Köpeklerde Kanlı İshal (Parvo Virüs) Tedavisi ve Korunma Yolları
Köpeklerde yogun olarak görülen viral bir hastalıktır. DNA lı bir virüstür.virüsün zamanla genetik deyişime uğradığı ve deyişik suşlarının ortaya çıktığı bildirilmiştir.canine parvo virüs antijenik olarak kedilerin panleukopeni virüsü ile yakından ilişkili oldugu düşünülmektedir.yavru köpeklerde özellikle4-8 haftalıkken akut miyokarditis(kalp kası kasılmasında yetersizlik),gençlerde 2-12 aylıkken hemorajik gastro enteritis(kanamalı ishal) yetişkinlerde hafif ishalle seyreden çok bulaşıcı viral hastalıktır.
Dezenfeksiyonda en etkili yöntem çamaşır suyunun (sodyum hipoklorid)1kısım evde kullanılan çamaşır suyu 30 kısım suyla karıştırılarak kullanılmasıdır.Kanlı ishal virüsü özellikle dışkı ile yayılmaktadır virüs dışkıda aylarca canlı kalabilir,bulaşma inhalasyon ve sindirimle olamaktadır.virusun ilk vucuda girmesinden sonra viremi oluşur.virüs özellikle ilk olarak tonsillere ,bölgesel ve barsak lenf yumrularına yerleşirdaha sonra ince barsaklardaki kript hücrelerine yerleşir,bunların haricinde kalp ve kemik iliğinede yayılabilir.ölümcül seyretmektedir.virüs akciğer,miyokardiyumdan,dalak ,karaciğerve böbrekten izole edilebilir.klinik belirtiler etkilenen organa baglı olarak deyişir.enfeksiyondan sonra 1-5 gün süren viremi sonunda virüs lenfoid doku,dil,ağız,ösafagus ve ince barsaklarda yerleşir.
Klinik belirtilerin şiddeti stres,kalabalık,paraziter olgular,salmonella camphylobacter olması tedaviyi güçleştirmektedir.1 yaş altı köpeklerde,dobeman pincherlerde,rotwailler ırklarında duyarlılık diger köpek ırklarına göre fazladır.akut seyir gözlenmektedir köpeğin yaşının büyük olması ve tedaviye erken başlanılması önemlidir.bazen hastalık latent olarak hiç bir belirti göstermeden seyredebilir.
Dezenfeksiyonda en etkili yöntem çamaşır suyunun (sodyum hipoklorid)1kısım evde kullanılan çamaşır suyu 30 kısım suyla karıştırılarak kullanılmasıdır.Kanlı ishal virüsü özellikle dışkı ile yayılmaktadır virüs dışkıda aylarca canlı kalabilir,bulaşma inhalasyon ve sindirimle olamaktadır.virusun ilk vucuda girmesinden sonra viremi oluşur.virüs özellikle ilk olarak tonsillere ,bölgesel ve barsak lenf yumrularına yerleşirdaha sonra ince barsaklardaki kript hücrelerine yerleşir,bunların haricinde kalp ve kemik iliğinede yayılabilir.ölümcül seyretmektedir.virüs akciğer,miyokardiyumdan,dalak ,karaciğerve böbrekten izole edilebilir.klinik belirtiler etkilenen organa baglı olarak deyişir.enfeksiyondan sonra 1-5 gün süren viremi sonunda virüs lenfoid doku,dil,ağız,ösafagus ve ince barsaklarda yerleşir.
Klinik belirtilerin şiddeti stres,kalabalık,paraziter olgular,salmonella camphylobacter olması tedaviyi güçleştirmektedir.1 yaş altı köpeklerde,dobeman pincherlerde,rotwailler ırklarında duyarlılık diger köpek ırklarına göre fazladır.akut seyir gözlenmektedir köpeğin yaşının büyük olması ve tedaviye erken başlanılması önemlidir.bazen hastalık latent olarak hiç bir belirti göstermeden seyredebilir.
