3- 4 Yaş Çocuğu Gelişim Özellikleri
3-4 Yaş Çocuklarının Hayal Dünyalarını Geliştirmek
Bu yaş dilimleriyle birlikte çocuğunuz artık bebeklikten çıkıp gerçek anlamda çocuk olma dönemine girer.Özellikle 3 yaşından sonra oyun bilinçli bir kavram olarak çocuğun hayatında yer alır.Motor becerilerinin gelişmesiyle birlikte istediği gibi hareket edip , istediklerini elde edebilen çocuğunuz çevresi üzerinde de egemenlik kurmaya başlar.Kendisinin de bir birey olduğunun ve başkalarıyla beraber yaşadığının farkındadır.3 yaşla beraber çocuk kendisine,bedenine,çevresine ve cinsel farklılıklara yönelik belirgin bir ilgi gösterme dönemine girer. Toplum içindeki yerini öğrenmeye çalışır.Bebeklik dönemi olarak adlandırılan 3 yaşa kadar olan süreçle karşılaştırıldığında,3 yaş ve sonrası çocuk daha uzlaşmacı ve uyumlu bir tavır sergiler.Daha net bir ifadeyle artık halden anlamaya başlar.Eskisi kadar yorucu ve uğraştırıcı değildir.
Özellikle 4 yaşta daha hoş bir tavır görülür ki o da bu yaş çocuğunun artık isteklerini erteleyebilme becerisi kazanmış olmasıdır.Başkalarıyla beraber yaşadığının tam olarak bilincindedir ve onların da istekleri ve kuralları olduğu gerçeğine saygı ve anlayış gösterir.Bu yönleriyle 4 yaş çocuğu sosyal bir birey olmaktadır.Arkadaşlarını ve oyuncaklarını seçmeye başlar.Çok hareketlidir ve çok soru sorar.Sorduğu soruların geçiştirilmesine karşı ciddi tepkiler verebilir.Net ve tutarlı yanıtlar bekler.Küçük bir yetişkin gibidir.Bir yetişkinin yapabildiği bütün bedensel hareketleri yapabilir.Merdivenleri yardımsız inip çıkabilir,hoplayıp zıplar,rahatlıkla bisiklet kullanır.Giyinir,soyunur ve yardımsız yemeğini yiyebilir. Bu yaşta daha inatçı ve ‘dediğim dedik’ bir tavır sergileyerek ebeveynlerinin sabırlarını zorladıkları görülür.Bazen kaba bir dille oldukça sert konuşmalar yapabilir. Bunlar gelişimsel özellikler olması sebebiyle son derece normal davranışlardır.Oyun en önemli faaliyet olarak öne çıkar.Çocuk için her şey bir oyun ve oyuncaktır. Yaratıcılıkları dikkat çekici düzeye ulaşır.Esprili konuşmalar başlamıştır.Şakalar yapar ve kendisine yapılan şakalardan anlar.
Bütün bu özelliklerine ek olarak müthiş bir hayal dünyaları vardır.3- 4 yaş çocuğunun dünyası hala pek çok yönüyle hayallerle doludur.Gerçek ve hayal olanı tam olarak ayırt edemeyebilir.Olmasını istediği şeyi ya da hayal ettiği şeyi gerçekmiş ya da olmuş gibi anlatabilir.Aslında bu yaş çocukları gerçek dünyayı önce hayal dünyasında kurgularlar.Sosyal hayata hazırlanan çocuklarımızın hayal dünyalarını beslemek ve desteklemek önemlidir.Çünkü hayatı tanımalarının ve hazırlanmalarının bir yolu da hayal kurarak bu beceriyi kazanmalarıdır.
3- 4 YAŞ ÇOCUĞUNUN HAYAL DÜNYASI
Bu yaş çocukları başkalarından ayrı bireyler olduklarının artık bilincindedirler.Kendi istekleri ve kararları konusunda son derece açık ifadeler kullanabilirler.Hatta kendini ifade etme konusunda ciddi anlamda bir sorun yaşamazlar.Dil ve gramer yapıları artık oturmuştur.
