Epidural Anestezi ve Doğum
Rahim kasılmaları sonucunda olan vajinal yada abdominal doğumun ağrılarını azaltmak için uygun bir lokal anestetik ajanın, “epidural” yada “peridural" alana verilmesidir.
Lomber yada Kaudal olarak analjezi yapılabilir. Genellikle tek enjeksiyon yeterli olmakla birlikte daha sık olarak bir kateterden devamlı enjeksiyon yada bir volumetrik pompa yardımıyla enjeksiyon yapılabilir.
Doğum eylemi ve vajinal doğum için torasik 10. dermatomdan, sakrum 1. dermatoma kadar analjezi gereksinimi vardır.(sezaryen doğum için ise thorasik 8 ile sakral 1 dermatomlarına etki eden analjezi gereklidir.) Bu sırada kateterin ucunun doğum eylemi sırasında hareket edebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Anestetik maddeye ilaveten küçük dozlarda kısa etkili bir narkotik ajan (fentanil yada sulfentanil) eklenmesi başarıyı arttırabilmektedir. Bu katkı ile, kullanılacak anestetik maddenin dozu ve motor blok azaltılabilmektedir. Analjezi öncesinde 500-1000 ml kristaloid solüsyonu ile hastanın hidrate edilmesi önerilmektedir.
Doğum eyleminde epidural analjezi ,doğum ağrısını gidermenin en iyi yoludur. Bununla birlikte uygun ekipman ile eğitilmiş ve tecrübeli personel yokluğunda;
-Analjezik etkinin yüksek seviyelere çıkması yada total spinal blok
-Hipotansiyon
-İdrar retansiyonu(%55)
-Başağrısı(%10)
-Kaşıntı(%80)
-Bulantı-kusma(%45)
-Nöbet ( konvulziyon )
-Menenjit
-Kardiyorespiratuar arrest
-Vestibulokohlear disfonksiyon yada uzun dönemde sırt ağrıları (%10-19), başağrıları
(%3-4,6),ellerde karıncalanma(%2,2 - 3) gözlenebilir.
Çok doğum yapmış ve hızlı doğum gerçekleşen kadınlarda bu yöntem efektif değildir. Epidural doğum yapan kadınların % 90 ı bu yöntemden memnun kalmış,% 95 i de sonraki doğumlarda tercih edebileceklerini belirtmişlerdir. Epidural analjezi uygulanan gebelerde, normalde % 1 olan maternal (anne) ateş % 15’ lere çıkmaktadır.
Epidural analjezinin doğum eyleminin 1. fazını uzatabilmesi nedeniyle daha fazla suni sancı (oksitosin) verilmesi gerekebilmektedir. Aynı şekilde doğum eyleminin 2. fazını uzatması nedeniyle doğum esnasında enstrüman(vakum yada forseps) kullanımın da arttığı bildirilmiştir. Sezaryen doğumun sıklığını da belirgin olmamak kaydıyla arttırmaktadır. 1993 de ACOG bildirgesinde (American College of Obstetricians and Gynecologists) şu açıklamayı yapmıştır: “Bir hekimin bakımı altındayken ve güvenli müdahale olanağı varken, bir kişinin şiddetli ağrı yaşamasının kabul edilebilir olduğu başka bir durum yoktur” denmekte ve epidural analjezi desteklenmektedir. Doğum açıklığı 3-5 cm ve üzerinde iken epidural analjezi verilebilir. İşlemden 15-20 dk sonra soğuk ve çimdiklemeye karşı his kaybına bakılarak blok değerlendirilir.Analjezinin düzeyi ve motor bloğun yoğunluğu, saatlik olarak değerlendirilir.26000 gebe kadın üzerinde epidural analjezi yapılan bir çalışmada, hiç anne ölümüne rastlanılmamıştır.
Vajinal doğum eğer 10-15 dk içinde bekleniyorsa, “perineal analjezi” amacıyla epidural kateterden hızlı etkili bir ajan verilir. Bu analjezi lomber epidural teknikle zor olabileceğinden,alçak spinal veya pudental blok uygulanabilir.
NE ZAMAN VERİLMESİ UYGUN DEĞİLDİR?
-Trombosit hücre sayısı 100,000 ve altında olanlarda
-Baş pelvis uygunsuzluğu gibi sezaryen gerektiren durumlarda,
-Preeklampsi yani gebelik hipertansiyonu olan olgularda :Epidural anestezi de verilmesi gerekebilen kolloid sıvıların verilmesi ile pulmoner ödem,beyin ödemi,intrakranial kanama,ağır ve ani hipertansiyon riskinde artıştan kaygı duyulmaktadır.
Ancak son 20-30 yılda ağır preeklampsili ve eklampsili gebelerde epidural doğumun özel eğitimli anestezşstlerin, doğum uzmanlarının mevcudiyetinde tartışmasız tercih edilmesi gerektiği önerilmektedir. Kombine teknik adı verilen spinal+epidural analjezi birlikteliğinde (kombine teknik) acil ağrı kontrolü daha başarılı iken yan etkiler daha fazla gözlenmektedir bu nedenle tercih edilmemektedir.
