Yaşamınız Ne Kadar Dengeli-1: Giriş ve Beden Alanı
Nasıl ki sebze, meyve, et vb. gıdaları dengeli bir şekilde tüketmek bedensel sağlığınız için önemliyse aynı şekilde yaşamınızın tümünde dengeyi göz önünde bulundurmanız da psikolojik sağlığınız için çok önemlidir. Yaşamınıza nasıl denge getireceğiniz konusunu birkaç makalede anlatırken benim oldukça önem verdiğim ‘Pozitif Psikoterapi’ yaklaşımının denge prensibinden faydalanacağım.
Peki dengelenecek alanlar nelerdir? Yaşamımızda ne tür alanlar var ki bizim dengelemeye özel bir çaba göstermemiz gereksin? Bu alanlar:
Dengeli bir yaşamın dört alanı ile ilgili bu yazı dizisinin ilerleyen bölümlerinde ayrıntılı bir şekilde bu alanların ne olduğunu, mevcut enerji yatırımınızın ne düzeyde olduğunu ve bu alanları nasıl dengeleyebileceğinize yönelik bazı ipuçları vermeye çalışacağım.
BEDEN ALANI
Beden alanınızdaki temel ihtiyacınız bu dünyada varolduğunuzu derinden hissedebilmektir. Bunu hissedebilmenin en somut yolu bedeninizle olan ilişkinizden geçer. Bu ilişkiyi anlamak beden alanı ile ilişkinizi değerlendirmek için aşağıdaki soruları kendinize sorabilirsiniz:
Yemeklerle aram nasıl?
Sevdiğim yemekleri yediğim zaman tatlarını dolu dolu hissedebiliyor muyum?
Farklı yemeklerle damak tadımı zenginleştirmeye çalışıyor muyum?
Ne kadar sağlıklı ve dengeli besleniyorum?
Çoğunlukla doğal yiyeceklere mi yöneliyorum yoksa sağlıksız olduğu bilinen ama lezzetli yiyeceklere mi?
Sağlığıma ne kadar önem veriyorum?
Bedenimin sağlıklı ve sağlıksız yanlarını hissedebiliyor muyum?
Bedensel hislerime kulak veriyor muyum?
Bedenimdeki değişimleri hissedebiliyor muyum?
Bir şikayetim olduğunda (örneğin diş ağrısı) daha da ciddileşmeden doktora gidiyor muyum?
Kan verme, aşı yaptırma gibi koruyucu sağlık önlemleri alıyor muyum?
Dış görünüşümle aram nasıl?
Maddi durumum elverdiğince bakımlı olmaya çalışıyor muyum?
Kıyafetlerime özen gösteriyor muyum?
Cildime, saçlarıma, traşıma vb. dikkat ediyor muyum?
Cinsellikle aram nasıl?
Sağlıklı ve tatmin edici bir cinsel yaşamım var mı?
Kendimi genelde enerji dolu hissediyor muyum?
Spor yapıyor muyum? Yürüyüş, evde ya da spor salonunda egzersiz yapmak...
Yaşamıma hareket katmaya çalışıyor muyum?
Kendimi dinlenmiş hissedebiliyor muyum?
Gün içinde enerjimi çok harcadığımda ve yorulduğumda gün sonunda kendimi sakinleştirebiliyor muyum?
Para ile ilişkim nasıl?
Maddi durumum elverdiğince kendim için bir şeyler yapıyor muyum?
Kendimi güvende hissediyor muyum?
Yaşadığım çevrede güvenlik yönünden huzurlu hissediyor muyum?
Yukarıdaki sorulara daha bir çoğunu ekleyebilirsiniz. Bu sorular sadece bu alan üzerinde düşünmeye başlamanızı sağlamak içindir. Dikkat ettiyseniz yaşamınızın beden alanı somut ve temel ihtiyaçlarınızla ilişkilidir. Türkiye gibi doğu kültürünün etkisindeki ülkelerde yaşayan insanlarda bu alana özellikle yemek yönünden enerji harcandığını görürüz. Yemek kültürümüzün zenginliği bunu göstermektedir. Bunun yanında kişisel bakım, cinsellik, spor ve sağlıklı beslenme gibi beden alanının diğer unsurlarına batı kültüründeki insanlar kadar enerji harcamamaktayız. Size aktaracağım yaşam alanlarının ülkemizde en çok ihmal edilen parçasının beden olanı olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Toplumsal ve ailevi baskı, ekonomik durum gibi şartların etkisinin de bunda payı olmakla birlikte klinik deneyimlerim insanların bu alana enerji ayırabilecek bir çok imkanı olmasına rağmen bu enerjiyi yeterince ayırmadıklarını söylüyor. Bu alana tam enerji ayırmayan danışanların problemleri depresyon, tükenmişlik hissi, duygularının ve hislerinin farkında olmamak, duygularını ihtiyaçlarını bastırmak, psikolojik nedenli hastalıklar-sağlık problemleri yaşamak (‘hastane hastane dolaşmak’) vb. dir.
