Özel Gereksinimli Çocuklar ve Bilgisayar
Her çocuk biriciktir. Kendine has özellikleri,sınırlılıkları ve yetenekleri vardır. Önemli olan çocuğunuzun gereksinimlerine uygun eğitim verebilmektir.
Her çocuğun güçlü-zayıf yönleri, sınırlılıkları ve yetenekleri bulunmaktadır. Bedensel özellikleri ve öğrenme yeterlilikleri birbirinden farklıdır. Ancak çocuklar arasındaki bu farklılıklar çoğu kez fazla büyük değildir. Dolayısıyla normal akranlarıyla eğitim hizmetlerinden yararlanmada ciddî problemlerle karşılaşmazlar. Özel gereksinimli çocuklar ise çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyde anlamlı farklılık gösteren çocuklardır. Özel gereksinimli çocuklar olarak adlandırılan çocuklar; öğrenme yetenekleri ya da bedensel özellikleri ile normal eğitimden yararlanamayan ve bu nedenle genel eğitimden farklı olarak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları hazırlanması ve uygulanmasını gerektiren çocuklardır. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı için anne, baba ve eğitimciler birlikte karar vermelidir. Aile, eğitimin her aşamasına dahil edilmeli ve okulda sunulan eğitimle ilgili bilgilendirilip eğitimin bir parçası olmalıdır.Yetersizlik bazen engele dönüşebilir. Bu çocukların da yetersizliklerinin engele dönüşmemesi için, özel eğitim de uzman kişiler tarafından eğitim görmeleri gerekmektedir. Çalıştığım dönem boyunca ailelerin yaşadığı zorlukları, çaresizlikleri ve bazen düştükleri umutsuzlukları bire bir gözlemleme fırsatı buldum ve hala da gözlemlemekteyim.Bu nedenle bu eğitim bir ekip çalışmasından ibarettir.
Toplumun kanayan yarası….
Toplumun kanayan bir yarası olan bu durum son Zamanlarda Millî Eğitim Bakanlığının desteği ile “Rehabilitasyon Merkezleri”nin hizmete girmesi ve giderek artan bir hizmet vermesi ile az da olsa rahat bir nefes aldırdı. Özellikle özel gereksinimli çocuklar dediğimiz Otizm, Down Sendromu,Rett Sendromu, Zihinsel Yetersizlik, Asperger Sendromu, CP, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, ve başka türlü adlandırılamayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk tanısı almış çocuklarımız hem ailesine hem topluma hem de en başta kendilerine yarar sağlayamaz haldeler. Bu çocuklara bilimsel yöntemle verilen yoğun eğitim ile sosyal uyum, iletişim, kendini ifade edebilme becerileri vedaha da ilerisi akademik becerileri üzerinde büyük destek ve ilerleme sağlamaktadır. Bu bireyselleştirilmiş eğitimin en önemli materyalini de bilgisayar oluşturmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın göstermiş olduğu bu sağduyu sayesinde sosyo-ekonomik düzeyi düşük ailelerin çocukları da bu eğitimlerden ücretsiz yararlanabilmektedir. Ancak son dönemde çıkarılması öngörülen yeni özürlüler yasası ile bu haklar kısıtlanmaya ve hatta ellerinden alınmaya çalışılıyor. Bu tanıları almış çocukların ailelerinin yaşadığı mağduriyetin dikkate alınması ile yasa üzerinde değişikliğin yapılacağını umut etmekten başka çaremiz yok.
Yaygın Gelişimsel Bozukluk Nedir?
Yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocuklar karşılıklı sosyal etkileşimde çeşitli bozukluklar, sözel ve sözel olmayan iletişimde eksiklikler,aktivitelerde sınırlılıklar olmak üzere üç ayakta problem yaşamaktadırlar.Yaygın gelişimsel bozukluklar, gelişimin değişik dönemlerindeki şiddetli ve yaygın hasarları içerir. Sosyal ilişki, iletişim bozukluklarının yanı sıra basmakalıp davranışlar, ilgiler ve etkinliklerde yetersiz de karşımıza çıkar.Yaygın gelişimsel bozukluklar içerisine, Otistik Bozukluk,Rett Bozukluğu, Asperger Sendromu, Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu,başka türlü adlandırılmayan yaygın gelişimsel bozukluk yer alır.
Otistik Bozukluk nedir?
Yaygın Gelişimsel Bozukluklar içerisinde olan Otizm,doğuştan olabileceği gibi üç yaşa kadar olan dönem içinde de ortaya çıkabilir.Bu bozukluğa sahip bireylerde çeşitli gelişim alanlarıyla ilişkili pek çok özellik farklı düzeyde bulunur. En büyük belirtisi sosyal etkileşimde yetersizliktir. Bu çocuklar göz kontağı kurmaz ya da kişilerle sınırlı ölçüde göz kontağı kurarlar. Bir etkinlik veya bir ortamda ortak ilgi kurmakta sınırlıdırlar. Ortamda gerçekleşen olaylara başkalarının yaptıklarına karşı ilgisizdirler. Özellikle kendisine seslenildiğinde duymuyormuş gibi davranmak sıkça karşılaşılan bir durumdur. Diğer çocuklarla etkileşimde yetersizdirler.Buna karşın yalnız kalmayı yeğlerler. Duygularını paylaşma ya da mimiklerle başkalarına aktarmada yetersizdir. Yaşadıkları diğer önemli bir sorun da dil ve iletişimde, oyun oynamada karşılaştıkları zorluklardır. Konuşma bozukluğu, sıradışı konuşma, iletişim başlatamama nedeniyle kendilerini ifade etmekte zorluk yaşarlar. Bu durum onları saldırgan davranışlara itiyor. Bu çocuklar, beden dilini kullanamıyor hayali oyun oynayamıyorlar. Nesneleri gerçek işlevlerine uygun kullanamamaları, oyun oynayamamaları onların sosyal yaşamda büyük güçlüklerle karşılaşmalarına neden olur. Diğer bir özellikleri takıntılara sahip olmalarıdır. Bu takıntılar, nesne takıntısı olabileceği gibi hareket takıntısı, ilgi takıntısı ve düzen takıntısı olmak üzere kendini gösterebilir.Stereotipi dediğimiz basmakalıp yineleyen hareketleri de hareket takıntıları içerisinde değerlendirebiliriz. En çok rastlananlar da el çırpma, sallanma,kendine vurma, koşma, dönme gibi yinelemeli davranışları uzun süreli yapma örnek olarak verilebilir. Bunların dışında acıya karşı duyarsızlıkları kendilerine zarar vermelerine neden olabiliyor. Bazen de duyularda aşırı duyarlıklık ortamdan aşırı rahatsız olmalarına sebep oluyor. Bir kokuya, aşırı sese olan hassasiyet onlarda yüksek kaygı yaratıyor.
Etiketlemek doğru mu?
Etiketlemek, çocuğun yetersizlikleri nedeniyle sınıflandırılmasıdır.Özel gereksinimli çocukların etiketlenmesi çocuğun eğitimi açısından avantaj ve dezavantajlar oluşturmaktadır. Bu sayede yetersizliği olan çocuklara eğitim hizmeti olanağı tanır.Etiketleme ile özel gereksinimli çocuğa özel eğitim hizmetlerinin sistematik şekilde verilmesi sağlanır. Bunun yanı sıra etiketlemenin; yetersizlikten etkilenmiş çocuklara karşı akranlarının ön yargıyla yaklaşacağı, çocuğun damgalanacağı,alay konusu olacağı, sosyal ortamdan soyutlanacağı gibi yanlış yorumlamalara yol açacağı, etiketlemelerin çocuğun ömür boyu taşıması gereken bir özellik olarak algılanmasına neden olacağı da söylenilebilir.
