2007'den Bugüne 92,260 Tavsiye, 28,210 Uzman ve 19,973 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Ofiste Kas İskelet Hastalıkları, Korunma ve Ergonominin Etkinliği
MAKALE #7378 © Yazan Prof.Dr.Elif AKALIN | Yayın Eylül 2011 | 8,847 Okuyucu
OFİSTE KAS İSKELET HASTALIKLARI, KORUNMA VE ERGONOMİNİN ETKİNLİĞİ
Prof.Dr. Elif Akalın
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, İzmir

Temel ofis aktiviteleri bilgisayar karşısında oturarak klavye ve fare kullanmaktır. Bu aktiviteler ara sıra yapıldığında çalışan sağlığını olumsuz etkilememekle birlikte uzun sürelerle bilgisayar ekranı karşısında oturmak ve klavye ve fare kullanımı gibi tekrarlayıcı aktiviteleri yapmak çalışanlarda ciddi kas iskelet sistemi ve görme sorunlarına yola açmaktadır. Tekrarlayıcı hareket yaralanmaları adı altında toplanabilecek bu sorunların tek bir olay ya da faktöre bağlı gelişmediğinin bilinmesi son derece önemlidir. Bazı faktörler tamamen iş ile ilgilidir ve çalışanın kontrolü dışındadır ancak diğer taraftan çalışanların bazı faktörler üzerinde kontrol edici etkisi olabilir. Vücut yapısı, yaş, cinsiyet, bazı hastalıklar, kişilik özellikleri gibi diğer faktörler de tekrarlayıcı hareket yaralanmaları üzerinde etkili olabilir. Diğer isimleri tekrarlayıcı zorlanma yaralanmaları ya da kümülatif travma bozuklukları olarak ta bilinmektedir.
Tekrarlayıcı kas iskelet sistemi yaralanmaları birçok durumla birlikte olabilir. Bunlar:
1. Hızlı tekrarlayıcı hareketler
2. Kötü pozisyonda çalışmak
3. Yetersiz istirahat araları
4. Yetersiz ekipman tasarımı
5. Artmış iş yükü
6. Ekipmanın uygunsuz kullanımı
7. Aşırı zorlanma

Semptomlar: Tekrarlayıcı hareket yaralanmalarının semptomları hafif rahatsızlık hissinden şiddetli ağrıya kadar geniş bir spektrumda seyredebilir. Semptomlar aktiviteden uzun bir süre sonra ortaya çıkabilir ve ilk işaretler sinsi ve hafif olabilir. Bunlar:
Ağrı, sancı
Duyu kaybı, hissizlik (Özellikle geceleri)
Ağrı ve sancının geceleri artması
Elektriklenme ve yanma hissi
El bilek ve el çevresinde şişlik
Avuç içinde kuruluk ve parlaklık
Beceriksizlik
Kas güçsüzlüğü ve yorgunluk
Kas spazmı
Eklem hareketlerinde kısıtlılık
Şiş tendonların palpasyonunda krepitasyon
Tendonlar veya eklem çevresinde ganglion olarak bilinen kist benzeri nodüler yapılar

Ağrının dönemleri: Erken dönemde çalışırken yorgunluk ve ağrı hissi olmakla birlikte genellikle iş dışında kişi asemptomatiktir. Yaralanma kişinin iş kapasitesini etkilemez. Bu dönemde uygun yaklaşım sonucu yaralanma tümüyle iyileşebilir. Ara dönemde yaralanma bölgesindeki ağrı ve zayıflık hissi işe başlar başlamaz ortaya çıkar ve iş sonlndırılıncaya dek sürer. Bu dönemde uygun yaklaşım ile tamamaen düzelebilir. İleri dönemde artık yaralanan bölgedeki ağrı ve zayıflık hissi istirahatte bile vardır ve uyku etkilenmiştir. Çok hafif işler bile zorlukla yapılır.
Risk faktörleri:
Tekrarlayıcı hareket yaralanmaları ile birlikte olan ve bu durumu tetikleyen pek çok risk faktörü mevcuttur. Bunlar direkt ya da indirekt olarak etkili olabilir. Bunlar:
1. Psikolojik faktörler: Kognitif, psikososyal, organizasyonel
2. Çevresel: Gürültü, ısı, nem, ışık
3. Fiziksel faktörler:
Zorlanma:
§ Tuşlara çok kuvvetli vurarak yazmak
§ Aşırı zorlayarak yapılan kavrama
§ Keskin yüzeylerde istirahat
§ Postür: Kötü postür
Aynı postürde uzun süre kalmak
Statik yüklenme
Çalışma ortamında gerekli ekipmanlara uzanarak zorlanma
§ Sıklık/Süre:
Ara olmaması
Tekrarlayıcı hareket

Aşırı zorlanma örnekleri yazarken kalemi aşırı derecede bastırmak, fareyi sımsıkı tutup aşırı bastırmak, klavye kullanımı sırasında gereksiz kuvvet harcamak sayılabilir.
