Güncelleşmiş Tıbbi Sosyal Hizmet
TIBBİ SOSYAL HİZMET
GİRİŞ
Bu güne değin, sağlığınızla ilgili bir tedavi sürecinde herhangi bir şekilde tıbbi sosyal hizmet olarak nitelendirebileceğiniz bir yardım ve destek aldınız mı? Bu soruyu yöneltmemdeki amaç, tıbbi sosyal hizmet uygulamalarının hastanın içinde bulunduğu duygusal, sosyal ve çevresel koşulların bir bütün olarak değerlendirilerek iyileştirilme sürecine yapacağı katkıları ve hastalık üzerindeki olumlu yansımalarının ne denli önemli olduğunu vurgulamaktır. Bilimin ve modern dünya ülkelerinin ulaştığı en son bulgular artık yeni yaklaşımların yaşama geçirilmesini gerekli kılmaktadır.
Bu bağlamda, tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının rol ve fonksiyonları üzerinden gidilerek konuyu değerlendirmek uygun olacaktır. Sanırım şöyle bir soru ile de konunun daha doğru algılanması ve akılda kalması kolaylaştıracaktır.
DAYANAK
Hastanede tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının sağlıkta “tam bir iyilik halinin sağlanmasındaki” kilit rolleri yeterince biliniyor mu?
Yapılan araştırmalar olgulara ilişkin izlenimler değerlendirildiğinde, psikososyal boyutun hastalıklar üzerindeki etkisi ve moral durumunun bir çok hastalığın tetikleyicisi olabileceği gerçeğine bağlı olarak “Hiçbir hasta ve yakını yeterli tıbbi sosyal hizmet desteği almadıkça ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik haline ulaşamaz.” tezini doğrulamaktadır. Bu yüzden sağlık sektörünün artık dikkate alması gereken bir bilimsel bulgu olarak bu perspektife ulaşması gerekiyor.
TANIM
Bu nedenle ideal işlevsel bir görev tanımı yapacak olursak;
Hastane ortamında çalışan Tıbbi Sosyal Hizmet Uzmanları[TSHU], hasta ve yakınlarını, sağlık hizmeti verilen süreçte, kurumun kendine özgü işleyiş sistemi içerisinde, kurumla-doktor ve diğer sağlık çalışanları ile ilişkilerinden doğan ve doğabilecek olan; yönetişim, ilişki ve iletişim sorunlarıyla karşılaşmaları durumunda, sorunun çözümüne dönük mesleğe özgü psikososyal boyutta yöntem, teknik ve yaklaşımlarla birlikte, girişimde bulunması, çözüm önerileri sunması, hasta haklarının savunulması ve tedavi sürecindeki hastanın psikososyal uyumunun sağlanarak korunması, sistemin işleyişinden ve uygulamalarından kaynaklanabilecek hastaya dönük zararlarının önlenmesi ve olumsuz etkilerine yönelik hastanın danışmanlık teknikleriyle rahatlatılması ve bir bütün olarak hastanın aile ve sosyal çevresi ile ele alınarak değerlendirilmesini, kurumun bireyi psikososyal boyutu ile algılamasını sağlayan profesyonel nitelikli mesleki değer ve ilkelere sahip mesleksel bir uzmanlık branşıdır.
Yeniden vurgularsak; Hastane sosyal hizmet uzmanları yani daha doğru bir niteleme ile tıbbi sosyal hizmet uzmanları:
1- Hasta ve yakınlarının tedavi süreçlerinde karşılaştıkları duygusal sosyal ve çevresel uyumlarını sağlama ve destekleme işlevlerinde bulunur.
2- Hasta ve yakınlarının tedavi süreçlerinde yanşanan doktor ve sağlık çalışanları ile ve kurumla olan ilişkilerde ortaya çıkan iletişim sorunlarına çözümler üretir.
3- Hasta hakkı ihlallerine karşı hastayı ve yakınlarını gerektiğinde kuruma ve hastane çalışanlarına karşı savunur.
4- Hasta ve yakınlarını aydınlatıcı ve rahatlatıcı danışmanlık hizmeti verir. Hastanın tedavi sürecine uyumunu destekleyici gerek doktorla ve kurumla ve gerekse diğer kuruluşlarla iletişime geçer.
5- Tedavi sürecinde hastanın bir bütün olarak sistem teorilerinden yararlanarak bireyin içinde bulunduğu aile ve çevre koşullarıyla birlikte ele alınarak değerlendirilmesini sağlar. Hastanın sitem için değil, sağlık sisteminin hasta ve çevresi için var olduğunun anlaşılmasına katkıda bulunur.