Bilgisayarın olumlu etkisi….
Bilgisayar her çocukta olduğu gibi özel gereksinimli çocuklarda eğitim için çok önemli bir yere sahip. Özellikle dikkatini bir noktaya toparlamakta güçlük çeken çocuklar bilgisayarın renkli dünyasında bilgisayardan gelen renkli görüntü ve ses uyaranı sayesinde tek bir noktaya, bilgisayar ekranına odaklanabiliyor. İş bu noktadan sonra ekran üzerinde dikkati istenilen etkinlik üzerine yoğunlaştırmak. Bu noktada yardımımıza farenin imleçi devreye giriyor. Çocuk için değişik gelen bu durum farenin imleçini izlemeye onu itiyor. Göz ve hatta parmağıyla farenin imleçini takip etmeye başlayan çocuk sonunda imlecin geldiği son nokta, yani ulaşmak istediğimiz etkinliğe gelmiş, onun dikkatini etkinlikle buluşturmuş oluyoruz. Özellikle son zamanlarda uzmanların koordinatörlüğünde hazırlanmış eğitim cdleri sayesinde bu çocukların özel gereksinimlerine karşılık verebilmekteyiz. Cdlerin sağladığı çeşitli etkinlikler, özellikle tek bir etkinlikte devam edilemeyen, sürekli faaliyet değiştirerek eğitim gerektiren çocuklarda imdada yetişiyor. Ayrıca fare kullanımıyla el-göz koordinasyonu ve ince kas becerileri için de faydalı bir gelişim ortamı hazırlamış oluyor. Tüm bu eğitimlerin belli bir süre sınırlamasıyla, uzman eğitimci ya da aile kontrolü ve yönlendirilmesi dahilinde gerçekleştirilmesi olası tehlikelerden çocukları koruyacaktır.
Her çocuğun güçlü-zayıf yönleri, sınırlılıkları ve yetenekleri bulunmaktadır. Bedensel özellikleri ve öğrenme yeterlilikleri birbirinden farklıdır. Ancak çocuklar arasındaki bu farklılıklar çoğu kez fazla büyük değildir. Dolayısıyla normal akranlarıyla eğitim hizmetlerinden yararlanmada ciddî problemlerle karşılaşmazlar. Özel gereksinimli çocuklar ise çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyde anlamlı farklılık gösteren çocuklardır. Özel gereksinimli çocuklar olarak adlandırılan çocuklar; öğrenme yetenekleri ya da bedensel özellikleri ile normal eğitimden yararlanamayan ve bu nedenle genel eğitimden farklı olarak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları hazırlanması ve uygulanmasını gerektiren çocuklardır. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı için anne, baba ve eğitimciler birlikte karar vermelidir. Aile, eğitimin her aşamasına dahil edilmeli ve okulda sunulan eğitimle ilgili bilgilendirilip eğitimin bir parçası olmalıdır.Yetersizlik bazen engele dönüşebilir. Bu çocukların da yetersizliklerinin engele dönüşmemesi için, özel eğitim de uzman kişiler tarafından eğitim görmeleri gerekmektedir. Çalıştığım dönem boyunca ailelerin yaşadığı zorlukları, çaresizlikleri ve bazen düştükleri umutsuzlukları bire bir gözlemleme fırsatı buldum ve hala da gözlemlemekteyim.Bu nedenle bu eğitim bir ekip çalışmasından ibarettir.
Toplumun kanayan yarası….
