2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



İnternet ve Bilgisayar Bağımlılığı
MAKALE #5420 © Yazan Uzm.Psk.Dnş.İzzet Zülküf ÇELİK | Yayın Eylül 2010 | 9,312 Okuyucu
BİLGİSAYAR VE İNTERNET BAĞIMLILIĞI

“Bağımlılığın suçlusu bilgisayarlar değil, insanlardır.” Young

Bilgisayar ve İnternet hayatımızın vazgeçilmez unsurları. eğitimden sağlığa oyundan eğlenceye her türlü ihtiyacımızı internet üzerinden giderebilmekteyiz. İnternet ve bilgisayarların hayatın her alanında bize neredeyse sınırsız olanaklar sunması ilk bakışta olumlu gibi görünse de çeşitli riskleri de beraberinde getirmektedir.

Yanlış ilişkiler geliştirme, maddi veya manevi travmaların yaşanması, asosyalleşme yanlış veya tehlikeli olabilecek bilgilere ulaşılması gibi çeşitli sıkıntıları beraberinde getiren bilgisayar ve internet kullanımının en büyük tehlikelerinden biri de “bilgisayar ve internet bağımlılığı” da denilen Problemli İnternet Kullanımıdır.

Problemli İnternet Kullanımı (PİK), kavramını kullanmamızın nedeni internet ve bilgisayar bağımlılığı diye bir hastalığın henüz DSM kriterleri içerisinde yer almamış olmasıdır.

Daha rahat anlaşılması ve problemin ne kadar yıkıcı olabileceğini ifade etmek için ise internet bağımlılığı kullanılagelmektedir.

Bilgisayar ve internet bağımlılığı veya PİK, her yaştan kullanıcıyı tehdit eden bir olgudur. Yapılan çalışmalara bakıldığında belirli bir yaş alanını dışarıda bırakmayan PİK, benzer birçok rahatsızlıkta olduğu gibi daha çok çocuk ve ergenleri tehdit etmektedir.

Ülkemizde ve dünyada yapılan bir çok araştırmada ortaya çıkmıştır ki PİK çocuk ve ergenlerin dönemsel özellikleri nedeni ile bu grupta daha çok ortaya çıkmakta ve sadece bugünümüzü değil geleceğimizi de tehlike altına sokmaktadır.

Özellikle PİK ile beraber gelişen problemler çocuk ve gençlerin ruhsal yapılarında ciddi sıkıntıların oluşmasına neden olurken, onların geleceklerini kurma yollarında işlevselliklerini azaltıcı veya yok edici problemlerin de ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

Genel hatları ile bu şekilde özetleyeceğimiz Bilgisayar ve İnternet Bağımlılığını daha ayrıntılı inceleyecek olursak birkaç başlık altında bakmamız konuyu anlayabilmemiz için yeterli olabilecektir.

İnternet Bağımlılığı Nedir?

Genel olarak şu şekilde tanımlayabiliriz. “İnsanların, tanımadıkları insanlarla yaptıkları chatlere, pornografiye ve korsan yazılım, oyun ve müziğe duyulan ilgiden başka bir şey değildir.”

İnternet Bağımlılığı hangi alanlarda oluşmaktadır?

Siber- seks,
Flört,
Muhabbet,
Kumar,
Pornografi,
Borsada oynamak,
Açık artırmalara katılmak,
Oyunlar
ve -son olarak- saplantılı bir şekilde yeni bilgiler peşinde koşmak internet bağımlılığı çeşitleri arasında sayılabilir.

Risk Grubu

En büyük risk grubu 12-18 yaş arasındaki ergenlerdir. Yapılan araştırmalar göstermiştirki her iki cinsiyette de görülebilmesine rağmen erkeklerde kızlardan 2 veya 3 kat daha fazla görülmektedir. Ülkemizde 12 yaşında bir vakadan bahsedilmiştir. Özellikle hiperaktivite tanısı almış çocuklarda internet ve bilgisayar bağımlılığı riski yüksektir. Bu çocukların depresyona yatkınlığı, okul başarısızlığı ve bunların getirdiği sosyal izolasyon bu bağımlılığın riskini arttırmaktadır. Aile içi ilişkilerin problemli olduğu ortamlarda yaşayan çocuk ve ergenler de risk grubundadır. Kişiler arası ilişkilerde problem yaşayanlar kendilerini gerçekleştirebilecekleri ve güvenki ve risksiz iletişim kurabilecekleri sanal ortamlar sayesinde daha yatkın hale gelmektedirler.