6- Kumrumun, hastanın psikososyal yapısını dikkate alarak otomasyonu tamamlayan bir araç olarak değil otomasyonu ve bağlı sistemin hastaya hizmet ettiği bir yapı olarak algılamasını sağlamaya çaba harcar. Sistemin, insancıllığı görmezden gelmesini ve bir meta olarak ele almasını dizginler.
7- Son olarak, hasta ve yakınlarının ihtiyaç duyduğu psikososyal boyutlu sorunlarda terapötik iletişim teknikleriyle mesleki bilgi ve becerileriyle çözüm önerilerinde bulunarak danışmanlık hizmeti verir.
KONUM
Hastane sosyal hizmet uzmanları, görev tanımında belirtilen bu fonksiyonlarını hastanenin en uygun alanında ve özenle düzenlenmiş, Hastane Sosyal Servislerinde ve Halkla İlişkiler ve Sosyal Hizmet Bürolarında ve Hasta Hakları Birimlerinde yerine getirir.
Bu servis,büro ve birimlerle bitişik nizamda oluşturulan görüşme veya seans odalarında ve eğitim salonlarında danışmanlık desteği, kişisel ve grupla sosyal çalışmalar ve rehabilite edici ve psikososyal boyutta onarıcı mesleksel uygulamalar gerçekleştirilir ve kaydedilir.
EK İŞLEVLER
Bunun dışında kurum çalışanlarının performansının ve motivasyonunun sağlanmasında, çalışanların kuruma karşı aitlik duygusunun oluşturulması ve kurum çalışanlarının birbirleri ile olan ilişkilerinin geliştirilmesi eğitsel, sosyal, sanatsal, kültürel ve sportif etkinliklerin düzenlenmesi ve personelin gereksinimleri dikkate alınarak becerilerin artırılmasını sağlayıcı organizasyonlarla ekipler kurarak gerçekleştirir.
Son olarak kurumun sağlık politikalarının sosyalleştirilmesinde ve halka dönük bilinçli hasta kültürünün oluşmasında koruyucu ve önleyici eğitsel sosyal proje tasarımları geliştirerek uygulanmasının sağlanmasında katkıda bulunur.
DEĞERLENDİRME
Böyle bir inovasyonun, sağlık sitemine dinamizm kazandıracağı, hatta Dünya Sağlık Örgütünün sağlığın tanımında yer alan ‘bedensel, ruhsal ve sosyal tam bir iyilik hali” olarak tanımlanan sağlık kavramının özüne vakıf olunarak sağlık hizmeti alma sürecinde insanımızın kaliteli yaşamını geliştireceği konusunda kimsenin şüphesi bulunmamakla birlikte, bu felsefe ve yaklaşımın benimsetilmesi ve yaygınlaştırılması, tıbbın sosyal bir bilim olduğu gerçeği yeterince algılanmadıkça oldukça uzun zaman sonra gelinebilecek bir çağdaş aşama olarak kalacaktır.
SONUÇ
Sonuç olarak sağlığın üç boyutlu (bedensel, ruhsal, sosyal) saç ayağından oluştuğu kabul edilmediği ve buna göre gerekenler yapılmadığı sürece bu sektörde yeterli bir düzeye varmak mümkün değildir. Hiçbir sağlık hizmeti bu üç boyutu bir bütün olarak ele almadıkça yeterince tamamlanmış olamaz. Hep bir tarafları eksik kalacak olan ve insana özgü duyguları göz ardı edici otomasyonun bir paçası olarak bireyi ele alan sistemlerin insanımızın tıbbi sosyal hizmet ihtiyacını karşılaması beklenemez. Amacımız ve dileğimiz bu anlayışın ve algının gelişip yaygınlaşması ile sağlık hizmetleri sunumunda mekanikleşmiş otomasyon işleyiş sistemine psikososyal boyutu tüm yaklaşımlarıyla entegre ederek, işleyişi daha insancıl düzeye çekmektir.
ALİ SONGÜL Aile/Evlilik & Pozitif Psikoterapi Danışmanı SHU. 20 Şubat 2009,Antalya
KAYNAKÇA:
GİRİŞ
Bu güne değin, sağlığınızla ilgili bir tedavi sürecinde herhangi bir şekilde tıbbi sosyal hizmet olarak nitelendirebileceğiniz bir yardım ve destek aldınız mı? Bu soruyu yöneltmemdeki amaç, tıbbi sosyal hizmet uygulamalarının hastanın içinde bulunduğu duygusal, sosyal ve çevresel koşulların bir bütün olarak değerlendirilerek iyileştirilme sürecine yapacağı katkıları ve hastalık üzerindeki olumlu yansımalarının ne denli önemli olduğunu vurgulamaktır. Bilimin ve modern dünya ülkelerinin ulaştığı en son bulgular artık yeni yaklaşımların yaşama geçirilmesini gerekli kılmaktadır.
