Afazi Terapisi
AFAZİ TERAPİ SÜRECİ (TREATMENT SEQUENCE)
Afazi terapisi, bireyin ihtiyaçlarına ve zamana göre değişiklik gösterir. Bazen tartışmalıdır ve hastanın bağlantılı ve doğal konuşma becerilerini saptama olanağı verir. Çoğu zaman, yapılandırılmıştır. Hastanın sağaltımı için belirli, değişmez hedefler vardır. Bunlar, raporlarda ve terapi planlarında hem kısa dönem hem uzun dönem amaçlar olarak operasyonel tanımlarıyla birlikte yazılır. Her terapi seansındaki önemsenmeyen amaçlar, afazili bireyin, iletişimi kendi isteğiyle kontrol etme becerisini yeniden en üst düzeye çıkarmayı hedefler. Bu amaç, modalitelerle, dilsel süreçlerle ve hastalığın şiddetiyle kesişir. Konuşma becerisinin düzeltilmesinde olduğu gibi, işitsel anlamanın düzeltilmesinde de hastanın yanıtları kaydedilir ve her seanstan seansa olan ilerlemesi grafik olarak gösterilir. Böylece, hastanın performans örnekleri kaydedilmiş olur. The BASE-10 Yanıt Formu, hastanın yanıtlarını kaydetmenin bir yoludur ve terapiste uyaranları organize etmeyi ve sunmayı, hastanın ilerlemesini görmeyi ve eğitimi yapılmamış maddelerin genellemesiyle ilgili olan klinik sorulara yanıt bulmayı sağlar.
Değiştirilemeyen yapılandırılmış sağaltım program formatı bulunmamaktadır. Fakat, bir kez terapi hedefleri belirlenirse, uyaranlar belirlenip sıralanırsa, hastanın yanıtlarının nasıl puanlanacağına ve saklanacağına karar verilirse ve hastanın performansı uygun bir şekilde ölçülürse hastanın yetersiz/uygun olmayan tepkileri değiştirilebilir, şekillendirilebilir. Tablo 7.2de verilen terapi süreci, bütün etkinlikler için olmasa da, çoğu etkinlik ve klinik etkileşim için tipik bir örnektir. Bütün aşamalar her hasta için kullanılmaz. Her bireyin düzeyine göre esneklik sağlanmalıdır. Bu terapötik etkileşim süreci, hem alıcı hem ifade edici etkinliklerle sağlanabilir.
Bu terapi süreci başta Vignolo (1964), Basso (1978) ve LaPointe’nin (1982) araştırmaları olmak üzere birçok klinisyen ve araştırmacının çalışmalarından uyarlanmıştır.
Bu terapi sürecini/sıralamasını uygulamaktan ziyade yazması ya da okuması daha çok zaman alır. Klinisyen-hasta etkileşimi dinamik olmalı ve hastanın düzeyine göre ilerlemelidir. Klinisyen–hasta etkileşimi, hastaya cömert bir şekilde sunulan model olma, biçimlendirme, ipucu verme ve yeteri miktarda uygun, gerçek ve pozitif ödüllerle sağlanan hızlı bir değiş-tokuşa benzer.
Tablo 7-2. Terapi Süreci/sıralaması
Aşama Etkinlik Örnek
1 Hataları ayırma Resim kartları yanlış olarak puanlanır (aile üyelerinin polaroid resimleri)
2 Hataların doğasını açıklama ve gösterme
(semantik, sentaktik, fonolojik ve diğer) Sen Ali’yi gösterdin, o senin oğlun. Ben Ayşe’yi göstermeni istedim
3 Doğru olan için model olma
a- doğru olarak üretme
b- doğru-yanlış farkını gösterme
Bana bak, beni izle. Bu Ayşe, bu Ayşe’nin resmi.
Ali işte burada. Sana sorduğum bu değil. Ayşe burada. Bu resim Ayşe’nin.
4 Hastanın doğru tepkiyi üretmesi
a- klinisyenle birlikte
b- tek başına (ipuçları)
Benimle birlikte işaret et. Bana Ayşe’yi göster. Ayşe nerede?
Ayşe’yi göster. Ayşe nerede? Evet, doğru. Başardın.
5 Tekrarlama-stabilize etme (ödüllendirme)
a- anında
b- gecikmeli
Ayşe’yi göster. Güzel. Şimdi üç kez. Ayşe’yi göster. Ayşe’yi göster. Ayşe’yi göster. Doğru.
Ayşe’yi göster. Şimdi değil, bekle.. (3-5sn bekleme). Benim sinyalimi izle. Şimdi. Güzel.
6 İstemli olarak kontrol etmeye aktarma
(uzunluğun, karmaşıklığın artması, doğallık) Bana kızını göster. Güzel. Be resimlerden hangisi senin ilk çocuğun? Güzel. Ayşe’yi ve karını göster. Harika.
7 Orijinal formunu yeniden uyarma (isteğe bağlı) Ayşe’yi göster.
LaPointe’den alınmıştır (1982).