Anlattıkları yabancılar tarafından da çok kolaylıkla anlaşılmaktadır.Sözel bakımdan bu kadar gelişmiş becerilere sahip çocuklar aynı biçimde gelişmiş bir hayal gücüne sahiptirler.
Çocukların doğasında bu zaten vardır.Hayal kurarak var olduklarının bilincine varırlar.Hayal bu yaş çocukları için gerçek hayatın sembolik bir kurgusudur.Ya da uyarlamasıdır diyebiliriz.Özellikle arkadaşlarıyla oyunlar kurup geliştirdiği yaşlar olan 3- 4 yaş dönemlerindeki çocuklar oyun oynarken izlendiklerinde gerçek hayatı nasıl sembolize ettikleri net olarak görülebilir.Örneğin,küçük kız aynı annesi gibi evinde olduğunu hayal etmekte ve yemek yapmaktadır.Bir yandan da çocuklarına laf yetiştirir.Ya da erkek çocuğu kendisini tuttuğu takımın kalecisi olarak hayal etmekte ve en muhteşem kurtarışlarını yapmaktadır.Bu türde pek çok hayal çocukların oyun dünyasının temel unsuru olarak dikkat çeker.Çocuk ve hayal ayrı ayrı düşünülemez iki kavramdır.Hayal dünyaları son derece geniş olan çocuklar bu anlamda desteklenmeli midir , ya da ne yaparsak hayal dünyalarının gelişimine katkıda bulunabiliriz?
HAYAL GÜCÜ GENİŞ ÇOCUK YETİŞTİRMEK
Pek çok ebeveyn çocuklarının nasıl inanılmaz hayaller kurduğunu bilir.Hayallerinde her şeyi gerçekleştirir çocuklar.Onlar en güçlü olabilir,her şeyi başarabilir,her yere gidebilir,her işin altından kalkabilirler.Çocukların hayal dünyalarını geliştirmek önemli midir,dersek yanıtımız evet olur.Çünkü gerçek hayattaki sınırları ve neyi ne kadar başarabileceklerini öğrenmenin yolu buradan geçer.
Hayal dünyası geniş çocukla,hayalci çocuk birbirinden farklıdır.Anlam karışıklıklarına yol açmamak için bu iki kavramı net olarak tanımlamak gerekir.Hayal dünyası geniş çocuk,çevreye ve çevresinde olup bitenlere karşı daha duyarlı çocuk demektir. Gördüğü her şeyle ilgilidir ve kendi kendine modellemeler yapar.Bu açıdan çocuğun yakın çevresindeki kişiler ve bu kişilerin davranış biçimleri çok önemlidir. Gördüklerini rahatlıkla uygulayabilir.Çünkü örnek alır.Hayalci çocuk ise model almaktan daha çok sadece hayal eder.Fark da buradadır zaten.Çocukların da kendilerine göre bir mantık kurguları vardır.Hayalci çocuklarda çok sağlıklı olarak bir mantık oluştuğunu söyleyemeyiz.Onlar her şeyi hayallerinde yaşarlar ve gerçek hayatta uygulamayı düşünmezler.
Burada başka etkenlerden de söz etmeden geçmemek lazım.Bazı ailelerde ilginç bir tavır vardır.Hayal kuran ve bu hayallerini anlatan çocuğa tepki gösterilir. ’Saçmalama,öyle şey olmaz.’denir,ya da alay edilir.Oysa çocuk hayallerinde ve anlatımlarında kısıtlanmamalıdır.
ÖNERİLER
Çocuklar hayal dünyaları desteklenerek geleceğe daha doğru hazırlanabilirler.Hayal gücü desteklenen çocuk yaratıcılığa açık çocuk olarak büyüyecektir. Engellenen,kısıtlanan çocuk ise keşfetmekten uzak,dar alanlara hapsolmuş bir iç dünyayla yetişecektir.Ailelerin görevi çocuklarını geleceğe hazırlamak ve bunun için olabilecek her alanda destek vermektir.Önce hayal dünyasında hayata hazırlanan çocuk,gelecek dönemlerde korkmadan kendi yaşam deneyimlerini oluşturmaya çalışabilir ve yaşadığı olumsuzluklardan doğru dersleri çıkarabilir.
