Kedi ve Köpeklerde Böbrek Yetersizlikleri.
Hastalığın nedeni nedir?
Bu aksamada temel etken filtrasyon kapasitesinin ve geri emilim kapasitesinin düşmesidir. Buna neden olan pek çok predispoze etken söz konusudur.Doğrudan böbrekleri ilgilendiren bir enfeksiyona bağlı olarak şekillenebileceği gibi metabolik, toksik,beslenme veya organik bir hastalığın üriner sisteme olan etkisi ile de şekillenebilir.
Hastalığın predispoze etkenleri nelerdir ?
Böbrek yetmezliğinin oluşumuna neden olan ve hazırlayıcı hastalıkları prerenal hastalıklar, renal hastalıklar ve postrenal hastalıklar olarak 3 kategoride toplayabiliriz.
Prerenal hastalıklar; genellikle kalp ve dolaşım sistemine ait hastalıklardır. Kan basıncının düşmesi, şok, kollaps, kusma ve ishal gibi aşırı sıvı kaybına neden olan durumlar, kanama, peritonitis,dirofilaria spp., antihipertansif ilaç kullanımı ve kalp yetersizliği durumları böbrek yetmezliğine neden olabilir. Bu tür durumlarda böbreklerde patolojik bir değişim ve fonksiyonel bir bozukluk olmamasına karşın kanın yeterli basınç ve miktarda böbreğe gelememesi sonucunda filtrasyonun aksaması ve böbrek yetersizliği söz konusudur.
Renal hastalıklar;direk böbrek kaynaklı rahatsızlıkarın neden olduğu yetersizliklerdir.Böbrek dokusunda hasara neden olan nefritis, pyelonefritis, nefrozis, tümörler, hiperkalsemi, intratubular tıkanmalar, zehirlenmeler ve enfeksiyöz hastalıklardır. Bu durumlardan herhangi birinin varlığında böbrek dokusunda patolojik bir değişim ve buna bağlı olarak böbreğin fonksiyonlarını yapamaması olgusu mevcuttur..
Postrenal hastalıklar; idrar yolu tıkanmaları, taşları, yangıları ve idrar kesesi hastalıklarıdır. Bu hastalıklar idrarın dışarı atılımına engel olarak geri böbreğe dönmesine ve basınca neden olurlar. Buna bağlı olarak da böbreklerde hasar ve işlevsel bozukluklar gelişir. Ayrıca üre gibi dışarı atılması gereken maddeler birikerek pek çok sistemik bozukluğa neden olur(üremi vs.).
Hastalığın gelişimi nasıldır?
Böbrek yetmezlikleri akut veya kronik orarak gelişebilir. Genellikle prerenal ve postrenal hastalıklar kronik böbrek yetmezliklerine neden olmakla beraber renal hastalıklar akut bir böbrek yetmezliğinin şekillenmesine neden olmaktadır.
Akut yetmezlikler de böbreklerde oluşan hasarın derecesi büyük önem taşımaktadır. İlerlemiş kronik olaylarda oluşan dejenerasyona bağlı olarak da hastalığın gelişimi iyi sonuçlanmayabilir ve tedavisi imkansız hale gelebilir.
Özellikle renal hastalıklara bağlı olarak şekillenen böbrek yetmezliklerinde uygulanan tedaviler çok uzun sürebileceği gibi üremi, metabolik asidoz ve hiperkalseminin şekillendiği durumlarda da başarı şansı düşüktür.
Erken dönemlerde tespit edilen prerenal ve postrenal hastalık durumlarında asıl hastalığa karşı tedavi uygulanır ve etkenin kaldırılması böbreklerin normal fonksiyonlarını yapmasına olanak verir. özellikle oligourinin şekillenmediği durumlarda tedavi şansı daha yüksek olabilir.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Akut böbrek yetmezliklerinde anüri (hiç idrar yapmama) ve oligoüri (çok az idrar yapma) gözlenebilen en belirgin klinik bulgulardır. Bölgenin elle muayenesinde ağrı ve hassasiyet tespit edilebilir.
Genellikle görülen belirtiler böbreğin aksayan fonksiyonuna ve bunun sonucuna bağlı olarak gelişen sekunder aksamaya bağlıdır. örneğin potasyumun idrarla atılamayarak kanda birikmesi kalbin çalışmasını etkileyerek fonksiyonlarında aksamaya ve hatta ölüme sebep olabilir. Bunun gibi pek çok klinik belirtiyi böbrek yetmezliğine bağlı olarak görmek mümkündür.
