Hamilelik ve Emziklilik Döneminde ve Sonrasında Beslenme
Hamilelik Döneminde Beslenme
Çocuğunuzla ilk birlikteliğinizin başlangıcı hamilelik dönemi. Artık 2 kişisiniz ve 2 kişilik beslenmek zorundasınız. Ama unutmayın siz ne yerseniz bebeğinizde onu yer. Siz ne kadar doğru beslenirseniz bebeğinizde o kadar doğru beslenir.
Sağlıklı beslenen annelerin bebekleri ortalama % 94 oranında sağlıklı olurken, sağlıksız beslenen annelerde bu oran %8’e kadar düşmektedir.
Tabi ki bu dönemde düzgün beslenmenizi etkileyen faktörler karşınıza çıkacaktır. Bunların en başında ise hamileliğin özellikle başlangıç dönemlerinde gözüken ve bazı hamilelerde sonuna kadar bile süre bilen bulantı ve kusma şikayetleri gelmektedir. Bulantı ve kusmada özellikle besinlerin kokuları uyarıcı etki yapmaktadır. Bu sebeple soğuk yiyecekler sıcaklardan daha rahat tüketilebilir. Sabahları kızarmış kuru ekmek tüketimi sabah bulantısının bastırılmasında etkili olabilir. Yağlı, hazır ve soslu besinler bulantıyı arttıracağı için bunlardan uzak durmak gerekir. Öğün aralarında sıvı tüketimine dikkat etmek, sıvıları tüketirken yavaş yavaş tüketmek bulantıyı uyarıcı etkiyi azaltır. Hazmı kolay olan makarana, pirinç gibi karbonhidratlar, meyveler- sebzeler ve bunların suları iyi tercihler olabilir.
2. şikayet ise gebelikte kabızlık. Kabızlık sorunu için ise öncelikle bol sıvı tüketimi önemlidir. Günde ortalama 8-10 bardak su tüketimi mutlaka olmalıdır. Sebzeler, meyveler, tam tahıllı ekmekler ve ürünler gibi posalı besinler kabızlığın oluşumunu önler. Ayrıca düzenli fiziksel aktivitede kabızlığın oluşumunu önlemede önemli bir faktördür.
Hamilelikte ödem oldukça sık karşılaşılan durumlardan biridir. Ödem ile birlikte hamileliğin özellikle son 3 ayında ağırlık artışı artmaktadır. Bu sebepler aşırı tuzlu besinleri, salamuraları, konserveleri, turşuları tüketememeye çalışılmalı, yüksek oranda sodyum içeren gazlı içeceklerden uzak durulmalıdır. Bol su tüketilmeli ve fiziksel aktivitenin etkilerinden birinin ödem oluşumunu azalttığı unutulmamalıdır.
Mide yanması ve ekşimesi gibi bir sorun olduğunda hamileler özellikle mide asit salgısını arttıran kafeinli içeceklerden (çay, kahve ve kakao gibi) uzak durmalıdırlar. Az az ve sık sık beslenme, çok yağlı ve soslu beslenmenin azaltılması da bu tür şikayetlerin azalmasına yardımcı olur.
Gebelik döneminde özellikle bazı vitamin ve mineral gereksinmeleri artar. Bu tür gereksinmeleri gebeliğin en başından itibaren gidilecek bir uzman tavsiyesine göre alınması uygun olur.
Gebelik boyunca ortalama 8-14 kg arasında kilo artışı uygundur. Zayıf bayanlarda bu artış 14-16 kg arasında olurken, şişman bayanlarda bu artış bir uzman tarafından takip edilmelidir.
Ortalama Alınması Gereken Besin Grubu Miktarları
Süt, yoğurt 2 su bardağı(400-500 ml)
Peynir 2 kibrit kutusu kadar(60 g)
Et, tavuk, balık 3-4 Porsiyon
Yumurta, kuru baklagiller 1 porsiyon
Taze sebze ve meyveler 5-7 porsiyon
TAHILLAR
Ekmek 4-6 dilim
Pirinç, bulgur, makarna vb. Hiç veya 2-3 porsiyon
Genel olarak hamilelikte kalsiyum, demir, çinko, folik asit, B12, C vitamini gereksinmesi artar. Kalsiyum için süt, yoğurt, peynir tüketimi, demir için et, yeşil sebzeler, kuru baklagiller ve yumurta tüketimi, B12- folik asit-çinko süt, et, yeşil sebzeler, kuru baklagiller ve yumurta tüketimi, C vitamini için turunçgiller, meyve ve sebze tüketimi arttırılabilir.
