2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Helikopter Ebeveynlik: Aşırı Koruyucu Olmak
MAKALE #22954 © Yazan Psk.Elçin KAYA KARATAŞ | Yayın Mayıs 2023 | 527 Okuyucu
Helikopter ebeveynlik terimi, son yıllarda popüler hale gelen bir kavramdır. Bu terim, ebeveynlerin çocuklarının her hareketini aşırı düzeyde kontrol etme ve müdahale etme eğilimini tanımlar. Helikopter ebeveynler, sürekli olarak çocuklarının etrafında pervane gibi döner ve onları her türlü olumsuz deneyimden korumak için ellerinden geleni yaparlar. Genellikle bu ebeveynler savunucu bir tutum sergilemektedirler. Bu durumun aşırılığı sorgulanmaya başlandığında ‘Çocuğum için en iyisini istemem suç mu?’ ‘Ben onun annesiyim/babasıyım, onu ben korumayacağım da kim koruyacak?’ ‘Onu yönlendirmeye çalışıyorum çünkü benim yaşadığım olumsuz tecrübeleri yaşamadan öğrenebilsin diye.’ gibi oldukça savunucu şekilde cevaplar verme eğilimindedirler. Aşırı koruma, kontrol ve sürekli müdahale, çocukların duygusal ve sosyal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Çocuğun kişilik gelişimi ebeveynlerinin tutumu doğrultusunda şekillenir. Çocuklarda aşırı stres, düşük özsaygı, kendine güvensizlik, korku ve kaygı görülebilir. Kendi kararlarını verme ve sorumluluk alma becerileri yeterince gelişemediği için çocuklar daha bağımlı ve kaygılı kişilik özellikleri sergileyebilir. Gelecekte de kaygı bozukluğu ve depresyon gibi psikolojik sorunlarla mücadele etmeleri gerekebilir.
Helikopter ebeveynlerin en temel özelliği, çocuklarının hayatlarının her anını kontrol etme isteğidir. Okul projelerinde ve ödevlerinde bile müdahil olup, çocuğun yerine onu yapma eğilimi gösterirler. Bu ebeveynler çocukları ile o kadar bütünleşir ki çocuğun yaşadıklarını sanki onunla beraber yaşıyormuş gibi anlatabilir. Örneğin, çocuğu rahatsızlanan ebeveyn çocuğum hastalandı demek yerine biz bugün çok hastalandık, ateşlendik ve bütün gün yattık diyebilir. Aynı şekilde çocuğun başarılı olduğu durumlarda da sınavımız çok iyi geçti, çok başarılı olduk şeklinde ifadeler kullanabilir. Bu ebeveynler, çocuğun kendi kararlarını vermesine fırsat tanımadan onun her adımını kontrol etmeye çalışır. Bu aşırı kontrol çocukların sorumluluk alma, yaratıcılık, keşif ve özgür düşünme becerileri engellenebilir. Gelecekte sorumluluk almaktan çekinen veya yaptığı davranışların sorumluluğunu almak istemeyen bireylere dönüşebilirler. Bu ebeveynler oldukça başarı odaklı, rekabetçi ve mükemmeliyetçidirler. Çocuklarının başarılı olmasını sağlamak için sürekli olarak onları diğer çocuklarla kıyaslayabilirler. Bu durum, çocuklarda kaygı ve kendine güvensizlik gibi sorunlar yaratabilir. Ayrıca sürekli olarak başarıya odaklanılan bir ortamda, çocuklarda başarılı olamadığında ebeveynleri tarafında sevilmeyecekleri ve kabul görmeyecekleri düşüncesi oluşabilir. Ne kadar başarılı olursam o kadar sevilirim şeklinde koşullanabilirler. Bu durum çocukta sevginin koşulsuz olamayacağını düşüncesini benimsemesine ve gelecek ilişkilerinde sorunlar yaşamasına neden olabilir.