Genel olarak böbrek yetmezliğine veya üriner sistemi etkileyen bir hastalığa bağlı olarak şekillenen klinik bulgular ;
Proteinüri; idrada protein veya albumin bulunmasıdır. Normal zamanlarda idrarda bulunmayan proteinler glomerulonefritis, nefroz, böbrek damarlarında tıkanmalar, konjestif kalp yetmezliği ve nefritis gibi hastalıkların varlığında böbreklerde, filtrasyon veya geri emilim mekanizmasında oluşan aksamalar nedeniyle şekillenebilir
Hematüri; idrarda eritrosit ve lökosit bulunması yani idrarın kanlı olmasıdır. Zehirlenmeler, bazı toksikasyonlar, tümörler, böbrekleri etkileyen travma, glomerulonefritis, pyelonefritis, sistitis, idrar kesesi tümörleri, prostat hastalıkları, sonda uygulamaları ve ürolitiyazise bağlı olarak görülebilir
Hemoglobinüri; idrarda hemoglobin bulunmasıdır. Eritrositlerin hemolizine neden olan bazı zehirlenmeler veya enfeksiyonlara bağlı olarak görülebilir. Hemoglobin vücutta bilirubin üretiminde kullanılır. Ancak eritrositlerin hızlı parçalanmasına neden olan bir durum söz konusu olduğunda kullanılan miktardan fazla hemoglobin olması fazla olan miktarın idrara geçmesine neden olabilir.
Poliüri; idrar miktarının artmasıdır. Nefritis, şeker hastalığı, östrojen ve androjen uygulamaları veya hormonal yetersizliklere bağlı olarak böreklerde suyu geri emilimi esnasında şekillenen aksama sonucu şekillenebilir. Ayrıca tedavi amacı ile diüretik ilaç (dokulardan suyun atılmasını kolaylaştıran ilaçlar) uygulamaları sebebiyle de görülebilir.
Disüri, idrar yapma sırasında ağrı şekillenmesidir. Ağrıya bağlı olarak sancılı ve güç idrar yapma durumudur. Çoğunlukla sistitis ve üretritisler sebebiyle şekillenmektedir.
Anüri ve oligüri, idrarın az veya hiç çıkarılamaması durumudur. Hiç idrar yapamama anüri, az çıkarılması oliguri olarak adlandırılır. Genellikle aynı nedenle oluşurlar, Sadece birbirlerine oranları farklılık gösterir. Birinin oranının fazla olması halinde diğerinin oranı düşük olarak gözlenebilir.
Glikozüri; idrarda glikoz bulunmasıdır. Normal zamanlarda glomerulusta filtre edilip tubüllerde geri emilir. Kuduz, nefrozis ve şeker hastalığı sebebiyle oluşabilir.
Ketonüri; İdrarda keton cisimciklerinin görülmesidir. şeker hastalığı, kaşeksi, gastro intestinal hastalıklar, hastanın uzun süre aç - susuz bırakılması ve kusma nedeniyle oluşabilir.
Sonuç ;
Pek çok sistemik hastalık veya direk olarak böbrekleri ilgilendiren bir hastalık sonucunda şekillenebilen böbrek yetmezliği durumlarında böbrek dokusunda şekillenen bozukluklar çoğunlukla geri dönüşümsüz hasarlardır.
Tedavisi uzun süre ve masraf gerektiren böbrek yetmezliklerinde erken teşhis olası hasarın ilerlemesini önlemek açısından büyük önem taşımaktadır.
Bu nedenle yılda bir kez check-up amacıyla yapılacak kan tahlilleri, ultrasonografi ve radyografi değerlendirmeleri erken teşhis ve gerekli önlemlerin alınabilmesi için faydalı olacaktır.
Böbrek hastalıkları için firmaların geliştirmiş oldukları mama kodları vardır bunlardan bir tanesi de bir markanın prescription k/d kodudur.Bu mamalar veteriner hekim kontrolunde ve reçetesi ile kullanılmalıdır. Aşağıda bu mamayla alakalı bir kaç bilgi bulunmaktadır.
Kedilerde böbrek rahatsızlığı kedi yaşamını tehdit edecek düzeyde ciddi bir rahatsızlıktır. Çok çeşitli sebepleri olabilir. Başka sağlık sorunlarının sonucu olabileceği gibi bazı cins kedilerin kalıtımsal sağlık sorunu olarak da ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda bu rahatsızlık aniden başlar ve şiddetlenir bazı durumlarda ise yavaş yavaş ilerler.
Feline k/d maması böbrek rahatsızlığı olan kediler için özel geliştirilmiştir. Tadı kedilerin ağız lezzetine uygun olarak hazırlanmıştır.
Kuru mama ya da yaş mama formlarında sunulmaktadır.
Reçeteli Mamalar, sadece veteriner hekim tarafından önerilebilir ve sadece veteriner hekim kliniklerinden temin edilebilir
Bu aksamada temel etken filtrasyon kapasitesinin ve geri emilim kapasitesinin düşmesidir. Buna neden olan pek çok predispoze etken söz konusudur.Doğrudan böbrekleri ilgilendiren bir enfeksiyona bağlı olarak şekillenebileceği gibi metabolik, toksik,beslenme veya organik bir hastalığın üriner sisteme olan etkisi ile de şekillenebilir.