Köpeklerde klinik olarak kanlı ishalde ilk belirti kusma ve ishaldir.ishal sulu ve kötü kokuludur ayrıca parvo virüslü köpeğin dışkısının kokusu kendine özgü karekteristiktir.ayırıcı tanıda kullanılabilir.dışkının rengi sarıdan kahverengiye kadar deyişebilir,köpeklerde halsizlik depresyon,bitkinlik,deride aşırı su kaybı gözlemlenir,köpek yemek yemeyi red eder.yaşlı köpeklerde ateş düşük olabilir ve normalde olabilir ama yavru köpeklerde ateş kesinlikle yüksektir 41 cözellikle ilk 24 saat içinde kusma ve ishalin başlamasından sonra aşırı su kaybına bağlı olarak dehidrasyon ölüme neden olmaktadır.8 aylıktan küçük köpeklerde miyokarditis oluşabilir bu vakalarda özellikle hastalığın seyri kötüdür..bazı köpeklerde korneal ödem gözlenirkalp ve akciger muaynelerinde kalpte büyüme ve pulmaner ödem görülür.ishal olmadan miyorkarditisin de görüldüğü vakalar vardır.köpeklerde ishale bağlı olarak öksürük nadir olarak görülür.ileri olgulu vakalarda hipotermi septik şok ve ölüm gözlemlenir.kusma çogunlukla ilk bulgulardan biridir.kan tahlillerinde leukosit 2000 den aşağı düşer bu önemli bir ayıraçtır.parvo virüsten az etkilenmiş köpekler 1-2 gün içinde iyileşir.orta dercede etkilenmiş olanlar 3-5 gün içinde iyileşirler.kusmanın çok olması ve ishalin yoğun kanlı olması prognozu olumsuz etkilemektedir.labratuvar bulgularındaalt yükselir,hematoloji,lenfopeni,lekopeni(1000-2000)hipoalbuminemi,hipokloremi ,hipokalemi,hiponatremi,metobolik asidoz görülmektedir.8haftalıktan küçük köpeklerde ani kalp yetersizliği ve miyokarditis görülmektedir.solunum güçlüğü ve fokal miyokarditise bağlı olarak ani ölümler görülebilmektedir.
Teşhiste parvo test kitleri kullanılmaktadır bazen yanıltıcı olabilir kesin teşhis kan tahliliyle konulmalıdır lökopeni tablosutanıyı destekler. aynı zamanda dışkı kokusunun karekteristik olması,ishal ve kusmanın olması ,yavru veya yetişkin köpeğin aşının olmaması ilk olarak parvo virüsü akla getirmelidir.metropollerde özellikle sokak hayvanları ve aşısız köpeklerin dışkılarıyla,yutdışından getirilen kontrolsüz yavru köpekler vasıtasıyla ,kontrolsüz köpek üretimi yapan köpek çiftlikleri virüsün yayılmasında etkin rol oynamaktadır.özellikle bütün parvolu köpeklerde kusma ve ishal görülmeyebilir bu durumda gençlik hastalığı,corana virüs,enfeksiyöz hepatitle karışmasına neden olabilir.son yıllarda serumda CPV antikorlarının belirlenmesi,ELISA ya dayandırılan diagnostik test kitleride kullanılmaktadır,son zamanlarda CPV spesifik IgM-ıgG antikorlarının kullanımı başlamıştır,bu test yöntemi oldukça duyarlıdır.
özellikle 6-20 haftalıktan itibaren aniden başlayan ishal ve şiddetli kusma kanlı ishali akla getirir ilk aşının yapılmış olması kesinlikle koruyuculuk sağlamayacağı unutulmamalıdır aşıların diğer rapellerinin yapılması gerekmektedir.
korunma dezenfeksiyonda çamaşır suyunun kullanılması,aşılamaların 1.aşı 6.hafta 2.aşı9.hafta 3.aşı12.hafta 4.aşı15.hafta 6 haftalıktan küçüklerde modifiye canlı aşı kullanılmamalıdır.ilk aşı etkisini gösterinciye kadar geçen2-3 haftalık riskli süre immunbagışıklıksistemi güçlendirici takviyelerin yapılması olumlu olmaktadır.aşıların bitmeden yavru köpek sahiplerinin özellikle kontaminasyonun yogun oldugu parklara girmemelerini öneririm.barınakların dezenfeksiyonunda çamaşır suyunun kullnılması,petşoplarda,köpek çiftliklerinde de kullanılması gerekmektedir.aşılamadan evvel mutlaka paraziter tedaviinin yapılması gerekmektedir.
