Kış Aylarında Koah’ta Alevlenmeye Dikkat!
Kış Aylarında KOAH’ta Alevlenmeye DİKKAT !
KOAH, "Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı" isminin baş harflerinden oluşan kısaltılmış bir hastalık ismidir. KRONİK kelimesi uzun süredir devam eden anlamındadır. OBSTRÜKTİF kelimesi tıkayıcı anlamındadır ve bu hastalıkta nefes borularının (bronşların) tıkandığını göstermek için kullanılır. O halde KOAH’ı, “uzun süredir bronşlarda tıkanmaya neden olan bir hastalıktır” şeklinde tarif edebiliriz. Bu hastalığın en kötü yanı, bronşlarda oluşan tıkanmanın bir daha düzelmemesi ve tedavi olunmaz ise hastalığın sinsice ilerlemesidir. Hastalığın en önemli nedeni SİGARA bağımlılığıdır.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Dünya’da 600 milyon KOAH’lı vardır ve yılda 2.3 milyon kişi de KOAH nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Sigara içen her beş, altı kişiden birinde KOAH gelişmektedir. Ülkemizde 20 yaş üstündeki kişilerin en az yarısı sigara bağımlısıdır. Dolayısıyla bizim gibi sigara içme alışkanlığının çok yaygın olduğu ülkelerde KOAH önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ülkemizde en iyimser tahmin ile 5 milyon KOAH’lı vardır. Fakat bu hastaların sadece az bir kısmı teşhis edilmektedir. Hastaların önemli bir bölümü hastalıklarının farkında olmayıp öksürük, balgam çıkarma ve nefes darlığı gibi şikayetleri çok rahatsız edici olmadıkça doktora gitmemektedirler. Sigara bağımlısı olanların rahatsızlıklarında doktora gitmemelerinin önemli bir nedeni de sigarayı bırakmaları konusunda uyarı almaktan kaçmınmalarıdır.
Sigara dumanı ile nefes borularına ve hava keseciklerine zararlı gazlar ve maddeler dolar. Yıllar geçtikçe bu zararlı gazlar ve maddeler bronşların ve hava keseciklerinin yapısını bozmaya başlar. Bunun sonucunda bronşların hastalanmasıyla TIKAYICI BRONŞİT, hava keseciklerinin harabiyeti ve parçalanması ile AMFİZEM ortaya çıkar. İşte KOAH adı altında bu iki hastalık yer almaktadır. Sigara içimi ile hem bronşlarda tıkayıcı bronşit hem de aynı zamanda amfizem gelişir. Akciğerlerde ortaya çıkan bu tıkanıklıklar ve bozulmalar sonucunda kana oksijen geçişi azalır ve vücudun oksijensiz kalması ile pek çok ciddi rahatsızlıklar doğar. KOAH ilerleyici ve geriye dönüşü olmayan bir hastalık olduğu için, ne kadar erken teşhis edilir ve ne kadar erken tedaviye başlanırsa hastalık o kadar az rahatsızlığa neden olacaktır. Ne yazık ki, KOAH'lı hastalar ilk teşhis edildikleri anda genellikle akciğer kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş olurlar. Bunun nedeni öksürük, balgam ve nefes darlığı şikayetlerini ihmal etmeleridir. Hastalığın hafif dönemde iken teşhis edilmesi ile tedavi kolaylaşacak, hastalar tedaviden daha çok yararlanacak ve hastalığın ilerlemesi durdurulmuş olacaktır. KOAH, teşhisi çok kolay olan hastalıklardan birisidir. Bu hastalığı akla getiren iki önemli özellik vardır. Bunlar;
1- Sigara içimi.
2- Uzun zamandır ÖKSÜRÜK, BALGAM ve NEFES DARLIĞI şikayetlerinin olması.
KOAH hastalığının kesin teşhisinde solunum fonksiyon testi yapılır. Bu çok kolay uygulanan bir testtir. Derin bir nefesle alınan hava solunum test cihazının borusu içinde çok hızlı bir şekilde üflenir. KOAH'ın erken teşhisi için SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ yapılması günümüzde tüm dünyada kullanılan en geçerli yöntemdir. KOAH erken teşhisi için sigara içen ve 40 yaşını aşmış herkes yılda bir kez solunum testi yaptırmalıdır. Uzun süredir öksürük, balgam ve en önemlisi nefes darlığı şikayetleri olan sigara içicilerde KOAH riski çok yüksektir. Bu kişilerin en kısa sürede solunum testi yaptırmaları gerekir.