Emziklilik Döneminde Beslenme
Emzirme, bebeğin sağlıklı büyümesi, gelişmesi ve gelecekteki sağlığı için en uygun eşi bulunmaz bir besleme yöntemidir. Anne ile bebeğin sağlığı üzerinde çok özel biyolojik ve duygusal bir etkiye sahiptir. Emzirme annenin sağlığını koruyarak göğüs kanseri, yumurtalık kanseri ve osteoporoz risklerini azaltır. Bebeğin ise enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltır ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Emziklilik dönemindeki beslenme hamilelik dönemindeki kadar önemlidir. Annenin yedikleri süte etki edeceği için dolaylı olarak bebeğini de etkileyecektir. Emziklilik döneminde, hamilelik dönemindeki gibi ne iki kişilik beslenilmeli ne de hızlı kilo vermeye çalışmalıdır. Bol sebze ve meyve, süt ürünleri, tahıl ürünleri ve et ürünleri, sınırlı miktarda yağ ile kilo alınmadan hatta verilerek (bebeğinizin emdiği her 750 ml süt için 500 kal enerji harcanır) rahat bir emziklilik dönemi geçirilebilir.
Emziklilik döneminde kalsiyum, B vitaminleri, folik asit, magnezyum ve çinko gibi vitamin ve mineraller de önem kazanmaktadır. Süt ve ürünlerinden kalsiyum, tahıllarda özellikle tam tahıllardan ve bulgurdan B vitaminleri, yeşil yapraklı sebzelerden folik asit ve fındık, badem, ceviz gibi yağlı tohumlardan çinko ve magnezyum alınabilir. Eğer bir multivitamin tableti kullanmak isterseniz mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.
Yeterli düzeyde anne sütü üretimi için yeterli miktarda sıvı almaya özen gösterilmelidir. Günde en az 10-12 bardak sıvı alınması gerekmektedir. Emziklilik döneminde suyun yanı sıra besin değeri yüksek süt, ayran, komposto ve taze sıkılmış meyve suları gibi içecekler tercih edilmelidir. Çay, kave, kola gibi kafein içeriği yüksek içecekler süt verimi azaltabilir ve bebeğinizde uyku problemlerine neden olabilir. Soğan, sarımsak, brokoli, kabak, karnabahar, acı baharatlar, kuru baklagiller sütünüzün tadını değiştirebilir ve bebekte gaz problemlerine neden olabilir. Bebeğinizde ciddi birtakım huzursuzluklar gelişirse, bu tür besinler, ya daha az sıklıkla tüketilmeli ya da hiç tüketilmemelidir.
Anne sütünü arttıran mucizevi bir gıda veya gıdalar yoktur. Anneler, sütlerinin yeteceğine inanır, bebekleri her istediğinde emzirir, yeterli ve dengeli beslenir ve sıvı tüketimlerine dikkat ederler ise sütleri artacaktır. Süt veriminin psikolojik faktörlerden etkilenebileceği unutulmamalıdır. Sık aralıklarla bebeğe süt verilmesi veya memenin sağılması da süt üretimini olumlu etkileyebilir.
Doğum Sonrası Kilolara Veda
Doğum sonrası kilolar emziklilik döneminde çoğu kadının kafasını karıştırmaktadır. Hamilelik döneminin son 6 ayında süt üretimine destek olmak için depolanan fazla kilo, hamilelik döneminde ortalama 10-14 kilo alanlarda ortalama 6 ay ile 1 yıl arasında kolaylıkla verilir. Ancak hamilelik döneminde 20-30 kilo alanlarda süre uzayabilmektedir.
