Kalori Sayarak Diyet Yapılır mı?
Diyet denilince akla kalori gelir. Her diyetin bir kalorisi vardır; ister zayıflama diyeti olsun, ister kilo alma diyeti. Hastalıklara bağlı diyetler için de kuşkusuz alınan kalori çok önemlidir, fakat çoğu zaman hayata adapte edilmesi bakımından tüketilmesi-tüketilmemesi gereken yiyeceklerin ve belirli yiyeceklerin miktarlarının belirlenmesiyle de diyetimizi devam ettirebiliriz.
Her yiyeceğin belirli bir kalorisi vardır. Yiyeceklerin enerjilerini çoğu zaman içerdikleri şeker ve yağ miktarları ile yiyeceğin porsiyon miktarı belirler. Yiyecekler kalorileri bakımından sınıflandırılmaz, taşıdıkları besin değerleri açısından sınıflandırılır. Kalorili olarak adlandırılan yiyecekler, besin değeri taşımayan şekerli veya çok yağlı yiyeceklerdir.
Kilo vermek istiyoruz
Yanlış: Ne kadar az enerji alırsak o kadar kolay zayıflarız. O zaman tüm gün su içebiliriz, kalorisiz içecekler içebiliriz, meyve veya sebzelerle enerji alımını azaltabiliriz.
Doğru: Vücudumuzun metabolik işlevlerini yerine getirebilmesi için belirli bir enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerji yaş, cinsiyet, antropometrik özellikler ( boy, kilo vb.), sağlık durumu, günlük fiziksel aktivite gibi kişiye özgü özelliklere göre farklılaşır. Gerekli olan bu enerjiyi sağlayamadığımızda metabolizmamızda bozukluklar meydana gelecektir.
Başlangıçta metabolizma yeterli enerji bulamadığından işlevlerini sınırlamaya, önceliklerini sıralamaya başlayacaktır, buna bağlı olarak metabolizma hızında yavaşlama görülür. İlk dönemde görülen bu değişiklik uzun dönem enerji eksikliğinde, glikoz ve insülin metabolizmasının bozukluğuna, tansiyon problemlerine, kanda trigliserit düzeyinin yükselmesine, unutkanlık, huzursuzluk ve yorgunluğa, hormonel bozukluklara, sinir ve sindirim sisteminde bozukluklara yol açabilmektedir.
Yiyeceklerin kalori miktarlarına göre tüketim başlayınca asıl önemli olan nokta, yiyeceklerin besin değerleri gözden kaçmaktadır. Vücudun metabolik işlevlerini devam ettirebilmesi için tüm besin bileşenlerine ihtiyacı vardır. Bunlar; karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral ve posadır. Karbonhidrat, protein ve yağların kalori değerleri vardır. Yağlar bu grupta gram başına en kalorili bileşenlerdir. Fakat bu, yağları tüketmeyeceğimiz anlamına gelemez. Yağların vücutta, sinir sisteminden, sindirim sistemine, hücre yapılanmasından hormonel düzene kadar birçok noktada çok önemli görevleri vardır. Bu kadar fazla görevi olan yağları diyetimize eklemediğimizde bu noktalarda sağlık sorunları yaşanabileceği unutulmamalıdır. Önemli olan günlük enerjimizin ne kadarının yağlardan geldiği ve yağ çeşitlerinin diyetimize ne miktarlarda dahil olduğudur. Bilindiği gibi yağlar tek çeşit değildir. Doymuş ve doymamış yağlar olarak ayırırsak, genelde doymuş yağları hayvansal yiyeceklerden, doymamış yağları da bitkisel yiyeceklerden sağlarız. Her iki gruba da vücudun ihtiyacı vardır, önemli olan miktarlarını belirlemektir.
Ekmek de diyette korkulan yiyecekler arasında yer alır. Diyet yapanlar “hiç ekmek tüketmem” diye anlatırlar diyetlerini. Oysa ekmek öğünlerimizin en masum yiyeceklerindendir. Eser miktarda yağ içerir, beyaz ekmek dışındaki çeşitler posa, vitamin ve mineral yönüyle diyete katkıda bulunurlar. Ekmek tüketilmediğinde diyetteki yağ ve karbonhidrat miktarlarında dengesizlik oluşacak ve vücuttan yağ kaybı zorlaşacaktır. Fakat kişinin fiziksel ve biyokimyasal özelliklerine göre belirlenmesi gereken ekmek gibi karbonhidratlı yiyeceklerin tüketim miktarı önemlidir.
