Hamilelikte Beslenme
GEBELİKTE BESLENME
Hamilelik her kadın için çok özeldir. Bu dönemde anne adayının beslenmesine özen göstermesi çok önemlidir. Annenin gebelik öncesi fiziksel gelişimini tamamlamış olması, besin depolarının yeterli olması ve yaşı, hem bebeğin hem de annenin sağlığını koruyacak önemli etkenlerden biridir. Normal bir gebelik sürecinde annenin kendi gereksinimine ek olarak tükettiklerinin bebeğe aktarılabilmesi için annenin gebeliği süresince 9-12 kg alması normal kabul edilir. Bu artışı sağlayabilmek için bir gebenin ek olarak, 15-20 miligram demir, 500 mg. kalsiyum ve ortalama 250-300 kalori ek enerji alması yeterlidir. Genellikle ayda 1 kg lık kilo artışı yeterli olacaktır.
Hamilelik dönemini 3 bölüme ayırıyoruz. Literatürde ilk trimester, ikinci trimester ve üçüncü trimester olarak incelenmektedir.
İlk dönemde anne adayları bulantı ve kusmalarla başetmeye çalışmakta bu nedenle de dengeli beslenme problemleri yaşamaktadır. Bulantı ve kusmalar, iştahsızlık problemleri ilk aylarda kilo almayı doğal olarak engelleyebilir.Bebek, annenin besin yedeklerinden ve gebelik boyunca tükettiklerinden kendisi için gerekeni alarak beslenir ve büyür. Annenin günlük yaşantısını sürdürecek yeterli enerji ve besin öğelerini alırken buna ek olarak doğal besinlerden seçeceği protein, enerji, vitamin ve mineraller hem kendisi hem de doğacak bebeğin sağlıklı olması için yeterlidir. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında ortaya çıkan bu bulantı ve kusmalardan korunmak için bu dönemde katı, kuru ve yağsız gıdaları tercih etmelisiniz. Bu dönemde kokulardan ve yağlı gıdalardan uzak durulmalıdır. Genelde sabahları yataktan kalkınca başlayan bulantıların önüne geçmek için yataktan kalkmadan önce ½ dilim ekmek yada yağsız peynir yemek sizi rahatlatacaktır.
İkinci dönemde iştah açılır ve daha çok besin tüketme ihtiyacı ortaya çıkar. Bu dönemde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta günlük ek250-300 kalorinin üzerine çıkılmaması ve dengeli beslenmeye devam edilmesidir.
Üçüncü dönemde hazım güçlükleri yaşanabilir, bu nedenle yediklerinize biraz daha özen göstermeniz gerekebilir. Gebelerde hazımsızlık yaratan besinler çıkarılıp yerine alternatif besinler eklenmelidir.
Hamilelik döneminde diyet yapılmaması gerektiğini önemle vurgulamak isterim. Hamilelik bir diyet dönemi değil sağlıklı ve dengeli beslenme dönemidir. (anne adayının diyabet hastası olması vb bazı durumlar hariç) Bu dönemde uyulması gereken en önemli kural aç kalmamak ve öğünlerinizi bölerek yemektir. Beslenme şekliniz en az 6 öğün olacak şekilde planlanmalıdır.
Bu dönemde vücudunuz bozuluyor diye paniğe kapılmayın hamilelik sırasında alınan kilo daha sonra emzirme döneminde süt yapımında kullanılacak ve kaybolacaktır. Yağları mümkün olduğunca kısıtlayın, yağın fazlası şişmanlığa yol açacaktır. Demir ve folik asit dışında gebelikte ek vitamin ve mineral alımına gerek yoktur. Gebelikte demir ve folik aside olan gereksinim iki katına çıkar. Bu ihtiyacı besinler yoluyla karşılamak mümkün değildir ve ek olarak almak gerekir. Demir eksikliği anemisinin belirtileri, devamlı yorgunluk enerji ve performansta azalmadır. Bozulmuş demir dengesinin hamile kadınların bebeklerinde düşük doğum ağırlığı ve anne bebek ölümlerinde artış olarak ortaya çıkar. Demir ihtiyacını karşılamak için demir preperatları kullanmak gerekir.Mutlaka doktor kontrolünde alınmalıdır.
