2007'den Bugüne 92,262 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Boşanma Çocukları Nasıl Etkiler?
MAKALE #3898 © Yazan Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ | Yayın Kasım 2009 | 8,984 Okuyucu
BOŞANMA ÇOCUKLARI NASIL ETKİLER?

Boşanma, çocukların gelişimlerini ciddi şekilde etkileyebilecek olan ani yaşam değişikliklerini beraberinde getirdiği ve öz anne ya da babanın yerine tam anlamıyla konabilecek birini bulmanın mümkün olmaması nedeniyle, çocuklar için, onların başına gelebilecek en travmatik olaylardan biri olma riski taşımaktadır.

Bu risk bilinçli anne babalar tarafından çocuk için minimum düzeye çekilmeye çalışılmalıdır. Riskleri aza indirmeye çalışmak boşanma öncesinde tedbir almaya başlamakla mümkün olur. Maalesef bazı anne babalar aralarında yaşadıkları şiddetli kavgaları, küfürleşmeleri; hatta dayak gibi çocukların ruh sağlığını tehdit edecek şeyleri onların gözü önünde yaşamaktan çekinmezler. Bu durumlara maruz kalan çocuklar ve ergenler genelde aşırı korku tepkisi verirler. Kafaları karışır, ne olduğunu kendilerince anlamlandırmaya çalışılırlar. Bizim toplumumuzda bu durum daha da yoğun yaşanmaktadır; çünkü toplumumuzdaki anne babaların büyük çoğunluğu çocuklarına doğru yolları öğretme, onlardan iyi ve güzel davranışlar bekleme konusunda ustadır. Bununla beraber tutarlı örnek olma konusunda aynı ustalığı göstermemektedirler. Örneğin çocuğuna arkadaşına vurduğu için yanlış davrandığını söyler, evde eşine vurduğunu görmez. Çocuğuna dürüst olmasını tavsiye eder, çocuk onu bir arkadaşına yalan atarken yakalar…

Sayıları daha az olmakla birlikte bazı ebeveynlerde boşanma öncesinde evde her şeyi yolunda tutmaya çalışır, basit tartışmaları bile çocukların görmediği ortamlarda yapar ve aralarında yaşadıkları hiçbir çatışmadan çocukları haberdar etmezler. Amaçları çocuklarını korumak, onları travmalardan uzak tutmaktır. Çocuğa göre anne babası birbirini çok sevmektedir. Ev güvendedir. Her şey yolundadır. Birden anne baba boşanacaklarını açıklar. Hoppala. Ne oldu da boşanıyorlar. Çok güzel geçiniyorlardı. Yaşadıkları şoka anlam veremezler. Kafaları büsbütün karışır, zihinlerinde sürekli bir neden ararlar. Çoğu da kendilerini suçlu hissetmekten alıkoyamazlar. Hatta okul başarısızlığı, davranış problemleri, dershane-okul aidatları gibi durumları da varsa suçluluk duygusu yakalarını bırakmaz.

En sağlıklı yol yine dengeden geçer. Çocuklar anne baba arasında bir sorun olduğunu bildiklerinde genelde boşanmayı daha olumlu karşılarlar. Yalnız boşanma kararı kesinse çocuğa açıklamak daha uygun olur. Çocuklara durum haber verilmeden evvel anne baba kendilerini bu konuda tartmalı, sadece kızgınlıkla mı karar aldıklarını fark etmeli, pişman olacakları bir karar olup olmadığını ruh halleri sağlıklı konumdayken düşünmelidir. En azından üç ay aynı evde yaşamaya devam ederek kararlarını iyice tartmalıdırlar. Ayrıca bazı hallerde de eşlerden biri boşanmak diğeri devam etmek ister. Bu durum eşler arasında netleştirilmeden çocuğa gitmek, sürecin uzamasıyla beraber çocuğu olumsuz şekilde etkileyeceğinden dikkatli olmak daha uygun olacaktır.

• Anne babanın boşanmaya bakış açısı
• Boşanma konusunu çocuklarına açıklama şekilleri
• Boşandıktan sonra yaşamlarını nasıl idame ettikleri
• Anne baba olarak iletişimlerini sürdürme biçimleri
• Çocuklarıyla beraber olup onlarla ilgilenmeye devam edip etmemeleri
• Çocuğu taraflardan birini seçmeye itmekten kaçınıp kaçınmamaları
• Mahkeme sürecinde velayetin kime verildiği
• Velayeti alan taraf ve diğer tarafın gösterdiği tepki
• Velayeti alan tarafın çocukları göstermeyerek diğer tarafı cezalandırdığını düşünmekten kendini alıkoyamaması
• Ebeveynlerden birinin diğerini sürekli suçlaması ya da kötülemesi
• Çocuğun kendini suçlayıp suçlamadığı ve daha nice etkenler çocukların gelişimlerini ciddi şekilde etkileme gücüne sahiptir.