Çocukların iç dünyalarına yönelik zenginlikleri artırmanın pek çok yolu vardır.
SON OLARAK
Genellikle anne babalar dağınıklığa karşı tepki gösterirler.Ancak bir çocuk büyütürken evdeki dağınıklığı önlemenin tek yolu dağınıklığı görmemektir. Aksi halde gereksiz gerginliklere sebep olursunuz ve hem kendinizi hem de çocuğunuzu yıpratırsınız.
Elbette ki oyuncaklar ortalığa saçılacaktır,hele ki yukarda bahsettiğimiz faaliyetlerden bahsediyorsak ortalıkta kağıtlar,kalemler,kutular olacaktır. Hem dağılmasın hem de çocuğumuz hayal gücü geniş bir çocuk olsun diye uğraşmanın çok yararı da olmaz.Belki belli yerler belirlenerek eşyaların evin her tarafına dağılmasına engel olmak mümkün olabilir.Ancak sürekli kurallar koyarak,titizlenerek eğlenceli çalışmalar yapmak söz konusu değildir.Biraz hoş görüyle ve özellikle çocuğunuzun yanında yer alarak çok zevkli anlar geçirebilir,onun hayal gücünün gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.
Bu konu Bebeğim ve Biz Dergisinde de yayınlanmıştır.
Bu yaş dilimleriyle birlikte çocuğunuz artık bebeklikten çıkıp gerçek anlamda çocuk olma dönemine girer.Özellikle 3 yaşından sonra oyun bilinçli bir kavram olarak çocuğun hayatında yer alır.Motor becerilerinin gelişmesiyle birlikte istediği gibi hareket edip , istediklerini elde edebilen çocuğunuz çevresi üzerinde de egemenlik kurmaya başlar.Kendisinin de bir birey olduğunun ve başkalarıyla beraber yaşadığının farkındadır.3 yaşla beraber çocuk kendisine,bedenine,çevresine ve cinsel farklılıklara yönelik belirgin bir ilgi gösterme dönemine girer. Toplum içindeki yerini öğrenmeye çalışır.Bebeklik dönemi olarak adlandırılan 3 yaşa kadar olan süreçle karşılaştırıldığında,3 yaş ve sonrası çocuk daha uzlaşmacı ve uyumlu bir tavır sergiler.Daha net bir ifadeyle artık halden anlamaya başlar.Eskisi kadar yorucu ve uğraştırıcı değildir.
Özellikle 4 yaşta daha hoş bir tavır görülür ki o da bu yaş çocuğunun artık isteklerini erteleyebilme becerisi kazanmış olmasıdır.Başkalarıyla beraber yaşadığının tam olarak bilincindedir ve onların da istekleri ve kuralları olduğu gerçeğine saygı ve anlayış gösterir.Bu yönleriyle 4 yaş çocuğu sosyal bir birey olmaktadır.Arkadaşlarını ve oyuncaklarını seçmeye başlar.Çok hareketlidir ve çok soru sorar.Sorduğu soruların geçiştirilmesine karşı ciddi tepkiler verebilir.Net ve tutarlı yanıtlar bekler.Küçük bir yetişkin gibidir.Bir yetişkinin yapabildiği bütün bedensel hareketleri yapabilir.Merdivenleri yardımsız inip çıkabilir,hoplayıp zıplar,rahatlıkla bisiklet kullanır.Giyinir,soyunur ve yardımsız yemeğini yiyebilir. Bu yaşta daha inatçı ve ‘dediğim dedik’ bir tavır sergileyerek ebeveynlerinin sabırlarını zorladıkları görülür.Bazen kaba bir dille oldukça sert konuşmalar yapabilir. Bunlar gelişimsel özellikler olması sebebiyle son derece normal davranışlardır.Oyun en önemli faaliyet olarak öne çıkar.Çocuk için her şey bir oyun ve oyuncaktır. Yaratıcılıkları dikkat çekici düzeye ulaşır.Esprili konuşmalar başlamıştır.Şakalar yapar ve kendisine yapılan şakalardan anlar.
