Hymenoplasty geçmiş yıllarda özellikle Orta Doğu ve Latin Amerika ülkelerinde dünyanın diğer bölgelerine göre daha sık uygulanan bir işlemken günümüzde ABD, Uzak Doğu ve ülkemizde de bu operasyona yönelik istekler oldukça fazlalaşmaya başlamıştır. Dinsel, sosyal, kültürel, ve etnik nedenlerle bazı kadınlar için evlilik öncesi dönemde bekaret önemli olup, kızlık zarının herhangi bir nedenle rüptüre olması (yırtılması) hymenoplasty denilen işlem ile geri döndürülebilir.
Hymenoplasty tıbbın oldukça tartışmalı konularından birisidir. Bazı doktorlar bu işlemi yapmayı tamamen reddederken bazı doktorlar belirli durumlarda bu işlemi yapar. Tıp açısından tartışmalı olan noktası aslında bu işlemin bir tür “gelecekteki kocayı” kandırma işlemi olmasıdır. Diğer yandan kızlık zarının bozulması herzaman cinsel ilişki ile olmamaktadır. Buna yolaçabilecek etkenler arasında:
1. Masturbasyon
2. Adet dönemlerinde bilinçsiz tampon kullanımı
3. Düşme
4. At binme
5. Bisiklet
6. Karete vb uzak doğu sporları
7. Jimnastik
8. Medikal nedenler sayılabilir.

Olaya bu ikinci yönden yaklaşıldığı zaman hymenoplasty bir kandırmaca olmayıp bir genç kızın haksız suçlamalardan korunması için yapılan bir işlemdir.

HYMEN NEDİR
Hymen vajina alt 1/3 kısmında bulunan doğumsal bir mukoz membrandır. Bu membran her kadında değişik şekil ve büyüklüklerde olabileceği gibi bazı kadınlarda doğuştan hymen bulunmaz. Hymen tam bir zar halinde olmayıp üzerinde bir veya daha fazla açıklık vardır ve bu açıklıklar menstrüel sıvıların dışarı atılmasını sağlar. Nadiren de olsa bazı kadınlarda hymen üzerinde bir açıklık yoktur (hymen imperforatus) ve bu adet kanının dışarı atılmasını önlediği için cerrahi girişim gerektirir.
HYMEN TİPLERİ
1. Annular hymen: Hymen vajinal giriş etrafında bir yüzük şeklindedir ve ortası tam bir yuvarlak açıklıktır. Travma sonrası bu açıklık yuvarlaklığını kaybetmeye başlar
2. Kresentik veya Lunar hymen: Zar bu durumda vajina ön veya arka duvarında yarım ay şeklindedir
3. Hymen imperforatus: 1/2000 kız bebek doğumunda görülür. Hymende açıklık yoktur ve cerrahi müdahale ile açılması gerekir
4. Cribriform hymen: Bu tipte hymen üzerinde ufak ufak pek çok delik vardır. Bu delikler menstrüel sıvıların geçmesine izin verir ancak cinsel ilişkiyi önleyebilir ve bu nedenle cerrahi olarak açılması gerekir.
5. Denticular hymen: Nadir görülür açıklık düzensizdir
6. Fimbriated hymen: Nadir görülür
7. Labial hymen: Nadir görülür. Hymen vajina dudaklarına benzer
8. Septat hymen ve subseptat hymen: Nadir görülen durumlardır

