Anne-Baba Türleri, Sekonder Kazançlar
Demokratik yaklaşımın meyveleri çabuk olgunlaşır!
Geçen hafta genel olarak anne baba tutumlarından bahsettik. Çocuk yetiştirirken yapılan hataları inceledik.
Peki, Sağlıklı çocuk yetiştirmek için neler yapmalıyız?
Çocuklara nasıl yaklaşmalıyız?
Öncelikle, iletişimde kıvamı iyi tutturmak lazım. Bu o kadarda zor değil aslında. Sağlam bir denge oturttuğunuz zaman gerisi kendiliğinden geliyor.
İnsan sosyal bir varlık olduğu için genelde grup halinde yaşar. Bulunduğumuz sosyal grubun kuralları vardır ve bu kurallara uymamız beklenir. “Demokratik tutum” dediğimiz düşünceye sahip olan anne-babalar, koydukları kurallara uyduğu takdirde çocuğun özgür ve utlu olacağını bilirler. Ne aşırı kısıtlama ne de aşırı rahatlık vardır bu tutumda.
Çocuğa mantıklı açıklamalarla konuşun
Buradaki temel düşünce, konulan kuralların neden konulduğunu mantıklı bir şekilde çocuklara anlatmak ve tutarlı bir şekilde davranıp kararlılığın sürdürülmesi gerekir. Yani aynı konuda ben evet deyip bazen hayır denmemeli. Geç vakte kadar televizyon izlemek isteyen çocuğa bir gün izin verilirken bir gün verilmemesi çocuğun aklını karıştıracağı gibi anne babanın güvenilirliği de yitirilecektir. Hafta içi dokuza kadar izin verilen çocuğa ona kadar oturma iznini verilebilir. Fakat hafta sonu neden daha uzun oturabileceğini anlatmalıdırlar.
Tutarlı olun
“Tutarlılık” buradaki en önemli kavramlardan biri. Bu tavır çocuğa güven duygusu verir. Ayrıca bu tutumda önemli olan bir diğer nokta da çocukları sizden bağımsız bir birey olarak görüp kabul etmektir. Böylece çocuğa kendini gerçekleştirmesi için bir şans vermiş olursunuz.
Çocuklar sevilip okşanmalı
Bazı kültürlerde ve ailelerde çocukların sevilmesi okşanması ayıp olarak karşılanır ve bu yanlışı yıllardır sürdüren aileler var. Oysaki çocukları sevip okşayarak büyüten ailelerin çocukları diğerlerine oranla öz güvenleri çok daha fazla gelişmiş oluyor.
Bu anlayışın bir diğer önemli noktası da, çocuğun yaptığı hatalar üzerinde yoğunlaşmaktansa çocuğun olumlu davranışları ödüllendirilir. Böylece çocuk olumlu davranışlarının sayısını arttırır ve olumsuzluklar yavaş yavaş kaybolur.
Düşünsenize, ne kadar güzel yapmışın pek beğendin dendiğinde bu övgü karşısında kendinizi çok daha iyi hissedip aynı şeyi yeniden hatta çok daha iyi yapmak için uğraşmaz mısınız?. Övgünün iletişimdeki yerinin ne kadar büyük olduğunu hepimiz biliyoruz. Çocuklardan da bu yolla çok iyi verim alınabilir. Her şeyden önemlisi çocuklarınızı sorgusuz sualsiz karşılıksız sevin ve bunu göstermekten kaçınmayın!
******
Anneler.. Babalar.. ve Türleri
Anne baba olmak çok zor ve riskli bir meslektir. Bazen çocukların iyiliğini düşünüp yapılan davranışlar, daha sonradan çıkabilecek sorunlara davetiye çıkartır. Bu gün hatalı anne-baba tutumlarından söz edeceğiz.
Çocuk yetiştirmek anne-baba ve çocuk üçlüsünü etkileşiminden ibarettir. Örneğin, çocuğun kaçıncı çocuk olduğundan tutun, herhangi bir fiziksel ya da zihinsel bir engelinin olup olmayışı, cinsiyet ve mizacı bu etkileşimi belirler. Yani anne- baba tek başına çocuğun yetiştirmede etken değildir.
