Nörolojide Botulinum Toksini Uygulamaları
Soru ve Cevaplarla Nörolojide Botulinum Toksini Uygulamaları
Dr. Şevki ŞAHİN
Botulinum Nörotoksininin (BoNT) nörolojideki kullanım alanları nelerdir?
Bazı ağrı sendromları, hareket bozuklukları, erişkin ve çocukluk çağı spastisitesi gibi birçok nörolojik hastalıkta uzun yıllardır uygulanmaktadır.
Günümüzde uygulanan BoNT tipleri nelerdir?
BoNT TipA : Botox® (Allergan, Inc.), Dysport® (Ipsen Lmtd.)
BoNT Tip B : Myobloc® (Solstice Neurosciences, Inc.)
BoNT-Tip F : Henüz ülkemizde kullanılmamaktadır.
Preparatların içerdiği toksin dozları aynı mıdır?
Aynı değildir. Ortalama doz eşdeğerliğigüncel literatürde; 1 ünite Botox® yaklaşık 2-4 ünite Dysport®’a eşdeğer kabul edilmektedir (2:1-4:1). Doz aralığı hastadan hastaya ve aynı hastada farklı zamanlarda yapılan uygulamalarda dahi değişkenlik gösterebilir (1).
Klinik yararı arttıran etkenler nelerdir?
Hasta için mümkün olan, etkin ama en küçük doz seçilmelidir.
Optimal yaşam kalitesi için oral farmakolojik ajanlar ile kombine edilmelidir.Tedavi şemalarında fizik rehabilitasyon mutlaka yer almalıdır. Eşlik eden insomni, depresyon ve anksiyeteye müdahale edilmelidir (2) .
BoNT Uygulamalarında EMG’nin yeri nedir?
BoNT uygulamaları sırasında EMG rehberliği şart değildir.
İğne EMG’si özellikle distonin ayırıcı tanısında veya tedaviye yanıtsızlıkta denervasyonun varlığını araştırmada gerekli olabilir.
Lokal yayılımın özellikle istenmediği servikal distoni olgularında hedef kası tam belirlemede yüzeyel kayıtlama önerilir.
Yazıcı krampı olgularında ‘elektriksel nokta uyarımı’ eşliğinde BoNT uygulamalarının komplikasyon riskini azalttığı düşünülmektedir.
Özellikle ekstremite uygulamalarında uygulama öncesi palpasyon yeterlidir (3,4).
BoNT formülasyonları arasında dokudaki yayılımları açısından fark var mıdır?
Botulinum toksini Tip A (BoNTA) formulasyonları birbirine benzer.
Ancak doku içerisindeki neurotoksin–protein kompleksinin migrasyonu, molekül ağırlığından da kaynaklanan farklılıklar gösterir (5).
Dysport® daha geniş bir alana yayılım gösterirken, Botox® daha lokal bir yayılım göstermektedir. Yüz, boyun bölgesi uygulamalarında Botox® , ekstremite spastisitesi, terleme gibi endikasyonlarda Dysport® tercih edilebilir.
Botilinum nörotoksinin çeşitli ülkelerde ‘onaylanmış’ endikasyonları nelerdir?
Blefarospazm, strabismus, servikal distoni, serebral palsi, hemifasial spazm, strok ile ilişkili spastik tablolar, aksiller hiperhidroz, glabellar kırışıklıklar.
Botilinum nörotoksinin kozmetik kullanımı dışında onay almadan ‘off label’ olarak uygulandığı hastalıklar nelerdir?
Migren, gerilim tipi başağrısı, fibromiyalji sendromu, akalazya, hipersalivasyon, miyofasiyal ağrı sendromları, anal fissür, tremor, tikler, vajinismus.
BoNT uygulamalarının Kontrendikasyonları nelerdir?
Uygulama yüzeyinde infeksiyon olması, botulinum toksini ve çözeltisine herhangi birine aşırı duyarlılık reaksiyonu öyküsü olanlar, gebe veya emzirme döneminde olanlar (C Katagorisi), kas hastalığı öyküsü olanlar (başta miyastenia gravis), aminoglikozidler gibi sinir kas kavşağına etki eden ilaç alan olgular, kanama diyatezi olan veya antikoagülan kullananlarda, vücut dismorfik algı bozukluğu olanlarda uygulama önerilmez. Ayrıca yüz felci öyküsü ve sekeli olanlarda mutlaka doz ayarlaması yapılması önerilir.
BoNT ugulamalarının yan etkileri nelerdir?
Bölgesel Yan Etkiler: Toksinin komşu bölgelerdeki sinir uçlarına difüzyonu (pitoz, kuru göz, disfaji, dispne, boyun, dil, boyun, el, parmak kaslarında zafiyet)
Sistemik Yan Etkiler: Grip benzeri sendrom, başağrısı , anaflaktik reaksiyon, botulizm (6,7).
BoNT ugulamalarında gelişen immündirenç kavramı nedir?