Bu bağlamda, tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının rol ve fonksiyonları üzerinden gidilerek konuyu değerlendirmek uygun olacaktır. Sanırım şöyle bir soru ile de konunun daha doğru algılanması ve akılda kalması kolaylaştıracaktır.
DAYANAK
Hastanede tıbbi sosyal hizmet uzmanlarının sağlıkta “tam bir iyilik halinin sağlanmasındaki” kilit rolleri yeterince biliniyor mu?
Yapılan araştırmalar olgulara ilişkin izlenimler değerlendirildiğinde, psikososyal boyutun hastalıklar üzerindeki etkisi ve moral durumunun bir çok hastalığın tetikleyicisi olabileceği gerçeğine bağlı olarak “Hiçbir hasta ve yakını yeterli tıbbi sosyal hizmet desteği almadıkça ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik haline ulaşamaz.” tezini doğrulamaktadır. Bu yüzden sağlık sektörünün artık dikkate alması gereken bir bilimsel bulgu olarak bu perspektife ulaşması gerekiyor.
TANIM
Bu nedenle ideal işlevsel bir görev tanımı yapacak olursak;
Hastane ortamında çalışan Tıbbi Sosyal Hizmet Uzmanları[TSHU], hasta ve yakınlarını, sağlık hizmeti verilen süreçte, kurumun kendine özgü işleyiş sistemi içerisinde, kurumla-doktor ve diğer sağlık çalışanları ile ilişkilerinden doğan ve doğabilecek olan; yönetişim, ilişki ve iletişim sorunlarıyla karşılaşmaları durumunda, sorunun çözümüne dönük mesleğe özgü psikososyal boyutta yöntem, teknik ve yaklaşımlarla birlikte, girişimde bulunması, çözüm önerileri sunması, hasta haklarının savunulması ve tedavi sürecindeki hastanın psikososyal uyumunun sağlanarak korunması, sistemin işleyişinden ve uygulamalarından kaynaklanabilecek hastaya dönük zararlarının önlenmesi ve olumsuz etkilerine yönelik hastanın danışmanlık teknikleriyle rahatlatılması ve bir bütün olarak hastanın aile ve sosyal çevresi ile ele alınarak değerlendirilmesini, kurumun bireyi psikososyal boyutu ile algılamasını sağlayan profesyonel nitelikli mesleki değer ve ilkelere sahip mesleksel bir uzmanlık branşıdır.
Yeniden vurgularsak; Hastane sosyal hizmet uzmanları yani daha doğru bir niteleme ile tıbbi sosyal hizmet uzmanları:
1- Hasta ve yakınlarının tedavi süreçlerinde karşılaştıkları duygusal sosyal ve çevresel uyumlarını sağlama ve destekleme işlevlerinde bulunur.
2- Hasta ve yakınlarının tedavi süreçlerinde yanşanan doktor ve sağlık çalışanları ile ve kurumla olan ilişkilerde ortaya çıkan iletişim sorunlarına çözümler üretir.
3- Hasta hakkı ihlallerine karşı hastayı ve yakınlarını gerektiğinde kuruma ve hastane çalışanlarına karşı savunur.
4- Hasta ve yakınlarını aydınlatıcı ve rahatlatıcı danışmanlık hizmeti verir. Hastanın tedavi sürecine uyumunu destekleyici gerek doktorla ve kurumla ve gerekse diğer kuruluşlarla iletişime geçer.
5- Tedavi sürecinde hastanın bir bütün olarak sistem teorilerinden yararlanarak bireyin içinde bulunduğu aile ve çevre koşullarıyla birlikte ele alınarak değerlendirilmesini sağlar. Hastanın sitem için değil, sağlık sisteminin hasta ve çevresi için var olduğunun anlaşılmasına katkıda bulunur.
6- Kumrumun, hastanın psikososyal yapısını dikkate alarak otomasyonu tamamlayan bir araç olarak değil otomasyonu ve bağlı sistemin hastaya hizmet ettiği bir yapı olarak algılamasını sağlamaya çaba harcar. Sistemin, insancıllığı görmezden gelmesini ve bir meta olarak ele almasını dizginler.