Düşük kalori alma amacıyla diyet yapanların diyetini sebze ve meyveler oluşturur. Et, süt, ekmek, yağ grupları diyetin dışında bırakılır. Oysa böyle bir diyet protein ve yağlardan fakirdir ve bu şekilde kilo kaybı sağlığı tehlikeye atar.
Yanlış: Günlük enerji ihtiyacımız belirli olduğuna göre bunu sevdiğimiz yiyeceklerle karşılayabiliriz ve o gün ne istersek kalorisini hesaplayarak tüketebiliriz. Öğle veya akşam yemeği yerine bir porsiyon tatlı yiyebiliriz. Ya da akşam yemeğinde yemeğe davetli olduğumuz için tüm gün bir şeyler yemezsek fazla kalori almamış oluruz. Ara öğünlerimiz yerine de akşam yemekten sonra tatlımızı yiyebiliriz.
Doğru: Günlük enerji ihtiyacımızla beraber bu enerjiyi bize sağlayacak olan besin gruplarının çeşitliliğiönemlidir. Beslenmemize bağlı ne kadar karbonhidrat, protein ve yağ aldığımız, diyetimizin vitamin, mineral ve posa zenginliği sağlığımızın devamlılığı açısından önemlidir. Tek amacımız kilo vermek olmamalı. Diyetin örüntüsü kilo vermede çok önemlidir. Yağ içeriği yüksek yiyecekler tüketilerek karşılanmış günlük enerji, kilo verdirir belki fakat yağ kaybını hedeflemek doğru olmaz.
Amaç sadece ihtiyacımız olan kaloriyi o gün içinde almak olsa, az ve sık tüketim modeline, yani 3 öğünden fazla öğün tüketim tavsiyelerine başvurulmazdı. Yiyecekler 1-2 öğüne sığacak şekilde planlanırdı ki bu, zayıflama diyetlerinde hiç de zor olmazdı. Fakat ister zayıflama ister kilo alma diyetlerinde olsun ya da diğer kaloriye yönelik diyetlerde; amacımız tüm besin bileşenlerini besin gruplarının her birinden tüketerek sağlamak. Az ve sık beslenme ile metabolizmamızın sindirim yoluyla çalışmasına destek olmak, vücudu bu bakımdan aç bırakmamak.
Besinlerin kalorilerini oluşturan karbonhidrat, protein ve yağ içeriklerinin kaloriye ne oranda katkıda bulundukları;
*Kilo verme diyetlerinde vücuttaki yağ oranını düşürmede, kas ve su oranını korumada
*Kilo alma diyetlerinde kazanılan kilonun yağ şeklinde vücutta depolanmamasında
*Diyabetik diyetlerde kan şekerinin düzenlenmesinde
*Kalp koruma diyetleri, böbrek, karaciğer, akciğer, şeker hastalıklarına yönelik diyetler gibi diyet örüntüsünün daha da önem taşıdığı durumlarda, besin öğesi miktarlarını belirlemede, önemlidir.
Bununla beraber yiyecek örüntüsü vitamin, mineral ve posa alımını da etkileyeceğinden besin tercihleri doğru yapılmalıdır.
Sonuç olarak zayıflama diyetleri doğrudan düşük kalori ile eş değer görülmemelidir. Her birey yaş, cinsiyet, biyokimyasal değerleri, boy kilo gibi ölçümleri açsından belirli bir enerjiye, karbonhidrat, protein ve yağ miktarına, vitamin, mineral ve posa gibi öğelere ihtiyaç duyar. Metabolik işlevlerin sağlıklı bir şekilde devamlılığı için beslenme şeklimiz ve miktarları çok önemlidir.
Kilo kontrolü için kalori bakımından nelere dikkat etmeliyiz
Her yiyeceğin belirli bir kalorisi vardır. Yiyeceklerin enerjilerini çoğu zaman içerdikleri şeker ve yağ miktarları ile yiyeceğin porsiyon miktarı belirler. Yiyecekler kalorileri bakımından sınıflandırılmaz, taşıdıkları besin değerleri açısından sınıflandırılır. Kalorili olarak adlandırılan yiyecekler, besin değeri taşımayan şekerli veya çok yağlı yiyeceklerdir.