Gelin kısaca anne-baba tutumlarından bahsedelim ve genel hataları nerelerde yapıyoruz onlara bakalım.
Aşı koruyucu anne-baba
Çocukları, karşılaşabilecekleri herhangi bir tehlike ve zorlanmaya karşı haddinden fazla ve gereksiz desteklemeleri, aşırı koruyucu anne babayı açıklar. Neredeyse, çocukları evli bile olsa onların evliliklerini bile yönetip yönlendirmeye çalışırlar. Çocuklara sorumluluk vermedikleri için, çocuk kendine güvensiz çekingen ve başkalarının desteği olmadan hiç birşey yapamayan kişiye dönüşür.
Baskıcı anne-baba
Burada, koyulan kuralara çocuk sorgulamadan itaat emelidir. Çocuk anne-babanın uzantısı gibidir. Kurallara uymadığı zaman dayak da dahil olmak üzere farklı şekillerde cezalandırılır. Bu baskıcı tutum sayesinde oluşması gereken sevgi ilişkisi yerini korku ve öfkeye bırakır. Bu bireyler ileride otorite karşısında boyun eğer, fakat kendisinden güçsüzler karşısında da acımasız oldukları gözlemlenir.
Rahat tutum
Çocukların her yapmak istediklerine izin verirler. Herhangi bir kısıtlama yoktur. Uyku düzeninden tutun yemek ve televizyon izleme vaktine kadar özgürdürler. Problem asıl çocukların sosyal hayata geçtiklerinde başlar. Beklemesi gereken zamanda beklemek istemeyecektir. (Kantin sırası gibi) Sorumluluk sahibi olmayı öğrenmediği için okulda başarısız olabilir. Konsantrasyon yetenekleri gelişmediği ve engellenmeye alışmadıkları için ders çalışma sorumluluğu göstermez ve başarısız olurlar. Sonrasında anne babalar “biz senin içi her şeyi yaptık sen nasıl başarısız olursun” diye çocuğu suçlarlar.
Reddediciler
Ailenin kabul etmediği durumlar karşısında oraya çıkar. Evlilik dışı gebelik ve istenmeyen kişiyle “kaçma” gibi. Çocuk, evlatlıktan reddedilebilir. Bu tutum karşısında sevgiden yoksun olan çocuk her ne kadar sevgiye ihtiyacı olsa da insanlara karşı şüpheci ve güvensiz bir tutum geliştirirler.
Çocuk yetiştirme sanatı doğuştan gelmese de önceki yaşantınızın bir yansıması olarak görebilirsiniz.
Unutmayın! Size nasıl davranıldıysa sizin de çocuğunuza aynı davranma olasılığınız yüksek.
Sekonder Kazançlar
Sekonder kazanç ne demektir? Herhangi bir psikolojik ya da fiziksel rahatsızlığını, karşısındaki insanlardan fayda sağlamak için kullanmak olarak açıklayabiliriz.
Psikolojik ya da fiziksel fark etmez
Örneğin, sosyal fobisi olan bir kişi, toplum içinde kendini rahat hissetmediği ve ifade edemediği düşüncesiyle, çalıştığı kurumun toplantılarına katılmayabilir. Bu durum başlangıçta anlaşılabilir gibi gözükse de, hastalığın iyileşmesine engel oluşturacak bir hal alır. Hasta tedaviye direnç göstermeye başlar, meslektaşları toplantılara kalmak zorda iken Kendisi hastalığını bahane ederek işten erken çıkar.
