2007'den Bugüne 92,307 Tavsiye, 28,219 Uzman ve 19,976 Bilimsel Makale
Site İçi Arama
Yeni Tavsiye Ekleyin!



Köpeklerde Kanlı İshal ve Gençlik Hastalığı
MAKALE #8626 © Yazan Vet.Hek.Burçin ÇAVDAR | Yayın Mart 2012 | 136,416 Okuyucu ÇOK OKUNUYOR
KÖPEKLERDE PARVO – KANLI İSHAL

Parvo nedir?


Ülkemizde yaygın olarak “Kanlı İshal” adıyla bilinen çok bulaşıcı, ölümcül bir viral hastalıktır. Hastalık etkeni Parvovirus’tur. Parvovirus kedilerde Panleukopenia adıyla da bilinen Gençlik Hastalığı etkeni ile aynı ailedendir. 6 aydan genç köpeklerde ishalin başlıca nedeni bu virüstür. Köpeklerden başka çakal, tilki, kurt gibi köpekgillerden vahşi hayvanlarda da hastalık görülür. Virüs hızlı üreyen hücreleri hedef aldığı için mide-bağırsak çeperindeki hücrelere saldırır. Genetik olarak Rottweiler, Doberman, Pit Bull, Alman kurdu (German Shepherd) ve Labrador Retriever ırkları hastalığa daha hassastır. Özellikle Doberman ve Rottweiler ırkı köpeklerde hastalık çok hızlı ilerler ve çok şiddetli seyreder. En riskli grup yavru köpeklerdir ve bağırsak parazitleri, protozoon, virüs va başka bakterilerin varlığında klinik durum oldukça şiddetlenir.

Hastalık nasıl bulaşır?


Virüsün vücuda giriş yolu ağızdandır. Hasta köpekler dışkılarıyla haftalarca yüksek miktarda virüs saçar. Dışkıyla bulaşmış tüylerle, ayaklarıyla, kafesler, ayakkabılar ve diğer objelerle virüs taşınabilir. Böcekler ve fareler de virüsü mekanik olarak bir yerden başka bir yere taşıyabilir. Köpekler virüsle bulaşmış objeleri, tüylerini, ayaklarını, hasta köpeğin dışkısını yalamasıyla ağız yoluyla hastalığı alır.


Hastalık belirtileri nelerdir?

Virüs vücuda girdikten sonra 4-6 günlük bir kuluçka süresininden sonra akut hastalık tablosu ortaya çıkar. Köpeğin hasta olup olmadığının anlaşılmasının imkansız olduğu bu 4-6 günlük süre içinde sahiplenilmesi veya satın alınması durumunda ilk birkaç gün içinde hastalık belirtileri görülmeye başlanacak demektir.


Durgunluk, iştahsızlık, kusma ve ishal görülür. Bazı hastalarda yüksek ateş varken bazılarında vücut sıcaklığı ormal olabilir. Karın ağrısı görülebilir. İshal çok belirgin şekilde kötü kokar, mukus ve kan içerir. Kısa sürede dehidrasyon (sıvı kaybı) şekillenir. Anne karnında veya doğumdan hemen sonra virüsü alan yavrularda virüs kalp kasına yerleşebilir. Bu durumda herhangi bir belirti ortaya çıkmadan ölüm gerçekleşir.

Hastalık nasıl teşhis edilir?

İshal ve kusma görülen bütün yavru köpeklerde Parvo’dan şüphelenilmelidir. Hastalarda klinik belirtilerin yanında kan tablosunda akyuvarların sayısında düşüş (lökopeni) görülür. Teşhis için hazır ELISA kitleri mevcuttur. Dışkıdan veya kandan yapılan testle virüs teşhis edilebilir. Virüs alındıktan sonra 3-4 gün içinde dışkıda görülmeye başlanır. Dolayısıyla dışkıda virüs varlığını saptayan testler hastalığın en erken evresinde, hatta belirtiler ortaya çıkmadan önce bile sonuç vermektedir.


Hastalık nasıl tedavi edilir?

Parvo ile ilgili en üzücü durum hastalık belirtileri ortaya çıktığında durumun çoktan ilerlemiş olmasıdır. Virüsü ortadan kaldıracak bir ilaç yoktur. Diğer bütün viral hastalıklarda olduğu gibi semptomatik tedavi uygulanır.

Hastalığın ilk belirtileri hemen hemen bütün hastalıklarda görülen durgunluk ve iştahsızlık olduğu için ilk günlerde önemsiz görünüp ihmal edilebilir. Oysa ilk dakikada bile harekete geçilse hastalığın ölüm oranı 30%-40%’tır. Bu oran süre geçtikçe dramatik olarak yükselir.

Hastalar yoğun ve agresif bir tedavi gerektirir. Hemen hemen bütün vakalarda hastalar yatılı olarak tedavi edilir ve öncelikle sıvı – elektrolit dengesini düzeltmek için serum verilir. İshal ve kusmayı önlemek için ilaçlar kullanılır. Çok şiddetli vakalarda kan veya serum transfüzyonları gerekli olabilir. Septisemi ve diğer bakteriyel komplikasyonları önlemek için antibiyotikler kullanılır. Bağırsak parazitleri varsa uygun ilaçlarla anti-paraziter tedavi de yapılmalıdır.

