Antidepresan İlaçlar: Selektif Serotonoin Geri Alım (Re-Uptake) İnhibitörleri (Ssrı)
Depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar giderek çoğalmakta ve tedavi sağlayıcı etkileri de artmaktadır. Her ne kadar antidepresan ilaçların yanetkileri giderek azalıyor olsa da başka açılardan ortaya çıkabilecek sorunlar nedeniyle antidepresan ilaçların kullanımlarında dikkat edilmesi gereken şeyler vardır. SSRI grubu antidepresanlar, günlük yaşamı olumsuz etkileyen, uyuşukluk, görmede bulanıklık, ağız kuruluğu, başdönmesi, iştah açma, hafızada zayıflama gibi olumsuz etkileri eski antidepresanlara kıyasla belirgin olarak daha az yaptıkları için çalışma hayatına biran önce tam verimle geri dönmek ve depresyonun insanı günlük hayattan kopartan olumsuz etkilerinden kurtulmak isteyen depresif hastalar için çok büyük bir umut ışığı haline gelmişlerdir.
Bu grup antidepresan ilaçlar amin yapılı nörotransmitterlerden (beyin hücreleri arasında iletişimi sağlayan maddeler) olan serotoninin pre-sinaptik nöron (uyarımı yapan sinir hücresi) tarafından sinaptik aralıktan (hücresel aralık) geri alımını azaltarak serotoninin sinaptik aralıkta daha uzun bir süre kalmasına ve bu yolla daha etkili olmasına neden olurlar.
Serotonin üzerindeki etkileri diğer amin yapılı nörotransmitterler olan dopamin ve noradrenaline oranla çok daha fazladır. Kolinerjik ve histaminik bağlanma bölgeleri üzerindeki etkileri de çok düşüktür. Depresyon modeline göre sinapslarda uyarım aşırımının verimliliği kaybolmuştur, bu nedenle de beyinde uyarıcı , keyif verici, neşe, şevk yaratacak etkiyi sürdürmek zorlaşır ve SSRI ile sinapsta uyarım aşırımı güçlendirilir, nörotransmitter metabolizması ve yıkımı yavaşlatılır. Böylece beyinde yeniden canlandırıcı bir etki yaratmak mümkün hale gelir.
SSRI ların trisiklik antidepresanlara kıyasla yanetkiler açısından önemli avantajları vardır. Epilepsi eşiğini hemen hiç düşürmezler, antikolinerjik ve antihistaminik etkileri az olduğu için görme bulanıklığı, ağız kuruluğu, sedasyon gibi sorunlara çok az neden olurlar. Glokom ve prostat sorunu olan hastalarda daha rahatlıkla kullanılabilirler. Kardiyak
yanetkileri açısından çok daha güvenilir durumdadırlar, ama kumadinin yarı ömrünü çok uzattıklarından dolayı kanama zamanını uzatırlar ve kumadinize hastalarda kullanıldıklarında kumadin dozu ayarlanmazsa ölümcül sonuçlara neden olabilirler. Erkek ve kadınlarda cinsel istekte azalma ve orgazm olmada zorluk ve erkeklerde boşalmada bozulma yapabilirler.
Bu ilaçları kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli şey, SSRI'ların güçlü etkileri nedeniyle, kimi araştırmacıların (1) toplumun %10'u gibi yüksek bir oranını etkilediğini ileri sürdüğü ve Major Depresyon tablolarının da % 50'sinin zemininde bulunduğunu iddia ettikleri İkiuçlu Duygudurum Bozukluğu olan hastalarda kullanımında yaşanabilecek sorunlardır. SSRI'ların İkiuçlu Duygudurum Bozukluğu hastalarında hipomani ve maniyi tetikleyerek intihar girişimlerini arttırma, kontrolsüz cinsel faaliyet, aşırı para harcama,
aşırı alışveriş yapma ve eğlenceye dalma, saldırganlık, aşırı öfke yaşama gibi dürtü kontrolünde bozulmaya yolaçmaları ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Son zamanlarda artan cinnet ve saldırganlık olaylarında artışa bu ilaçların kontrolsüz kullanımının katkısının olabileceği ihtimali düşündürücüdür. Bu nedenlerle SSRI tedavisi başlanacak hastaların
psikiyatrik açıdan iyi değerlendirilmesi ve yakından takip edilmesinin önemi büyüktür.
