2007'den Bugüne 92,301 Tavsiye, 28,216 Uzman ve 19,976 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Kıskançlıkla İlgili Çalışmalar (Kıskançlık Nedenleri ve Çözümü)
MAKALE #5253 © Yazan Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL | Yayın Temmuz 2010 | 37,012 Okuyucu
Kıskançlık birçok insanın yaşamını etkileyen rahatsız edici duygulardan birisidir. Kıskançlık, yitirilmek istenmeyen bir kişinin ya da bir ilişkinin yitirileceği ya da tehdit altında olduğu düşüncesiyle yaşanan karmaşık bir ruhsal süreçtir. Kıskançlıkla birlikte çoğu zaman öfke, değersizlik, mutsuzluk, yalnızlık, güvensizlik ve çaresizlik gibi duygular da yaşanır.

Kıskançlık, sahip olunanı yitirme (birlikte olunan kişinin başkasını tercih edeceği) düşüncesinde hissedilen bir duygudur. Bazen günlük yaşamın bir cilvesi olarak gelip geçici biçimde, bazen de yaşamı alt üst edecek biçimde; bazen yersiz yere ortada hiçbir neden yokken bazen de gerçek bir tehdit ya da kayıp söz konusu olduğunda yaşanır. Kıskançlık yaşayan kişiler kıskançlıkların yersiz olup olmadığı araştırmalı ve kendi kendilerine sorgulamalıdırlar. Kıskançlık çoğu zaman kıskanan kişinin iç dünyasından kaynaklanan nedenlerle abartılı ve çarpıtılmış algılardan ve yorumlamalardan kaynaklanmaktadır.

Kıskanmak kuşkusuz insanoğlunun doğasında olan bir duygudur. Fakat günlük yaşamda kıskançlık yaşayan kişilerin pek çoğunun yaşadıkları bu duygu ile baş edemedikleri; kıskandıkları kişi ile ilişkilerinin bozulduğu ve ilişkilerinin eski güzelliğini yitirdiği görülür. Başka bir deyişle tam da korkulan gerçekleşir.
Kıskançlık yaşayan kişilerin özellikle başarmak zorunda oldukları konulardan ilki ilişkiyi korumak ve sürdürmektir. Bu noktada yapıcı yaklaşım zorlayıcı olmayan ve kendi haklarından tümüyle özveride bulunmadan daha fazla yaşantıyı paylaşmaya çalışmaktır. Fakat kıskançlık yaşayan birçok kişi ilişkiyi korumak ve geliştirmek için yapıcı çaba harcamak yerine gizli gizli öç alarak, küserek, ilişkiyi keserek ya da tehdit ederek, zor kullanarak ve kaba kuvvete başvurarak amacına ulaşmaya çalışmaktadırlar.
Kıskançlık yaşayan kişilerin özellikle başarmak zorunda oldukları konulardan ikincisi özgüvenlerini ve özsaygılarını korumaktır. Kıskançlık yaşayan kişiler yaşandığını düşündükleri rekabette yarışı kaybedeceklerini düşünerek kendilerini değersiz, önemsenmeyen, sayılmayan ve sevilmeyen bir insan gibi hissederler.
Kimlerin daha kıskanç olduğu eskiden beri ilgi çeken bir konudur. Genel olarak bakıldığında kendisini yetersiz ve değersiz gören ya da değerlilik duyguları dış etkilerden çok kolay etkilenen kişilerin daha kıskanç oldukları görülmektedir.
Kadın ve erkeklerin yaşadıkları kıskançlık duyguları ile baş etme yöntemlerinde büyük farklılık bulunmaktadır. Kadınlar görece daha yapıcı bir yaklaşım göstermekle birlikte genel olarak kendi hak ve isteklerinden vazgeçen ve alttan alan bir yaklaşım yada aşırı kontrol davranışları göstermektedirler. Erkekler ise genellikle tehdit ederek ya da kaba kuvvet kullanarak sonuç elde etmeye çalışmaktadırlar.