Genellikle tedavide ilk 3-4 günü atlatan köpeklerde yaşam oranı yüksektir.

Hastalık nasıl önlenir?


Parvovirus çevre koşullarına oldukça dirençli bir virüstür. Normal deterjanlarla temizliğe rağmen aylarca canlı kalabilir. Hasta köpeğin dışkısı içinde ise 1 seneden fazla canlı kalabilir. Hasta hayvanların temas ettiği bütün objeler ve yüzeyler derinliğine temizlenip dezenfekte edilmelidir. En etkili dezenfektan çamaşır suyudur. Çamaşır suyu ile temas eden yüzeyler durulanmadan önce 20 dk. beklenmelidir.


Hastalıktan korunmak için yavru köpeklerde 8 haftalıktan itibaren aşı uygulamak gereklidir. Doğumdan sonraki ilk haftalarda yavrular anneden alınan maternal antikorlar tarafından korunur. Maternal antikorların düşmeye başlayıp aşıların henüz yeterince etkisinin oluşmadığı 2-4 haftalık süre en riskli zaman aralığıdır. Bu dönem yavrudan yavruya, anneden aldığı bağışıklık miktarına ve emzirme süresine göre değişmekle birlikte genellikle 6-20. haftalar arası riskli dönem sayılmaktadır.


Petshoplarda satılan safkan yavru köpeklerin sık sık yer değiştirdiği ve kalabalık gruplar içine girdiği satış öncesi transport ve sergileme dönemleri bu zaman aralığına denk geldiği için bu şekilde sahiplenilen yavru köpeklerde hastalık kapma riski çok yüksektir.


Yavru köpekleri aşı programları tamamlanana kadar diğer köpeklerden sıkı bir şekilde izole etmek ve dışarıda yürütmemek gereklidir.


Hastalığı atlatan köpekleri 2 haftadan önce ve bütün vücut temizliği yapılana kadar diğer köpeklerle bir araya getirmemek gerekir. Virüs iyileşen hastaların dışkısında 2 haftaya kadar görülmeye devam eder, dışkıyla bulaşan tüylerinde ve ayaklarında aylarca canlı kalır.

KÖPEK GENÇLİK HASTALIĞI – DİSTEMPER


Distemper nedir?

Distemper, köpeklerin gençlik hastalığı olarak bilinen, bütün dünyada yaygın ve çok bulaşıcı ölümcül multisistemik bir viral hastalıktır. Paramixovirus familyasına bağlı Morbillivirus sınıfından bir virüs tarafından oluşturulur. İnsanlardaki kızamık virüsü de bu ailedendir. Etken köpekler dışında kurt, tilki, gelincik gibi bazı vahşi hayvanları da etkilemektedir. Son yıllarda aslan gibi büyük kedilerde de hastalık bildirilmiştir.

Distemper virüsü kedilere bulaşmaz. Kedilerin gençlik hastalığı Panleukopenia isimli tamamen farklı bir virüs tarafından oluşturulur.

Soğuğa oldukça dayanıklı bir virüstür. Bu nedenle pek çok bölgede özellikle sonbahar ve kış aylarında hastalık oranı artar. Dezenfektanlar, güneş ışığı ve ısıyla kolayca ölür.

Hastalık nasıl bulaşır?

Distemper hasta hayvandan temas yoluyla veya temas olmaksızın vücut salgılarının (özellikle göz, burun akıntısı, balgam ve dışkı) bulaştığı eşyaların paylaşımıyla diğer hayvanlara geçebilir.


Özellikle aşı olmamış yavrularda 3-6 ay arası yaşta hastalık sık gözlenir ve ölümler genellikle bu dönemdeki hastalarda gerçekleşir. Bağışıklık sistemi zayıflamış yaşlı köpekler de risk grubundadır. Yaşlı köpeklerde genelde hastalığın daha hafif formu gözlenir.

Virüs vücuda girdikten sonra ilk olarak bademciklere ve diğer lenf yumrularına yerleşerek çoğalır. 2-5 gün içinde bütün vücuttaki lenf yumrularına ulaşır. 6-10. Günde virüs kanda görülür. Bu aşamadan sonra akciğerler, bağırsaklar, bazı vakalarda sinir sistemine ulaşır.

Hastalık belirtileri nelerdir?

Hastalık belirtileri köpek virüsü aldıktan sonra 3-6 gün içinde görülmeye başlanır. 7. Günden itibaren hastaların çoğunda 39,5-41C ateş görülür, durgunluk ve iştahsızlık başlar. Gözlerde kızarıklık, gözyaşı ve burun akıntısı görülebilir. 2 hafta içinde hastanın bağışıklık sistemi devreye girerek virüsü yenmeye başlar veya durumu gittikçe kötüleşir. Bu durum anneden aldığı antikorların düzeyine, genetik direncine, aşı olup olmamasına, aldığı virüsün kuvvetine göre değişir.


