• Diyet hapları kilo vermede yardımcı mı?
Bu tip haplar sadece birkaç hafta süresince iştahınızda sınırlama yapabilir. Bazılarının istenmeyen yan etkileri oluyor ve bağımlılık yapıyor. Yaşam boyu kilo kontrol programına başlayan bir kişiye başlangıçta belki destek olması için verilebilir, fakat uzun süreli sağlıklı yeme alışkanlıklarına adaptasyon için kullanılmazlar. Hiçbir zaman uzun süreli ve hekim gözetimi olmadan kullanılmamalıdırlar.

• Şişmanlık ilaç tedavisiyle kontrol altına alınabilir mi?
Şişmanlığı kontrol altında tutma özelliğine sahip olabilecek ve üzerinde çalışma yapılan ilaçlar çeşitli yollarla etkilerini göstermektedirler; doğal hormonlarla iştahı baskılama, daha fazla kalori yakmak için vücut ısısını arttırmak ve diyet yağının emilimini azaltma gibi. Bu ilaçların potansiyel yararları ve zararları hakkında halen bilgi eksikliği vardır.

• Daha az besin tüketmek mideyi küçültür mü?
Hayır. Vücudunuz bu yolla çalışmamaktadır. Mideniz fazla besin tüketimi sonucu genişlese bile, bu genişleme sonsuz değildir. Besin barsaklarınıza doğru geçince, mideniz tekrar normal büyüklüğüne geçer. Kalori alımınızı azalttığınız zaman, mideniz normal büyüklüğünü korur.

• “Yağsız” olarak tanımlanan besinler şişmanlatmaz mı?
Yağ içermeyen bir besin kalorili olabilir. Bunu ortaya çıkarmak için besin etiketlerini okumalısınız. Hiçbir besin tek başına şişmanlık yaratmaz.


• Kuru ısıda patlatılmış mısır her zaman düşük yağlı mıdır?
Eğer hazır alınıyorsa etiket üzerindeki toplam ve doymuş yağ miktarlarını kontrol edin. Her ne kadar kuru ısıda patlatılmış olsa da sonradan lezzet vermek amacıyla yağ eklenmiş olabilir. Mikrodalga fırında hazırlanmış olanlarda da etiket üzerindeki bilgilerden ne miktarda ve hangi çeşit yağ kullanıldığını kontrol edebilirsiniz.

• Yulaf kepeği kan kolesterolünü düşürü mü?
Bir besin tek başına kolesterolü düşüremez. Her ne kadar yulaf kepeği suda eriyen bir posa türü ve kolesterolü düşürücü etkiye sahip olsa da toplam yağ alımı azaltılmadıkça kan kolesterolü düşmez. Çözünebilir posayı pişmiş kurubaklagiller, bir kase yulaf ezmesi veya yulaf kepeğinden yapılmış pandispanyayı öğünlerinizde tüketerek sağlayabilirsiniz. Yulaf kepeğinden yapılmış pandispanya tükettiğinizde 5 gram yağ almış olursunuz. Porsiyon arttıkça yağ miktarı da artacaktır.

• Hindistan cevizi sütü yağdan zengin midir?
1 kupa hindistan cevizi sütü 445 kalori ve 43’ü doymuş olmak üzere 48 gram yağ içerir. Taze hindistan cevizinden elde edilen 1 kupa hindistan cevizi suyu 46 kalori ve 1 gramdan az yağ içerir – kupa kuru, tatlandırılmış hindistan cevizi 87 kalori ve 6 gram yağ içerir.

• Somon balığının yağ içeriği tavuktan daha mı azdır?
Bir porsiyon (90 g) pişmiş somon balığı 185 kalori ve 9 gram yağ içerirken, aynı miktarda rosto, derisi ile birlikte light tavuk eti 190 kalori ve 9 gram yağ, derisiz olanı ise 150 kalori ve 3 gram yağ içerir.

• Kilo vermede diğer seçenekler cerrahi tedavi ve yağ aldırma olabilir mi?
Çoğu insan için yapılan bağırsak kısaltma ve mide küçültme operasyonları kilo kaybını sağlayabilir. Fakat yan etkileri zararlı olabileceği için hekimler bu yolu pek önermezler. En son çare olarak kullanırlar. Çeşitli bölgelerden yağ dokusunun çıkarılması genelde kısa süreli bir çözümdür. Yeme ve egzersiz alışkanlıkları aynı kaldığı sürece kilo alımı devam edecektir.

• Kilonuz değişmemeye başladıkça neler yapılmalıdır?
Sabırlı olun. Kilo verirken belli ağırlıkta sabit kalmak normaldir. Kilo verdikçe vücudunuz işlev gösterebilmek için daha az kaloriye ihtiyaç duyar. Tekrar uyum sağlaması için zaman verin. Dereceli olarak daha fazla fiziksel aktivitede bulunmak sorunu çözebilir.

