. Arcus, J. D. Schvanefeldt ve J. J. Moss (Ed.), Handbook of family life education içinde (s. 33-61). Sage Publications.
Strickland, B. (2001). The gale encyclopedia of psychology (2. Bs.). Gale Group.
Williams, L. (2007). Premarital counseling. Journal of Couple & Relationship Therapy, 6(1-2), 207-217. https://doi.org/10.1300/J398v06n01_17
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Bilişsel Davranışçı Terapi ve Evlilik Öncesi Danışmanlık" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Burcu BÜGE'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Burcu BÜGE'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Burcu BÜGE Fotoğraf
Uzm.Psk.Burcu BÜGE
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Uzman Klinik Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi87 kez tavsiye edildiİş Adresi KayıtlıTavsiyeEdiyorum.com'u sıkça ziyaret ediyor.
Özgeçmiş - Çalışma Alanları - Makaleler (67) - Videolar - İletişim Bilgileri
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Burcu BÜGE'nin Makaleleri
► Evlilik Öncesi Danışmanlık Psk.Dnş.Samet ÖNDER
► Evlilik Öncesi Cinsel Danışmanlık ve Rehberlik Psk.Yaşam YANARDAĞ ÇELİK
► Bilişsel Davranışçı Terapi Psk.Arzu BEYRİBEY
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Bilişsel Davranışçı Terapi ve Evlilik Öncesi Danışmanlık' başlığıyla benzeşen toplam 16 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► YENİDavranım Bozukluğu Mart 2024
► YENİKariyer ve Gelecek Kaygısı Mart 2024
► Sınav Kaygısı Şubat 2024
► Çocuklarda Öfke Yönetimi ÇOK OKUNUYOR Kasım 2023
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


02:09
Top