Afazi terapisi, bireyin ihtiyaçlarına ve zamana göre değişiklik gösterir. Bazen tartışmalıdır ve hastanın bağlantılı ve doğal konuşma becerilerini saptama olanağı verir. Çoğu zaman, yapılandırılmıştır. Hastanın sağaltımı için belirli, değişmez hedefler vardır. Bunlar, raporlarda ve terapi planlarında hem kısa dönem hem uzun dönem amaçlar olarak operasyonel tanımlarıyla birlikte yazılır. Her terapi seansındaki önemsenmeyen amaçlar, afazili bireyin, iletişimi kendi isteğiyle kontrol etme becerisini yeniden en üst düzeye çıkarmayı hedefler. Bu amaç, modalitelerle, dilsel süreçlerle ve hastalığın şiddetiyle kesişir. Konuşma becerisinin düzeltilmesinde olduğu gibi, işitsel anlamanın düzeltilmesinde de hastanın yanıtları kaydedilir ve her seanstan seansa olan ilerlemesi grafik olarak gösterilir. Böylece, hastanın performans örnekleri kaydedilmiş olur. The BASE-10 Yanıt Formu, hastanın yanıtlarını kaydetmenin bir yoludur ve terapiste uyaranları organize etmeyi ve sunmayı, hastanın ilerlemesini görmeyi ve eğitimi yapılmamış maddelerin genellemesiyle ilgili olan klinik sorulara yanıt bulmayı sağlar.
Değiştirilemeyen yapılandırılmış sağaltım program formatı bulunmamaktadır. Fakat, bir kez terapi hedefleri belirlenirse, uyaranlar belirlenip sıralanırsa, hastanın yanıtlarının nasıl puanlanacağına ve saklanacağına karar verilirse ve hastanın performansı uygun bir şekilde ölçülürse hastanın yetersiz/uygun olmayan tepkileri değiştirilebilir, şekillendirilebilir. Tablo 7.2de verilen terapi süreci, bütün etkinlikler için olmasa da, çoğu etkinlik ve klinik etkileşim için tipik bir örnektir. Bütün aşamalar her hasta için kullanılmaz. Her bireyin düzeyine göre esneklik sağlanmalıdır. Bu terapötik etkileşim süreci, hem alıcı hem ifade edici etkinliklerle sağlanabilir.
Bu terapi süreci başta Vignolo (1964), Basso (1978) ve LaPointe’nin (1982) araştırmaları olmak üzere birçok klinisyen ve araştırmacının çalışmalarından uyarlanmıştır.
Bu terapi sürecini/sıralamasını uygulamaktan ziyade yazması ya da okuması daha çok zaman alır. Klinisyen-hasta etkileşimi dinamik olmalı ve hastanın düzeyine göre ilerlemelidir. Klinisyen–hasta etkileşimi, hastaya cömert bir şekilde sunulan model olma, biçimlendirme, ipucu verme ve yeteri miktarda uygun, gerçek ve pozitif ödüllerle sağlanan hızlı bir değiş-tokuşa benzer.
Tablo 7-2. Terapi Süreci/sıralaması
Aşama Etkinlik Örnek
1 Hataları ayırma Resim kartları yanlış olarak puanlanır (aile üyelerinin polaroid resimleri)
2 Hataların doğasını açıklama ve gösterme
(semantik, sentaktik, fonolojik ve diğer) Sen Ali’yi gösterdin, o senin oğlun. Ben Ayşe’yi göstermeni istedim
3 Doğru olan için model olma
a- doğru olarak üretme
b- doğru-yanlış farkını gösterme
Bana bak, beni izle. Bu Ayşe, bu Ayşe’nin resmi.
Ali işte burada. Sana sorduğum bu değil. Ayşe burada. Bu resim Ayşe’nin.
4 Hastanın doğru tepkiyi üretmesi
a- klinisyenle birlikte
b- tek başına (ipuçları)
Benimle birlikte işaret et. Bana Ayşe’yi göster. Ayşe nerede?
Ayşe’yi göster. Ayşe nerede? Evet, doğru. Başardın.
5 Tekrarlama-stabilize etme (ödüllendirme)
a- anında
b- gecikmeli
Ayşe’yi göster. Güzel. Şimdi üç kez. Ayşe’yi göster. Ayşe’yi göster. Ayşe’yi göster. Doğru.
Ayşe’yi göster. Şimdi değil, bekle.. (3-5sn bekleme). Benim sinyalimi izle. Şimdi. Güzel.
6 İstemli olarak kontrol etmeye aktarma
(uzunluğun, karmaşıklığın artması, doğallık) Bana kızını göster. Güzel. Be resimlerden hangisi senin ilk çocuğun? Güzel. Ayşe’yi ve karını göster. Harika.
7 Orijinal formunu yeniden uyarma (isteğe bağlı) Ayşe’yi göster.
LaPointe’den alınmıştır (1982).
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Afazi Terapisi" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Kemal COLAY'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Kemal COLAY'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni 
Yazan Uzman
|
afazi, konuşma bozukluğu, kekemelik, konuşma terapisi, konuşma gecikmesi, konuşamama, afazi terapisi, afazi terapi süreci
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