Toplumun kanayan bir yarası olan bu durum son Zamanlarda Millî Eğitim Bakanlığının desteği ile “Rehabilitasyon Merkezleri”nin hizmete girmesi ve giderek artan bir hizmet vermesi ile az da olsa rahat bir nefes aldırdı. Özellikle özel gereksinimli çocuklar dediğimiz Otizm, Down Sendromu,Rett Sendromu, Zihinsel Yetersizlik, Asperger Sendromu, CP, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, ve başka türlü adlandırılamayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk tanısı almış çocuklarımız hem ailesine hem topluma hem de en başta kendilerine yarar sağlayamaz haldeler. Bu çocuklara bilimsel yöntemle verilen yoğun eğitim ile sosyal uyum, iletişim, kendini ifade edebilme becerileri vedaha da ilerisi akademik becerileri üzerinde büyük destek ve ilerleme sağlamaktadır. Bu bireyselleştirilmiş eğitimin en önemli materyalini de bilgisayar oluşturmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın göstermiş olduğu bu sağduyu sayesinde sosyo-ekonomik düzeyi düşük ailelerin çocukları da bu eğitimlerden ücretsiz yararlanabilmektedir. Ancak son dönemde çıkarılması öngörülen yeni özürlüler yasası ile bu haklar kısıtlanmaya ve hatta ellerinden alınmaya çalışılıyor. Bu tanıları almış çocukların ailelerinin yaşadığı mağduriyetin dikkate alınması ile yasa üzerinde değişikliğin yapılacağını umut etmekten başka çaremiz yok.
Yaygın Gelişimsel Bozukluk Nedir?
Yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocuklar karşılıklı sosyal etkileşimde çeşitli bozukluklar, sözel ve sözel olmayan iletişimde eksiklikler,aktivitelerde sınırlılıklar olmak üzere üç ayakta problem yaşamaktadırlar.Yaygın gelişimsel bozukluklar, gelişimin değişik dönemlerindeki şiddetli ve yaygın hasarları içerir. Sosyal ilişki, iletişim bozukluklarının yanı sıra basmakalıp davranışlar, ilgiler ve etkinliklerde yetersiz de karşımıza çıkar.Yaygın gelişimsel bozukluklar içerisine, Otistik Bozukluk,Rett Bozukluğu, Asperger Sendromu, Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu,başka türlü adlandırılmayan yaygın gelişimsel bozukluk yer alır.
Otistik Bozukluk nedir?
Yaygın Gelişimsel Bozukluklar içerisinde olan Otizm,doğuştan olabileceği gibi üç yaşa kadar olan dönem içinde de ortaya çıkabilir.Bu bozukluğa sahip bireylerde çeşitli gelişim alanlarıyla ilişkili pek çok özellik farklı düzeyde bulunur. En büyük belirtisi sosyal etkileşimde yetersizliktir. Bu çocuklar göz kontağı kurmaz ya da kişilerle sınırlı ölçüde göz kontağı kurarlar. Bir etkinlik veya bir ortamda ortak ilgi kurmakta sınırlıdırlar. Ortamda gerçekleşen olaylara başkalarının yaptıklarına karşı ilgisizdirler. Özellikle kendisine seslenildiğinde duymuyormuş gibi davranmak sıkça karşılaşılan bir durumdur. Diğer çocuklarla etkileşimde yetersizdirler.Buna karşın yalnız kalmayı yeğlerler. Duygularını paylaşma ya da mimiklerle başkalarına aktarmada yetersizdir. Yaşadıkları diğer önemli bir sorun da dil ve iletişimde, oyun oynamada karşılaştıkları zorluklardır. Konuşma bozukluğu, sıradışı konuşma, iletişim başlatamama nedeniyle kendilerini ifade etmekte zorluk yaşarlar. Bu durum onları saldırgan davranışlara itiyor. Bu çocuklar, beden dilini kullanamıyor hayali oyun oynayamıyorlar. Nesneleri gerçek işlevlerine uygun kullanamamaları, oyun oynayamamaları onların sosyal yaşamda büyük güçlüklerle karşılaşmalarına neden olur. Diğer bir özellikleri takıntılara sahip olmalarıdır. Bu takıntılar, nesne takıntısı olabileceği gibi hareket takıntısı, ilgi takıntısı ve düzen takıntısı olmak üzere kendini gösterebilir.Stereotipi dediğimiz basmakalıp yineleyen hareketleri de hareket takıntıları içerisinde değerlendirebiliriz. En çok rastlananlar da el çırpma, sallanma,kendine vurma, koşma, dönme gibi yinelemeli davranışları uzun süreli yapma örnek olarak verilebilir. Bunların dışında acıya karşı duyarsızlıkları kendilerine zarar vermelerine neden olabiliyor. Bazen de duyularda aşırı duyarlıklık ortamdan aşırı rahatsız olmalarına sebep oluyor. Bir kokuya, aşırı sese olan hassasiyet onlarda yüksek kaygı yaratıyor.