Ofis çalışmaları sırasında kişiler genellikle kas iskelet sistemi problemlerine yol açan bozuk postüre adapte olurlar. Örneğin; uzun sürelerle (3-4 saat) bilgisayar karşısında oturarak çalışmak ağrı, sancı, bacaklarda variköz venlerde genişleme ve bel ağrısına yol açabilir. Eğer monitör çok yüksekte ya da çok aşağıdaysa uzun süre bu pozisyonda çalışmak boyun ağrırlına yol açabilir. Bilek pozisyonunun uygun olmaması el bileğinde ağrılar, tendon sorunları, sinir sıkışmalarına yol açabilir.
Ofiste kas iskelet sistemi hastalıklarından korunma ve ergonominin etkinliği
Bilgisayar kullanırken sık karşılaşılan kas iskelet sistemi problemlerinin en sık sebepleri uzun saatler boyunca bilgisayar başında oturarak statik pozisyonda çalışmak, kötü postür, tekrarlayan aktiviteler ve ergonomik yetersizliklerdir. Bu sebeplerel aşağıdaki unsurlara dikkat edilmesi önemlidir.

1. Monitör mesafesi: 45-50cm olmalıdır. Monitör tam karşıda olmalı ve monitörün üst sınırı göz hizasında olmalıdır.
2. Omurganın nötral pozisyonda tutulması çok önemlidir. Omurganın normal olan üç eğriliği otururken korunmalıdır.
3. Sandalyenin vücudu uygun bir şekilde desteklemesi ve doğru oturma pozisyonu çok önemlidir. Mutlaka ayarlanabilir ergonomik olarak tasarlanmış sandalyeler kullanılmalıdır. Sandalyenin yüksekliği belin düz bir şekilde kalmasını sağlayacak kadar alçak olmalıdır. Sandalye boyu ayarlanması kişinin sandalyenin önüne geçip ayakta durması ve bu sırada sandalyenin oturma yüksekliği kişinin diz hizasında olacak şekilde hizalanması ile sağlanabilir. Otururken sandalyenin minderinin bittiği yer ile diz arkası arasında iki-üç parmak girecek kadar mesafe olmalıdır. Böylece o bölgede kompresyon olması ve dolaşım etkilenmesi önlenmiş olur. Sandalyenin sırt desteği skapula altına kadar uzanmalı ve yüksekliği ve açısı ayarlanabilir olmalıdır. Ayaklar yerle tam temasta olmalıdır. Eğer ayakların yere teması sağlanamıyorsa minik bir ayak desteği konarak ayaklar istirahat ettirilmelidir. Yere temas etmeyen ayaklarda dolaşım problemleri ve ağrı çok sık rastlanmaktadır. Sandalye masaya doğru bel iyice destekleninceye dek çekilmelidir. Sandalyenin özellikleri: Pnömotik olarak ayarlanabilen yükseklik, oturma açısının ayarlanabilir olması, sırt açısının ayarlanabilir olması, sırt yüksekliğinin ayarlanabilir olması (Belin üst kısmı da alt kısmı kadar desteklenmelidir) ve minder kaliteli olmalıdır. Uyluk uzunluğu sırtı desteklemeye yetmiyorsa sandalyenin sırtı öne doğru eğilir veya bel minderi kullanılır.
