Depresif Sonbahar - Sonbahar Depresyonu
Sonbahar depresyonu
Yaz aylarının geride kalmasıyla beraber Güneşli ve sıcak günler azalmaya, mevsimsel depresif belirtilerde de artış yaşanmaya başlıyor. Bunun sebebi güneş ışığının azalmasının insan psikolojisi üzerindeki negatif etkisi. Sonbaharla birlikte kış mevsiminde günlerin kısalması, güneş ışığının azalması ve insanların sürekli kapalı ortamlarda kalması psikolojilerini olumsuz yönde etkileyebiliyor. Kış aylarında mevsimsel değişikliklerin yaşanmasıyla birlikte temel vücut ritim ve fonksiyonlarında da bir takım değişimler söz konusu oluyor. Sonbahar depresyonu adını koyabileceğimiz bu değişimleri ve belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Uyanmakta güçlük yaşamak
• Yataktan kalkmak istememek
• Yorgunluk ve bitkinlik halinin gün boyu yaşanması
• Dikkat ve konsantrasyon bozukluğu
• Çalışmaya karşı isteksizlik
• Yoğun iştah artışı(özellikle karbonhidratlı besinlere)
• Enerjini azalması
• Cinsel isteksizlik
• Genel bir sinirlilik hali, hatta çok çabuk sinirlenmek
İnsanların yaz aylarında, yaşadıkları olaylara karşı yaklaşımları, sorunları çözme konusundaki rahatlıkları, kendilerine duydukları güven hissi, kış aylarının gelmesiyle birlikte yerini mutsuzluk hissi, iç sıkıntısı, fiziksel ve ruhsal bitkinlik, yorgunluk ve uyku haline bırakabiliyor
Yapılan araştırmalar sonucu, mevsimsel depresyonun oluşumunda, normalde depresyon ile ilişkili olan “serotonin” ve “noradrenalin” gibi hormanların işleyişlerinin yanı sıra “melatonin” adı verilen hormonun da etkili olduğu belirlenmiştir. Beynimizde bulunan ve meletonin hormonu üretmekle görevli olan epifiz bezi, karanlık ortamlarda bu hormon üretimini artırır. Söz konusu meletonin hormonun ise insanın fiziksel hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve dingin bir ruh hali yaratan doğal bir sakinleştirici özelliği vardır. Özellikle kış aylarında melatonin hormonun üretimindeki artışla birlikte depresif belirtilerin görülme sıklığı da artmaktadır.
Özellikle kış aylarının başlamasıyla birlikte bu tip depresif belirtilerin görülme sıklığının arttığını ve çalışanların bu şikayetlerden dolayı bizden yardım talep ettiklerini görmekteyiz. Bu belirtiler söz konusu olduğunda özellikle iki noktaya hassasiyet göstermekteyiz. Bunlardan ilki belirtilerin başlangıcı ve süresi, diğeri ise kişinin günlük yaşamının ne derece etkilediğidir. Depresif belirtilerin genellikle ortak özellikler göstermesine karşın, mevsimsel depresyonun ayrımını yaptığımız durumlarda danışanlarımıza yardımcı olmak açısından önemli bir yol kat etmiş oluyoruz. Çünkü belirtilerin ortak olmasına karşın mevsimsel depresyon yaşayan danışanlarımıza sunduğumuz bazı önerilerle belirtilerin önüne geçebilmek mümkündür.
Genel tedbir olarak da nitelendirebileceğimiz bu önerilerin başında gün ışığından faydalanılması geliyor. Hava güneşli olmasa bile sabah ya da öğlen saatlerinde 20-30 dakika dışarıda zaman geçirmek mevcut gün ışığından faydalanma açısından önemli bir yere sahip. Düzenli spor, en azından her gün yapılacak yarım saatlik düzenli yürüyüşler, sağlıklı beslenmek, karbonhidrat ve şeker alımını kontrol altında tutmak, bizi evden uzak tutacak bir hobi aktivitesi, mevsimsel depresyonunun önüne geçebilmek için özellikle çalışma ortamlarında gerekli ışık ihtiyacının karşılanması ve ortamın ısı ayarının kontrol altında tutulması da önemli bir yer teşkil etmektedir. Nefes egzersizleriyle de depresyona müdahale edebilmek mümkündür.