Problem üzerine problem
Burcu, bacağını kırdığı dönemde alçısından dolayı pek de rahat hareket edemez durumdaydı. Eşi onun için her şeyi yapıyordu, yemeğinin hazırlanması karşı odadan dizüstü bilgisayarının getirilmesi, çocukların bakımı gibi birçok şey. Fakat bir süre sonra alçısının çıkmasına ve ayağının tamamen iyileşmiş olmasına rağmen şikâyetlerinin devem ettiğini söyler. Fakat doktorlar hiçbir sorun olmadığından emindir. Bir süre sonra, eşiyle problemler yaşamaya başlar. Bunun sebebi, eşinden bu süreçte bitmek bilmez isteklerde bulunmasıdır. Burcunun hastalığını kullandığının farkına varan eşi, artık eskisi kadar ona güvenmemektedir. Bu da ilişkideki önemli unsurlardan biri olan güveni zedelemiştir.
Ne yapılmalı?
Bu durum bir süre devam eder, bu kazancın geçici olduğunu anlaması biraz zaman alabilir. Yapılacak en iyi şey kişiyi zorlamamak ve bunun sadece geçici bir kazanç olduğunu görmesini sağlamaktır.
Burcunun örneğinde olduğu gibi, kazanç gibi gözüken şeyler sonunda bize fayda yerine zarar getirebilir.
Kötüye kullandıklarımız
Havaalanlarında son zamanlarda ilgimi çekene bir şey oldu. Çek-in yaptırmaya gayet güzel yürüye yürüye gelen kişiler biden bire pasaport kontrolü sırasına geçmeden önce hastalanıyorlar. Hava yolları şirketlerinin, gerçekten ihtiyacı olan kişiler için sağladığı tekerlekli sandalye hizmetini kötüye kullanıyorlar.
Bu yukarıda anlattığımız mevzudan ayrı bir konu olmasına karşın yazmamın sebebi, fiziksel engelli ya da bu hizmetlere gerçekten ihtiyaç duyan kişilerin haklarına saygı gösterme adına küçük bir bilinçlendirme olarak görebiliriz.
Siz değerliyseniz karşınızdaki de sizin kadar değerli. Hakkaniyeti elden bırakmamanız dileğiyle..
Mutlu pazarlar
Geçen hafta genel olarak anne baba tutumlarından bahsettik. Çocuk yetiştirirken yapılan hataları inceledik.
Peki, Sağlıklı çocuk yetiştirmek için neler yapmalıyız?
Çocuklara nasıl yaklaşmalıyız?
Öncelikle, iletişimde kıvamı iyi tutturmak lazım. Bu o kadarda zor değil aslında. Sağlam bir denge oturttuğunuz zaman gerisi kendiliğinden geliyor.
İnsan sosyal bir varlık olduğu için genelde grup halinde yaşar. Bulunduğumuz sosyal grubun kuralları vardır ve bu kurallara uymamız beklenir. “Demokratik tutum” dediğimiz düşünceye sahip olan anne-babalar, koydukları kurallara uyduğu takdirde çocuğun özgür ve utlu olacağını bilirler. Ne aşırı kısıtlama ne de aşırı rahatlık vardır bu tutumda.
Çocuğa mantıklı açıklamalarla konuşun
Buradaki temel düşünce, konulan kuralların neden konulduğunu mantıklı bir şekilde çocuklara anlatmak ve tutarlı bir şekilde davranıp kararlılığın sürdürülmesi gerekir. Yani aynı konuda ben evet deyip bazen hayır denmemeli. Geç vakte kadar televizyon izlemek isteyen çocuğa bir gün izin verilirken bir gün verilmemesi çocuğun aklını karıştıracağı gibi anne babanın güvenilirliği de yitirilecektir. Hafta içi dokuza kadar izin verilen çocuğa ona kadar oturma iznini verilebilir. Fakat hafta sonu neden daha uzun oturabileceğini anlatmalıdırlar.
Tutarlı olun
“Tutarlılık” buradaki en önemli kavramlardan biri. Bu tavır çocuğa güven duygusu verir. Ayrıca bu tutumda önemli olan bir diğer nokta da çocukları sizden bağımsız bir birey olarak görüp kabul etmektir. Böylece çocuğa kendini gerçekleştirmesi için bir şans vermiş olursunuz.