1- Akiskal H.S.;The dark side of bipolarity: detecting bipolar depression in its pleomorphic expressions. Journal of Affective Disorders, 84:2-3, February 2005:107-115
Bu grup antidepresan ilaçlar amin yapılı nörotransmitterlerden (beyin hücreleri arasında iletişimi sağlayan maddeler) olan serotoninin pre-sinaptik nöron (uyarımı yapan sinir hücresi) tarafından sinaptik aralıktan (hücresel aralık) geri alımını azaltarak serotoninin sinaptik aralıkta daha uzun bir süre kalmasına ve bu yolla daha etkili olmasına neden olurlar.
Serotonin üzerindeki etkileri diğer amin yapılı nörotransmitterler olan dopamin ve noradrenaline oranla çok daha fazladır. Kolinerjik ve histaminik bağlanma bölgeleri üzerindeki etkileri de çok düşüktür. Depresyon modeline göre sinapslarda uyarım aşırımının verimliliği kaybolmuştur, bu nedenle de beyinde uyarıcı , keyif verici, neşe, şevk yaratacak etkiyi sürdürmek zorlaşır ve SSRI ile sinapsta uyarım aşırımı güçlendirilir, nörotransmitter metabolizması ve yıkımı yavaşlatılır. Böylece beyinde yeniden canlandırıcı bir etki yaratmak mümkün hale gelir.
SSRI ların trisiklik antidepresanlara kıyasla yanetkiler açısından önemli avantajları vardır. Epilepsi eşiğini hemen hiç düşürmezler, antikolinerjik ve antihistaminik etkileri az olduğu için görme bulanıklığı, ağız kuruluğu, sedasyon gibi sorunlara çok az neden olurlar. Glokom ve prostat sorunu olan hastalarda daha rahatlıkla kullanılabilirler. Kardiyak
yanetkileri açısından çok daha güvenilir durumdadırlar, ama kumadinin yarı ömrünü çok uzattıklarından dolayı kanama zamanını uzatırlar ve kumadinize hastalarda kullanıldıklarında kumadin dozu ayarlanmazsa ölümcül sonuçlara neden olabilirler. Erkek ve kadınlarda cinsel istekte azalma ve orgazm olmada zorluk ve erkeklerde boşalmada bozulma yapabilirler.
Bu ilaçları kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli şey, SSRI'ların güçlü etkileri nedeniyle, kimi araştırmacıların (1) toplumun %10'u gibi yüksek bir oranını etkilediğini ileri sürdüğü ve Major Depresyon tablolarının da % 50'sinin zemininde bulunduğunu iddia ettikleri İkiuçlu Duygudurum Bozukluğu olan hastalarda kullanımında yaşanabilecek sorunlardır. SSRI'ların İkiuçlu Duygudurum Bozukluğu hastalarında hipomani ve maniyi tetikleyerek intihar girişimlerini arttırma, kontrolsüz cinsel faaliyet, aşırı para harcama,
aşırı alışveriş yapma ve eğlenceye dalma, saldırganlık, aşırı öfke yaşama gibi dürtü kontrolünde bozulmaya yolaçmaları ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Son zamanlarda artan cinnet ve saldırganlık olaylarında artışa bu ilaçların kontrolsüz kullanımının katkısının olabileceği ihtimali düşündürücüdür. Bu nedenlerle SSRI tedavisi başlanacak hastaların
psikiyatrik açıdan iyi değerlendirilmesi ve yakından takip edilmesinin önemi büyüktür.
1- Akiskal H.S.;The dark side of bipolarity: detecting bipolar depression in its pleomorphic expressions. Journal of Affective Disorders, 84:2-3, February 2005:107-115
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Antidepresan İlaçlar: Selektif Serotonoin Geri Alım (Re-Uptake) İnhibitörleri (Ssrı)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Mutluhan İZMİR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Mutluhan İZMİR'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
3 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