KOAH ALEVLENMESİ
KOAH atağı ya da alevlenmesi; KOAH’lı kişinin, öksürük sıklığında artış, balgam renginde koyulaşma, miktarında artma ve nefes darlığında ağırlaşma ile karakterizedir. KOAH alevlenmelerinde en sık neden solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Özellikle solunum yolu enfeksiyonlarının arttığı kış ayları KOAH hastalarının akut atak geçirdikleri mevsim olup, ağır KOAH hastalarında hekime başvurulmakta gecikilirse hayati tehlike söz konusu olabilir. Hastane yatışları ve solunum yetersizliği ile yoğun bakım ünitelerine yatışlar da kış mevsiminde ciddi oranda artmaktadır. Yine KOAH alevlenmelerinde önemli diğer neden hava kirliliğidir. Kış aylarında ülkemizde son yıllarda alınan önlemlerle 20-25 yıl öncesine göre kısmen gerilemiş olsa da, SO2 ve partikül düzeyleri halen uluslar arası standartlar ve son zamanlarda güncellenen Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nin belirlediği sınırların üzerinde seyretmektedir. Dolayısıyla kış aylarında KOAH hastalarının akut alevlenmesi dediğimiz, öksürük, balgam nefes darlığı yakınmalarında artış olmasının bir sebebi de hava kirliliğidir.
KOAH NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
KOAH tedavisinde başarılı olabilmek için uyulması gereken kurallar;
Sigaranın bırakılması,
Tozlu ve dumanlı ortamlarda çalışmamak, bulunmamak ve
Düzenli ilaç tedavisidir
KOAH tedavisinin temelini “sigaranın terk edilmesi” oluşturur. Sigara bırakıldığı zaman bronşlardaki ve hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti yavaşlar.
Solunum yoluyla kullanılan ilaçlar lokal etkili olduklarından(çok az bir kısmı kana karıştığından ) yan etkileri yok denecek kadar azdır. Solunum yoluyla kullanılan ilaçlar alışkanlık yapmazlar, dişlere ve akciğerlere herhangi bir zarar vermezler. Hekimin önerdiği şekilde kullanılmaları uygundur.
Oksijen tedavisi
Çok ağır KOAH’lı hastalar sürekli olarak günde en az 15 saat oksijen kullanma zorundadırlar. Kanda oksijen seviyesi tehlike sınırının altına inmiş olan hastaların uzun süreli oksijen tedavileri hem şikayetlerini azaltacaktır hem de yaşam kalitelerini artıracaktır. Çünkü KOAH’da ortaya çıkan sorunların önemli bir bölümü vücudun yeterince oksijen almamasından kaynaklanır. KOAH alevlenmesinde ayrıca uygun dozda antibiyotik balgam yumuşatıcı ilaçlar ve ağır KOAH olgularında hekim gerekli görürse hastaneye yatarak tedavi uygun olabilir.
Tedavide Yardımcı Tedbirler Nelerdir?
Yapılabilecek kadar egzersiz yapılmalıdır. Sürekli oturmak ve egzersizden kaçınmak kasları güçsüzleştirir ve nefes darlığını artırır. Ağır egzersizlerden (ağır yük taşımak, bahçede çalışmak gibi) kaçınılmalıdır.
Soğuk ve hava kirliliğinin fazla olduğu saatlerde dışarıya çıkılmamalıdır.
Sık aralıklarla ve her öğünde az miktarda yeme alışkanlığı kazanılmalıdır.
Yiyecekler daha çok sulu gıdalardan (çorba, sulu sebze yemekleri) oluşmalıdır. Katı ve ağır yemekler sonrasında nefes darlığı artmaktadır.
Hazımsızlığa ve gaz şikayetlerine neden olabilecek yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Bol sıvı (su, asitsiz meyve suları, bitkisel çaylar) tüketilmelidir.
Kilosu fazla olan hastaların şikayetleri de o kadar çok artacaktır. Kilolu hastaların fazla kilolarını azaltmak için çaba göstermeleri gerekir. Bunun için yağlı, tatlı ve unlu yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
Her yıl sonbaharda grip aşısı yaptırılmalıdır. Grip salgınları döneminde kalabalık yerlerde bulunulmamalıdır. Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için yanaktan öpüşme alışkanlığı terk edilmelidir. Grip ile birlikte hastalık bir anda şiddetlenir, şikayetler ağırlaşır ve genellikle hastaların hastanede yatırılarak tedavileri gerekir.