Çocuklar sevilip okşanmalı
Bazı kültürlerde ve ailelerde çocukların sevilmesi okşanması ayıp olarak karşılanır ve bu yanlışı yıllardır sürdüren aileler var. Oysaki çocukları sevip okşayarak büyüten ailelerin çocukları diğerlerine oranla öz güvenleri çok daha fazla gelişmiş oluyor.
Bu anlayışın bir diğer önemli noktası da, çocuğun yaptığı hatalar üzerinde yoğunlaşmaktansa çocuğun olumlu davranışları ödüllendirilir. Böylece çocuk olumlu davranışlarının sayısını arttırır ve olumsuzluklar yavaş yavaş kaybolur.
Düşünsenize, ne kadar güzel yapmışın pek beğendin dendiğinde bu övgü karşısında kendinizi çok daha iyi hissedip aynı şeyi yeniden hatta çok daha iyi yapmak için uğraşmaz mısınız?. Övgünün iletişimdeki yerinin ne kadar büyük olduğunu hepimiz biliyoruz. Çocuklardan da bu yolla çok iyi verim alınabilir. Her şeyden önemlisi çocuklarınızı sorgusuz sualsiz karşılıksız sevin ve bunu göstermekten kaçınmayın!
******
Anneler.. Babalar.. ve Türleri
Anne baba olmak çok zor ve riskli bir meslektir. Bazen çocukların iyiliğini düşünüp yapılan davranışlar, daha sonradan çıkabilecek sorunlara davetiye çıkartır. Bu gün hatalı anne-baba tutumlarından söz edeceğiz.
Çocuk yetiştirmek anne-baba ve çocuk üçlüsünü etkileşiminden ibarettir. Örneğin, çocuğun kaçıncı çocuk olduğundan tutun, herhangi bir fiziksel ya da zihinsel bir engelinin olup olmayışı, cinsiyet ve mizacı bu etkileşimi belirler. Yani anne- baba tek başına çocuğun yetiştirmede etken değildir.
Gelin kısaca anne-baba tutumlarından bahsedelim ve genel hataları nerelerde yapıyoruz onlara bakalım.
Aşı koruyucu anne-baba
Çocukları, karşılaşabilecekleri herhangi bir tehlike ve zorlanmaya karşı haddinden fazla ve gereksiz desteklemeleri, aşırı koruyucu anne babayı açıklar. Neredeyse, çocukları evli bile olsa onların evliliklerini bile yönetip yönlendirmeye çalışırlar. Çocuklara sorumluluk vermedikleri için, çocuk kendine güvensiz çekingen ve başkalarının desteği olmadan hiç birşey yapamayan kişiye dönüşür.
Baskıcı anne-baba
Burada, koyulan kuralara çocuk sorgulamadan itaat emelidir. Çocuk anne-babanın uzantısı gibidir. Kurallara uymadığı zaman dayak da dahil olmak üzere farklı şekillerde cezalandırılır. Bu baskıcı tutum sayesinde oluşması gereken sevgi ilişkisi yerini korku ve öfkeye bırakır. Bu bireyler ileride otorite karşısında boyun eğer, fakat kendisinden güçsüzler karşısında da acımasız oldukları gözlemlenir.
Rahat tutum
Çocukların her yapmak istediklerine izin verirler. Herhangi bir kısıtlama yoktur. Uyku düzeninden tutun yemek ve televizyon izleme vaktine kadar özgürdürler. Problem asıl çocukların sosyal hayata geçtiklerinde başlar. Beklemesi gereken zamanda beklemek istemeyecektir. (Kantin sırası gibi) Sorumluluk sahibi olmayı öğrenmediği için okulda başarısız olabilir. Konsantrasyon yetenekleri gelişmediği ve engellenmeye alışmadıkları için ders çalışma sorumluluğu göstermez ve başarısız olurlar. Sonrasında anne babalar “biz senin içi her şeyi yaptık sen nasıl başarısız olursun” diye çocuğu suçlarlar.