4. Kollar gövdeye mümkün olduğu kadar yakın ve vertikal pozisyonda, omuzlar nötral pozisyonda ve dirsekler 90–120 derece fleksiyonda olmalı ve ön kol 15 cm. kadar desteklenmelidir. Aşırı dirsek fleksiyonu kübital bölgeyi daraltarak bu bölgeden geçen kan damarları ve ulnar sinir üzerindeki basıncın artmasına yol açabilir. Bu durum genellikle klavyenin çok yüksek ya da sandalyenin çok alçak olarak ayarlandığı durumda ortaya çıkar. Bu sebeple dirseğin 90-120 derecelik fleksiyonunun sağlanacağı klavye ve sandalye ayarlanmaları yapılmalıdır. El bileği için en rahat pozisyon nötral pozisyondur. El bileğinin çalışırken ulnar deviasyonu el ve kolun kasları üzerinde statik yüklenme etkisi yaratır ve bu postür karpal bölgede basınç artışı ve ağrı ve rahatsızlık hissi yaratır. Bu şekilde kullanmak genellikle hareketin kısıtlandığı dar alanlarda fare hareketi yapılmaya çalışılırken veya omuz genişliğine göre klavye çok dar olduğu zamanlarda ortaya çıkar. Bu durumlarda fare köprüsü kullanmak yararlı olabilir. El bileğinin ekstensiyonda klavye kullanımı bilekten geçen kaslar üzerinde statik yüklenme etkisi yaratır. Karpal tünel bölgesinde alanın daralmasına ve basınç artışına ve sonuçta tuzak nöropatiye sebep olabilir. Aynı zamanda bilek sert yüzeye veya kenara dayanarak çalışılırsa kontakt strese yol açar. Kontakt stres sonucu çalışan kaslarda kan akımı ve sinir iletimi azalır. Bu da yorgunluk, elektriklenme hissi, ağrı ve yaralanmaya yol açar. Bunların engellenmesi için en önemli unsur sandalye boyunun uygun ayarlanarak direk ve el bileğinin uygun açılarda pozisyonlanmasının sağlanmasıdır.
5. Ön kol desteği olan bir sandalye kullanımı kolların istirahati için yararlı olabilir. Ön kol keskin yüzeylerin üzerinde değil ped üzerinde dinlendirilmelidir. Masa üzerinde dirseği korumak için dirsek pedi kullanılabilir.
6. Otururken çalışanlar için çalışma masasının yüksekliği kollar düz olarak aşağı sarkıtıldığında dirsek hizasına denk gelmelidir. İş yapılan yüzeydeki tüm kalabalık dağınıklıklar kaldırılmalı ve serbest harekete izin verecek mekan sağlanmalıdır.
7. Sandalye yüksekliği ve klavyenin platformu ayarlanarak klavye pozisyonu el bileği nötral, dirsekler 90-120 derece fleksiyonda olacak şekilde ayarlanmalıdır. Klavye ve fare uygun mesafede olmalı ve farenin pozisyonu hemen klavyenin yanında ve onunla aynı yükseklik ya da hafif yüksek pozisyonda olmalıdır. İki elin kullanıldığı klavyelerin pozisyonu kişinin tam karşısında olacak şekilde yerleştirilmelidir. Böylece vücudun nötral pozisyonu korunmuş olur. Yazarken el bileğini gevşek ve düz tutmaya özen gösterilmelidir. Başparmak ya da küçük parmak kaldırılmadan yazmaya çalışılmalıdır. Fare el ayası ile parmaklar arasında gevşek olarak tutulmalıdır. Klikleme sırasında hafif dokunma yapılmalı, fare sıkıştırılmamalı ve aşırı kuvvetle düğmeye basılmamalıdır. Bunlar tendon problemlerine ve parmak ağrılarına yol açar. Fareyi omuzdan başlamak üzere tüm kolun hareketi ile hareket ettirmeye çalışmak gereklidir.
8. Ekran kişinin tam karşısında olmalı ve veri girişi yapılıyorsa mutlaka doküman tutucu ergonomik aksesuarlar kullanılmalıdır. Doküman tutucunun pozisyonu monitör ile aynı mesafe ve yükseklikte olmalıdır. Dominant göz tarafına yerleştirilmelidir.
9. Uzun süre telefon kullanmak zorunda olanlar için kulaklık kullanması veya kulaklık kullanmıyor ise telefonu mutlaka tek elle kulağına getirmesi ve başının nötral pozisyonunu koruması sağlanmalı, asla telefon kulak ile omuzlar arasına sıkıştırılarak kullanılmamalıdır. Bu hem boyun hem de omuz problemlerine yol açabilir.
10. Çalışma / istirahat süreleri uygun olmalıdır. Postural ve visüel yorulmanın giderilmesi için küçük aralar önerilmektedir. Küçük sık aralar uzun aralardan daha yararlıdır. Bu kişiyi statik postürden kurtarır ve gözler için akomodasyon sağlar. Bilgisayar kullanıcıları için saat başı 5-10 dakikalık aralar önerilir. Bu sırada germe egzersizleri yapılabilir. 10-15 dakikalık intervallerde 20-180 saniyelik mikro aralar verilebilir. Bunlar gerçek araların yerine değil onları destekleme amaçlı kullanılmaktadır.İstirahat total çalışma süresinin %15-30’u olmalıdır. Bu sırada postur ve pozisyon değiştirilmesi, germe egzersizleri yapılması ve uzaktaki başka bir noktaya gözlerin odaklanması önerilmektedir . Bu egzersizler :
a. Eller açıkken başlanıp yumruk yapıp açmak,
b. Eller aşağı doğru bakarken parmaklar açık ve düz pozisyonda iken el bileğini her iki tarafa doğru hareket ettirmek (3-5 kez)
c. Kolu gererek başkayıp el bileğini supinasyon ve pronasyona getirerek ön kol kaslarının 3-5 kez germek
d. El bileğini diğer elle kavrayıp volar fleksiyona getirerek ekstensör kaslara germe uygulamak (3-5 saniye tutup, 3 kez tekrarlanır)
e. Masaya dirsekleri dayayarak el ayaları birleştirilip birbirinden ayırmamaya dikkat edilerek yavaşça bilek aşağı doğru indirilir . Böylece el bilek fleksör kaslara germe uygulanmış olur. Bu pozisyonda 3-5 saniye durup, gevşetilir ve hareket 3 kez tekrarlanır.