Solunum egzersizleri yapılması uygundur.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Dr.Sevin Karalar
KOAH, "Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı" isminin baş harflerinden oluşan kısaltılmış bir hastalık ismidir. KRONİK kelimesi uzun süredir devam eden anlamındadır. OBSTRÜKTİF kelimesi tıkayıcı anlamındadır ve bu hastalıkta nefes borularının (bronşların) tıkandığını göstermek için kullanılır. O halde KOAH’ı, “uzun süredir bronşlarda tıkanmaya neden olan bir hastalıktır” şeklinde tarif edebiliriz. Bu hastalığın en kötü yanı, bronşlarda oluşan tıkanmanın bir daha düzelmemesi ve tedavi olunmaz ise hastalığın sinsice ilerlemesidir. Hastalığın en önemli nedeni SİGARA bağımlılığıdır.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Dünya’da 600 milyon KOAH’lı vardır ve yılda 2.3 milyon kişi de KOAH nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Sigara içen her beş, altı kişiden birinde KOAH gelişmektedir. Ülkemizde 20 yaş üstündeki kişilerin en az yarısı sigara bağımlısıdır. Dolayısıyla bizim gibi sigara içme alışkanlığının çok yaygın olduğu ülkelerde KOAH önemli bir halk sağlığı sorunudur. Ülkemizde en iyimser tahmin ile 5 milyon KOAH’lı vardır. Fakat bu hastaların sadece az bir kısmı teşhis edilmektedir. Hastaların önemli bir bölümü hastalıklarının farkında olmayıp öksürük, balgam çıkarma ve nefes darlığı gibi şikayetleri çok rahatsız edici olmadıkça doktora gitmemektedirler. Sigara bağımlısı olanların rahatsızlıklarında doktora gitmemelerinin önemli bir nedeni de sigarayı bırakmaları konusunda uyarı almaktan kaçmınmalarıdır.
Sigara dumanı ile nefes borularına ve hava keseciklerine zararlı gazlar ve maddeler dolar. Yıllar geçtikçe bu zararlı gazlar ve maddeler bronşların ve hava keseciklerinin yapısını bozmaya başlar. Bunun sonucunda bronşların hastalanmasıyla TIKAYICI BRONŞİT, hava keseciklerinin harabiyeti ve parçalanması ile AMFİZEM ortaya çıkar. İşte KOAH adı altında bu iki hastalık yer almaktadır. Sigara içimi ile hem bronşlarda tıkayıcı bronşit hem de aynı zamanda amfizem gelişir. Akciğerlerde ortaya çıkan bu tıkanıklıklar ve bozulmalar sonucunda kana oksijen geçişi azalır ve vücudun oksijensiz kalması ile pek çok ciddi rahatsızlıklar doğar. KOAH ilerleyici ve geriye dönüşü olmayan bir hastalık olduğu için, ne kadar erken teşhis edilir ve ne kadar erken tedaviye başlanırsa hastalık o kadar az rahatsızlığa neden olacaktır. Ne yazık ki, KOAH'lı hastalar ilk teşhis edildikleri anda genellikle akciğer kapasitelerinin önemli bir kısmını kaybetmiş olurlar. Bunun nedeni öksürük, balgam ve nefes darlığı şikayetlerini ihmal etmeleridir. Hastalığın hafif dönemde iken teşhis edilmesi ile tedavi kolaylaşacak, hastalar tedaviden daha çok yararlanacak ve hastalığın ilerlemesi durdurulmuş olacaktır. KOAH, teşhisi çok kolay olan hastalıklardan birisidir. Bu hastalığı akla getiren iki önemli özellik vardır. Bunlar;
1- Sigara içimi.
2- Uzun zamandır ÖKSÜRÜK, BALGAM ve NEFES DARLIĞI şikayetlerinin olması.
KOAH hastalığının kesin teşhisinde solunum fonksiyon testi yapılır. Bu çok kolay uygulanan bir testtir. Derin bir nefesle alınan hava solunum test cihazının borusu içinde çok hızlı bir şekilde üflenir. KOAH'ın erken teşhisi için SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ yapılması günümüzde tüm dünyada kullanılan en geçerli yöntemdir. KOAH erken teşhisi için sigara içen ve 40 yaşını aşmış herkes yılda bir kez solunum testi yaptırmalıdır. Uzun süredir öksürük, balgam ve en önemlisi nefes darlığı şikayetleri olan sigara içicilerde KOAH riski çok yüksektir. Bu kişilerin en kısa sürede solunum testi yaptırmaları gerekir.