HYMENOPLASTY NE ZAMAN YAPILIR?
Hymenoplasty kızlık zarının bozulmasından bir kaç gün sonra yapılacağı gibi yıllar sonra da yapılabilir. Ancak yapılmasının önerilmediği durumlar olabileceği gibi yapılsa bile çok iyi sonuçlar alınamayabilecek durumlar olabilir.
Hymenoplasty için başvuran hastanın önce durumu tam ve doğru bir şekilde doktoruna anlatması ve bu işlemi niçin istediğini açıklaması lazımdır. Fiziksel ve mental açıdan uygun olmayan hastalarda bu işlem yapılamaz. Ayrıca hastanın bu işlemden beklentileri çok iyi belirlenmeli ve işlem hastaya çok iyi anlatılmalıdır. İlk muayene sırasında hastanın jinekolojik muayenesi de yapılarak hymen’in durumu not edilir.
HYMEN MUAYENESİ
Bu muayenenin sebebi yırtılmış olan kızlık zarının değerlendirilmesidir. Kızlık zarının yırtılması üzerinden çok uzun bir süre geçmişse kızlık zarı kalıntıları iyice kaybolmuş olabilir. Yine doğum yaptıktan sonra veya doğum sayısı arttıkça, cinsel ilişki veya mastürbasyon sayısı arttıkça kalan hymen kısımları çok azalır, retrakte olur ve hatta tamamen kaybolabilir. Diğer taraftan az sayıda cinsel ilişki sonrası veya mastürbasyon sonrası olan yırtılmalar daha çok vajina arka duvarında hymen yırtılmalarına neden olur.
KİMLERE YAPILIR ve YAPILMAZ
1. Tıbbi etik açısından sorun olmayan durumlar
a. Tecavüz vakaları (Fransa’da tecavüz vakaları sonrası hymenoplasty operasyonunu sağlık sigortaları karşılamaktadır)
b. Düşme, spor vb kaza ile rüptür (yırtılma) meydana gelmiş durumlar
2. Tıbbi etik açısından problem oluşturabilecek durumlar
a. Rıza ile girilmiş bir cinsel ilişki sonrası hymenoplasty yaptırmak isteyen hastalar
b. Mastürbasyon sonrası kızlık zarında yırtılma olan hastalar
3. Tıbbi açıdan kesinikle etiğe ters düşen durumlar
a. Doğum yapmış kadınlar
b. Kendi isteği ile değil aile veya çevre zorlaması ile getirilen hastalar
c. Hymenoplasty işlemini alışkanlık haline getiren hastalar
d. Fiziksel ve mental stabilitesi uygun olmayan hastalar
e. Hymenoplasty işlemini tam anlayamamış hastalar
f. Aşırı beklentisi olan hastalar

İŞLEM NASIL YAPILIR
Operasyon sedasyon ve lokal anestezi altında gerçekleştirilen yarım saat ile 1.5 saat arasında süren bir işlemdir. Operasyon süresini hymen’in o anki durumu belirler.Yırtılmış zarın vajina duvarındaki kalıntıları üzerindeki mukoza bir miktar temizlendikten sonra parçalar kendiliğinden eriyen çok ince dikişlerle birbirine dikilerek o bölgede hymenin tekrar oluşması sağlanır. Hasta operasyon sonrası evine gider ve ertesi gün işine dönebilir. Hasta hemen hiç ağrı hissetmez ancak birkaç gün NSAI ilaç ve antibiyotik alınması önerilir. İyileşme yani hymenin tekrar oluşması 6-8 hafta alabilir. Bu nedenle operasyon sonrası cinsel ilişki, tampon kullanımı, ve vajinal yıkama 6 hafta önerilmez.
RİSKLER
İşlemin başarısız olma ihtimali dışında hemen hiç bir riski yoktur. Hymen özel zarsı yapısından dolayı kanlanması az olan bir bölgedir ve bu nedenle işlem sonrası başarısız sonuç alınabilir (kanlanması iyi olmayan bölgeler iyileşme problemleri gösterir). Bu nedenle işlemin tekrarlanması gerekebilir.
SONUÇ
Hymenoplasty sonrası yeni oluşturulan hymen hemen hemen eskisinden farksızdır ve hasta veya parneri aradaki farkı anlayamaz. Ancak bir adli tıp uzmanı, jinekolog veya bir plastik cerrah durumu anlayabilir. Hymenoplasty sonrası ilk cinsel ilişkide normal bir ilk cinsel ilişkide olduğu gibi hafif bir acı duyulur ve bir kaç damla kanama görülebilir.

Op. Dr. Naci Çelik
Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi