C Vitamini ve Niasin Hakkında Bilmek İstedikleriniz
C Vitamini: askorbat
Günlük Alınması Önerilen Miktar
Günlük alınması önerilen mktarlar yetişkin erkek ve kadınlar için günlük 90 mg’dır.
Kaynakları
Turunçgiller, domates, çilek, kiraz ve yeşil yapraklı sebzeler
C Vitamininin Vücudumuzda Taşınması ve Emilimi
C vitamini ince barsaklardan emilir. Emilen C vitamini kan dolaşımı ile dokulara taşınır. Kullanılmayan fazla miktardaki C vitamini böbreklerden idrarla dışarı atılır.
C Vitamininin Görevleri
· Kas, kemik ve diğer dokuları bir arada tutmayı sağlayan bağ dokusu proteinlerinden kollojenin yapımında yardımcıdır.
· Kan damarlarının yapısını sağlamlaştırarak sizi yaralanmalara karşı korur.
· Bitkisel kaynaklı besinlerdeki demirin vücudunuda emilmesine yardım eder.
· Diş etlerinin sağlıklı olmasını sağlar.
· Vücudunuzda oluşan kesik ve yaralanmaların iyileşmesine yardım eder.
· Bağışıklık sisteminizi destekleyerek sizi enfeksiyonlara karşı korur.
Yetersizlik
Yetersizlik Görülme Oranı ve Nedenleri
C vitamini yetersizliğinde skorbüt hastalığı görülür. Bu hastalık haftalarcadenizdekalan ve taze sebze, meyve yemeyen denizcilerde görülürdü. Günümüzde, ülkemizde her mevsimde C vitamininden zengin sebze ve meyveler bulunduğu için yetersizliğine sık rastlanmaz. Skorbüt diyetle az miktarda taze sebze ve meyve alınması nedeniyle oluşur. Yaşlılarda, sigara içenlerde ve alkoliklerde görülür. Sigara içenlerde günlük C vitamini gereksinimi normalin iki katıdır.
C Vitamini Yetersizliği Oluşan Kişilerde;
· Şişmiş, dokununca acıyan, süngerimsi ve kanayan diş etleri, diş kaybı
· Kendi kendine oluşan morarmalar ve deri altında kanamalar
· Anemi
· Yara iyileşmesinde gecikme
· Eklemlerde dokununca acı hissi ve kas ağrısı görülür.
Tanı ve Tedavi
C vitamini yetersizliği başlangıçta idrar ve kan düzeylerinin normal seviyelerin altına düşmesi ile kendini belli eder. Klinik belirtiler başlangıçta yorgunluk, iştah azalması, yaraların iyileşmesinde gecikme genel isteksizlik halidir. Yetersizlik arttıkça klinik belirtilerde ağırlaşır ve büyümede duraklama, demir emiliminin yeterli olmamasına bağlı olarak sekonder demir yetersizliği nedeniyle hipokromik, mikrositik anemi, enfeksiyolara karşı direncin azalması, diş etlerinde şişme ve kanama, diş kaybı, eklemlerde şişmeler, ateş, kanamalar ve kemik kırılmaları ile karakterize olan skorbüt hastalığı görülür.
C vitamini yetersizliğinin tedavisi hekim kontrolünde, uygun yolla C vitamini ve diğer farmakolojik ajanların hastaya verilmesi ile yapılır. Bir beslenme uzmanı kontrolünde hastaların diyetle C vitaminlerinin artırılması sağlanır.
Aşırı Miktarda C Vitamini Alımı
Yüksek doz C vitamini alımı böbrek taşı, ishal oluşumuna ve organizmanın daha fazla C vitamini metabolize etmesine dolayısıyla gereksinimin artmasına yol açabilir. Bazı insanlar yüksek doz C vitamini alımının soğuk algınlığı, bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklar ve kansere karşı koruyucu etkisi olduğuna ve fertiliteyi güçlendirdiğine inanırlar. Yüksek dozun yararlı olup olmadığı henüz çözülmemiştir ve hala araştırılmaktadır. Günlük 1-3 g C vitamini alımının soğuk algınlığının bulgularını azalttığı fakat görülme sıklığını azaltmadığı düşünülmektedir. Bununla yanında bir antioksidan olan C vitaminin, A ve E vitaminleri ile birlikte vücuda zarar veren serbest radikalleri toplayıp, hücreleri, bu radikallerin oluşturacakları hasardan koruyarak, bazı kanser türleri ve koroner kalp hastalıklarının görülme oranını azalttığı düşünülmektedir
Niasin
Günlük Alınması Önerilen Miktar
Yetişkin erkekler için 16 mg/gün, yetişkin kadınlar için 14 mg/gün’dür.