Risk altında olan çocuklar sadece bağımlılık riski değil aynı zamanda fiziksel problemlerle de karşı karşıyadırlar. ABD‘de yapılan bir çalışmada 152 ortaokul öğrencisinde bilgisayar kullanımına bağlı kas ve iskelet ağrıları araştırılmış ve anlamlı oranda yüksek bulunmuştur.

İnternet Bağımlılığın nedenleri

Sanırım konuya şu soru ile girmek uygun olacaktır. “İnternet Bağımlısı, hangi gereksinimini karşılamak için bu teknolojiye yaşamını etkileyecek boyutlarda ihtiyaç duyuyor?”

İnsan yaşamı boyunca gereksinimlerini doyurmak için çeşitli yollara başvurmaktadır. Günümüzde ortaya çıkan bilgisayar ve internet bağımlılığının özellikle de çocuklar ve gençleri risk altında tutmasının nedenleri araştırırken bu yaş gruplarının gereksinimlerini göz önünde bulundurmak gerekmektedir.

İnternet ve bilgisayar oyunları gençlerin ve çocukların doğasında bulunan oyun oynama kabiliyetleri ile bağımlılığa neden olabileceği yapılan araştırmalarla da ortaya çıkarılmıştır.

Bunun dışında bağımlılığa sebep olabilecek başka etkenler ise şöyle sıralanabilir;

Sosyalleşme ihtiyacı; şehir hayatında kolay kolay kurulamayan sosyal bağlantıları internet üzerinden kurabilmek, yabancılarla kolaylıkla ve risksiz olarak ilişkiye geçebilmek, insanların kendi kendilerini dizginlemeden, özgürce düşüncelerini, duygularını ifade edebilmeleri, kendilerini göstermek istedikleri yönlerini abartarak gösterebilmeleri, internet üzerindeki paylaşma ortamlarında ses çıkarmadan diğerlerini gözlemleme olanağının olması bunlardan birkaçıdır.
Toplum içinde hoş karşılanmayacak cinsel istek ve arzuların risksiz bir biçimde yansıtılabilmesi,

Gerçek dünyada karşılığını bulamadığı tutkuları ve tutsaklığı sanal dünyada yaşayabilmek,
Depresyon
Yalnızlık duygusu
Düşük Benlik Algısı
Sosyal Anksiyete düzeyinin yüksek olması
Hayal kırıklıklarına aşırı duyarlı olma
Saplantılı olma düzeyi

Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

Çocuklarınızın internet ve bilgisayar bağımlılık düzeylerini algılayabilmek, problem çok büyük sıkıntılara yol açmadan müdahale edebilmek için son derece önemlidir. Aşağıda saydığımız durumlarla karşılaşıyorsanız internet ve bilgisayar bağımlılığı konusunda bir uzmanla görüşmeniz çocuğunuz açısından önemlidir.

Derslerinde düşüş başlamışsa
Okula giderken ya da uyurken bilgisayarı açık bırakıyorsa
İnternet hakkında fanteziler ve hayal kuruyorsa
Asıl niyet ettiğinden daha fazla on-line kalıyorsa
Diğer sosyal aktivitelere ilgin azalmış ya da bu aktivitelere vakit bulamıyorsa
Gerçek hayattaki ve arkadaş ilişkilerin bozulmuş ya da meslek veya okul hayatındaki işlevselliğin düşmüşse.
İnternette geçirdiğin zaman hakkında kendini savunmak için yalan söyleme ihtiyacı duyuyorsa

Gece internette geçirilen zaman nedeniyle az uyku uyuyor ve ertesi gün yorgun geziyor, bu yorgunluğa rağmen bir sonraki gece de internette dolaşma gücünü bulabiliyorsa
İnternet kullanımını kesme ya da durdurma girişiminde bulunulduğunda tedirginlik, sıkıntılı, depresif ya da alıngan ruh hali yaşıyorsa mutlaka bir uzmana başvurun.

İnternet Bağımlılığı Ne Tür Sorunlara Yol Açmaktadır?