Bütün bu özelliklerine ek olarak müthiş bir hayal dünyaları vardır.3- 4 yaş çocuğunun dünyası hala pek çok yönüyle hayallerle doludur.Gerçek ve hayal olanı tam olarak ayırt edemeyebilir.Olmasını istediği şeyi ya da hayal ettiği şeyi gerçekmiş ya da olmuş gibi anlatabilir.Aslında bu yaş çocukları gerçek dünyayı önce hayal dünyasında kurgularlar.Sosyal hayata hazırlanan çocuklarımızın hayal dünyalarını beslemek ve desteklemek önemlidir.Çünkü hayatı tanımalarının ve hazırlanmalarının bir yolu da hayal kurarak bu beceriyi kazanmalarıdır.
3- 4 YAŞ ÇOCUĞUNUN HAYAL DÜNYASI
Bu yaş çocukları başkalarından ayrı bireyler olduklarının artık bilincindedirler.Kendi istekleri ve kararları konusunda son derece açık ifadeler kullanabilirler.Hatta kendini ifade etme konusunda ciddi anlamda bir sorun yaşamazlar.Dil ve gramer yapıları artık oturmuştur.
Anlattıkları yabancılar tarafından da çok kolaylıkla anlaşılmaktadır.Sözel bakımdan bu kadar gelişmiş becerilere sahip çocuklar aynı biçimde gelişmiş bir hayal gücüne sahiptirler.
Çocukların doğasında bu zaten vardır.Hayal kurarak var olduklarının bilincine varırlar.Hayal bu yaş çocukları için gerçek hayatın sembolik bir kurgusudur.Ya da uyarlamasıdır diyebiliriz.Özellikle arkadaşlarıyla oyunlar kurup geliştirdiği yaşlar olan 3- 4 yaş dönemlerindeki çocuklar oyun oynarken izlendiklerinde gerçek hayatı nasıl sembolize ettikleri net olarak görülebilir.Örneğin,küçük kız aynı annesi gibi evinde olduğunu hayal etmekte ve yemek yapmaktadır.Bir yandan da çocuklarına laf yetiştirir.Ya da erkek çocuğu kendisini tuttuğu takımın kalecisi olarak hayal etmekte ve en muhteşem kurtarışlarını yapmaktadır.Bu türde pek çok hayal çocukların oyun dünyasının temel unsuru olarak dikkat çeker.Çocuk ve hayal ayrı ayrı düşünülemez iki kavramdır.Hayal dünyaları son derece geniş olan çocuklar bu anlamda desteklenmeli midir , ya da ne yaparsak hayal dünyalarının gelişimine katkıda bulunabiliriz?
HAYAL GÜCÜ GENİŞ ÇOCUK YETİŞTİRMEK
Pek çok ebeveyn çocuklarının nasıl inanılmaz hayaller kurduğunu bilir.Hayallerinde her şeyi gerçekleştirir çocuklar.Onlar en güçlü olabilir,her şeyi başarabilir,her yere gidebilir,her işin altından kalkabilirler.Çocukların hayal dünyalarını geliştirmek önemli midir,dersek yanıtımız evet olur.Çünkü gerçek hayattaki sınırları ve neyi ne kadar başarabileceklerini öğrenmenin yolu buradan geçer.