Folik asit eksikliği ise düşüklere ve erken doğuma neden olur. Hamileliğin başlangıcında ortaya çıkan bir folik asit eksikliği bazı hallerde yeni doğanda yarık tavşan dudak yada spina bfida gibi sinir hasarlarına yol açabilir. Doktorunuzun önerisi doğrultusunda demir ve folikasit kullanabilirsiniz. Gebeliğe bağlı bacak kramplarınız oluyorsa magnezyum yada preeklampsi riskiniz varsa doktorunuz size kalsiyumu reçete edecektir. Anne karnındaki bebeğin hamilelik süresince, 30 gram kalsiyuma ihtiyacı vardır. Bebek bu kalsiyumu annenin kemiklerinden alır. Günlük olarak tüketilecek 2 Su bardağı süt yada yoğurt, 1-2 dilim kaşar peyniri yada lor peyniri ile ek kalsiyum gereksinimini karşılayabilirsiniz.
Gebeliğin ilk trimesterında size yapılan toxoplasma testleri sonucunda vücudunuz bu parazitle önceden hiç karşılaşmamışsa bazı önlemleri almanız gerekir. Özellikle kedi ve köpek dışkılarıyla bulaşan bu rahatsızlık gebelik döneminde ortaya çıkarsa bebekte ölümcül veya sakatlıklara yol açan problemlere neden olabilir. Toxoplasma iyi yıkanmamış sebze ve meyveler ile iyi pişmemiş çiğ etlerden de geçebilir. Toxoplasma’dan korunmak için ellerinizi düzgün ve Temiz yıkayın, sebze ve meyveleri tüketmeden önce uzun süreli yıkayın, evinizde evcil hayvan besliyorsanız aşılarını ihmal etmeyin, çiğ et vermeyin ve yakın temastan kaçının.
Çiğ yada iyi pişmemiş et ve et ürünleri yemeyin sucuk, salam, sosis, çiğ köfte gibi.
Fastfood tarzı besinler ve aşırı ısıda kızartılarak yapılan patates kızartmaları ve cipsler anne karnındaki bebekler için "teratojen" etki yani zehirli bir takım maddeler içermektedir. Bu nedenle bu tür besinleri tüketmekten kaçının.
Hamilelik döneminde, özellikle kaçınılması gereken besinler nelerdir?
Küflü ve pastörize edilmemiş sütten yapılan peynirler güvenilir değildir. Pastörize edilmemiş yumuşak peynirlerde erken doğum, düşük ve doğum kusurlarına yol açan listeria adı verilen bir bakteri cinsi bulunur. Pastörize sütten yapılmış her tür beyaz peynir, kaşar peyniri ya da diğer tür peynirler rahatlıkla yenebilir.
Az pişmiş ya da çiğ et kesinlikle yenmemedir. Az pişmiş ve çiğ ette toksoplazma riski vardır. Toksoplazma, düşüğe ve doğum kusurlarına neden olabilir. Et ve tavukları, hiç pembelik kalmayana kadar iyice pişirmelisiniz.Buzluktan çıkan etleri, iyice çözülmeden pişirmemelisiniz.
Az pişmiş yada pişmemiş yumurta içeren mayonez gibi yiyeceklerden kaçının. Çiğ ve az pişmiş yumurta, salmonella kaynağı olabilir bu nedenle iyi pişmiş yumurta yenilmelidir.
Konserve balık tüketmeyin. Ağır metal(civa) içeren köpek balığı ve kılıç balığından uzak durun. Bu balıklar bebeğinizin sinir sistemine zarar verebilir. Küçük balıkları yada levrek,sardalye, uskumru gibi taze ve mevsimine uygun balıkları tercih edin.