Durumu kötüye gidenlerde en sık gözlenen belirtiler öksürük ve ishal ve kusmadır. Hastaların büyük kısmında sinirsel bulgular görülmeye başlanır. 7. Günde yükselen ateş bir süre düşer, burun akıntısı ve balgam iltihaplanmaya başladıktan sonra tekrar yükselir. Bu hastalarda iştah tamamen ortadan kalkar. İshale bağlı sıvı – elektrolit kaybı nedeniyle halsizlik görülür. Sinirsel bulgular arasında titremeler, kasılma, yürüyüş bozuklukları, davranış değişiklikleri, ışığa ve sese aşırı hassasiyet, kısmi felçler sayılabilir. Bazı vakalarda hastalık için tipik kabul edilen “sakız çiğniyormuş gibi” hareketler görülebilir. Bazı hastalarda burunda ve ayak tabanlarında hiperkeratosis denilen deri kalınlaşması görülür. Virüs göze yerleşerek retinada bozukluk yaratabilir. Yavrularda kalıcı dişler henüz gelişme aşamasında olduğu için daha sonra iyileşenlerde kalıcı dişlerinde lekelenmeler görülebilir.

Hastalık nasıl teşhis edilir?

Hastalığın tipik belirtilerinin yanında kan tablosunda akyuvar sayısının şiddetli biçimde düşmesi (lenfopeni) Distemper şüphesini kuvvetlendirir. Virüsün kandan veya vücut sıvılarından kesin olarak teşhis edilmesi için ELISA, IFA veya PCR laboratuar testleri yapılabilir.


Hastalığın tedavisi var mıdır?

Köpeklerde Distemper virüsünü öldürecek bir ilaç yoktur. Bu nedenle hastalık semptomatik olarak tedavi edilir. Virüsün zarar verdiği dokularda bakterilerin yerleşmesini önlemek amacıyla antibiyotikler kullanılır. Kusma ve ishalle sıvı kaybedildiği için serum tedavisi uygulanır. Hastanın rahat ettirilmesi, belirtilerin hafifletilmesi ve bağışıklık sistemi virüsle savaşırken hayatta tutulması amaçlanır. Ne yazık ki sinirsel bulgular ortaya çıktıktan sonra tedavinin başarı şansı oldukça düşüktür.


Hastalık nasıl önlenir?

Günümüzde köpekleri bu hastalıktan korumak için çok başarılı aşılar mevcuttur. Anneden ayrıldıktan sonra doğru zamanda doğru aşı takviminin uygulanması, aşı programı bitene kadar diğer köpeklerden ayrı tutulması ve dışarıda yürütülmemesi gereklidir.


Köpeğim Distemper nedeniyle öldü. Yeniden köpek alabilir miyim?


Virüs çevrede köpeğin salgıları ve atıkları olmaksızın birkaç saat içinde kendiliğinden ölür. Işığa, ısıya ve dezenfektanlara çok duyarlıdır. Bu nedenle hasta köpeğin bütün malzemeleri ve temas ettiği yüzeyler doğru şekilde temizlenip çamaşır suyuyla dezenfekte edildikten sonra yeniden köpek sahiplenebilirsiniz.

Köpeğim Distemper geçirip iyileşti. Ne zaman başka bir köpek alabilirim?


Hastalar iyileştikten sonra birkaç aya kadar virüsü saçabilir. Bu nedenle en güvenlisi köpeğiniz sağlıklı görünse bile yeni yavrunun aşıları bitene kadar ikisini ayrı tutmaktır.
Yazan
Bu makaleden alıntı yapmak için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir:
"Köpeklerde Kanlı İshal ve Gençlik Hastalığı" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Vet.Hek.Burçin ÇAVDAR'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır.
Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Vet.Hek.Burçin ÇAVDAR'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.
     34 Beğeni    
Facebook'ta paylaş Twitter'da paylaş Linkin'de paylaş Pinterest'de paylaş Epostayla Paylaş
Yazan Uzman
Burçin ÇAVDAR Fotoğraf
Vet.Hek.Burçin ÇAVDAR
İstanbul
Veteriner Hekim
TavsiyeEdiyorum.com Üyesi4 kez tavsiye edildiİş Adresi Kayıtlı
Makale Kütüphanemizden
İlgili Makaleler Vet.Hek.Burçin ÇAVDAR'ın Makaleleri
► Köpeklerde Cushing’s Hastalığı Vet.Hek.Naile KARAGÖZ GÜRAL
► Kedi Köpeklerde Mantar Hastalığı Belirtiler ve Tedavisi ÇOK OKUNUYOR Vet.Hek.Tolgay AYTAR
TavsiyeEdiyorum.com Bilimsel Makaleler Kütüphanemizdeki 19,976 uzman makalesi arasında 'Köpeklerde Kanlı İshal ve Gençlik Hastalığı' başlığıyla benzeşen toplam 35 makaleden bu yazıyla en ilgili görülenleri yukarıda listelenmiştir.
--
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.


00:34
Top