Kaynakları
Tam tahıllar, et, balık, maya, kurubaklagiller, yağlı tohumlar, bulgur, buğday, mısır ve triptofandır.
Triptofan Aminoasidinden Niasin Üretimi,
Triptofandan aminoasitinden nasin sentezi düşük randımanlı bir işlemdir. 1 mg niasin sentezi için 60 mg triptofandan harcanır. Sentez sırasında tiamin, riboflavin ve pridoksin yardımcı olarak çalışırlar. Triptofandan niasin sentezi protein ihtiyacı karşılandıktan sonra gerçekleşir. Teorik olarak niasin yetersizliğinin proteinden zengin bir diyetle tedavi edilebileceği söylenebilir. Fakat bunun için çok fazla miktarda proteine ihtiyaç vardır.
Niasinin Vücudumuzda Taşınması ve Emilimi
Niasin ince barsaklardan emilir. Kanda temel olarak kırmızı kan hücreleri içinde bulunur. Kan dolaşımı ile dokulara taşınan niasinin çok az bir miktarı dokularda saklanabilir.
Niasinin Görevleri
Niasin yetersizliğinde pellagra hastalığı görülür. Pellegra, bir deri, gastrintestinal yol ve merkezi sinir sistemi hastalığıdır.
Yetersizlik Görülme Oranı ve Nedenleri
Pellegra çok az rastlanan ve temel besinin mısır olduğu bölgelerde görülen bir hastalıktır. Mısır buğdayla karşılaştırıldığında daha az miktarda niasin içerir. Bununla birlikte mısır triptofan açısından da fakir bir besindir. Günümüzde yalnızca Afrika‘nın bazı bölgelerinde yetersizlik görülür.
Pellegranın Nedenleri
Pellegranın nedenleri:
· Diyetle niasin alımının yetersiz olması
· Protein yetersizliği(triptofan proteinlerin yapısını oluşturan aminoasitlerden biridir)
· B6 vitamini yani pridoksal fosfat yetersizliği(pridoksal fosfat triptofandan niasin sentezi için bir yardımcı maddedir).
· Hartnup‘s Hastalığı: Bu hastalarda diyetteki triptofanın emilimi yetersizdir.
· Tüberküloz tedavisinde kullanılan izoniazid, B6 vitamininin etkisini engelleyerek triptofandan sentezin azalmasına neden olur.
Pellegra Görülen Kişilerde;
· Hastalığın en belirgin üç bulgusu dermatit, diyare(ishal) ve demanstır(hafıza kaybı).
Deri ışığa maruz kaldığında ışığa hassas simetrik lekeler oluşur. Deride çatlaklar ve ülserasyonlar oluşabilir. İshal görülür. Kronik yetersizlik olan hastalıklarda demans oluşur ve genellikle geri dönüşsüzdür.
Tanı ve Tedavi
Tanı, idrarda niasin veya metabolitlerinin(N-metilnikotinamid) ölçülmesi ile konur.
Triptofandan niasin sentezlenebildiği için tedavide: yüksek doz niasin suplemanları ve yüksek proteinli diyet kullanılır. Tedavi mutlaka hekim kontrolünde yapılır.
Hafif yetersizlik görülen bireylerde semptomlar geri dönüşlüdür. Genellikle demans görülmez.
Toksisite
Aşırı niasin alımı diğer vitaminlerde olduğu gibi supleman olarak alımla mümkündür. Bu durumda deride kızarıklıklar ve lekeler veya karaciğer hasarı görülür. Yetişkinler için ortalama en fazla tüketilebilecek niasin miktarı günlük 35 mg’dır. Günde 200mg’ın üzerinde niasin alımı vazodilatasyon ve ateşe neden olabilir. Eğer ek vitamin tableti kullanmanız önerildi ise kullandığınız miktar bir günde sizin için değerin üzerinde olmamalıdır.
Günlük Alınması Önerilen Miktar
Günlük alınması önerilen mktarlar yetişkin erkek ve kadınlar için günlük 90 mg’dır.
Kaynakları
Turunçgiller, domates, çilek, kiraz ve yeşil yapraklı sebzeler
C Vitamininin Vücudumuzda Taşınması ve Emilimi
C vitamini ince barsaklardan emilir. Emilen C vitamini kan dolaşımı ile dokulara taşınır. Kullanılmayan fazla miktardaki C vitamini böbreklerden idrarla dışarı atılır.