Midye, istiridye, karides gibi çiğ ve az pişmiş kabuklu deniz ürünleri yemeyin. Çiğ deniz ürünleri zehirlenmeye neden olabilir.
Sushi yemeyin
Günde en az 8-10 bardak su için. Yaz aylarında bu miktarı 12 bardağa kadar çıkarabilirsiniz. Özellikle üçüncü dönemde de ortaya çıkabilecek kabızlık şikayetleri için bol su için. İyi yıkanmış salata yiyerek yada iyi yıkanmış kabuklu meyve tüketin. Her gün en az 40 dakikalık yürüyüşler yapın.
Kalsiyum kaybına engel olmak için günde 1-2 bardak süt, yoğurt yada ayran için. Süt ve süt ürünleri mutlaka pastörize olmalıdır Süt yada yoğurt tüketmekten hoşlanmıyorsanız yerine peynir yada çökelek de kullanabilirsiniz.
Çok yağlı peynir ve etlerden uzak durun.
Aldığınız gıdaların taze olmasına dikkat edin. Konserve, beklemiş gıdalar ve içinde katkı maddeleri bulunan gıdalar yerine taze ve doğal maddeleri tüketmeye özen gösterin.
Aldığınız besinlerde “çeşitliliğe” önem verin. Bu şekilde vitamin ve minerali alımınız yeterli olacaktır.
Aşırı yağlı, tatlı, baharatlı ve kalorili gıdalar yerine protein ve karbonhidrattan zengin, yağ oranı düşük besinlere yönelin. Tatlı ihtiyacınız arttığında hemen rafine şeker ve bunlarla yapılmış tatlılara yönelmeyin. Kurutulmuş meyvelerden yararlanabilirsiniz. Unutmayın önemli olan sizin kilo almanız değil bebeğin yeterli beslenmesidir.
· Gebeliğe bağlı şeker hastalığı (gestasyonel diabet) söz konusu ise diyet uzmanınızın önereceği şekilde kalori kısıtlamasına gidilebilir.
· Kahve ve çayı azaltın. Günde iki fincandan fazla çay içmeyin. Haftada 1-2 kez kahve
içebilirsiniz. Posalı (lifli) yiyecekler, gebelikte sık görülen kabızlığın ve bağırsak
tembelliğinin önlenmesinde önemli besinlerdir. Tüm sebze ve meyveler lif
açısından zengindir ve her gün en az 4-7 porsiyon yenilmelidir.
Hangi besin kaynaklarından faydalanabiliriz?
Süt ve süt ürünleri, kemik, diş gelişimi ve büyüme ve gelişmede görev alırlar. Protein ve kalsiyum kaynağıdırlar.
Et, yumurta,kurubaklagiller, beyin, kas, kemik ve dişlerin gelişimi ve kan yapımında görevlidir. Protein ve demir kaynağıdırlar.
Sebze ve meyveler, büyüme ve gelişme için gerekli vitamin ve mineralleri sağlarlar.
Tahıllar, karbonhidrat ve Bgrubu vitaminleri içerdiklerinden büyüme ve gelişme için önemlidirler.
Yağ ve şekerler, sadece enerji içerirler.
Vitamin ve Minarelerin Önemi
Vitamin ve mineraller konusunda da ekstra porsiyonlara ihtiyacınız olacaktır. Yeterli ve dengeli beslenmede dikkatli bir şekilde tüketmek zorunda olduğumuz bu besin gruplarını gebelikte de aynı özenle tüketmeliyiz. Doğru beslenme alışkanlıklarını kazanabilmek için hamilelik önemli bir dönem olacaktır.