KOAH ALEVLENMESİ
KOAH atağı ya da alevlenmesi; KOAH’lı kişinin, öksürük sıklığında artış, balgam renginde koyulaşma, miktarında artma ve nefes darlığında ağırlaşma ile karakterizedir. KOAH alevlenmelerinde en sık neden solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Özellikle solunum yolu enfeksiyonlarının arttığı kış ayları KOAH hastalarının akut atak geçirdikleri mevsim olup, ağır KOAH hastalarında hekime başvurulmakta gecikilirse hayati tehlike söz konusu olabilir. Hastane yatışları ve solunum yetersizliği ile yoğun bakım ünitelerine yatışlar da kış mevsiminde ciddi oranda artmaktadır. Yine KOAH alevlenmelerinde önemli diğer neden hava kirliliğidir. Kış aylarında ülkemizde son yıllarda alınan önlemlerle 20-25 yıl öncesine göre kısmen gerilemiş olsa da, SO2 ve partikül düzeyleri halen uluslar arası standartlar ve son zamanlarda güncellenen Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nin belirlediği sınırların üzerinde seyretmektedir. Dolayısıyla kış aylarında KOAH hastalarının akut alevlenmesi dediğimiz, öksürük, balgam nefes darlığı yakınmalarında artış olmasının bir sebebi de hava kirliliğidir.
KOAH NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
KOAH tedavisinde başarılı olabilmek için uyulması gereken kurallar;
Sigaranın bırakılması,
Tozlu ve dumanlı ortamlarda çalışmamak, bulunmamak ve
Düzenli ilaç tedavisidir
KOAH tedavisinin temelini “sigaranın terk edilmesi” oluşturur. Sigara bırakıldığı zaman bronşlardaki ve hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti yavaşlar.
Solunum yoluyla kullanılan ilaçlar lokal etkili olduklarından(çok az bir kısmı kana karıştığından ) yan etkileri yok denecek kadar azdır. Solunum yoluyla kullanılan ilaçlar alışkanlık yapmazlar, dişlere ve akciğerlere herhangi bir zarar vermezler. Hekimin önerdiği şekilde kullanılmaları uygundur.
Oksijen tedavisi
Çok ağır KOAH’lı hastalar sürekli olarak günde en az 15 saat oksijen kullanma zorundadırlar. Kanda oksijen seviyesi tehlike sınırının altına inmiş olan hastaların uzun süreli oksijen tedavileri hem şikayetlerini azaltacaktır hem de yaşam kalitelerini artıracaktır. Çünkü KOAH’da ortaya çıkan sorunların önemli bir bölümü vücudun yeterince oksijen almamasından kaynaklanır. KOAH alevlenmesinde ayrıca uygun dozda antibiyotik balgam yumuşatıcı ilaçlar ve ağır KOAH olgularında hekim gerekli görürse hastaneye yatarak tedavi uygun olabilir.
Tedavide Yardımcı Tedbirler Nelerdir?
Yapılabilecek kadar egzersiz yapılmalıdır. Sürekli oturmak ve egzersizden kaçınmak kasları güçsüzleştirir ve nefes darlığını artırır. Ağır egzersizlerden (ağır yük taşımak, bahçede çalışmak gibi) kaçınılmalıdır.
Soğuk ve hava kirliliğinin fazla olduğu saatlerde dışarıya çıkılmamalıdır.
Sık aralıklarla ve her öğünde az miktarda yeme alışkanlığı kazanılmalıdır.
Yiyecekler daha çok sulu gıdalardan (çorba, sulu sebze yemekleri) oluşmalıdır. Katı ve ağır yemekler sonrasında nefes darlığı artmaktadır.
Hazımsızlığa ve gaz şikayetlerine neden olabilecek yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
Bol sıvı (su, asitsiz meyve suları, bitkisel çaylar) tüketilmelidir.
Kilosu fazla olan hastaların şikayetleri de o kadar çok artacaktır. Kilolu hastaların fazla kilolarını azaltmak için çaba göstermeleri gerekir. Bunun için yağlı, tatlı ve unlu yiyeceklerden uzak durulmalıdır.
Her yıl sonbaharda grip aşısı yaptırılmalıdır. Grip salgınları döneminde kalabalık yerlerde bulunulmamalıdır. Enfeksiyon hastalıklarından korunmak için yanaktan öpüşme alışkanlığı terk edilmelidir. Grip ile birlikte hastalık bir anda şiddetlenir, şikayetler ağırlaşır ve genellikle hastaların hastanede yatırılarak tedavileri gerekir.
Solunum egzersizleri yapılması uygundur.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Dr.Sevin Karalar
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kış Aylarında Koah’ta Alevlenmeye Dikkat!" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Sevin KARALAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Sevin KARALAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden |
kronik obstrüktif akciğer hastalığı, koah, koah alevlenmesi, kış aylarında koah, koah hastalığı, koah rahatsızlığı, koah tedavisi, koah belirtileri
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