Emzirme döneminde memeden her gün 650-750 ml oranında süt üretilmektedir. Bebeğin bunu emmesi ile annenin ortalama olarak harcadıkları enerji ise 500 kkal olmaktadır. Harcanan bu enerji, 1 saat egzersizle harcanan enerjiye denk düşmektedir. Bu sebeple emzirme döneminde düzenli süt veren anneler fazla kilolarından rahatlıkla kurtulabilirler.
Emzirme döneminde en iyi kilo verme yöntemi bu kiloları hamilelikten itibaren takibe almaktan geçer. Hamilelik döneminden itibaren diyetisyen kontrolünde beslenen kadınlarda emziklilik döneminde kilo sorunu çok fazla yaşanmamaktadır.
Emziklilik dönemindeki bayanlarda ilk 4 ayda kilo verimi ayda yarım kilo şeklinde gelişirse normaldir. Bu durum hamilelik döneminde 15 kilodan daha fazla kilo alan kadınlarda ayda 1 kiloya kadar çıkmaktadır. Ayda 2 veya daha fazla kilo verilmesi sakıncalıdır. Bu dönemde bilinçsizce yapılan diyet ve egzersizler hem annenin sağlığını, hem de süt verimini azaltarak bebeğin sağlığı olumsuz yönde etkiler.
Emziren annenin mutlaka yeterli ve dengeli beslenmesi gerekmektedir. Bu dönemde kadınlarda protein, kalsiyum ve demir ihtiyaçları artmaktadır. Bu yüzden protein ve kalsiyum açısından zengin süt ve ürünleri, yumurta, et, tavuk, balık tüketilmelidir. Karbonhidrat ihtiyacını tam tahıllı ürünler tüketerek karşılamak şekerli ürünler tüketerek karşılamaktan daha faydalı olmaktadır.
Hem proteini hem karbonhidratı hem de vitamin ve mineralleri dengeli alan ve sıvı alımına dikkat eden kadınlarda süt verimi artacağı gibi kilo verimi de kolaylaşacaktır.
Çocuğunuzla ilk birlikteliğinizin başlangıcı hamilelik dönemi. Artık 2 kişisiniz ve 2 kişilik beslenmek zorundasınız. Ama unutmayın siz ne yerseniz bebeğinizde onu yer. Siz ne kadar doğru beslenirseniz bebeğinizde o kadar doğru beslenir.
Sağlıklı beslenen annelerin bebekleri ortalama % 94 oranında sağlıklı olurken, sağlıksız beslenen annelerde bu oran %8’e kadar düşmektedir.
Tabi ki bu dönemde düzgün beslenmenizi etkileyen faktörler karşınıza çıkacaktır. Bunların en başında ise hamileliğin özellikle başlangıç dönemlerinde gözüken ve bazı hamilelerde sonuna kadar bile süre bilen bulantı ve kusma şikayetleri gelmektedir. Bulantı ve kusmada özellikle besinlerin kokuları uyarıcı etki yapmaktadır. Bu sebeple soğuk yiyecekler sıcaklardan daha rahat tüketilebilir. Sabahları kızarmış kuru ekmek tüketimi sabah bulantısının bastırılmasında etkili olabilir. Yağlı, hazır ve soslu besinler bulantıyı arttıracağı için bunlardan uzak durmak gerekir. Öğün aralarında sıvı tüketimine dikkat etmek, sıvıları tüketirken yavaş yavaş tüketmek bulantıyı uyarıcı etkiyi azaltır. Hazmı kolay olan makarana, pirinç gibi karbonhidratlar, meyveler- sebzeler ve bunların suları iyi tercihler olabilir.
2. şikayet ise gebelikte kabızlık. Kabızlık sorunu için ise öncelikle bol sıvı tüketimi önemlidir. Günde ortalama 8-10 bardak su tüketimi mutlaka olmalıdır. Sebzeler, meyveler, tam tahıllı ekmekler ve ürünler gibi posalı besinler kabızlığın oluşumunu önler. Ayrıca düzenli fiziksel aktivitede kabızlığın oluşumunu önlemede önemli bir faktördür.