Hastalığın predispoze etkenleri nelerdir ?
Böbrek yetmezliğinin oluşumuna neden olan ve hazırlayıcı hastalıkları prerenal hastalıklar, renal hastalıklar ve postrenal hastalıklar olarak 3 kategoride toplayabiliriz.
Prerenal hastalıklar; genellikle kalp ve dolaşım sistemine ait hastalıklardır. Kan basıncının düşmesi, şok, kollaps, kusma ve ishal gibi aşırı sıvı kaybına neden olan durumlar, kanama, peritonitis,dirofilaria spp., antihipertansif ilaç kullanımı ve kalp yetersizliği durumları böbrek yetmezliğine neden olabilir. Bu tür durumlarda böbreklerde patolojik bir değişim ve fonksiyonel bir bozukluk olmamasına karşın kanın yeterli basınç ve miktarda böbreğe gelememesi sonucunda filtrasyonun aksaması ve böbrek yetersizliği söz konusudur.
Renal hastalıklar;direk böbrek kaynaklı rahatsızlıkarın neden olduğu yetersizliklerdir.Böbrek dokusunda hasara neden olan nefritis, pyelonefritis, nefrozis, tümörler, hiperkalsemi, intratubular tıkanmalar, zehirlenmeler ve enfeksiyöz hastalıklardır. Bu durumlardan herhangi birinin varlığında böbrek dokusunda patolojik bir değişim ve buna bağlı olarak böbreğin fonksiyonlarını yapamaması olgusu mevcuttur..
Postrenal hastalıklar; idrar yolu tıkanmaları, taşları, yangıları ve idrar kesesi hastalıklarıdır. Bu hastalıklar idrarın dışarı atılımına engel olarak geri böbreğe dönmesine ve basınca neden olurlar. Buna bağlı olarak da böbreklerde hasar ve işlevsel bozukluklar gelişir. Ayrıca üre gibi dışarı atılması gereken maddeler birikerek pek çok sistemik bozukluğa neden olur(üremi vs.).
Hastalığın gelişimi nasıldır?
Böbrek yetmezlikleri akut veya kronik orarak gelişebilir. Genellikle prerenal ve postrenal hastalıklar kronik böbrek yetmezliklerine neden olmakla beraber renal hastalıklar akut bir böbrek yetmezliğinin şekillenmesine neden olmaktadır.
Akut yetmezlikler de böbreklerde oluşan hasarın derecesi büyük önem taşımaktadır. İlerlemiş kronik olaylarda oluşan dejenerasyona bağlı olarak da hastalığın gelişimi iyi sonuçlanmayabilir ve tedavisi imkansız hale gelebilir.
Özellikle renal hastalıklara bağlı olarak şekillenen böbrek yetmezliklerinde uygulanan tedaviler çok uzun sürebileceği gibi üremi, metabolik asidoz ve hiperkalseminin şekillendiği durumlarda da başarı şansı düşüktür.
Erken dönemlerde tespit edilen prerenal ve postrenal hastalık durumlarında asıl hastalığa karşı tedavi uygulanır ve etkenin kaldırılması böbreklerin normal fonksiyonlarını yapmasına olanak verir. özellikle oligourinin şekillenmediği durumlarda tedavi şansı daha yüksek olabilir.
Hastalığın belirtileri nelerdir?
Akut böbrek yetmezliklerinde anüri (hiç idrar yapmama) ve oligoüri (çok az idrar yapma) gözlenebilen en belirgin klinik bulgulardır. Bölgenin elle muayenesinde ağrı ve hassasiyet tespit edilebilir.
Genellikle görülen belirtiler böbreğin aksayan fonksiyonuna ve bunun sonucuna bağlı olarak gelişen sekunder aksamaya bağlıdır. örneğin potasyumun idrarla atılamayarak kanda birikmesi kalbin çalışmasını etkileyerek fonksiyonlarında aksamaya ve hatta ölüme sebep olabilir. Bunun gibi pek çok klinik belirtiyi böbrek yetmezliğine bağlı olarak görmek mümkündür.