KISKANÇLIK

Kişinin yaşadığı duygu ve düşünceler aşağıdaki özellikleri gösteriyorsa kıskançlık tanımı yapılır,
  • Eşin sevgisinin, ilgisinin azaldığına ve başka birisinin olduğuna dair kaygıların olması,
  • Eşin diğer eşe sözel ve/veya fiziksel başka birisi ile birlikte olunduğuna dair suçlamaların olması ve/veya bununla ilgili obsesif düşüncelerin bulunması,
  • Eşin iş merkezli aktivitelerinin denetlenmesi (örneğin; eşin bulunduğu uzaklık, randevular, seyahat, paranın nereye harcandığı gibi)
  • Temelinde eşin ilgisini kaybetme korkusunun olduğu, eşin hareketlerini sınırlamak için kontrol edici davranışların olması(örneğin; eşin evde olması, eşin kullanılabilir parasının miktarının sınırlanması gibi)
  • Eş kendisine yeteri kadar ilgi ya da bağlılık göstermediği için; aile ya da arkadaşlarla az görüşülmesi konusunda baskı ve öfke duygusunun olması,
  • Eşe yönelik direkt periyodik öfke patlamalarının olması,
  • Eşe güvenilir ve dürüst olunmadığına dair suçlamaların olması,
  • Eşin ilgisinin, sevgisinin ve aşkının azaldığına dair depresif duygu durumunun olması,
  • Terk edilme ve bununla başa çıkılamayacağına dair korkunun olması,
  • Uyku bozukluğu, hızlı kalp atışı, göğüs sıkışması, terleme, nefes darlığı, baş dönmesi, titreme ve midede boşluk hissi gibi periyodik psikolojik semptomların ve genel anksiyetenin olması.

Çiftler birlikte terapiye alınmadan önce; kıskançlık düzeyi ve öfke düzeyi yüksek ise Kıskanç eşin bireysel terapiye alınması gerekmektedir. Birlikte terapinin gidişatı için gerekli bilgiyi sağlayabilir. Kıskançlık nedeniyle olan paranoid özelliklerin belirlenmesi ya da problemin bir an önce keşfedilmesini sağlayabilir.

UZUN DÖNEM HEDEFLER
1- Kıskanç düşüncelerin frekansının düşürülmesi ya da elemine edilmesi ve sadakatsizlik suçlamalarının yersiz hale getirilmesi.
2- Kontrol edici davranışların frekansının düşürülmesi ya da elemine edilmesi.
3- Kıskançlıkla birleşen öfkeli ve eleştirel yorumların frekansının düşürülmesi ya da elemine edilmesi
4- Kıskanç eş tarafından yapılan intikam dolu hareketlerin frekansının düşürülmesi ya da elemine edilmesi.(örneğin;kendisine rakip olarak gördüğü adam ya da kadının bulunduğu resimleri parçalama, eşyalara zarar verme)
5- Eşin rasyonel olmayan suçlamalarının elemine edilmesi
6- Güven duygusunun yeniden inşa edilmesi.