Canan Doğan
Beslenme ve Diyet Uzmanı
Hamilelik her kadın için çok özeldir. Bu dönemde anne adayının beslenmesine özen göstermesi çok önemlidir. Annenin gebelik öncesi fiziksel gelişimini tamamlamış olması, besin depolarının yeterli olması ve yaşı, hem bebeğin hem de annenin sağlığını koruyacak önemli etkenlerden biridir. Normal bir gebelik sürecinde annenin kendi gereksinimine ek olarak tükettiklerinin bebeğe aktarılabilmesi için annenin gebeliği süresince 9-12 kg alması normal kabul edilir. Bu artışı sağlayabilmek için bir gebenin ek olarak, 15-20 miligram demir, 500 mg. kalsiyum ve ortalama 250-300 kalori ek enerji alması yeterlidir. Genellikle ayda 1 kg lık kilo artışı yeterli olacaktır.
Hamilelik dönemini 3 bölüme ayırıyoruz. Literatürde ilk trimester, ikinci trimester ve üçüncü trimester olarak incelenmektedir.
İlk dönemde anne adayları bulantı ve kusmalarla başetmeye çalışmakta bu nedenle de dengeli beslenme problemleri yaşamaktadır. Bulantı ve kusmalar, iştahsızlık problemleri ilk aylarda kilo almayı doğal olarak engelleyebilir.Bebek, annenin besin yedeklerinden ve gebelik boyunca tükettiklerinden kendisi için gerekeni alarak beslenir ve büyür. Annenin günlük yaşantısını sürdürecek yeterli enerji ve besin öğelerini alırken buna ek olarak doğal besinlerden seçeceği protein, enerji, vitamin ve mineraller hem kendisi hem de doğacak bebeğin sağlıklı olması için yeterlidir. Özellikle gebeliğin ilk üç ayında ortaya çıkan bu bulantı ve kusmalardan korunmak için bu dönemde katı, kuru ve yağsız gıdaları tercih etmelisiniz. Bu dönemde kokulardan ve yağlı gıdalardan uzak durulmalıdır. Genelde sabahları yataktan kalkınca başlayan bulantıların önüne geçmek için yataktan kalkmadan önce ½ dilim ekmek yada yağsız peynir yemek sizi rahatlatacaktır.
İkinci dönemde iştah açılır ve daha çok besin tüketme ihtiyacı ortaya çıkar. Bu dönemde dikkat edilmesi gereken en önemli nokta günlük ek250-300 kalorinin üzerine çıkılmaması ve dengeli beslenmeye devam edilmesidir.
Üçüncü dönemde hazım güçlükleri yaşanabilir, bu nedenle yediklerinize biraz daha özen göstermeniz gerekebilir. Gebelerde hazımsızlık yaratan besinler çıkarılıp yerine alternatif besinler eklenmelidir.
Hamilelik döneminde diyet yapılmaması gerektiğini önemle vurgulamak isterim. Hamilelik bir diyet dönemi değil sağlıklı ve dengeli beslenme dönemidir. (anne adayının diyabet hastası olması vb bazı durumlar hariç) Bu dönemde uyulması gereken en önemli kural aç kalmamak ve öğünlerinizi bölerek yemektir. Beslenme şekliniz en az 6 öğün olacak şekilde planlanmalıdır.
Bu dönemde vücudunuz bozuluyor diye paniğe kapılmayın hamilelik sırasında alınan kilo daha sonra emzirme döneminde süt yapımında kullanılacak ve kaybolacaktır. Yağları mümkün olduğunca kısıtlayın, yağın fazlası şişmanlığa yol açacaktır. Demir ve folik asit dışında gebelikte ek vitamin ve mineral alımına gerek yoktur. Gebelikte demir ve folik aside olan gereksinim iki katına çıkar. Bu ihtiyacı besinler yoluyla karşılamak mümkün değildir ve ek olarak almak gerekir. Demir eksikliği anemisinin belirtileri, devamlı yorgunluk enerji ve performansta azalmadır. Bozulmuş demir dengesinin hamile kadınların bebeklerinde düşük doğum ağırlığı ve anne bebek ölümlerinde artış olarak ortaya çıkar. Demir ihtiyacını karşılamak için demir preperatları kullanmak gerekir.Mutlaka doktor kontrolünde alınmalıdır.