Nefes almayı öğrenmek: Otonom (kendi kendine çalışan) organlarımız olduğunu biliyoruz. Kalbimizin vuruşları, kan basıncımız... , beden sıcaklığımız bu sisteme örnektir. Bu organlar veya fonksiyonlar bizim doğrudan denetim ve isteğimiz dışında çalışır. Ancak, eğitim ve egzersizle bu organ ve fonksiyonları kısmen veya bütünüyle kontrol altına almak mümkündür. Bedeni kontrol etme yolundaki ilk adım solunumu kontrol etmektir. Çünkü solunum bir yönüyle, istediğimiz zaman nefes aldığımız, istediğimiz zaman nefesimizi tuttuğumuz için, irademizle yönlendirdiğimiz bir faaliyettir. Ancak diğer taraftan solunum, beyin sapındaki bir merkez tarafından kandaki oksijen ve karbondioksit dengesine göre bütünüyle otonom (kendi kendine) olarak yürüyen bir faaliyettir. Otonom faaliyetleri kontrol etmeye , "solunumu kontrol etmekten" başlamak gerekir. Aynı zamanda doğru ve derin nefes almayı öğrenmek, gevşemeyi öğrenmek yolunda atılan en önemli adımdır. Nefes almanın kendisi bir gevşeme yolu olduğu gibi, bütün gevşeme egzersizleri içinde, egzersizin bir parçası olarak da kullanılmaktadır. Ayrıca nefes egzersizleri günlük hayatın akışı içinde uygulanması en kolay egzersizdir. Derin nefes almanın önemi nedir ?
Doğru ve derin nefes almanın kendisinin doğrudan damarları genişletme ve kanın (dolayısıyla oksijenin) bedenin en uç ve en derin noktalarına kadar ulaşmasını sağlama özelliği vardır. Panik atak sırasında kan beden yüzeyinden içeri çekilir ve yüzey sıcaklığı düşer (el ve ayaklarda soğuma). Hem stres tepkisinin biyokimyasal maddeleri, hem de gevşemenin biyokimyasal maddeleri bir arada bulunamaz. Bu sebeple doğru ve derin nefes alarak sağlanan değişiklik, özellikle kaygının da dahil olduğu birçok durumda başlayacak olan (veya başlamış olan) tepki zincirini kırmakta veya kaygının şiddetini azaltmaktadır. İyi nefesin özellikleri:
İyi nefes ağır, derin ve sessiz olmalıdır. Bunun içinde denge, ölçü ve uyum gerekir. İyi bir nefes yavaş olarak burundan alınır, sessiz olur ve akciğerin bütününü doldurarak diyaframı aşağı iter. Endüstrileşmiş ve şehirleşmiş toplumlarda yaşayan insanların büyük çoğunluğunun ciğerlerinin dörtte birini veya beşte birini kullandıkları saptanmıştır. Nefes egzersizlerinden amaç, akciğerin bütününü kullanmaktır. Akciğerinizin üçe bölünmüş olduğunu düşünün. Derin, tam bir nefes, diyaframın aşağı hareket etmesi ve akciğerin en alt bölümünün havayla dolmasıyla başlar. Daha sonra orta bölüm havayla dolar ve göğüs genişler. Son olarak da akciğerin üst bölümü dolar ve omuzlar hafifçe kalkabilir.
1.) Nefes alma egzersizine başlamadan önce sağ avucunuzu göbeğinizin hemen altına, sol elinizi göğsünüzün üstüne (göğüs hizasına) koyun ve gözlerinizi kapatın.
2.) Nefes almadan önce ciğerinizi iyice boşaltın. (nefesi verirken ciğerler zorlanmamalı ve nefes itilmeden kendiliğinden çıkmalı.)
3.) Ciğer kapasitenizi hayali olarak ikiye bölün ve "biir" , "ikii" diye içinizden sayarak ciğerinizin bütününü doldurun. Kısa bir süre bekleyin, "bir-iki" diye diye sayarak, nefesinizi aldığınızın iki katı sürede boşaltın. Sağ eliniz göğüs kemiklerinizin, hareketli bir köprü gibi, yana doğru açıldığını hissetmeli. Yine bir nefes almadan iki saniye bekleyin .İkinci ve üçüncü maddede yazılanları tekrarlayarak bir derin nefes daha alın ve verin. Egzersizi bir kere daha tekrarlayıncaya kadar mutlaka en az 4-5 normal nefes alın. Eğer derin nefes almaya devam ederseniz bir baş dönmesi hissedebilirsiniz. Eğer tüm önlemleri almanıza rağmen hala depresif ruh halinin etkisi altındaysanız, bir uzmandan yardım almanız hayatınızı daha kaliteli yaşayabilmeniz adına doğru bir karar olacaktır.