Bu alana az enerji ayırmanız kendinizi ihmal ettiğiniz anlamına gelebilir. Bunun sebeplerinden bir tanesi ilişki alanına çok fazla enerji harcamanız ve sadece kendiniz için bir şey yaptığınızda bencil olarak algılanacağınızı düşünüyor olmanız olabilir. Bu açıdan bakarsak aslında sadece başkaları için bir şey yapmakta bencillik olarak düşünülebilir. Neden mi? Çünkü başkalarını sürekli düşünerek ve bu yönde hareket ederek onlara ne kadar iyi ve fedakar olduğunuzu göstermek istersiniz. Bunu gören diğerleri de sizi takdir edecek, onaylayacak, ’çok iyi biri’ diye düşünecektir. Farkında olmadan bu tür beklentiler içine girdiğini gördüğüm ve bu beklentileri ‘tam istediği gibi’ karşılanmadığı için depresyona girmiş bir çok danışanımın olduğunu da ifade etmek isterim.
Gördüğünüz gibi kendini ihmal ettiğinde de kişi aslında yine bir ihtiyacını (onaylanma, sevilme...) karşılamaya çalışıyordur. Her davranışımız bir ihtiyacın karşılanmasına yöneliktir. Eğer farkında olarak bir ihtiyacı karşılarsak daha huzurlu olma yolunda ilerleyebiliriz. İşte bu bölümün amacı da bedensel alana yönelik ihtiyaçlarınızı size fark ettirmek ve bu temel ihtiyaçlarınızı imkanlarınız doğrultusunda karşılamanız için sizi teşvik etmektir. Bunu nasıl yapacağınızla ilgili bilgileri TV, internet, kitap ve diğer insanları gözlemleyerek alabilirsiniz. Aşağıda da buna yönelik bazı tavsiyelerde bulundum.
İkinci yaşam alanı ‘İlişki’ dir...
Peki dengelenecek alanlar nelerdir? Yaşamımızda ne tür alanlar var ki bizim dengelemeye özel bir çaba göstermemiz gereksin? Bu alanlar:
- Beden
- İlişki
- Başarı ve Kontrol
- Maneviyat, Anlam ve Gelecek
Dengeli bir yaşamın dört alanı ile ilgili bu yazı dizisinin ilerleyen bölümlerinde ayrıntılı bir şekilde bu alanların ne olduğunu, mevcut enerji yatırımınızın ne düzeyde olduğunu ve bu alanları nasıl dengeleyebileceğinize yönelik bazı ipuçları vermeye çalışacağım.
BEDEN ALANI
Beden alanınızdaki temel ihtiyacınız bu dünyada varolduğunuzu derinden hissedebilmektir. Bunu hissedebilmenin en somut yolu bedeninizle olan ilişkinizden geçer. Bu ilişkiyi anlamak beden alanı ile ilişkinizi değerlendirmek için aşağıdaki soruları kendinize sorabilirsiniz:
Yemeklerle aram nasıl?
Sevdiğim yemekleri yediğim zaman tatlarını dolu dolu hissedebiliyor muyum?
Farklı yemeklerle damak tadımı zenginleştirmeye çalışıyor muyum?
Ne kadar sağlıklı ve dengeli besleniyorum?
Çoğunlukla doğal yiyeceklere mi yöneliyorum yoksa sağlıksız olduğu bilinen ama lezzetli yiyeceklere mi?
Sağlığıma ne kadar önem veriyorum?
Bedenimin sağlıklı ve sağlıksız yanlarını hissedebiliyor muyum?
Bedensel hislerime kulak veriyor muyum?
Bedenimdeki değişimleri hissedebiliyor muyum?
Bir şikayetim olduğunda (örneğin diş ağrısı) daha da ciddileşmeden doktora gidiyor muyum?
Kan verme, aşı yaptırma gibi koruyucu sağlık önlemleri alıyor muyum?
Dış görünüşümle aram nasıl?
Maddi durumum elverdiğince bakımlı olmaya çalışıyor muyum?
Kıyafetlerime özen gösteriyor muyum?
Cildime, saçlarıma, traşıma vb. dikkat ediyor muyum?
Cinsellikle aram nasıl?
Sağlıklı ve tatmin edici bir cinsel yaşamım var mı?
Kendimi genelde enerji dolu hissediyor muyum?
Spor yapıyor muyum? Yürüyüş, evde ya da spor salonunda egzersiz yapmak...
Yaşamıma hareket katmaya çalışıyor muyum?
Kendimi dinlenmiş hissedebiliyor muyum?
Gün içinde enerjimi çok harcadığımda ve yorulduğumda gün sonunda kendimi sakinleştirebiliyor muyum?