7- Son olarak, hasta ve yakınlarının ihtiyaç duyduğu psikososyal boyutlu sorunlarda terapötik iletişim teknikleriyle mesleki bilgi ve becerileriyle çözüm önerilerinde bulunarak danışmanlık hizmeti verir.
KONUM
Hastane sosyal hizmet uzmanları, görev tanımında belirtilen bu fonksiyonlarını hastanenin en uygun alanında ve özenle düzenlenmiş, Hastane Sosyal Servislerinde ve Halkla İlişkiler ve Sosyal Hizmet Bürolarında ve Hasta Hakları Birimlerinde yerine getirir.
Bu servis,büro ve birimlerle bitişik nizamda oluşturulan görüşme veya seans odalarında ve eğitim salonlarında danışmanlık desteği, kişisel ve grupla sosyal çalışmalar ve rehabilite edici ve psikososyal boyutta onarıcı mesleksel uygulamalar gerçekleştirilir ve kaydedilir.
EK İŞLEVLER
Bunun dışında kurum çalışanlarının performansının ve motivasyonunun sağlanmasında, çalışanların kuruma karşı aitlik duygusunun oluşturulması ve kurum çalışanlarının birbirleri ile olan ilişkilerinin geliştirilmesi eğitsel, sosyal, sanatsal, kültürel ve sportif etkinliklerin düzenlenmesi ve personelin gereksinimleri dikkate alınarak becerilerin artırılmasını sağlayıcı organizasyonlarla ekipler kurarak gerçekleştirir.
Son olarak kurumun sağlık politikalarının sosyalleştirilmesinde ve halka dönük bilinçli hasta kültürünün oluşmasında koruyucu ve önleyici eğitsel sosyal proje tasarımları geliştirerek uygulanmasının sağlanmasında katkıda bulunur.
DEĞERLENDİRME
Böyle bir inovasyonun, sağlık sitemine dinamizm kazandıracağı, hatta Dünya Sağlık Örgütünün sağlığın tanımında yer alan ‘bedensel, ruhsal ve sosyal tam bir iyilik hali” olarak tanımlanan sağlık kavramının özüne vakıf olunarak sağlık hizmeti alma sürecinde insanımızın kaliteli yaşamını geliştireceği konusunda kimsenin şüphesi bulunmamakla birlikte, bu felsefe ve yaklaşımın benimsetilmesi ve yaygınlaştırılması, tıbbın sosyal bir bilim olduğu gerçeği yeterince algılanmadıkça oldukça uzun zaman sonra gelinebilecek bir çağdaş aşama olarak kalacaktır.
SONUÇ
Sonuç olarak sağlığın üç boyutlu (bedensel, ruhsal, sosyal) saç ayağından oluştuğu kabul edilmediği ve buna göre gerekenler yapılmadığı sürece bu sektörde yeterli bir düzeye varmak mümkün değildir. Hiçbir sağlık hizmeti bu üç boyutu bir bütün olarak ele almadıkça yeterince tamamlanmış olamaz. Hep bir tarafları eksik kalacak olan ve insana özgü duyguları göz ardı edici otomasyonun bir paçası olarak bireyi ele alan sistemlerin insanımızın tıbbi sosyal hizmet ihtiyacını karşılaması beklenemez. Amacımız ve dileğimiz bu anlayışın ve algının gelişip yaygınlaşması ile sağlık hizmetleri sunumunda mekanikleşmiş otomasyon işleyiş sistemine psikososyal boyutu tüm yaklaşımlarıyla entegre ederek, işleyişi daha insancıl düzeye çekmektir.
ALİ SONGÜL Aile/Evlilik & Pozitif Psikoterapi Danışmanı SHU. 20 Şubat 2009,Antalya
KAYNAKÇA:
- H.Ü. SHYO Tıbbi ve Psikiyatrik Sosyal Hizmet S. Ders Notları, Doç. Dr. Ç.ARIKAN, 1993, ANKARA,
- H.Ü. SHYO Lisans Tezi, 1996 ANKARA “Hastanede Çalışan Sosyal Hizmet Uzmanlarının Mesleki Konumu ve Karşılaştıkları Mesleki Güçlükler” Ali SONGÜL ve Tez Grubu”
- Sağlık Bakanlığı Alanya Devlet Hastanesi Sosyal Servis & H.H.Birimi Mesleki Uygulama Değerlendirme ve Deneyimleri 2007-2008-2009. Antalya.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Güncelleşmiş Tıbbi Sosyal Hizmet" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Ali SONGÜL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Ali SONGÜL'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