C Vitamininin Görevleri
· Kas, kemik ve diğer dokuları bir arada tutmayı sağlayan bağ dokusu proteinlerinden kollojenin yapımında yardımcıdır.
· Kan damarlarının yapısını sağlamlaştırarak sizi yaralanmalara karşı korur.
· Bitkisel kaynaklı besinlerdeki demirin vücudunuda emilmesine yardım eder.
· Diş etlerinin sağlıklı olmasını sağlar.
· Vücudunuzda oluşan kesik ve yaralanmaların iyileşmesine yardım eder.
· Bağışıklık sisteminizi destekleyerek sizi enfeksiyonlara karşı korur.
Yetersizlik
Yetersizlik Görülme Oranı ve Nedenleri
C vitamini yetersizliğinde skorbüt hastalığı görülür. Bu hastalık haftalarcadenizdekalan ve taze sebze, meyve yemeyen denizcilerde görülürdü. Günümüzde, ülkemizde her mevsimde C vitamininden zengin sebze ve meyveler bulunduğu için yetersizliğine sık rastlanmaz. Skorbüt diyetle az miktarda taze sebze ve meyve alınması nedeniyle oluşur. Yaşlılarda, sigara içenlerde ve alkoliklerde görülür. Sigara içenlerde günlük C vitamini gereksinimi normalin iki katıdır.
C Vitamini Yetersizliği Oluşan Kişilerde;
· Şişmiş, dokununca acıyan, süngerimsi ve kanayan diş etleri, diş kaybı
· Kendi kendine oluşan morarmalar ve deri altında kanamalar
· Anemi
· Yara iyileşmesinde gecikme
· Eklemlerde dokununca acı hissi ve kas ağrısı görülür.
Tanı ve Tedavi
C vitamini yetersizliği başlangıçta idrar ve kan düzeylerinin normal seviyelerin altına düşmesi ile kendini belli eder. Klinik belirtiler başlangıçta yorgunluk, iştah azalması, yaraların iyileşmesinde gecikme genel isteksizlik halidir. Yetersizlik arttıkça klinik belirtilerde ağırlaşır ve büyümede duraklama, demir emiliminin yeterli olmamasına bağlı olarak sekonder demir yetersizliği nedeniyle hipokromik, mikrositik anemi, enfeksiyolara karşı direncin azalması, diş etlerinde şişme ve kanama, diş kaybı, eklemlerde şişmeler, ateş, kanamalar ve kemik kırılmaları ile karakterize olan skorbüt hastalığı görülür.
C vitamini yetersizliğinin tedavisi hekim kontrolünde, uygun yolla C vitamini ve diğer farmakolojik ajanların hastaya verilmesi ile yapılır. Bir beslenme uzmanı kontrolünde hastaların diyetle C vitaminlerinin artırılması sağlanır.
Aşırı Miktarda C Vitamini Alımı
Yüksek doz C vitamini alımı böbrek taşı, ishal oluşumuna ve organizmanın daha fazla C vitamini metabolize etmesine dolayısıyla gereksinimin artmasına yol açabilir. Bazı insanlar yüksek doz C vitamini alımının soğuk algınlığı, bağışıklık sistemi ile ilgili hastalıklar ve kansere karşı koruyucu etkisi olduğuna ve fertiliteyi güçlendirdiğine inanırlar. Yüksek dozun yararlı olup olmadığı henüz çözülmemiştir ve hala araştırılmaktadır. Günlük 1-3 g C vitamini alımının soğuk algınlığının bulgularını azalttığı fakat görülme sıklığını azaltmadığı düşünülmektedir. Bununla yanında bir antioksidan olan C vitaminin, A ve E vitaminleri ile birlikte vücuda zarar veren serbest radikalleri toplayıp, hücreleri, bu radikallerin oluşturacakları hasardan koruyarak, bazı kanser türleri ve koroner kalp hastalıklarının görülme oranını azalttığı düşünülmektedir
Niasin
Günlük Alınması Önerilen Miktar
Yetişkin erkekler için 16 mg/gün, yetişkin kadınlar için 14 mg/gün’dür.
Kaynakları
Tam tahıllar, et, balık, maya, kurubaklagiller, yağlı tohumlar, bulgur, buğday, mısır ve triptofandır.