Genel olarak böbrek yetmezliğine veya üriner sistemi etkileyen bir hastalığa bağlı olarak şekillenen klinik bulgular ;
Proteinüri; idrada protein veya albumin bulunmasıdır. Normal zamanlarda idrarda bulunmayan proteinler glomerulonefritis, nefroz, böbrek damarlarında tıkanmalar, konjestif kalp yetmezliği ve nefritis gibi hastalıkların varlığında böbreklerde, filtrasyon veya geri emilim mekanizmasında oluşan aksamalar nedeniyle şekillenebilir
Hematüri; idrarda eritrosit ve lökosit bulunması yani idrarın kanlı olmasıdır. Zehirlenmeler, bazı toksikasyonlar, tümörler, böbrekleri etkileyen travma, glomerulonefritis, pyelonefritis, sistitis, idrar kesesi tümörleri, prostat hastalıkları, sonda uygulamaları ve ürolitiyazise bağlı olarak görülebilir
Hemoglobinüri; idrarda hemoglobin bulunmasıdır. Eritrositlerin hemolizine neden olan bazı zehirlenmeler veya enfeksiyonlara bağlı olarak görülebilir. Hemoglobin vücutta bilirubin üretiminde kullanılır. Ancak eritrositlerin hızlı parçalanmasına neden olan bir durum söz konusu olduğunda kullanılan miktardan fazla hemoglobin olması fazla olan miktarın idrara geçmesine neden olabilir.
Poliüri; idrar miktarının artmasıdır. Nefritis, şeker hastalığı, östrojen ve androjen uygulamaları veya hormonal yetersizliklere bağlı olarak böreklerde suyu geri emilimi esnasında şekillenen aksama sonucu şekillenebilir. Ayrıca tedavi amacı ile diüretik ilaç (dokulardan suyun atılmasını kolaylaştıran ilaçlar) uygulamaları sebebiyle de görülebilir.
Disüri, idrar yapma sırasında ağrı şekillenmesidir. Ağrıya bağlı olarak sancılı ve güç idrar yapma durumudur. Çoğunlukla sistitis ve üretritisler sebebiyle şekillenmektedir.
Anüri ve oligüri, idrarın az veya hiç çıkarılamaması durumudur. Hiç idrar yapamama anüri, az çıkarılması oliguri olarak adlandırılır. Genellikle aynı nedenle oluşurlar, Sadece birbirlerine oranları farklılık gösterir. Birinin oranının fazla olması halinde diğerinin oranı düşük olarak gözlenebilir.
Glikozüri; idrarda glikoz bulunmasıdır. Normal zamanlarda glomerulusta filtre edilip tubüllerde geri emilir. Kuduz, nefrozis ve şeker hastalığı sebebiyle oluşabilir.
Ketonüri; İdrarda keton cisimciklerinin görülmesidir. şeker hastalığı, kaşeksi, gastro intestinal hastalıklar, hastanın uzun süre aç - susuz bırakılması ve kusma nedeniyle oluşabilir.
Sonuç ;
Pek çok sistemik hastalık veya direk olarak böbrekleri ilgilendiren bir hastalık sonucunda şekillenebilen böbrek yetmezliği durumlarında böbrek dokusunda şekillenen bozukluklar çoğunlukla geri dönüşümsüz hasarlardır.
Tedavisi uzun süre ve masraf gerektiren böbrek yetmezliklerinde erken teşhis olası hasarın ilerlemesini önlemek açısından büyük önem taşımaktadır.
Bu nedenle yılda bir kez check-up amacıyla yapılacak kan tahlilleri, ultrasonografi ve radyografi değerlendirmeleri erken teşhis ve gerekli önlemlerin alınabilmesi için faydalı olacaktır.
Böbrek hastalıkları için firmaların geliştirmiş oldukları mama kodları vardır bunlardan bir tanesi de bir markanın prescription k/d kodudur.Bu mamalar veteriner hekim kontrolunde ve reçetesi ile kullanılmalıdır. Aşağıda bu mamayla alakalı bir kaç bilgi bulunmaktadır.
Kedilerde böbrek rahatsızlığı kedi yaşamını tehdit edecek düzeyde ciddi bir rahatsızlıktır. Çok çeşitli sebepleri olabilir. Başka sağlık sorunlarının sonucu olabileceği gibi bazı cins kedilerin kalıtımsal sağlık sorunu olarak da ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda bu rahatsızlık aniden başlar ve şiddetlenir bazı durumlarda ise yavaş yavaş ilerler.
Feline k/d maması böbrek rahatsızlığı olan kediler için özel geliştirilmiştir. Tadı kedilerin ağız lezzetine uygun olarak hazırlanmıştır.
Kuru mama ya da yaş mama formlarında sunulmaktadır.
Reçeteli Mamalar, sadece veteriner hekim tarafından önerilebilir ve sadece veteriner hekim kliniklerinden temin edilebilir
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kedi ve Köpeklerde Böbrek Yetersizlikleri." başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Dr.Başak TUNÇER ULUKARTAL'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Dr.Başak TUNÇER ULUKARTAL'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
böbrek yetersizliği, kedilerde böbrek yetersizliği, köpeklerde böbrek yetersizliği, kedide böbrek yetersizliği, köpekte böbrek yetersizliği
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