Öğrencinin ders başarısında belirgin bir şekilde düşme,
Benlik algısında azalma, özgüven yitimi,
İçe kapanma,
Hareketsizlik sonucu obezite,
Aşırı bilgisayar kullanımının yarattığı fiziksel problemler, el ve sırt ağrıları, görme bozuklukları ve hatta ölüm,
Gerçek dünyanın getirdiği sorumluluklardan kaçarak daha yoğun bir istekle internet sarılma,
Uyku döngüsünün bozulması ve bu nedenle aşırı kola ve kahve tüketimi,
Giderek aileden ve yaşamdan kopma isteği,
Kötü amaçlı kullanıcıların ağına düşme riski

DOĞRU İNTERNET KULLANIMI NEDİR?

Sevgili çocuklar ve gençler;

Her şeyden önce internet ve bilgisayarda çok fazla vakit geçirmeyin. Oyuna, kitap okumaya, spora ve sanata vakit ayırın. İnternet ve bilgisayar kullanma sürenizi aileniz ve öğretmenlerinizle konuşarak karar verin.

Bilgisayarın önünde uzun süreli hareketsiz kalmayın, kambur oturmayın; sırtınızı destekleyecek bir sandalye veya oturma alanı seçin. Işıksız ortamda bilgisayar kullanmayın.

Ailenizle ve okul öğretmenlerinizle birlikte sizin yaşınıza uygun ve sizin için güvenli olan İnternet sitelerinin adreslerini belirleyin. Belirlediğiniz sitelerin adreslerini bilgisayarınızın "sık kullanılanlar" bölümüne kaydedin. Böylece bu sitelere giriş işleminiz daha kolay olacaktır.

İnternet ortamında tanımadığınız kişilerle sohbet etmeyin, iletişim kurmayın.

Ziyaret ettiğiniz sitenin "güvenlikle ilgili sorularını" dikkatlice okuyun, sitenin sizden istenilen bilgileri ne amaçla istediğini öğrenin ve ailenize danışarak sizden istenilen bilgileri verin. Ailenizin onayı olmaksızın resminizi, adresinizi, telefon numaranızı, okulunuzun adını vermeyin.

Ailenizin/ebeveynlerinizin izni olmaksızın, adresiniz, okulunuzun adı, telefon numaranız, ebeveyninizin iş adresleri ve iş yeri telefon numaraları gibi kişisel bilgilerinizi internet sohbet ortamında kimseye vermeyin.

İnternet kullanıcı adınızı ve şifrenizi ailenizin dışında hiç kimseye vermeyin.

İnternet ortamında, sohbetlerde sizi rahatsız eden görüntü, ses ve yazılar yer alırsa hemen bulunduğunuz Internet ortamından çıkın ve ailenize haber verin.

Bir sitede yer alan oyunlara, aktivitelere, yarışmalara katılmadan önce bunların yaşınıza uygun olup olmadığını mutlaka ailenize ve öğretmeninize danışın. Ailenizin ve öğretmeninizin uyarılarını dikkate alın.

İnternet ortamında yeni tanıştığınız kişiler her zaman sizin yaşınızda olmayabilir. Kimlikleri ve yaşlarıyla ilgili sizi yanıltabilirler. İlk defa karşılaştığınız yeni mesaj ve kişileri mutlaka ailenize gösteriniz.

Ailenize sormadan Internet ortamında alış veriş yapmayınız. Sizden istenilen kredi kart numaraları bilgilerinizi vermeyiniz.

İnternet sohbetlerinde biri sizden yapmamanız gereken, ya da sizi rahatsız eden bir davranışta bulunmanızı isterse, sohbeti bırakıp hemen ailenize haber verin ve olayı anlatın. Ailenize güvenin ve kızacaklarını düşünerek korkmayın. Onlar size destek olacaktır.

İnternet sitelerinden bilgisayarınıza yükleyeceğiniz veya indireceğiniz programlar ve içerikler hakkında ailenize haber verin; lütfen onların izni olmaksızın bu işlemleri yapmayın.

İnternet ortamında başkalarını rahatsız edecek davranışlarda bulunmayınız.

Şaka yapmak amacıyla dahi arkadaşlarınızla hatta hiç kimseyle korkutmak amacıyla tehdit edici bir üslupla iletişim kurmayınız.

Kelimeleri büyük harflerle ve uzatarak yazmak, düşüncelerimizi iletişimde bulunduğumuz kişiye ısrarcı bir şekilde kabul ettirmeye çalışarak ifade etmek saldırganlık olarak anlaşılabilir. Bu tür iletişimden uzak durunuz. Size karşı bu tarz iletişimde bulunanları uyarınız. Uyarılarınızı dikkate almayanlarla iletişimde bulunmayınız, Internet ortamından çıkınız.