Tekrarlayan seanslar sonrası nötralizan antikor (BoNT-Ab) gelişimi ile tedaviye yanıtı azaltması durumudur. Nötralizan antikorların varlığı örn: serebral palsili çocuklarda %6 servikal distonili erişkinlerde %2 oranında rapor edilmektedir. Tedaviye yanıtı azalmış olgularda ve spesifik yöntemlerle bakıldığında bu oranlar %84-90’a çıkmaktadır (7, 8, 9).
İmmündirenç gelişmesi durumunda neler yapılabilir?
Seans aralığının 3 aydan az olmamasına dikkat edilir. Preparat değişimi yapılabilir (8, 9).
Kaynaklar
1. Karsai S, Raulin C. Current evidence on the unit equivalence of different botulinum neurotoxin A formulations and recommendations for clinical practice in dermatology.
Dermatol Surg 2009; 35(1):1–8.
2. Swope D, Barbano R. Treatment recommendations and practicalapplications of botulinum toxin treatment of cervical dystonia. Neurol Clin 2008;1: 54–65.
3. Jankovic J. Needle EMG guidance for injection of botulinum toxin. Needle EMG guidance is rarely required. Muscle Nerve 2001;24(11):1568–1570.
4. Lim EC, Quek AM, Seet RC. Botulinum toxin-A injections via electrical motor point stimulation to treat writer's cramp: pilot study. Neurol Neurophysiol Neurosci 2006;30:4.
5. Cliff SH, Judodihardjo H, Eltringham E. Different formulations of botulinum toxin type A have different migration characteristics: a double-blind, randomized study. J Cosmet Dermatol 2008;7(1):50–54.
6. Burnham TH, ed. Drug Facts and Comparisons. 2003. St. Louis: Facts and Comparisons, Inc.:1122a-b.
7.Botox® product information. Allergan, Inc. Dec. 2000. Available at www.botox.com/index.jsp?cc&prescribing-botox .
8. Koman LA, Brashear A, Rosenfeld S, et al. Botulinum toxin type A neuromuscular blockade in the treatment of equinus foot deformity in cerebral palsy: a multicenter, open-label clinical trial. Pediatrics 2001;108:1062–1071.
9. Hanna PA, Jankovic J, Vincent A. Comparison of mouse bioassay and immunoprecipitation assay for botulinum toxin antibodies. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1999;66(5):612–616.
Dr. Şevki ŞAHİN
Botulinum Nörotoksininin (BoNT) nörolojideki kullanım alanları nelerdir?
Bazı ağrı sendromları, hareket bozuklukları, erişkin ve çocukluk çağı spastisitesi gibi birçok nörolojik hastalıkta uzun yıllardır uygulanmaktadır.
Günümüzde uygulanan BoNT tipleri nelerdir?
BoNT TipA : Botox® (Allergan, Inc.), Dysport® (Ipsen Lmtd.)
BoNT Tip B : Myobloc® (Solstice Neurosciences, Inc.)
BoNT-Tip F : Henüz ülkemizde kullanılmamaktadır.
Preparatların içerdiği toksin dozları aynı mıdır?
Aynı değildir. Ortalama doz eşdeğerliğigüncel literatürde; 1 ünite Botox® yaklaşık 2-4 ünite Dysport®’a eşdeğer kabul edilmektedir (2:1-4:1). Doz aralığı hastadan hastaya ve aynı hastada farklı zamanlarda yapılan uygulamalarda dahi değişkenlik gösterebilir (1).
Klinik yararı arttıran etkenler nelerdir?
Hasta için mümkün olan, etkin ama en küçük doz seçilmelidir.
Optimal yaşam kalitesi için oral farmakolojik ajanlar ile kombine edilmelidir.Tedavi şemalarında fizik rehabilitasyon mutlaka yer almalıdır. Eşlik eden insomni, depresyon ve anksiyeteye müdahale edilmelidir (2) .
BoNT Uygulamalarında EMG’nin yeri nedir?
BoNT uygulamaları sırasında EMG rehberliği şart değildir.
İğne EMG’si özellikle distonin ayırıcı tanısında veya tedaviye yanıtsızlıkta denervasyonun varlığını araştırmada gerekli olabilir.
Lokal yayılımın özellikle istenmediği servikal distoni olgularında hedef kası tam belirlemede yüzeyel kayıtlama önerilir.
Yazıcı krampı olgularında ‘elektriksel nokta uyarımı’ eşliğinde BoNT uygulamalarının komplikasyon riskini azalttığı düşünülmektedir.
Özellikle ekstremite uygulamalarında uygulama öncesi palpasyon yeterlidir (3,4).
BoNT formülasyonları arasında dokudaki yayılımları açısından fark var mıdır?
Botulinum toksini Tip A (BoNTA) formulasyonları birbirine benzer.
Ancak doku içerisindeki neurotoksin–protein kompleksinin migrasyonu, molekül ağırlığından da kaynaklanan farklılıklar gösterir (5).