Yaz aylarının geride kalmasıyla beraber Güneşli ve sıcak günler azalmaya, mevsimsel depresif belirtilerde de artış yaşanmaya başlıyor. Bunun sebebi güneş ışığının azalmasının insan psikolojisi üzerindeki negatif etkisi. Sonbaharla birlikte kış mevsiminde günlerin kısalması, güneş ışığının azalması ve insanların sürekli kapalı ortamlarda kalması psikolojilerini olumsuz yönde etkileyebiliyor. Kış aylarında mevsimsel değişikliklerin yaşanmasıyla birlikte temel vücut ritim ve fonksiyonlarında da bir takım değişimler söz konusu oluyor. Sonbahar depresyonu adını koyabileceğimiz bu değişimleri ve belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Uyanmakta güçlük yaşamak
• Yataktan kalkmak istememek
• Yorgunluk ve bitkinlik halinin gün boyu yaşanması
• Dikkat ve konsantrasyon bozukluğu
• Çalışmaya karşı isteksizlik
• Yoğun iştah artışı(özellikle karbonhidratlı besinlere)
• Enerjini azalması
• Cinsel isteksizlik
• Genel bir sinirlilik hali, hatta çok çabuk sinirlenmek
İnsanların yaz aylarında, yaşadıkları olaylara karşı yaklaşımları, sorunları çözme konusundaki rahatlıkları, kendilerine duydukları güven hissi, kış aylarının gelmesiyle birlikte yerini mutsuzluk hissi, iç sıkıntısı, fiziksel ve ruhsal bitkinlik, yorgunluk ve uyku haline bırakabiliyor
Yapılan araştırmalar sonucu, mevsimsel depresyonun oluşumunda, normalde depresyon ile ilişkili olan “serotonin” ve “noradrenalin” gibi hormanların işleyişlerinin yanı sıra “melatonin” adı verilen hormonun da etkili olduğu belirlenmiştir. Beynimizde bulunan ve meletonin hormonu üretmekle görevli olan epifiz bezi, karanlık ortamlarda bu hormon üretimini artırır. Söz konusu meletonin hormonun ise insanın fiziksel hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve dingin bir ruh hali yaratan doğal bir sakinleştirici özelliği vardır. Özellikle kış aylarında melatonin hormonun üretimindeki artışla birlikte depresif belirtilerin görülme sıklığı da artmaktadır.
Özellikle kış aylarının başlamasıyla birlikte bu tip depresif belirtilerin görülme sıklığının arttığını ve çalışanların bu şikayetlerden dolayı bizden yardım talep ettiklerini görmekteyiz. Bu belirtiler söz konusu olduğunda özellikle iki noktaya hassasiyet göstermekteyiz. Bunlardan ilki belirtilerin başlangıcı ve süresi, diğeri ise kişinin günlük yaşamının ne derece etkilediğidir. Depresif belirtilerin genellikle ortak özellikler göstermesine karşın, mevsimsel depresyonun ayrımını yaptığımız durumlarda danışanlarımıza yardımcı olmak açısından önemli bir yol kat etmiş oluyoruz. Çünkü belirtilerin ortak olmasına karşın mevsimsel depresyon yaşayan danışanlarımıza sunduğumuz bazı önerilerle belirtilerin önüne geçebilmek mümkündür.
Genel tedbir olarak da nitelendirebileceğimiz bu önerilerin başında gün ışığından faydalanılması geliyor. Hava güneşli olmasa bile sabah ya da öğlen saatlerinde 20-30 dakika dışarıda zaman geçirmek mevcut gün ışığından faydalanma açısından önemli bir yere sahip. Düzenli spor, en azından her gün yapılacak yarım saatlik düzenli yürüyüşler, sağlıklı beslenmek, karbonhidrat ve şeker alımını kontrol altında tutmak, bizi evden uzak tutacak bir hobi aktivitesi, mevsimsel depresyonunun önüne geçebilmek için özellikle çalışma ortamlarında gerekli ışık ihtiyacının karşılanması ve ortamın ısı ayarının kontrol altında tutulması da önemli bir yer teşkil etmektedir. Nefes egzersizleriyle de depresyona müdahale edebilmek mümkündür.