Kilo vermek istiyoruz
Yanlış: Ne kadar az enerji alırsak o kadar kolay zayıflarız. O zaman tüm gün su içebiliriz, kalorisiz içecekler içebiliriz, meyve veya sebzelerle enerji alımını azaltabiliriz.
Doğru: Vücudumuzun metabolik işlevlerini yerine getirebilmesi için belirli bir enerjiye ihtiyacı vardır. Bu enerji yaş, cinsiyet, antropometrik özellikler ( boy, kilo vb.), sağlık durumu, günlük fiziksel aktivite gibi kişiye özgü özelliklere göre farklılaşır. Gerekli olan bu enerjiyi sağlayamadığımızda metabolizmamızda bozukluklar meydana gelecektir.
Başlangıçta metabolizma yeterli enerji bulamadığından işlevlerini sınırlamaya, önceliklerini sıralamaya başlayacaktır, buna bağlı olarak metabolizma hızında yavaşlama görülür. İlk dönemde görülen bu değişiklik uzun dönem enerji eksikliğinde, glikoz ve insülin metabolizmasının bozukluğuna, tansiyon problemlerine, kanda trigliserit düzeyinin yükselmesine, unutkanlık, huzursuzluk ve yorgunluğa, hormonel bozukluklara, sinir ve sindirim sisteminde bozukluklara yol açabilmektedir.
Yiyeceklerin kalori miktarlarına göre tüketim başlayınca asıl önemli olan nokta, yiyeceklerin besin değerleri gözden kaçmaktadır. Vücudun metabolik işlevlerini devam ettirebilmesi için tüm besin bileşenlerine ihtiyacı vardır. Bunlar; karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral ve posadır. Karbonhidrat, protein ve yağların kalori değerleri vardır. Yağlar bu grupta gram başına en kalorili bileşenlerdir. Fakat bu, yağları tüketmeyeceğimiz anlamına gelemez. Yağların vücutta, sinir sisteminden, sindirim sistemine, hücre yapılanmasından hormonel düzene kadar birçok noktada çok önemli görevleri vardır. Bu kadar fazla görevi olan yağları diyetimize eklemediğimizde bu noktalarda sağlık sorunları yaşanabileceği unutulmamalıdır. Önemli olan günlük enerjimizin ne kadarının yağlardan geldiği ve yağ çeşitlerinin diyetimize ne miktarlarda dahil olduğudur. Bilindiği gibi yağlar tek çeşit değildir. Doymuş ve doymamış yağlar olarak ayırırsak, genelde doymuş yağları hayvansal yiyeceklerden, doymamış yağları da bitkisel yiyeceklerden sağlarız. Her iki gruba da vücudun ihtiyacı vardır, önemli olan miktarlarını belirlemektir.
Ekmek de diyette korkulan yiyecekler arasında yer alır. Diyet yapanlar “hiç ekmek tüketmem” diye anlatırlar diyetlerini. Oysa ekmek öğünlerimizin en masum yiyeceklerindendir. Eser miktarda yağ içerir, beyaz ekmek dışındaki çeşitler posa, vitamin ve mineral yönüyle diyete katkıda bulunurlar. Ekmek tüketilmediğinde diyetteki yağ ve karbonhidrat miktarlarında dengesizlik oluşacak ve vücuttan yağ kaybı zorlaşacaktır. Fakat kişinin fiziksel ve biyokimyasal özelliklerine göre belirlenmesi gereken ekmek gibi karbonhidratlı yiyeceklerin tüketim miktarı önemlidir.
Düşük kalori alma amacıyla diyet yapanların diyetini sebze ve meyveler oluşturur. Et, süt, ekmek, yağ grupları diyetin dışında bırakılır. Oysa böyle bir diyet protein ve yağlardan fakirdir ve bu şekilde kilo kaybı sağlığı tehlikeye atar.
Yanlış: Günlük enerji ihtiyacımız belirli olduğuna göre bunu sevdiğimiz yiyeceklerle karşılayabiliriz ve o gün ne istersek kalorisini hesaplayarak tüketebiliriz. Öğle veya akşam yemeği yerine bir porsiyon tatlı yiyebiliriz. Ya da akşam yemeğinde yemeğe davetli olduğumuz için tüm gün bir şeyler yemezsek fazla kalori almamış oluruz. Ara öğünlerimiz yerine de akşam yemekten sonra tatlımızı yiyebiliriz.