f. Omuz silkme egzersizleri ile boyun ve omuz çevresi kaslara germe uygulanmış olur. Omuzlar yukarı doğru hareket ettirilir 3-5 saniye yukarıda tutulur ve gevşeyerek normal pozisyona getirilir. Hareket 3-5 kez tekrarlanır.
g. Başın kaydırma hareketi ile boyun ve çene kaslarında gerilme hissedilinceye dek çene öne doğru eğilmeden baş arkaya doğru düz bir şekilde hareket ettirilir. Bu pozisyonda 20 saniye kadar tutulup gevşenir. Hareket 5 kez tekrarlanır.
g. Boyun gevşeme egzersizleri ile baş yavaşça lateral fleksiyona getirilir ve kulakların omuzlara değdirimesi istenir. Hareket her iki tarafa da tekrarlanr. Daha sonra baş öne eğilerek çene sternuma değdirilmeye çalışılır.
h. Omuz kaslarını gevşetmek için omuzlar öne ve arkaya doğru beşer kez sirküler hareket ettirilir.
g. Gövde kaslarının gerilmesi için otururken dirsekler ekstensiyonda eller baş üzerinde birleştirilip gövde her iki tarafa doğru yavaşça gerilir. Üst gövde germe egzersizleri oturuken sol el ile sağ dirsekten tutulup hafifçe sol omuza doğru itilerek germe yapılır. 5 saniye kadar tutularak gerilir ve aynı hareket sol kol için tekrarlanır.
h. Bel ve bacak kaslarına germe yapmak için otururken öne doğru eğilip bacaklar teker teker dizden kıvrılarak kalçadan flksiyona getirilirken çene dize değdirilmeye çalışılır. Diğer bacak için tekrarlanır.
ı. Sandalyede otururken dizden fleksiyon ekstensiyon sırasında ayak bileğine de fleksiyon ekstensiyon yaptırılarak diz çevresi ve ayak bileği kaslarına germe egzersizleri yapılır. .
  • Ekranın en üst noktası göz hizasında olmalıdır. Göz ile ekran mesafesi 45-50 cm. olmalıdır.
  • Yazılacak materyal ekrana paralel tutucu ile desteklenmelidir.
  • Sandalyenin bel desteği uygun olmalı ve sandalyenin sırtı ve yüksekliği ayarlanabilir özellikte olmalıdır.
  • Klavyenin yüksekliği önkolu rahat bir pozisyonda ve yere paralel olacak şekilde ayarlanmalıdır.
  • El bileği nötral pozisyonda tutulmalıdır. Eğer gerekliyse klavye ile aynı yükseklikte hareketli bir bilek istirahat pedi ile desteklenebilir.
  • Uyluk yere paralel olmalıdır ve bacaklar sandalyenin minderine tam olarak yerleşmelidir.
  • Ayaklar yerde rahat bir şekilde istirahat halinde olmalıdır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Ofiste Kas İskelet Hastalıkları, Korunma ve Ergonominin Etkinliği" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Prof.Dr.Elif AKALIN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Prof.Dr.Elif AKALIN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     2 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Elif AKALIN Fotoğraf
Prof.Dr.Elif AKALIN
İzmir
Doktor "Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon"
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi8 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Prof.Dr.Elif AKALIN'ın Makaleleri
► Yüz İskelet Restorasyonu Dr.Güner UYSAL
► Allerjik Hastalıklarda İmmünoterapinin Etkinliği Prof.Dr.Nerin Nadir BAHÇECİLER ÖNDER
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,973 uzman makalesi arasında 'Ofiste Kas İskelet Hastalıkları, Korunma ve Ergonominin Etkinliği' başlığıyla benzeşen toplam 51 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
► Lenfödem Ağustos 2013
► Fibromyalji Sendromu Nisan 2013
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


01:56
Top