Folik asit eksikliği ise düşüklere ve erken doğuma neden olur. Hamileliğin başlangıcında ortaya çıkan bir folik asit eksikliği bazı hallerde yeni doğanda yarık tavşan dudak yada spina bfida gibi sinir hasarlarına yol açabilir. Doktorunuzun önerisi doğrultusunda demir ve folikasit kullanabilirsiniz. Gebeliğe bağlı bacak kramplarınız oluyorsa magnezyum yada preeklampsi riskiniz varsa doktorunuz size kalsiyumu reçete edecektir. Anne karnındaki bebeğin hamilelik süresince, 30 gram kalsiyuma ihtiyacı vardır. Bebek bu kalsiyumu annenin kemiklerinden alır. Günlük olarak tüketilecek 2 Su bardağı süt yada yoğurt, 1-2 dilim kaşar peyniri yada lor peyniri ile ek kalsiyum gereksinimini karşılayabilirsiniz.
Gebeliğin ilk trimesterında size yapılan toxoplasma testleri sonucunda vücudunuz bu parazitle önceden hiç karşılaşmamışsa bazı önlemleri almanız gerekir. Özellikle kedi ve köpek dışkılarıyla bulaşan bu rahatsızlık gebelik döneminde ortaya çıkarsa bebekte ölümcül veya sakatlıklara yol açan problemlere neden olabilir. Toxoplasma iyi yıkanmamış sebze ve meyveler ile iyi pişmemiş çiğ etlerden de geçebilir. Toxoplasma’dan korunmak için ellerinizi düzgün ve Temiz yıkayın, sebze ve meyveleri tüketmeden önce uzun süreli yıkayın, evinizde evcil hayvan besliyorsanız aşılarını ihmal etmeyin, çiğ et vermeyin ve yakın temastan kaçının.
Çiğ yada iyi pişmemiş et ve et ürünleri yemeyin sucuk, salam, sosis, çiğ köfte gibi.
Fastfood tarzı besinler ve aşırı ısıda kızartılarak yapılan patates kızartmaları ve cipsler anne karnındaki bebekler için "teratojen" etki yani zehirli bir takım maddeler içermektedir. Bu nedenle bu tür besinleri tüketmekten kaçının.
Hamilelik döneminde, özellikle kaçınılması gereken besinler nelerdir?
Küflü ve pastörize edilmemiş sütten yapılan peynirler güvenilir değildir. Pastörize edilmemiş yumuşak peynirlerde erken doğum, düşük ve doğum kusurlarına yol açan listeria adı verilen bir bakteri cinsi bulunur. Pastörize sütten yapılmış her tür beyaz peynir, kaşar peyniri ya da diğer tür peynirler rahatlıkla yenebilir.
Az pişmiş ya da çiğ et kesinlikle yenmemedir. Az pişmiş ve çiğ ette toksoplazma riski vardır. Toksoplazma, düşüğe ve doğum kusurlarına neden olabilir. Et ve tavukları, hiç pembelik kalmayana kadar iyice pişirmelisiniz.Buzluktan çıkan etleri, iyice çözülmeden pişirmemelisiniz.
Az pişmiş yada pişmemiş yumurta içeren mayonez gibi yiyeceklerden kaçının. Çiğ ve az pişmiş yumurta, salmonella kaynağı olabilir bu nedenle iyi pişmiş yumurta yenilmelidir.
Konserve balık tüketmeyin. Ağır metal(civa) içeren köpek balığı ve kılıç balığından uzak durun. Bu balıklar bebeğinizin sinir sistemine zarar verebilir. Küçük balıkları yada levrek,sardalye, uskumru gibi taze ve mevsimine uygun balıkları tercih edin.
Midye, istiridye, karides gibi çiğ ve az pişmiş kabuklu deniz ürünleri yemeyin. Çiğ deniz ürünleri zehirlenmeye neden olabilir.