İnternet ortamında size karşı kaba dil kullanan, sizi rahatsız ve tehdit eden kişileri ailenize haber verin; emniyetin ilgili birimlerine ve servis sağlayıcınıza bilgi verin.

İnternet ve bilgisayar evinizde ya da okulunuza yoksa ve Internet'i başka bir yerde kullanıyorsanız bu yerin neresi olduğu hakkında ailenizi bilgilendiriniz. Onların izni olmaksızın bu yerlere gitmeyiniz. Sizin için uygun olmayan (sigara içilen, filtreleme kullanmayan işletmelerde) ortamlarda bulunmayınız.

Unutmayınız ki yanlarında velisi olmayan 12 yaşın altındaki çocukların İnternet kafelere alınmaması gerekiyor. Yaşınız tutmadığı halde sizi kabul eden işletmeler aslında kanuna aykırı işlem yapıyor demektir. Lütfen onlar dikkat etmese bile bu kurala siz dikkat edin.

İnternet Bağımlılığı ve Terapi

Yukarıda da belirttiğimiz gibi İnternet Bağımlılığı diye tanımlanmış bir hastalık yoktur. Ancak sorunun net olarak anlşılabilmesi için bu başlığı kullanmak durumundayız. Bu problem bizim tanımlamamızla bir Problemli İnternet Kullanımıdır.

Problemli İnternet Kullanımı her yaşta görülebilen problemlerden birisidir. Bu problemle ilgili gerek ülkemizde gerekse de yurt dışında oldukça fazla araştırma yapılmııştır. Bu araştırmalar bir taraftan problemin nedenleri ve yaygınlığı üzerineyken bir diğer tarafta ise çözüm yolları üzerine gelişmiştir.

Günümüzde farklı araştırmacıların farklı bakış açıları ile yaklaştığı bu problemli durumla ilgili terapi çalışmaları bu farklı araştırmaların da gösterdiği gibi bütüncül bir yaklaşım ile olmak zorundadır.

Bütüncül yaklaşım içerisinde ve ailenin de katılımı ile gerçekleştirilen terapi yaklaşımında bu problemli durumun ortadan kaldırılmasında oldukça başarılı çalışmalar mevcuttur.

Yapılan çalışmalar PİK’li bireyler bu sorunlu davranışın yanı sıra başka rahatsızlık belirtileri de göstermektedir. Bu nedenle terapist bu durumun ortaya çıkış nedenini ve danışanın hangi ihtiyaçlarını giderdiğini araştırırken bir diğer yandan danışanında PİK ile beraber seyreden başka rahatsızlıklar olup olmadığını mutlaka kontrol etmesi gerekmektedir.