KISA DÖNEM HEDEFLER
1- Kıskançlığın rasyonel ve irrasyonel duygular arasındaki farklılığının dile getirilmesi sağlanır.
2- İlişkideki kontrol edici davranışların ve kıskaçlığın açıklanması ve tanımlanması sağlanır.
3- Kıskaçlığın diğer eş tarafından minimize edilebileceği, kıskanç eşe ait davranış listesinin yapılması istenir.
4- Kıskançlığın minimize olmasına yardımcı olabilecek davranışsal değişiklikler hakkında anlaşılması ve kıskanç eşle tartışılmasının istenmesi,
5- Kıskançlığın sebeplerinin açıklanması ve tanımlaması yapılır.
6- Kıskanç eşin kıskançlığının temelinde geçmişteki incinmelerinin olduğunu ve şu andaki eşiyle ilgisi olmadığını kabul etmesi sağlanır.
7- Kıskanç eşin şu andaki kıskançlık ve güvensizliğini temel alarak eşinden gelen incinmeleri tanımlaması sağlanır.
8- Kıskanç eşin, güvensizliğe neden olan, eşinden gelen incinmeleri affetme süreci başlatılır.
9- İlişkinin geçmişindeki incinmelerin ele alınacağı tartışmaların olacağına dair anlaşma sağlanır.
10- İlişkide geçmişte ne olduğunun ilişkinin geleceği için her iki eşinde sorumluluk alması gerektiğinin kabul edilmesi sağlanır. (kendi memnuniyetleri ya da memnuniyetsizlikleri için)
11- İlişkinin iyiye gitmesi için her eşin yapabilecekleri değişikliklerin listelenmesi istenir.
12- Suçlamalar azaltılır.
13- Her eşin diğeri ile olan etkileşiminin ilişkinin temel kuralları tanımlanır.
14- Diğer eşle olan etkileşimin temel kurallarında değiştirilmesi gerekenlerin sözel ifade edilmesi sağlanır.
15- İlişki için tehlikeli olabilecek; kıskanç eşin mantıklı duygularının kıskanç olmayan eş tarafından hızlı bir şekilde anlaşılması sağlanır.
16- Kıskanç eş tarafından yapılan ilişki için potansiyel tehlike olabilecek mantıklı gözüken davranışın kıskanç olmayan eş tarafından değiştirilmesi sağlanır.
17- Kıskanç olmayan eşin kıskanç eşin kendilik değerini yükseltecek pozitif frekansı, doğrulayıcı yorumları artırması istenir.
18- Kıskanç olmayan eşin, kıskanç eşin böyle hissetmesini ve davranmasını engelleyecek güven duygusunu oluşturması sağlanır.