Etiketlemek doğru mu?
Etiketlemek, çocuğun yetersizlikleri nedeniyle sınıflandırılmasıdır.Özel gereksinimli çocukların etiketlenmesi çocuğun eğitimi açısından avantaj ve dezavantajlar oluşturmaktadır. Bu sayede yetersizliği olan çocuklara eğitim hizmeti olanağı tanır.Etiketleme ile özel gereksinimli çocuğa özel eğitim hizmetlerinin sistematik şekilde verilmesi sağlanır. Bunun yanı sıra etiketlemenin; yetersizlikten etkilenmiş çocuklara karşı akranlarının ön yargıyla yaklaşacağı, çocuğun damgalanacağı,alay konusu olacağı, sosyal ortamdan soyutlanacağı gibi yanlış yorumlamalara yol açacağı, etiketlemelerin çocuğun ömür boyu taşıması gereken bir özellik olarak algılanmasına neden olacağı da söylenilebilir.
Bilgisayarın olumlu etkisi….
Bilgisayar her çocukta olduğu gibi özel gereksinimli çocuklarda eğitim için çok önemli bir yere sahip. Özellikle dikkatini bir noktaya toparlamakta güçlük çeken çocuklar bilgisayarın renkli dünyasında bilgisayardan gelen renkli görüntü ve ses uyaranı sayesinde tek bir noktaya, bilgisayar ekranına odaklanabiliyor. İş bu noktadan sonra ekran üzerinde dikkati istenilen etkinlik üzerine yoğunlaştırmak. Bu noktada yardımımıza farenin imleçi devreye giriyor. Çocuk için değişik gelen bu durum farenin imleçini izlemeye onu itiyor. Göz ve hatta parmağıyla farenin imleçini takip etmeye başlayan çocuk sonunda imlecin geldiği son nokta, yani ulaşmak istediğimiz etkinliğe gelmiş, onun dikkatini etkinlikle buluşturmuş oluyoruz. Özellikle son zamanlarda uzmanların koordinatörlüğünde hazırlanmış eğitim cdleri sayesinde bu çocukların özel gereksinimlerine karşılık verebilmekteyiz. Cdlerin sağladığı çeşitli etkinlikler, özellikle tek bir etkinlikte devam edilemeyen, sürekli faaliyet değiştirerek eğitim gerektiren çocuklarda imdada yetişiyor. Ayrıca fare kullanımıyla el-göz koordinasyonu ve ince kas becerileri için de faydalı bir gelişim ortamı hazırlamış oluyor. Tüm bu eğitimlerin belli bir süre sınırlamasıyla, uzman eğitimci ya da aile kontrolü ve yönlendirilmesi dahilinde gerçekleştirilmesi olası tehlikelerden çocukları koruyacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Özel Gereksinimli Çocuklar ve Bilgisayar" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Melisa KÜÇÜK DEDEOĞLU'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Melisa KÜÇÜK DEDEOĞLU'nun izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
özel çocuk, özel çocuklar, gelişim bozukluğu olan çocuklar, otistik, otistik çocuk, otistik çocuklar, bilgisayarla tedavi, down sendromu, down sendromlu çocuk, rett sendromu, rett sendromlu çocuk, zihinsel engelli çocuk, zihinsel geriliği olan çocuk, asperger sendromlu çocuk
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