Para ile ilişkim nasıl?
Maddi durumum elverdiğince kendim için bir şeyler yapıyor muyum?
Kendimi güvende hissediyor muyum?
Yaşadığım çevrede güvenlik yönünden huzurlu hissediyor muyum?
Yukarıdaki sorulara daha bir çoğunu ekleyebilirsiniz. Bu sorular sadece bu alan üzerinde düşünmeye başlamanızı sağlamak içindir. Dikkat ettiyseniz yaşamınızın beden alanı somut ve temel ihtiyaçlarınızla ilişkilidir. Türkiye gibi doğu kültürünün etkisindeki ülkelerde yaşayan insanlarda bu alana özellikle yemek yönünden enerji harcandığını görürüz. Yemek kültürümüzün zenginliği bunu göstermektedir. Bunun yanında kişisel bakım, cinsellik, spor ve sağlıklı beslenme gibi beden alanının diğer unsurlarına batı kültüründeki insanlar kadar enerji harcamamaktayız. Size aktaracağım yaşam alanlarının ülkemizde en çok ihmal edilen parçasının beden olanı olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Toplumsal ve ailevi baskı, ekonomik durum gibi şartların etkisinin de bunda payı olmakla birlikte klinik deneyimlerim insanların bu alana enerji ayırabilecek bir çok imkanı olmasına rağmen bu enerjiyi yeterince ayırmadıklarını söylüyor. Bu alana tam enerji ayırmayan danışanların problemleri depresyon, tükenmişlik hissi, duygularının ve hislerinin farkında olmamak, duygularını ihtiyaçlarını bastırmak, psikolojik nedenli hastalıklar-sağlık problemleri yaşamak (‘hastane hastane dolaşmak’) vb. dir.
Bu alana az enerji ayırmanız kendinizi ihmal ettiğiniz anlamına gelebilir. Bunun sebeplerinden bir tanesi ilişki alanına çok fazla enerji harcamanız ve sadece kendiniz için bir şey yaptığınızda bencil olarak algılanacağınızı düşünüyor olmanız olabilir. Bu açıdan bakarsak aslında sadece başkaları için bir şey yapmakta bencillik olarak düşünülebilir. Neden mi? Çünkü başkalarını sürekli düşünerek ve bu yönde hareket ederek onlara ne kadar iyi ve fedakar olduğunuzu göstermek istersiniz. Bunu gören diğerleri de sizi takdir edecek, onaylayacak, ’çok iyi biri’ diye düşünecektir. Farkında olmadan bu tür beklentiler içine girdiğini gördüğüm ve bu beklentileri ‘tam istediği gibi’ karşılanmadığı için depresyona girmiş bir çok danışanımın olduğunu da ifade etmek isterim.
Gördüğünüz gibi kendini ihmal ettiğinde de kişi aslında yine bir ihtiyacını (onaylanma, sevilme...) karşılamaya çalışıyordur. Her davranışımız bir ihtiyacın karşılanmasına yöneliktir. Eğer farkında olarak bir ihtiyacı karşılarsak daha huzurlu olma yolunda ilerleyebiliriz. İşte bu bölümün amacı da bedensel alana yönelik ihtiyaçlarınızı size fark ettirmek ve bu temel ihtiyaçlarınızı imkanlarınız doğrultusunda karşılamanız için sizi teşvik etmektir. Bunu nasıl yapacağınızla ilgili bilgileri TV, internet, kitap ve diğer insanları gözlemleyerek alabilirsiniz. Aşağıda da buna yönelik bazı tavsiyelerde bulundum.
- Damak tadınızı zenginleştirmeye ve farklı tatlar deneyimlemeye kendinizi açık tutun
- Sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterin
- Dış görünüşünüze elinizden geldiğince dikkat edin
- Sağlıklı bir cinsel yaşantınız yoksa bu konuda bir uzmandan yardım alabilirsiniz. Bazı Üniversite Tıp fakültelerinin psikiyatri servislerinde uygun ücretlerle destek alabilirsiniz.
- Yaşamınıza hareket katın. Bunun en kolay yolu yürüyüştür. Eğer düzenli spor yaparsanız kazanımlarınız çok daha iyi olur
- Hareketliliğin yanında dinginliği de deneyimlenemiz önemlidir. Dinlenme imkanları yaratmanız ve buna özel önem vermeniz faydalıdır
- Maddi durumunuz elverdiğince sadece kendiniz için bir şeyler yapmanız önemlidir. Bu bencil olduğunuzu değil kendinize değer verdiğinizi gösterir.
İkinci yaşam alanı ‘İlişki’ dir...
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Yaşamınız Ne Kadar Dengeli-1: Giriş ve Beden Alanı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Cem GÜMÜŞ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Cem GÜMÜŞ'ün izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