TERAPÖTİK MÜDAHALELER
1- Kıskanç eşten, kıskançlığın rasyonel olan ve olmayan duyguları tanımlaması istenir.
2- Kıskanç olmayan eşten, eşinin kıskançlık duygularının rasyonel olan ve rasyonel olmayanlarının tanımlanması istenir.
3- Kıskanç olmayan eşten, eşinin kıskanç davranışlarını tanımlaması istenir.
4- Kıskanç olmayan eşten, eşinin kontrol edici davranışlarını tanımlaması istenir.
5- Kıskanç olmayan eşin kontrol edici ve kıskanç davranışları tanımlarken, kıskanç eşinde bunları doğrulaması
6- Diğer eşin kıskançlık duygularını minimize edebilecek davranışlarını içeren kıskanç eşin öncelikli bir liste yapması istenir.
7- Mantıklı olmayan ya da aşırı zarar verici olan davranışların değişmesi için kıskanç eşi cesaretlendirici yeniden düşünmeye zorlayan ricalarda bulunulur.
8- Minimize kıskançlık hedefine ulaşmak için eşlerin birlikte katılımları cesaretlendirilir.
9- Kıskanç eşin kıskançlık duygularına nelerin sebep olduğunun keşfedilmesi, başkalarının onun ne tür duygular içinde olduğunu anlayabildiğine inandırmak için, öfkesini terapiste ifade etmesinin sağlanması. (En iyi karşılıklı anlayış birlikte terapi yerine, bireysel terapilerde geliştirilir, öfke; birlikte terapilerde genellikle tekrarlanarak yeniden ortaya çıkar.)
10- Kıskanç eşin geçmişindeki incinme ve terk edilmenin keşfedilmesi ve çözüme kavuşturulması, şu andaki ilişkisindeki güvensizlik duygusuna olan katkısının bulunması
11- Kıskanç eşe geçmişinde diğer insanlardan gelen incinme, eşten ayrılma duyguları ve şu andaki eşinden kendini koruma çabaları konusunda yardımcı olunması
12- Kıskanç eşe; güvensizliğe ve kıskançlığa yol açan şu andaki eşten gelen incinmelerin tanımlanması konusunda yardımcı olunması
13- Kıskanç eşin; geçmişte eşinden kaynaklanan incinmelerin affedilme sürecinin başlaması ve güven duygusunun tekrar sağlanması konusunda cesaretlendirilmesi sağlanır.
14- Her iki eşin geçmişteki incinmeleri ve problemleri minimize ederek şimdi ve burada ya odaklanmaları konusunda cesaretlendirilir. Önemli nokta geçmişteki hatalar unutulmadan geleceğe yönelik denemelerin yapılmasıdır.
15- Her eşin ilişkideki memnuniyet/memnuniyetsizlik için sorumluluk almaları konusunda cesaretlendirilmesi,
16- Her eşin kıskanç eşin memnuniyetsizliğine yol açabilecek hareketleri tanımlaması sağlanır.
17- Her eşin ilişkinin gelecekte daha iyi olması için yapılabilecekleri tanımlaması sağlanır.
18- Kıskançlık seviyesini düşürmek amacıyla kıskanç olmayan eşin sorumluluk alabileceği açık örneklerin sağlanması, kıskanç olmayan eş tarafından eşin takdir edebileceği bazı davranışların yapılması sağlanır.
19- Suçlamanın arzu edilen minimum seviyeye indirileceğinin eşlere hatırlatılması, (özellikle düşmanca tarzda olanlar)
20- Her eşin birbirlerine adanmışlığın temel kurallarının nasıl olacağını, etraflarında diğer insanlar varken olması gereken bireysel özgürlüğün derecesini saptamaları istenir.
21- Eğer ilişkinin başından bu yana eşlerin birinde ya da her ikisinde göze çarpan değişiklikler varsa ilişkinin temel kurallarının değişebileceği konusunda eşlerin eğitilmesi sağlanır. (örneğin; yaşam değişim dönemleri eşle potansiyel rekabete etki edebilir. Bu durum özellikle erkekler için şiddetli olabilir ki onun karısı yıllarca evde çocuk büyüttükten sonra yüksekokula girmiştir ya da işte çalışmaya başlamıştır-gibi.)
22- Diğer eşin mahrem, özel duygularına bağlı kural hakkında genel uyum ihtiyacının tartışılması için eşlere yardımcı olunması,
23-Kıskanç olmayan eşe; özellikle kıskançlık mantıklı bir temelde ise, diğer eş tarafından yapılan aralıklı öfke patlamalarının hedefi olabileceğinin bildirilmesi. (kıskanç olmayan eşin çekici birisi ile uzun zaman geçirmesi gibi-bu kişi aynı zamanda eşe rakip olabilecek özelliğe sahiptir.)
24- İlişki için tehlikeli olan ve kıskanç eşi endişeye sevk eden bazı havalı davranışların(karşı cinsin dikkatini çeken, kendinden hoşlanılmasını sağlayan)kıskanç olmayan eş tarafından engellenmesi istenir.
25- Kıskanç olmayan eşin özellikle diğer eşin endişesini azaltabileceği önemli noktalar hakkında pozitif geri bildirimlerde bulunması için sorumluluk alması konusunda cesaretlendirilmesi istenir.
26- Eşlere son üç ya da altı aydır genelde olan kıskançlık sorunlarıyla nasıl başa çıkacaklarının öğretilmesi(eğer işle ilgili ise son bir yıldaki). Üstelik kıskanç olmayan eş arada sırada olan başarısızlıklarla başa çıkmalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Kıskançlıkla İlgili Çalışmalar (Kıskançlık Nedenleri ve Çözümü)" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     1 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Filiz OKUŞ TEZEL Fotoğraf
Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL
İstanbul (Online hizmet de veriyor)
Psikolojik Danışman
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi47 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Psk.Dnş.Filiz OKUŞ TEZEL'in Yazıları
► Kıskançlıkla Baş Etme Psk.Dnş.Kemal TUNCER
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,976 uzman makalesi arasında 'Kıskançlıkla İlgili Çalışmalar (Kıskançlık Nedenleri ve Çözümü)' başlığıyla benzeşen toplam 27 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
◊ Öfke Kontrolü Eğitimi Programı ÇOK OKUNUYOR Mart 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


21:38
Top