Helikopter ebeveynler, çocuklarıyla açık ve sağlıklı iletişim kurma konusunda zorluk yaşayabilirler. Çocukların duygusal ihtiyaçlarını anlamak ve onlara destek olmak yerine, aşırı koruma ve kontrol odaklı iletişim kurma eğiliminde olabilirler. Empati kurma ve çocuklarının duygusal dünyasını anlama konusunda sınırlı bir yaklaşım sergileyebilirler. Çocuklarının hatalarını kabul etmek istemezler ve onları bu hatalardan öğrenmeye teşvik etmezler. Başarısızlık veya hayal kırıklığı deneyimlerini önlemek için her şeyi yapmaya çalışırlar. Özellikle çocuğun okulda yaşadığı ufak problemlerde bile hemen öğretmenlerine giderek öğretmenlere ve diğer çocukların ailelerine rahatsızlık verecek derecede durumlara müdahil olabilirler. Bu ebeveynler kendi hedeflerini çocuklarına dayatma eğilimindedir. Çocuklarının hayatlarında kendi geçmiş hedeflerini gerçekleştirmek isteyebilirler. Meslek seçimi, hobiler veya aktiviteler gibi konularda çocuklarının isteklerini yok sayarak kendi isteklerini dayatabilirler. Örneğin, ebeveynin çocukken severek yaptığı bir aktivite olduğunu ve bu konuda çok başarılı olabileceğine dair inançları olduğunu düşünelim. Bu kişi o aktiviteyi sağlık sorunu, maddi yetersizlikler, hayat koşulları vb. nedenlerden ötürü yapmaya devam edemediyse hayallerini ve inançlarını çocuğuna yönlendirebilir. Bazı durumlarda içten içe bu isteklerin olması normal sayılabilir ancak bu istekleri çocuğa aktararak sanki onun da istediği buymuş gibi davranmak olumsuz sonuçlar doğuracaktır.
Sonuç olarak tüm bu faktörler göz önüne alındığında bu ebeveynlerin çocukları bir sorun ile karşılaştıklarında yoğun kaygı hisseden, yaşadıkları sorunlarla başa çıkmakta zorlanan, düşük özgüvenli, risk almayı sevmeyen, birey olmakta zorlanan, bağımlı kişilik özellikleri sergileyen, öfke problemleri yaşayan ve ebeveynleriyle çatışma halinde olan bireylere dönüşebilmektedirler. Fizyolojik bir problem olmamasına rağmen sık sık yaşadıkları kaygıya bağlı olarak karın ağrısı, mide bulantısı ve baş ağrısı gibi şikayetlerde bulunabilirler. Ebeveynler, çocukların kendilerine zarar vermeyecekleri durumlarda bağımsız kararlar almalarına, sorunları kendi başlarına çözmelerine ve hayatın zorluklarıyla yüzleşerek bunların üstesinde gelebilmek için kendi yöntemlerini bulmalarına izin vermelidir. Onları her adımda koruyup kollamak yerine hatalar yapmalarına ve bu hatalardan çıkarımlar yapmalarına fırsat vermelidirler. Çocukların hayatlarını yaşamalarına izin vererek sağlıklı bir şekilde gelişmelerine, potansiyellerini ortaya çıkarmalarına ve kendi özgün kişiliklerini keşfederek mutlu bireyler olarak yetişmelerine olanak tanımalıdırlar.
Haber Hürriyeti Gazetesi
Psikolog Elçin Kaya Karataş
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Helikopter Ebeveynlik: Aşırı Koruyucu Olmak" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Elçin KAYA KARATAŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Elçin KAYA KARATAŞ'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Elçin KAYA KARATAŞ'ın Makaleleri
► Aşırı Koruyucu Ebeveyn Psk.Hümeyra ERGÜL
► Helikopter Anne Babalık Uzm.Psk.Dnş.Zehra KAHRAMAN
► Helikopter Aileler Kimdir? Psk.Gözde EMİK AKSOY
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Helikopter Ebeveynlik: Aşırı Koruyucu Olmak' başlığıyla benzeşen toplam 57 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


17:26
Top