Reddediciler
Ailenin kabul etmediği durumlar karşısında oraya çıkar. Evlilik dışı gebelik ve istenmeyen kişiyle “kaçma” gibi. Çocuk, evlatlıktan reddedilebilir. Bu tutum karşısında sevgiden yoksun olan çocuk her ne kadar sevgiye ihtiyacı olsa da insanlara karşı şüpheci ve güvensiz bir tutum geliştirirler.
Çocuk yetiştirme sanatı doğuştan gelmese de önceki yaşantınızın bir yansıması olarak görebilirsiniz.
Unutmayın! Size nasıl davranıldıysa sizin de çocuğunuza aynı davranma olasılığınız yüksek.
Sekonder Kazançlar
Sekonder kazanç ne demektir? Herhangi bir psikolojik ya da fiziksel rahatsızlığını, karşısındaki insanlardan fayda sağlamak için kullanmak olarak açıklayabiliriz.
Psikolojik ya da fiziksel fark etmez
Örneğin, sosyal fobisi olan bir kişi, toplum içinde kendini rahat hissetmediği ve ifade edemediği düşüncesiyle, çalıştığı kurumun toplantılarına katılmayabilir. Bu durum başlangıçta anlaşılabilir gibi gözükse de, hastalığın iyileşmesine engel oluşturacak bir hal alır. Hasta tedaviye direnç göstermeye başlar, meslektaşları toplantılara kalmak zorda iken Kendisi hastalığını bahane ederek işten erken çıkar.
Problem üzerine problem
Burcu, bacağını kırdığı dönemde alçısından dolayı pek de rahat hareket edemez durumdaydı. Eşi onun için her şeyi yapıyordu, yemeğinin hazırlanması karşı odadan dizüstü bilgisayarının getirilmesi, çocukların bakımı gibi birçok şey. Fakat bir süre sonra alçısının çıkmasına ve ayağının tamamen iyileşmiş olmasına rağmen şikâyetlerinin devem ettiğini söyler. Fakat doktorlar hiçbir sorun olmadığından emindir. Bir süre sonra, eşiyle problemler yaşamaya başlar. Bunun sebebi, eşinden bu süreçte bitmek bilmez isteklerde bulunmasıdır. Burcunun hastalığını kullandığının farkına varan eşi, artık eskisi kadar ona güvenmemektedir. Bu da ilişkideki önemli unsurlardan biri olan güveni zedelemiştir.
Ne yapılmalı?
Bu durum bir süre devam eder, bu kazancın geçici olduğunu anlaması biraz zaman alabilir. Yapılacak en iyi şey kişiyi zorlamamak ve bunun sadece geçici bir kazanç olduğunu görmesini sağlamaktır.
Burcunun örneğinde olduğu gibi, kazanç gibi gözüken şeyler sonunda bize fayda yerine zarar getirebilir.
Kötüye kullandıklarımız
Havaalanlarında son zamanlarda ilgimi çekene bir şey oldu. Çek-in yaptırmaya gayet güzel yürüye yürüye gelen kişiler biden bire pasaport kontrolü sırasına geçmeden önce hastalanıyorlar. Hava yolları şirketlerinin, gerçekten ihtiyacı olan kişiler için sağladığı tekerlekli sandalye hizmetini kötüye kullanıyorlar.
Bu yukarıda anlattığımız mevzudan ayrı bir konu olmasına karşın yazmamın sebebi, fiziksel engelli ya da bu hizmetlere gerçekten ihtiyaç duyan kişilerin haklarına saygı gösterme adına küçük bir bilinçlendirme olarak görebiliriz.
Siz değerliyseniz karşınızdaki de sizin kadar değerli. Hakkaniyeti elden bırakmamanız dileğiyle..
Mutlu pazarlar
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Anne-Baba Türleri, Sekonder Kazançlar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Ceyda ŞENEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Ceyda ŞENEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
seconder kazanç, anne baba, çocuk eğitimi, annelik rolü, babalık rolü, ebevyn, ebeveyn türleri, anne baba türleri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