Dysport® daha geniş bir alana yayılım gösterirken, Botox® daha lokal bir yayılım göstermektedir. Yüz, boyun bölgesi uygulamalarında Botox® , ekstremite spastisitesi, terleme gibi endikasyonlarda Dysport® tercih edilebilir.
Botilinum nörotoksinin çeşitli ülkelerde ‘onaylanmış’ endikasyonları nelerdir?
Blefarospazm, strabismus, servikal distoni, serebral palsi, hemifasial spazm, strok ile ilişkili spastik tablolar, aksiller hiperhidroz, glabellar kırışıklıklar.
Botilinum nörotoksinin kozmetik kullanımı dışında onay almadan ‘off label’ olarak uygulandığı hastalıklar nelerdir?
Migren, gerilim tipi başağrısı, fibromiyalji sendromu, akalazya, hipersalivasyon, miyofasiyal ağrı sendromları, anal fissür, tremor, tikler, vajinismus.
BoNT uygulamalarının Kontrendikasyonları nelerdir?
Uygulama yüzeyinde infeksiyon olması, botulinum toksini ve çözeltisine herhangi birine aşırı duyarlılık reaksiyonu öyküsü olanlar, gebe veya emzirme döneminde olanlar (C Katagorisi), kas hastalığı öyküsü olanlar (başta miyastenia gravis), aminoglikozidler gibi sinir kas kavşağına etki eden ilaç alan olgular, kanama diyatezi olan veya antikoagülan kullananlarda, vücut dismorfik algı bozukluğu olanlarda uygulama önerilmez. Ayrıca yüz felci öyküsü ve sekeli olanlarda mutlaka doz ayarlaması yapılması önerilir.
BoNT ugulamalarının yan etkileri nelerdir?
Bölgesel Yan Etkiler: Toksinin komşu bölgelerdeki sinir uçlarına difüzyonu (pitoz, kuru göz, disfaji, dispne, boyun, dil, boyun, el, parmak kaslarında zafiyet)
Sistemik Yan Etkiler: Grip benzeri sendrom, başağrısı , anaflaktik reaksiyon, botulizm (6,7).
BoNT ugulamalarında gelişen immündirenç kavramı nedir?
Tekrarlayan seanslar sonrası nötralizan antikor (BoNT-Ab) gelişimi ile tedaviye yanıtı azaltması durumudur. Nötralizan antikorların varlığı örn: serebral palsili çocuklarda %6 servikal distonili erişkinlerde %2 oranında rapor edilmektedir. Tedaviye yanıtı azalmış olgularda ve spesifik yöntemlerle bakıldığında bu oranlar %84-90’a çıkmaktadır (7, 8, 9).
İmmündirenç gelişmesi durumunda neler yapılabilir?
Seans aralığının 3 aydan az olmamasına dikkat edilir. Preparat değişimi yapılabilir (8, 9).
Kaynaklar
1. Karsai S, Raulin C. Current evidence on the unit equivalence of different botulinum neurotoxin A formulations and recommendations for clinical practice in dermatology.
Dermatol Surg 2009; 35(1):1–8.
2. Swope D, Barbano R. Treatment recommendations and practicalapplications of botulinum toxin treatment of cervical dystonia. Neurol Clin 2008;1: 54–65.
3. Jankovic J. Needle EMG guidance for injection of botulinum toxin. Needle EMG guidance is rarely required. Muscle Nerve 2001;24(11):1568–1570.
4. Lim EC, Quek AM, Seet RC. Botulinum toxin-A injections via electrical motor point stimulation to treat writer's cramp: pilot study. Neurol Neurophysiol Neurosci 2006;30:4.
5. Cliff SH, Judodihardjo H, Eltringham E. Different formulations of botulinum toxin type A have different migration characteristics: a double-blind, randomized study. J Cosmet Dermatol 2008;7(1):50–54.
6. Burnham TH, ed. Drug Facts and Comparisons. 2003. St. Louis: Facts and Comparisons, Inc.:1122a-b.
7.Botox® product information. Allergan, Inc. Dec. 2000. Available at www.botox.com/index.jsp?cc&prescribing-botox .
8. Koman LA, Brashear A, Rosenfeld S, et al. Botulinum toxin type A neuromuscular blockade in the treatment of equinus foot deformity in cerebral palsy: a multicenter, open-label clinical trial. Pediatrics 2001;108:1062–1071.
9. Hanna PA, Jankovic J, Vincent A. Comparison of mouse bioassay and immunoprecipitation assay for botulinum toxin antibodies. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1999;66(5):612–616.
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Nörolojide Botulinum Toksini Uygulamaları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Şevki ŞAHİN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Şevki ŞAHİN'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
1 Beğeni
Yazan Uzman
|
botulinum, toksin, botox, dysport, spazm, distoni, blefarospasm, yazıcı krampı, bont tipleri, allergan, myobloc, botulinum toksini, botulinum toksini uygulaması, botulinum toksini uygulamaları, botulinum uygulaması, botulinum toksini nedir, botulinum nörotoksini
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.