Peki bu kötü haberi çocuğa nasıl verilmeliyiz? Ben mi söylesem daha uygun olur; yoksa sen mi söylemelisin? Sinemaya gitsek biraz eğlense çıkışta mı söylesek? En azından karnesini alana kadar beklesek mi? Tatilde söylesek daha mı az etkilenir? …

Bunların hiçbir faydası olmaz. Nihayetinde boşanma sadece eşlerin ayrılması değil, aynı zamanda aile birliğinin dağılmasıdır ve bu duruma boşanan eşler gibi çocuklarda çeşitli duygusal tepkiler vereceklerdir. Bu durumdan çocuğun etkilenmemesini sağlamak imkansızdır. Sadece daha az etkilenmesini sağlayabiliriz; maalesef bununda x+y=1 gibi bir formülü yok. Yapılması gereken en elzem şey boşanmanın çocukla ilgili bir konu olmadığını, boşandıktan sonra ayrı evlerde yaşamalarına rağmen yine anne ve baba olarak kalacaklarını ona açıklamak, olası suçluluk hislerine karşı çocuğu bertaraf etmek ve boşanma sonrasında yaşanacak durumlara adapte olmasını sağlamaktır. Annenle şu konuda anlaşamıyorum, beni hiç dinlemiyor, zaten o dırdır etmese bu evlilik yürürdü gibi suçlama ifadeleri ya da sadece anne babayı ilgilendiren özel detayları çocuğa açıklamaktan özellikle kaçınılmalıdır.

Boşanmış çiftlerin çocukları üzerinde yapılan araştırmalar, bu çocukların hem gelişimsel hem de psikolojik sorunlar yaşama açısından diğer çocuklardan daha fazla risk altında olduklarını göstermektedir. Bununla beraber, sadece çocukları boşanmanın olumsuz etkilerinden korumak için mahkemeye gitmediği halde, ilişkilerini düzene sokamamış çiftlerin çocukları da aynı riskler altındadır. Sevilen ebeynin kaybına verilen tepkiler çocuktan çocuğa değişmekle beraber şu genel başlıklar altında toplanabilir:

• Tek edilme korkusu
• Velayeti alamayan ebeveynin onu arık sevmeyeceği endişesi
• Yas
• Parmak emme
• Oyuncaklarına bağlanma
• Masturbasyon
• Üzüntülü görünüm
• Ağlama, yas tutma
• Apati
• İtaatsizlik
• Okuldan kaçma
• Suç işleme
• Ayrılık kaygısı
• Okul fobisi
• Oyunlara ve eşyalara kızgınlık
• Öfke patlamaları
• Her şeye öfkelenme
• Sulu gözlü olmak
• Bitkinlik
• Asilik, kavgacılık, kabalık
• İlaç kötüye kullanımı, içki kullanma
• Evden kaçma
• Seksüel aktlar
• Mızmızlanma, bebeksi konuşma, gerileme
• Bağımsızlık
• Huzursuzluk
• Okul başarısında azalma
• Bağımlılık.

BOŞANMALARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DURUMLAR

• Boşanma kararı ve boşanmanın nedenleri, ebeveynleri tarafından, mahkemeye gitmekte kararlı oldukları zaman, çocuğun anlayabileceği biçimde, ayrıntıya girilmeden, net ve basit şekilde anlatılmalıdır.
• Taraflar birbirleri kötülemekten imtina etmelidir.
• Tekrar bir araya gelme umudu olmayan ebeveynler, sırf çocuğu anlık rahatlamak için umutlandırmaktan kaçınmalıdır.
• Çocuklar genellikle boşanma olayında kendilerini suçlarlar, bu olayda onun bir rolü olmadığını net ve kesin bir dille söylemelidir.
• Çocuğun sorduğu sorular çocuğun anlayabileceği biçimde, ayrıntıya girilmeden, net ve basit şekilde cevaplanmalıdır.
• Çocuğun, eşler arasında karşı tarafı cezalandırma maksadıyla kullanılmasından kaçınılmalıdır.
• Boşanmadan sonra çocuğun kimle kalacağı çocuğa söylenmelidir.
• Çocuğun hayatındaki ani değişimleri atlatabilmesi için ona destek olunmalıdır.
• Belli bir düzen içinde gerçekleşen ziyaret programı hazırlanmalıdır. Velayeti almayan ebeveyn, bu programa riayet ederek, çocuğuyla kaliteli (sohbet etmek, oyun oynamak, birlikte kitap okumak, yemek hazırlamak…) vakit geçirmeye özen göstermelidir.
• Velayet sırasında kardeşleri bir arada tutmaya özen göstermelidir.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Boşanma Çocukları Nasıl Etkiler?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Tuğba DEMİRÖZ Fotoğraf
Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ
İstanbul
Uzman Psikolog
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi244 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Uzm.Psk.Tuğba DEMİRÖZ'ün Yazıları
► Depresyon Hafızayı Nasıl Etkiler? Psk.Betül ÖZDEMİR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Boşanma Çocukları Nasıl Etkiler?' başlığıyla benzeşen toplam 23 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Manüplasyon Ocak 2017
► Empati Kasım 2016
◊ Kıyamet Senaryoları Temmuz 2013
◊ Ticari Zeka Haziran 2013
◊ Hey Tuğba Naber? Nisan 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


15:02
Top