Doğru: Günlük enerji ihtiyacımızla beraber bu enerjiyi bize sağlayacak olan besin gruplarının çeşitliliğiönemlidir. Beslenmemize bağlı ne kadar karbonhidrat, protein ve yağ aldığımız, diyetimizin vitamin, mineral ve posa zenginliği sağlığımızın devamlılığı açısından önemlidir. Tek amacımız kilo vermek olmamalı. Diyetin örüntüsü kilo vermede çok önemlidir. Yağ içeriği yüksek yiyecekler tüketilerek karşılanmış günlük enerji, kilo verdirir belki fakat yağ kaybını hedeflemek doğru olmaz.
Amaç sadece ihtiyacımız olan kaloriyi o gün içinde almak olsa, az ve sık tüketim modeline, yani 3 öğünden fazla öğün tüketim tavsiyelerine başvurulmazdı. Yiyecekler 1-2 öğüne sığacak şekilde planlanırdı ki bu, zayıflama diyetlerinde hiç de zor olmazdı. Fakat ister zayıflama ister kilo alma diyetlerinde olsun ya da diğer kaloriye yönelik diyetlerde; amacımız tüm besin bileşenlerini besin gruplarının her birinden tüketerek sağlamak. Az ve sık beslenme ile metabolizmamızın sindirim yoluyla çalışmasına destek olmak, vücudu bu bakımdan aç bırakmamak.
Besinlerin kalorilerini oluşturan karbonhidrat, protein ve yağ içeriklerinin kaloriye ne oranda katkıda bulundukları;
*Kilo verme diyetlerinde vücuttaki yağ oranını düşürmede, kas ve su oranını korumada
*Kilo alma diyetlerinde kazanılan kilonun yağ şeklinde vücutta depolanmamasında
*Diyabetik diyetlerde kan şekerinin düzenlenmesinde
*Kalp koruma diyetleri, böbrek, karaciğer, akciğer, şeker hastalıklarına yönelik diyetler gibi diyet örüntüsünün daha da önem taşıdığı durumlarda, besin öğesi miktarlarını belirlemede, önemlidir.
Bununla beraber yiyecek örüntüsü vitamin, mineral ve posa alımını da etkileyeceğinden besin tercihleri doğru yapılmalıdır.
Sonuç olarak zayıflama diyetleri doğrudan düşük kalori ile eş değer görülmemelidir. Her birey yaş, cinsiyet, biyokimyasal değerleri, boy kilo gibi ölçümleri açsından belirli bir enerjiye, karbonhidrat, protein ve yağ miktarına, vitamin, mineral ve posa gibi öğelere ihtiyaç duyar. Metabolik işlevlerin sağlıklı bir şekilde devamlılığı için beslenme şeklimiz ve miktarları çok önemlidir.
Kilo kontrolü için kalori bakımından nelere dikkat etmeliyiz
- Ana öğünleri zamanında ve birbirine benzer miktarlarda tüketmeliyiz, açlık süremizi uzatmamalıyız
- Yiyecekleri kalorilerine göre değerlendirmemeliyiz.
- Tüm besin gruplarından tüketim önemlidir. Belirlememiz gereken günlük olarak et, süt, ekmek, sebze ve meyve grubu olarak ayrılan besinlerin ihtiyacımız olan miktarlarıdır.
- Beslenmemizde tek çeşit yiyecek tüketmemeliyiz; tüm gün sebze veya meyve tüketmek gibi
- “Kalorisi azaltılmış/light” olarak adlandırılan yiyeceklere dikkat etmeliyiz. Enerji değerinin hangi besin öğesine göre azaltıldığı önemlidir. Düşük kalorili diye fazla miktarda tüketeceğiniz yiyeceklerden yağ alımız artabilir.
- Düşük kalori aldıkça vücudumuzun-metabolizmamızın bu enerjiye uyum sağlayacağını, metabolizma hızımızın azalacağını, diyet bitince düşük enerjili beslenmeye devam etmeyeceğimizden verilen kiloların tekrar alınacağını unutmamalıyız.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kalori Sayarak Diyet Yapılır mı?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Beste ALİMERT'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Beste ALİMERT'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
2 Beğeni 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