İzzet Zülküf ÇELİK
Uzm. Psikolojik Danışman

Kaynaklar:
Discussion of Psychiatric Comorbidity Via a Bipolar Patient with Problematic
Internet Use: Case Report, Gültürk Köroğlu, Özgür Öztürk, Nergis Tellioğlu, Yasin Genç, The Effects of Internet Use, Cell Phones and Computer Games on Mental
Health of Children and Adolescents, Meral Kelleci, TAF Preventive Medicine Bulletin, 2008: 7(3)
Hasan Mırsal, Mansur Beyazyürek, Journal of Dependence 2006; 7: 150-154
Aile İçi İlişkiler Açısından İnternet Kullanımı, Fezade BAYRAKTUTAN, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2005
Internet Addiction: Clinical Aspects and Treatment Strategies, Özgür Öztürk, Gürkan Odabaşıoğlu, Defne Eraslan, Yasin Genç, Ö. Ayhan Kalyoncu, Journal of Dependence 2007; 8: 36-41
Bilgisayar Oyunlarının Çocukların Bilişsel ve Duyuşsal Gelişimleri Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, Derya OZTURK, İzmir, 2007
Bilgisayar ve İnternet Bağımlılığı, Cahit Cengizhan,
Bilinçli İnternet Kullanımı, Cem BEYHAN, Emniyet Amiri
Birey ve Aile Yaşamına İlişkin Konularda İnternet Kullanımının Etkisinin Belirlenmesi, Emel DEMİR, EV EKONOMİSİ ANABİLİM DALI, ANKARA, 2006
Bireylerin Teknoloji Kullanımı Problem Çözme Yetenekleri ile İlişkili Midir?, Hatice MERTOĞLU, Aysun ÖZTUNA, The Turkish Online Journal of Educational Technology - TOJET January 2004 ISSN: 1303-6521 Volume 3, Issue 1, Article 12
Çok Kullanıcılı Bilgisayar Oyunları ile Öğrenme, Berrin Doğusoy, Yavuz İnal
Çocuk ve Gençlerde Bilgisayar-İnternet Kullanımı, Prof. Dr. Nilüfer TUNCER
Çocukların ve Gençlerin Bilgisayar ve İnternet
Güvenliği, Gürol CANBEK , Şeref SAĞIROĞLU, Gazi Üniversitesi, Mühendislik-Mimarl_k Fakültesi, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Maltepe, ANKARA, Journal of Polytechnic
Cilt:10 Say_: 1 s. 33-39, 2007
Çocukların Web güvenliğini artırmak için onlara öğretebileceğiniz 10 şey, Microsoft, Çevrimiçi, 2008
Eğitim Yöneticilerinin İnternet Kullanımıan İlişkin Tutumlarının İşkoliklik Eğilimleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi, Hazırlayan, Salih BARDAKÇI, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, TOKAT – 2007
Elektronik Oyunlar ve Türkiye, Erdal Yılmaz, Kürşat Çağıltay, Ankara
İnternet Bağımlılığını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi, Gülmisal TURNALAR KURTARAN, Yüksek Lisans Tezi, Mersin, 2008
İletişimden Bilişime: İnternet Kültüründen Kesitler, İsmail Hakkı NAKİLCİOĞLU, yonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Afyon MYO, Radyo-TV Yayımcılığı Programı 03200, AFYONKARAHİSAR, Akademik Bilişim 2007 Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya 31 Ocak-2 Şubat 2007
İlköğretim öğrencilerinin Bilgisayar Oyunu Oynama Alışkanlıkları ve Oyun Tercihlerini Etkileyen Faktörler, Araş. Gör. Yavuz İNAL
İnternet ve Sosyal Sapma, www.genbilim.com
İnternet Kafeler, Gençlik ve Sossyal Sapma, Yard.Doç.Dr.M.Cengiz YILDIZ, Kenan BÖLÜKBAŞ
İnternet Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşlerinin Eğitim Kademelerine Göre Değerlendirilmesi, Dr. Mehmet AKSÜT, http://www.bilgiagaci.com/index.php?option=com_content&task=view&id=75 04.11.2009
Üniversite Öğrencilerinde İnternet Kullanımının Psikososyal Durum İle İlişkisi, Doktora Tezi, Neslihan KESER ÖZCAN, İstanbul, 2004
İnternet Perspektifinde Ergenlerin Sosyalleşme ve İletişim Kurma Süreci, hmet AKSÜT , Zekerya BATUR
İstanbul’da Yaşayan 18-28 Yaş Arası Üniversite Öğrencilerinin İnternet ve Madde Kullanımlarının İlişkilendirilmesi, Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, Itır TARI CÖMERT, Istanbul, 2007
İnterneti Doğru Kullanıyor Muyuz? İnternet Bağımlısı Mıyız? Çocuklarımız ve Gençlerimiz Risk Altında Mı?, Araş. Gör. Nursel YALÇIN
İnternetin Gençler Üzerindeki Etkilerini Değerlendirme
Lisans Öğrencilerinin Bilgisayar ve İnternet Kullanım Alışkanlıklarına İlişkin Bir Araştırma (Karadeniz Teknik Üniversitesi Örneği), Aytaç AYDIN, Taner TAŞDEMİR, Kemal ÜÇÜNCÜ, Tarık GEDİK, İbrahim YILDIRIM,
Medya Bağımlılığı Teorisi Doğrultusunda İnternet Kullanımının Etkileri ve İnternet Bağımlılığı, Doktora Tezi, Umur IŞIK, KONYA- 2007
The Clinical Profile of Internet Addiction Via A Serie of 10 Patients, Gürkan Odabaşıoğlu, Özgür Öztürk, Yasin Genç, Özkan Pektaş, Journal of Dependence, 2007, Vol: 8, N.: 1, pp.46-51
     Beğenin    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler  
► İnternet ve Bilgisayar Bağımlılığı Psk.Dnş.Tuğba ŞENDİR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'İnternet ve Bilgisayar Bağımlılığı' başlığıyla benzeşen toplam 19 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
 
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


07:40
Top