Triptofan Aminoasidinden Niasin Üretimi,
Triptofandan aminoasitinden nasin sentezi düşük randımanlı bir işlemdir. 1 mg niasin sentezi için 60 mg triptofandan harcanır. Sentez sırasında tiamin, riboflavin ve pridoksin yardımcı olarak çalışırlar. Triptofandan niasin sentezi protein ihtiyacı karşılandıktan sonra gerçekleşir. Teorik olarak niasin yetersizliğinin proteinden zengin bir diyetle tedavi edilebileceği söylenebilir. Fakat bunun için çok fazla miktarda proteine ihtiyaç vardır.
Niasinin Vücudumuzda Taşınması ve Emilimi
Niasin ince barsaklardan emilir. Kanda temel olarak kırmızı kan hücreleri içinde bulunur. Kan dolaşımı ile dokulara taşınan niasinin çok az bir miktarı dokularda saklanabilir.
Niasinin Görevleri
- Vücudumuzda karbonhidratların ve yağların kullanılmasına yardım eder.
- Organizmamızda görev yapan bazı enzimlerin yardımcısıdır.
- Vücudumuzun bütün hücrelerinde enerji oluşumuna yardım eder.
- Niasin ultraviyole ışınlarının etkisiyle derimizde hasara uğramış genetik şifremizin belirleyicisi olan DNA(deoksiribonükleikasit) moleküllerinin yenilenmesini sağlar.
- Kanımızda kolesterol taşıyıcısı olan LDL ve VLDL seviyelerinin yükseldiği durumlarda artan düzeyleri düşürmeye yardım eder.
Niasin yetersizliğinde pellagra hastalığı görülür. Pellegra, bir deri, gastrintestinal yol ve merkezi sinir sistemi hastalığıdır.
Yetersizlik Görülme Oranı ve Nedenleri
Pellegra çok az rastlanan ve temel besinin mısır olduğu bölgelerde görülen bir hastalıktır. Mısır buğdayla karşılaştırıldığında daha az miktarda niasin içerir. Bununla birlikte mısır triptofan açısından da fakir bir besindir. Günümüzde yalnızca Afrika‘nın bazı bölgelerinde yetersizlik görülür.
Pellegranın Nedenleri
Pellegranın nedenleri:
· Diyetle niasin alımının yetersiz olması
· Protein yetersizliği(triptofan proteinlerin yapısını oluşturan aminoasitlerden biridir)
· B6 vitamini yani pridoksal fosfat yetersizliği(pridoksal fosfat triptofandan niasin sentezi için bir yardımcı maddedir).
· Hartnup‘s Hastalığı: Bu hastalarda diyetteki triptofanın emilimi yetersizdir.
· Tüberküloz tedavisinde kullanılan izoniazid, B6 vitamininin etkisini engelleyerek triptofandan sentezin azalmasına neden olur.
Pellegra Görülen Kişilerde;
· Hastalığın en belirgin üç bulgusu dermatit, diyare(ishal) ve demanstır(hafıza kaybı).
Deri ışığa maruz kaldığında ışığa hassas simetrik lekeler oluşur. Deride çatlaklar ve ülserasyonlar oluşabilir. İshal görülür. Kronik yetersizlik olan hastalıklarda demans oluşur ve genellikle geri dönüşsüzdür.
Tanı ve Tedavi
Tanı, idrarda niasin veya metabolitlerinin(N-metilnikotinamid) ölçülmesi ile konur.
Triptofandan niasin sentezlenebildiği için tedavide: yüksek doz niasin suplemanları ve yüksek proteinli diyet kullanılır. Tedavi mutlaka hekim kontrolünde yapılır.
Hafif yetersizlik görülen bireylerde semptomlar geri dönüşlüdür. Genellikle demans görülmez.
Toksisite
Aşırı niasin alımı diğer vitaminlerde olduğu gibi supleman olarak alımla mümkündür. Bu durumda deride kızarıklıklar ve lekeler veya karaciğer hasarı görülür. Yetişkinler için ortalama en fazla tüketilebilecek niasin miktarı günlük 35 mg’dır. Günde 200mg’ın üzerinde niasin alımı vazodilatasyon ve ateşe neden olabilir. Eğer ek vitamin tableti kullanmanız önerildi ise kullandığınız miktar bir günde sizin için değerin üzerinde olmamalıdır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "C Vitamini ve Niasin Hakkında Bilmek İstedikleriniz" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Dyt.Aygün KUYUMCU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Dyt.Aygün KUYUMCU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
c vitamin, niasin, c vitamini, askorbat, triptofan, c vitamininin görevleri, c vitamini yetersizliği
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