Hayal dünyası geniş çocukla,hayalci çocuk birbirinden farklıdır.Anlam karışıklıklarına yol açmamak için bu iki kavramı net olarak tanımlamak gerekir.Hayal dünyası geniş çocuk,çevreye ve çevresinde olup bitenlere karşı daha duyarlı çocuk demektir. Gördüğü her şeyle ilgilidir ve kendi kendine modellemeler yapar.Bu açıdan çocuğun yakın çevresindeki kişiler ve bu kişilerin davranış biçimleri çok önemlidir. Gördüklerini rahatlıkla uygulayabilir.Çünkü örnek alır.Hayalci çocuk ise model almaktan daha çok sadece hayal eder.Fark da buradadır zaten.Çocukların da kendilerine göre bir mantık kurguları vardır.Hayalci çocuklarda çok sağlıklı olarak bir mantık oluştuğunu söyleyemeyiz.Onlar her şeyi hayallerinde yaşarlar ve gerçek hayatta uygulamayı düşünmezler.
Burada başka etkenlerden de söz etmeden geçmemek lazım.Bazı ailelerde ilginç bir tavır vardır.Hayal kuran ve bu hayallerini anlatan çocuğa tepki gösterilir. ’Saçmalama,öyle şey olmaz.’denir,ya da alay edilir.Oysa çocuk hayallerinde ve anlatımlarında kısıtlanmamalıdır.
ÖNERİLER
Çocuklar hayal dünyaları desteklenerek geleceğe daha doğru hazırlanabilirler.Hayal gücü desteklenen çocuk yaratıcılığa açık çocuk olarak büyüyecektir. Engellenen,kısıtlanan çocuk ise keşfetmekten uzak,dar alanlara hapsolmuş bir iç dünyayla yetişecektir.Ailelerin görevi çocuklarını geleceğe hazırlamak ve bunun için olabilecek her alanda destek vermektir.Önce hayal dünyasında hayata hazırlanan çocuk,gelecek dönemlerde korkmadan kendi yaşam deneyimlerini oluşturmaya çalışabilir ve yaşadığı olumsuzluklardan doğru dersleri çıkarabilir.
Çocukların iç dünyalarına yönelik zenginlikleri artırmanın pek çok yolu vardır.
- Kitap okumak:Kendi başına okuyamayan çocuğa kitap okumak son derece yararlıdır.Özellikle resimlerine bakarak olaylar hakkında kendi kurgusunu yapabilir ve hayalinde canlandırabilir.
- Yap-boz yapmak:
- Resim Yapmak:
- Sinema-tiyatro izlemek:
- Hamurla oynamak:
- Arkadaş ortamında bulunmak:
- Bir eğitim kurumuna gitmek:
- Müzikle uğraşmak:
- Elişi faaliyetler yapmak:
SON OLARAK
Genellikle anne babalar dağınıklığa karşı tepki gösterirler.Ancak bir çocuk büyütürken evdeki dağınıklığı önlemenin tek yolu dağınıklığı görmemektir. Aksi halde gereksiz gerginliklere sebep olursunuz ve hem kendinizi hem de çocuğunuzu yıpratırsınız.
Elbette ki oyuncaklar ortalığa saçılacaktır,hele ki yukarda bahsettiğimiz faaliyetlerden bahsediyorsak ortalıkta kağıtlar,kalemler,kutular olacaktır. Hem dağılmasın hem de çocuğumuz hayal gücü geniş bir çocuk olsun diye uğraşmanın çok yararı da olmaz.Belki belli yerler belirlenerek eşyaların evin her tarafına dağılmasına engel olmak mümkün olabilir.Ancak sürekli kurallar koyarak,titizlenerek eğlenceli çalışmalar yapmak söz konusu değildir.Biraz hoş görüyle ve özellikle çocuğunuzun yanında yer alarak çok zevkli anlar geçirebilir,onun hayal gücünün gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.
Bu konu Bebeğim ve Biz Dergisinde de yayınlanmıştır.
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "3- 4 Yaş Çocuğu Gelişim Özellikleri" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Serap DUYGULU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Serap DUYGULU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |






Yazan Uzman
|
çocukların hayal dünyası, hayal kurmak, çocuklarda zeka, çocukta yetenek, el işleri, çocuklarla oynanacak oyunlar, çocuklarda yaratıcılık, 3 yaşında çocuk, 4 yaşında çocuk
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.