Nefes almayı öğrenmek: Otonom (kendi kendine çalışan) organlarımız olduğunu biliyoruz. Kalbimizin vuruşları, kan basıncımız... , beden sıcaklığımız bu sisteme örnektir. Bu organlar veya fonksiyonlar bizim doğrudan denetim ve isteğimiz dışında çalışır. Ancak, eğitim ve egzersizle bu organ ve fonksiyonları kısmen veya bütünüyle kontrol altına almak mümkündür. Bedeni kontrol etme yolundaki ilk adım solunumu kontrol etmektir. Çünkü solunum bir yönüyle, istediğimiz zaman nefes aldığımız, istediğimiz zaman nefesimizi tuttuğumuz için, irademizle yönlendirdiğimiz bir faaliyettir. Ancak diğer taraftan solunum, beyin sapındaki bir merkez tarafından kandaki oksijen ve karbondioksit dengesine göre bütünüyle otonom (kendi kendine) olarak yürüyen bir faaliyettir. Otonom faaliyetleri kontrol etmeye , "solunumu kontrol etmekten" başlamak gerekir. Aynı zamanda doğru ve derin nefes almayı öğrenmek, gevşemeyi öğrenmek yolunda atılan en önemli adımdır. Nefes almanın kendisi bir gevşeme yolu olduğu gibi, bütün gevşeme egzersizleri içinde, egzersizin bir parçası olarak da kullanılmaktadır. Ayrıca nefes egzersizleri günlük hayatın akışı içinde uygulanması en kolay egzersizdir. Derin nefes almanın önemi nedir ?
Doğru ve derin nefes almanın kendisinin doğrudan damarları genişletme ve kanın (dolayısıyla oksijenin) bedenin en uç ve en derin noktalarına kadar ulaşmasını sağlama özelliği vardır. Panik atak sırasında kan beden yüzeyinden içeri çekilir ve yüzey sıcaklığı düşer (el ve ayaklarda soğuma). Hem stres tepkisinin biyokimyasal maddeleri, hem de gevşemenin biyokimyasal maddeleri bir arada bulunamaz. Bu sebeple doğru ve derin nefes alarak sağlanan değişiklik, özellikle kaygının da dahil olduğu birçok durumda başlayacak olan (veya başlamış olan) tepki zincirini kırmakta veya kaygının şiddetini azaltmaktadır. İyi nefesin özellikleri:
İyi nefes ağır, derin ve sessiz olmalıdır. Bunun içinde denge, ölçü ve uyum gerekir. İyi bir nefes yavaş olarak burundan alınır, sessiz olur ve akciğerin bütününü doldurarak diyaframı aşağı iter. Endüstrileşmiş ve şehirleşmiş toplumlarda yaşayan insanların büyük çoğunluğunun ciğerlerinin dörtte birini veya beşte birini kullandıkları saptanmıştır. Nefes egzersizlerinden amaç, akciğerin bütününü kullanmaktır. Akciğerinizin üçe bölünmüş olduğunu düşünün. Derin, tam bir nefes, diyaframın aşağı hareket etmesi ve akciğerin en alt bölümünün havayla dolmasıyla başlar. Daha sonra orta bölüm havayla dolar ve göğüs genişler. Son olarak da akciğerin üst bölümü dolar ve omuzlar hafifçe kalkabilir.
1.) Nefes alma egzersizine başlamadan önce sağ avucunuzu göbeğinizin hemen altına, sol elinizi göğsünüzün üstüne (göğüs hizasına) koyun ve gözlerinizi kapatın.
2.) Nefes almadan önce ciğerinizi iyice boşaltın. (nefesi verirken ciğerler zorlanmamalı ve nefes itilmeden kendiliğinden çıkmalı.)
3.) Ciğer kapasitenizi hayali olarak ikiye bölün ve "biir" , "ikii" diye içinizden sayarak ciğerinizin bütününü doldurun. Kısa bir süre bekleyin, "bir-iki" diye diye sayarak, nefesinizi aldığınızın iki katı sürede boşaltın. Sağ eliniz göğüs kemiklerinizin, hareketli bir köprü gibi, yana doğru açıldığını hissetmeli. Yine bir nefes almadan iki saniye bekleyin .İkinci ve üçüncü maddede yazılanları tekrarlayarak bir derin nefes daha alın ve verin. Egzersizi bir kere daha tekrarlayıncaya kadar mutlaka en az 4-5 normal nefes alın. Eğer derin nefes almaya devam ederseniz bir baş dönmesi hissedebilirsiniz. Eğer tüm önlemleri almanıza rağmen hala depresif ruh halinin etkisi altındaysanız, bir uzmandan yardım almanız hayatınızı daha kaliteli yaşayabilmeniz adına doğru bir karar olacaktır.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Depresif Sonbahar - Sonbahar Depresyonu" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Dnş.Samet ÖNDER'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Dnş.Samet ÖNDER'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
depresyon, sonbahar depresyonu, bahar depresyonu, baharda depresyon, sonbaharda depresyon, mevsimsel depresyon, kış depresyonu
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