• Kilo vermek neden gençken kolay yaş ilerledikçe zordur. Bir yetişkin olarak bu kadar zor olmasının çeşitli nedenleri olabilir – daha az hareketli bir yaşam tarzı, farklı yeme alışkanlıkları veya vücudunuzdaki değişiklikler. Yetişkinlikte metabolizma her 10 yılda yavaşlar. Fakat fiziksel aktivitedeki artış vücudun temel işlevleri için gereken enerji kullanımında bir artışa neden olabilir. Geçmişteki bir çok diyet girişimi de durumu güçleştiren faktörler arasında sayılabilir. Düşük kalorili diyetler yağ ve bazı kas dokusu kayıplarını sağlamış olabilir. Fakat kilo almaya başladığınızda aldıklarınız çoğunlukla yağdır. Yağ dokusu da kas dokusuna kıyasla daha az kalori harcadığı için kalori alımınızı daha da azaltmanız gerekir. İlacı ise egzersizdir. Yağları yakarak ve kas yaparak kilo vermeyi daha kolaylaştırın.
,


YAĞ GERÇEĞİ

• Kolesterol ve yağ arasında fark var mıdır?
Kolesterol yağa benzer, fakat yağ değildir. Kolesterol, süt ve türevleri, tereyağı, yumurta sarısı, et, balık ve tavuk gibi hayvansal kaynaklı besinlerde bulunur. Bitkisel sıvı yağlar, margarin, yumurta akı ve tahıl taneleri, meyve ve sebzeler gibi bitkisel kaynaklı besinlerde bulunmaz.

• “Düşük yağlı” ve “Düşük kalorili” aynı anlamda mıdır?
Yağ tek başına yoğun bir enerji kaynağıdır. Bu nedenle bir besinin yağ içeriğini azaltmak enerjisini de azaltır. Fakat bu durumda karbonhidrattan zengin içerikler yağın yerini alarak enerji değerinin değişmeden kalmasına neden olurlar. Paketlenmiş besinlerin üzerindeki etiketleri okuyarak yağ bileşimleri hakkında bilgi edinebilirsiniz. Düşük yağlı ya da yağsız besinleri enerjisi az diye bir porsiyon yerine bir kutuyu bitirecek şekilde tüketirseniz düşük enerjili bir öğün tüketmiş olmazsınız.

• Acaba zeytinyağının yağ ve enerji içeriği tereyağından daha fazla mıdır?
Sıvı yağlar katı yağlardan daha konsantre olduklarından ve katı yağların bileşiminde yağlar dışında diğer maddeler de bulunduğu için sıvı yağların enerji ve yağ konsantrasyonları katı yağlardan daha fazladır. 1 yemek kaşığı zeytinyağı 14 g ve 120 kalori, tereyağı ise yaklaşık 12 g ve 100 kaloridir. Aralarındaki temel fark yağ asidi örüntülerinden kaynaklanmaktadır. Zeytinyağı büyük oranda tekli doymamış yağ asitlerinden, tereyağı ise doymuş yağ asitlerinden zengindir.

• Besin etiketinde yazan “% 98 oranında yağsızdır” ne anlam ifade eder?
Bu yazıyı gördüğünüzde toplam enerjinin yalnızca % 2’sinin yağdan geldiğini düşünürsünüz. Aslında bu oran enerjiyi değil ağırlığı ifade etmektedir. Yani bu ifadeden, toplam miktarın %2’sini yağların oluşturduğu anlaşılır. Eğer herhangi bir ürünün etiketinde % … oranında yağsızdır ifadesi varsa yasal olarak, bir porsiyondaki yağ miktarı 3 gramın altında olmalıdır.

• Neden kanola veya zeytinyağına olan ilgi daha fazladır?
Her iki yağ da tekli doymamış yağ asitlerinden zengin, doymuş yağ asitlerinden fakirdir. Kan kolesterolünün düşürülmesinde tekli doymamış yağ asitleri çoklu doymamış yağ asitlerinden daha etkindir. Bununla birlikte bu bilgi total yağ alımının yanı sıra kanola ve zeytinyağının arttırılması anlamına gelmez. Kanola ve zeytinyağı %100 yağ içerir ve 1 yemek kaşığı 120 kalori enerji sağlar. Yağların sağlıklı olarak kullanımı için toplam yağ tüketimi içinde tekli doymamış yağ asit içeriği yüksek olanların miktarının arttırılması önerilmektedir.

• Kolesterol enerji verir mi?
Elbetteki hayır. Kolesterol çoğu zaman terim olarak yağlarla karıştırılmasına rağmen enerji vermez. Bu nedenle çok fazla kolesterol alımı şişmanlığa neden olmaz. Yağ, protein ve karbonhidratlardan farklı olarak kolesterol vücutta parçalanmadığı için enerjiye dönüştürülemez.