ayrıca anneden yavruların erken ayrılmayarak yeterince süt emmeleri bağışık sistemlerinin güçlü olmasında etkili bir faktör oldugunu unutmamaız gerekmektedir.izmir de kanlı ishal vakaları köpeklerde yogun olarak görülmekte veteriner kliniğimize her hafta 3-4 vakka gelmektedir.tedavi kanl ishal köpeklerde açıkçası belirgin bir sağaltımı yoktur tedavi semptomatik belirtileri kaldırmayı öne alınarak hazırlanır antibiyotik,serum ringer laktat,vitaminler bazı vakalarda kortizon,kusma kesiciler,kanama kesiciler ,son yıllarda kanlı ishal için kullanılan homo serumlar başarılı tedavi yaptıklarını gözlemledim ama bu tedavi hasta sahibi açısından biraz maliyetli olmaktadır.ortalama 13-14 güne kadar tedavisi süren vakalar olabilir vaka yemek yemesi ve kusmaması tedavinin başarılı oldugunun ve kanlı ishalden kurtulduğunun göstergesidir vaka taburcu edilerek ağızdan ilaç proğramına geçilir.bu programa 10 gün daha devam etmek faydalıdır.Kusması kesilen köpeklere 1-2 gün gıda verilmemelidir.Az yaglı gıdalar suyla beraber karıştırılarak verilmelidir.tedavi uygulanan löykopenik köpeklererekombinant yolla elde edilen insan granülosit koloni sitimule edici faktörü (G-CSF)ÖNERİLMEKTEDİR .aşılanmış anneden doğan yavrular 2 aylığa kadar bulaşıcı hastalıktan korunmaktadırlar.aşılanmamış köpeğinizi dışarı sakın çıkartmayınız ve 7.haftadan itibaren köpeğinizi mümkün olduğunca çabuk veteriner hekime görünüz.kesin korunma kanlı ishalden köpeğinizi ancak aşılama ile mümkündür.Aşıların ticari isimleri tetradog-parvodog-nobi-vac DHPi+L olarak deyişmektedir.özellikle ishal olgusu dikkatli izlenmeli normal ishal vakalarıyla karıştırılabilir hasta köpekler barsak tıkanması,addisson hastalığı,bağırsak parazitleri,akut böbrek yetmezliği belirtileri yönünden dikattlice incelenmesi gerekmektedir.gaitadan elisa yöntemi ile parvovirüs antijenleri aranması etkili bir yöntemdir negatif olması olmadığı anlamınada gelmez.doğal enfeksiyondan kurtulan köpeklerde oluşan bağışıklık en az 20 ay veya yaşam boyu sürebilmektedir.enfeksiyon sonucu oluşan antikor seviyesi nekadar yüksekse korunmada okadar uzun ve yüksek olur.tedavi sırasında hasta sahibinin veteriner hekime düzenli olarak köpeğini getirmesi ve tedaviyi bırakmaması gerekmekte bu durum başarı şansını artıdığını unutmamamız gerekmektedir tedavide hergün serum verilmesi kesinlikle gerekmektedir hasta sahiplerine acil şifalar dilerim iyi günler saygılarımla
Tolgay Aytar
veteriner Hekim
Teşhiste parvo test kitleri kullanılmaktadır bazen yanıltıcı olabilir kesin teşhis kan tahliliyle konulmalıdır lökopeni tablosutanıyı destekler. aynı zamanda dışkı kokusunun karekteristik olması,ishal ve kusmanın olması ,yavru veya yetişkin köpeğin aşının olmaması ilk olarak parvo virüsü akla getirmelidir.metropollerde özellikle sokak hayvanları ve aşısız köpeklerin dışkılarıyla,yutdışından getirilen kontrolsüz yavru köpekler vasıtasıyla ,kontrolsüz köpek üretimi yapan köpek çiftlikleri virüsün yayılmasında etkin rol oynamaktadır.özellikle bütün parvolu köpeklerde kusma ve ishal görülmeyebilir bu durumda gençlik hastalığı,corana virüs,enfeksiyöz hepatitle karışmasına neden olabilir.son yıllarda serumda CPV antikorlarının belirlenmesi,ELISA ya dayandırılan diagnostik test kitleride kullanılmaktadır,son zamanlarda CPV spesifik IgM-ıgG antikorlarının kullanımı başlamıştır,bu test yöntemi oldukça duyarlıdır.