Sushi yemeyin
Günde en az 8-10 bardak su için. Yaz aylarında bu miktarı 12 bardağa kadar çıkarabilirsiniz. Özellikle üçüncü dönemde de ortaya çıkabilecek kabızlık şikayetleri için bol su için. İyi yıkanmış salata yiyerek yada iyi yıkanmış kabuklu meyve tüketin. Her gün en az 40 dakikalık yürüyüşler yapın.
Kalsiyum kaybına engel olmak için günde 1-2 bardak süt, yoğurt yada ayran için. Süt ve süt ürünleri mutlaka pastörize olmalıdır Süt yada yoğurt tüketmekten hoşlanmıyorsanız yerine peynir yada çökelek de kullanabilirsiniz.
Çok yağlı peynir ve etlerden uzak durun.
Aldığınız gıdaların taze olmasına dikkat edin. Konserve, beklemiş gıdalar ve içinde katkı maddeleri bulunan gıdalar yerine taze ve doğal maddeleri tüketmeye özen gösterin.
Aldığınız besinlerde “çeşitliliğe” önem verin. Bu şekilde vitamin ve minerali alımınız yeterli olacaktır.
Aşırı yağlı, tatlı, baharatlı ve kalorili gıdalar yerine protein ve karbonhidrattan zengin, yağ oranı düşük besinlere yönelin. Tatlı ihtiyacınız arttığında hemen rafine şeker ve bunlarla yapılmış tatlılara yönelmeyin. Kurutulmuş meyvelerden yararlanabilirsiniz. Unutmayın önemli olan sizin kilo almanız değil bebeğin yeterli beslenmesidir.
· Gebeliğe bağlı şeker hastalığı (gestasyonel diabet) söz konusu ise diyet uzmanınızın önereceği şekilde kalori kısıtlamasına gidilebilir.
· Kahve ve çayı azaltın. Günde iki fincandan fazla çay içmeyin. Haftada 1-2 kez kahve
içebilirsiniz. Posalı (lifli) yiyecekler, gebelikte sık görülen kabızlığın ve bağırsak
tembelliğinin önlenmesinde önemli besinlerdir. Tüm sebze ve meyveler lif
açısından zengindir ve her gün en az 4-7 porsiyon yenilmelidir.
Hangi besin kaynaklarından faydalanabiliriz?
Süt ve süt ürünleri, kemik, diş gelişimi ve büyüme ve gelişmede görev alırlar. Protein ve kalsiyum kaynağıdırlar.
Et, yumurta,kurubaklagiller, beyin, kas, kemik ve dişlerin gelişimi ve kan yapımında görevlidir. Protein ve demir kaynağıdırlar.
Sebze ve meyveler, büyüme ve gelişme için gerekli vitamin ve mineralleri sağlarlar.
Tahıllar, karbonhidrat ve Bgrubu vitaminleri içerdiklerinden büyüme ve gelişme için önemlidirler.
Yağ ve şekerler, sadece enerji içerirler.
Vitamin ve Minarelerin Önemi
Vitamin ve mineraller konusunda da ekstra porsiyonlara ihtiyacınız olacaktır. Yeterli ve dengeli beslenmede dikkatli bir şekilde tüketmek zorunda olduğumuz bu besin gruplarını gebelikte de aynı özenle tüketmeliyiz. Doğru beslenme alışkanlıklarını kazanabilmek için hamilelik önemli bir dönem olacaktır.
Canan Doğan
Beslenme ve Diyet Uzmanı
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Hamilelikte Beslenme" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dyt.Canan DOĞAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dyt.Canan DOĞAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
hamilelik ve beslenme, toxoplasma, preeklamsi, hamilelikte hangi besin, hamilelikte çiğ et, hamilelikte yumurta, hamilelikte konserve balık, hamilelikte suşi, hamilelikte beslenme, gebelikte beslenme
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