Hamilelikte ödem oldukça sık karşılaşılan durumlardan biridir. Ödem ile birlikte hamileliğin özellikle son 3 ayında ağırlık artışı artmaktadır. Bu sebepler aşırı tuzlu besinleri, salamuraları, konserveleri, turşuları tüketememeye çalışılmalı, yüksek oranda sodyum içeren gazlı içeceklerden uzak durulmalıdır. Bol su tüketilmeli ve fiziksel aktivitenin etkilerinden birinin ödem oluşumunu azalttığı unutulmamalıdır.
Mide yanması ve ekşimesi gibi bir sorun olduğunda hamileler özellikle mide asit salgısını arttıran kafeinli içeceklerden (çay, kahve ve kakao gibi) uzak durmalıdırlar. Az az ve sık sık beslenme, çok yağlı ve soslu beslenmenin azaltılması da bu tür şikayetlerin azalmasına yardımcı olur.
Gebelik döneminde özellikle bazı vitamin ve mineral gereksinmeleri artar. Bu tür gereksinmeleri gebeliğin en başından itibaren gidilecek bir uzman tavsiyesine göre alınması uygun olur.
Gebelik boyunca ortalama 8-14 kg arasında kilo artışı uygundur. Zayıf bayanlarda bu artış 14-16 kg arasında olurken, şişman bayanlarda bu artış bir uzman tarafından takip edilmelidir.
Ortalama Alınması Gereken Besin Grubu Miktarları
Süt, yoğurt 2 su bardağı(400-500 ml)
Peynir 2 kibrit kutusu kadar(60 g)
Et, tavuk, balık 3-4 Porsiyon
Yumurta, kuru baklagiller 1 porsiyon
Taze sebze ve meyveler 5-7 porsiyon
TAHILLAR
Ekmek 4-6 dilim
Pirinç, bulgur, makarna vb. Hiç veya 2-3 porsiyon
Genel olarak hamilelikte kalsiyum, demir, çinko, folik asit, B12, C vitamini gereksinmesi artar. Kalsiyum için süt, yoğurt, peynir tüketimi, demir için et, yeşil sebzeler, kuru baklagiller ve yumurta tüketimi, B12- folik asit-çinko süt, et, yeşil sebzeler, kuru baklagiller ve yumurta tüketimi, C vitamini için turunçgiller, meyve ve sebze tüketimi arttırılabilir.
Emziklilik Döneminde Beslenme
Emzirme, bebeğin sağlıklı büyümesi, gelişmesi ve gelecekteki sağlığı için en uygun eşi bulunmaz bir besleme yöntemidir. Anne ile bebeğin sağlığı üzerinde çok özel biyolojik ve duygusal bir etkiye sahiptir. Emzirme annenin sağlığını koruyarak göğüs kanseri, yumurtalık kanseri ve osteoporoz risklerini azaltır. Bebeğin ise enfeksiyonlara yakalanma riskini azaltır ve bağışıklık sistemini güçlendirir.
Emziklilik dönemindeki beslenme hamilelik dönemindeki kadar önemlidir. Annenin yedikleri süte etki edeceği için dolaylı olarak bebeğini de etkileyecektir. Emziklilik döneminde, hamilelik dönemindeki gibi ne iki kişilik beslenilmeli ne de hızlı kilo vermeye çalışmalıdır. Bol sebze ve meyve, süt ürünleri, tahıl ürünleri ve et ürünleri, sınırlı miktarda yağ ile kilo alınmadan hatta verilerek (bebeğinizin emdiği her 750 ml süt için 500 kal enerji harcanır) rahat bir emziklilik dönemi geçirilebilir.
Emziklilik döneminde kalsiyum, B vitaminleri, folik asit, magnezyum ve çinko gibi vitamin ve mineraller de önem kazanmaktadır. Süt ve ürünlerinden kalsiyum, tahıllarda özellikle tam tahıllardan ve bulgurdan B vitaminleri, yeşil yapraklı sebzelerden folik asit ve fındık, badem, ceviz gibi yağlı tohumlardan çinko ve magnezyum alınabilir. Eğer bir multivitamin tableti kullanmak isterseniz mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.