Lomber yada Kaudal olarak analjezi yapılabilir. Genellikle tek enjeksiyon yeterli olmakla birlikte daha sık olarak bir kateterden devamlı enjeksiyon yada bir volumetrik pompa yardımıyla enjeksiyon yapılabilir.
Doğum eylemi ve vajinal doğum için torasik 10. dermatomdan, sakrum 1. dermatoma kadar analjezi gereksinimi vardır.(sezaryen doğum için ise thorasik 8 ile sakral 1 dermatomlarına etki eden analjezi gereklidir.) Bu sırada kateterin ucunun doğum eylemi sırasında hareket edebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Anestetik maddeye ilaveten küçük dozlarda kısa etkili bir narkotik ajan (fentanil yada sulfentanil) eklenmesi başarıyı arttırabilmektedir. Bu katkı ile, kullanılacak anestetik maddenin dozu ve motor blok azaltılabilmektedir. Analjezi öncesinde 500-1000 ml kristaloid solüsyonu ile hastanın hidrate edilmesi önerilmektedir.
Doğum eyleminde epidural analjezi ,doğum ağrısını gidermenin en iyi yoludur. Bununla birlikte uygun ekipman ile eğitilmiş ve tecrübeli personel yokluğunda;
-Analjezik etkinin yüksek seviyelere çıkması yada total spinal blok
-Hipotansiyon
-İdrar retansiyonu(%55)
-Başağrısı(%10)
-Kaşıntı(%80)
-Bulantı-kusma(%45)
-Nöbet ( konvulziyon )
-Menenjit
-Kardiyorespiratuar arrest
-Vestibulokohlear disfonksiyon yada uzun dönemde sırt ağrıları (%10-19), başağrıları
(%3-4,6),ellerde karıncalanma(%2,2 - 3) gözlenebilir.
Çok doğum yapmış ve hızlı doğum gerçekleşen kadınlarda bu yöntem efektif değildir. Epidural doğum yapan kadınların % 90 ı bu yöntemden memnun kalmış,% 95 i de sonraki doğumlarda tercih edebileceklerini belirtmişlerdir. Epidural analjezi uygulanan gebelerde, normalde % 1 olan maternal (anne) ateş % 15’ lere çıkmaktadır.
Epidural analjezinin doğum eyleminin 1. fazını uzatabilmesi nedeniyle daha fazla suni sancı (oksitosin) verilmesi gerekebilmektedir. Aynı şekilde doğum eyleminin 2. fazını uzatması nedeniyle doğum esnasında enstrüman(vakum yada forseps) kullanımın da arttığı bildirilmiştir. Sezaryen doğumun sıklığını da belirgin olmamak kaydıyla arttırmaktadır. 1993 de ACOG bildirgesinde (American College of Obstetricians and Gynecologists) şu açıklamayı yapmıştır: “Bir hekimin bakımı altındayken ve güvenli müdahale olanağı varken, bir kişinin şiddetli ağrı yaşamasının kabul edilebilir olduğu başka bir durum yoktur” denmekte ve epidural analjezi desteklenmektedir. Doğum açıklığı 3-5 cm ve üzerinde iken epidural analjezi verilebilir. İşlemden 15-20 dk sonra soğuk ve çimdiklemeye karşı his kaybına bakılarak blok değerlendirilir.Analjezinin düzeyi ve motor bloğun yoğunluğu, saatlik olarak değerlendirilir.26000 gebe kadın üzerinde epidural analjezi yapılan bir çalışmada, hiç anne ölümüne rastlanılmamıştır.
Vajinal doğum eğer 10-15 dk içinde bekleniyorsa, “perineal analjezi” amacıyla epidural kateterden hızlı etkili bir ajan verilir. Bu analjezi lomber epidural teknikle zor olabileceğinden,alçak spinal veya pudental blok uygulanabilir.
NE ZAMAN VERİLMESİ UYGUN DEĞİLDİR?
-Trombosit hücre sayısı 100,000 ve altında olanlarda
-Baş pelvis uygunsuzluğu gibi sezaryen gerektiren durumlarda,
-Preeklampsi yani gebelik hipertansiyonu olan olgularda :Epidural anestezi de verilmesi gerekebilen kolloid sıvıların verilmesi ile pulmoner ödem,beyin ödemi,intrakranial kanama,ağır ve ani hipertansiyon riskinde artıştan kaygı duyulmaktadır.
Ancak son 20-30 yılda ağır preeklampsili ve eklampsili gebelerde epidural doğumun özel eğitimli anestezşstlerin, doğum uzmanlarının mevcudiyetinde tartışmasız tercih edilmesi gerektiği önerilmektedir. Kombine teknik adı verilen spinal+epidural analjezi birlikteliğinde (kombine teknik) acil ağrı kontrolü daha başarılı iken yan etkiler daha fazla gözlenmektedir bu nedenle tercih edilmemektedir.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Epidural Anestezi ve Doğum" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.İlker GÜNYELİ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.İlker GÜNYELİ'nin izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