özellikle 6-20 haftalıktan itibaren aniden başlayan ishal ve şiddetli kusma kanlı ishali akla getirir ilk aşının yapılmış olması kesinlikle koruyuculuk sağlamayacağı unutulmamalıdır aşıların diğer rapellerinin yapılması gerekmektedir.
korunma dezenfeksiyonda çamaşır suyunun kullanılması,aşılamaların 1.aşı 6.hafta 2.aşı9.hafta 3.aşı12.hafta 4.aşı15.hafta 6 haftalıktan küçüklerde modifiye canlı aşı kullanılmamalıdır.ilk aşı etkisini gösterinciye kadar geçen2-3 haftalık riskli süre immunbagışıklıksistemi güçlendirici takviyelerin yapılması olumlu olmaktadır.aşıların bitmeden yavru köpek sahiplerinin özellikle kontaminasyonun yogun oldugu parklara girmemelerini öneririm.barınakların dezenfeksiyonunda çamaşır suyunun kullnılması,petşoplarda,köpek çiftliklerinde de kullanılması gerekmektedir.aşılamadan evvel mutlaka paraziter tedaviinin yapılması gerekmektedir.
ayrıca anneden yavruların erken ayrılmayarak yeterince süt emmeleri bağışık sistemlerinin güçlü olmasında etkili bir faktör oldugunu unutmamaız gerekmektedir.izmir de kanlı ishal vakaları köpeklerde yogun olarak görülmekte veteriner kliniğimize her hafta 3-4 vakka gelmektedir.tedavi kanl ishal köpeklerde açıkçası belirgin bir sağaltımı yoktur tedavi semptomatik belirtileri kaldırmayı öne alınarak hazırlanır antibiyotik,serum ringer laktat,vitaminler bazı vakalarda kortizon,kusma kesiciler,kanama kesiciler ,son yıllarda kanlı ishal için kullanılan homo serumlar başarılı tedavi yaptıklarını gözlemledim ama bu tedavi hasta sahibi açısından biraz maliyetli olmaktadır.ortalama 13-14 güne kadar tedavisi süren vakalar olabilir vaka yemek yemesi ve kusmaması tedavinin başarılı oldugunun ve kanlı ishalden kurtulduğunun göstergesidir vaka taburcu edilerek ağızdan ilaç proğramına geçilir.bu programa 10 gün daha devam etmek faydalıdır.Kusması kesilen köpeklere 1-2 gün gıda verilmemelidir.Az yaglı gıdalar suyla beraber karıştırılarak verilmelidir.tedavi uygulanan löykopenik köpeklererekombinant yolla elde edilen insan granülosit koloni sitimule edici faktörü (G-CSF)ÖNERİLMEKTEDİR .aşılanmış anneden doğan yavrular 2 aylığa kadar bulaşıcı hastalıktan korunmaktadırlar.aşılanmamış köpeğinizi dışarı sakın çıkartmayınız ve 7.haftadan itibaren köpeğinizi mümkün olduğunca çabuk veteriner hekime görünüz.kesin korunma kanlı ishalden köpeğinizi ancak aşılama ile mümkündür.Aşıların ticari isimleri tetradog-parvodog-nobi-vac DHPi+L olarak deyişmektedir.özellikle ishal olgusu dikkatli izlenmeli normal ishal vakalarıyla karıştırılabilir hasta köpekler barsak tıkanması,addisson hastalığı,bağırsak parazitleri,akut böbrek yetmezliği belirtileri yönünden dikattlice incelenmesi gerekmektedir.gaitadan elisa yöntemi ile parvovirüs antijenleri aranması etkili bir yöntemdir negatif olması olmadığı anlamınada gelmez.doğal enfeksiyondan kurtulan köpeklerde oluşan bağışıklık en az 20 ay veya yaşam boyu sürebilmektedir.enfeksiyon sonucu oluşan antikor seviyesi nekadar yüksekse korunmada okadar uzun ve yüksek olur.tedavi sırasında hasta sahibinin veteriner hekime düzenli olarak köpeğini getirmesi ve tedaviyi bırakmaması gerekmekte bu durum başarı şansını artıdığını unutmamamız gerekmektedir tedavide hergün serum verilmesi kesinlikle gerekmektedir hasta sahiplerine acil şifalar dilerim iyi günler saygılarımla
Tolgay Aytar
veteriner Hekim
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Köpeklerde Kanlı İshal (Parvo Virüs) Tedavisi ve Korunma Yolları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Tolgay AYTAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Tolgay AYTAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
34 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