Yeterli düzeyde anne sütü üretimi için yeterli miktarda sıvı almaya özen gösterilmelidir. Günde en az 10-12 bardak sıvı alınması gerekmektedir. Emziklilik döneminde suyun yanı sıra besin değeri yüksek süt, ayran, komposto ve taze sıkılmış meyve suları gibi içecekler tercih edilmelidir. Çay, kave, kola gibi kafein içeriği yüksek içecekler süt verimi azaltabilir ve bebeğinizde uyku problemlerine neden olabilir. Soğan, sarımsak, brokoli, kabak, karnabahar, acı baharatlar, kuru baklagiller sütünüzün tadını değiştirebilir ve bebekte gaz problemlerine neden olabilir. Bebeğinizde ciddi birtakım huzursuzluklar gelişirse, bu tür besinler, ya daha az sıklıkla tüketilmeli ya da hiç tüketilmemelidir.
Anne sütünü arttıran mucizevi bir gıda veya gıdalar yoktur. Anneler, sütlerinin yeteceğine inanır, bebekleri her istediğinde emzirir, yeterli ve dengeli beslenir ve sıvı tüketimlerine dikkat ederler ise sütleri artacaktır. Süt veriminin psikolojik faktörlerden etkilenebileceği unutulmamalıdır. Sık aralıklarla bebeğe süt verilmesi veya memenin sağılması da süt üretimini olumlu etkileyebilir.
Doğum Sonrası Kilolara Veda
Doğum sonrası kilolar emziklilik döneminde çoğu kadının kafasını karıştırmaktadır. Hamilelik döneminin son 6 ayında süt üretimine destek olmak için depolanan fazla kilo, hamilelik döneminde ortalama 10-14 kilo alanlarda ortalama 6 ay ile 1 yıl arasında kolaylıkla verilir. Ancak hamilelik döneminde 20-30 kilo alanlarda süre uzayabilmektedir.
Emzirme döneminde memeden her gün 650-750 ml oranında süt üretilmektedir. Bebeğin bunu emmesi ile annenin ortalama olarak harcadıkları enerji ise 500 kkal olmaktadır. Harcanan bu enerji, 1 saat egzersizle harcanan enerjiye denk düşmektedir. Bu sebeple emzirme döneminde düzenli süt veren anneler fazla kilolarından rahatlıkla kurtulabilirler.
Emzirme döneminde en iyi kilo verme yöntemi bu kiloları hamilelikten itibaren takibe almaktan geçer. Hamilelik döneminden itibaren diyetisyen kontrolünde beslenen kadınlarda emziklilik döneminde kilo sorunu çok fazla yaşanmamaktadır.
Emziklilik dönemindeki bayanlarda ilk 4 ayda kilo verimi ayda yarım kilo şeklinde gelişirse normaldir. Bu durum hamilelik döneminde 15 kilodan daha fazla kilo alan kadınlarda ayda 1 kiloya kadar çıkmaktadır. Ayda 2 veya daha fazla kilo verilmesi sakıncalıdır. Bu dönemde bilinçsizce yapılan diyet ve egzersizler hem annenin sağlığını, hem de süt verimini azaltarak bebeğin sağlığı olumsuz yönde etkiler.
Emziren annenin mutlaka yeterli ve dengeli beslenmesi gerekmektedir. Bu dönemde kadınlarda protein, kalsiyum ve demir ihtiyaçları artmaktadır. Bu yüzden protein ve kalsiyum açısından zengin süt ve ürünleri, yumurta, et, tavuk, balık tüketilmelidir. Karbonhidrat ihtiyacını tam tahıllı ürünler tüketerek karşılamak şekerli ürünler tüketerek karşılamaktan daha faydalı olmaktadır.
Hem proteini hem karbonhidratı hem de vitamin ve mineralleri dengeli alan ve sıvı alımına dikkat eden kadınlarda süt verimi artacağı gibi kilo verimi de kolaylaşacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Hamilelik ve Emziklilik Döneminde ve Sonrasında Beslenme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Özge KELEBEK'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Özge KELEBEK'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
