İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları
İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM KURUMLARI SINIF REHBERLİK PROGRAMI İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI
1. ÇERÇEVE PLANLA İLGİLİ SORULAR:
Yeni Çerçeve Planı Kuşadası’nda 150 ilköğretim, 150 ortaöğretimde görev yapan rehber öğretmenlerimize (Formatör Rehber Öğretmenler) detaylı bir şekilde aktarılmıştır ve daha sonra sizlere fikir vermesi için örnek bir çerçeve planı yapılarak genel müdürlüğümüzün "www.orgm.meb.gov.tr" internet adresinden sizlere ulaştırılmıştır.
Bu konuda sizlerden çok fazla telefon ve mail alınmış ve anlaşılmayan ya da yanlış anlaşılan noktaların olduğu görülmüştür. Bu çerçeve plan, sadece bir örnektir ve her RAM kendi çerçeve planını hazırlayarak çok kısa bir sürede okullara göndermelidir. “İnternete verilen örnek çerçeve planın standart bir çerçeve planı olduğu yani her yerde uygulanabilecek bir çerçeve planı olduğu yanılgısına düşen arkadaşlarımız olduğu görülmüştür. Oysa böyle standart bir çerçeve planı olamayacağı hepimizce açıktır. Buradaki amaç yeni çerçeve planının mantığını anlamak ve kendi çerçeve planlarınızı bu bakış açısıyla ve kendi ihtiyaç, özellik, vb. unsurlara dikkat ederek hazırlamanızdır.
Çerçeve Planda sınıf sütununda verilen kazanımlar programda yer alan Ek–3 de yer alan kazanım işleme sırasına göre verilmiştir. Ama kazanım numaraları programda Tablo–1 (Yeterlik Alanlarına Göre Kazanımların Dağılımı) de verilen numaralara göre verilmiştir.Bu konuda da çok fazla yanlış anlama ve zorlanma olduğu görülmüştür ve kolaylık olması için programın basıma gidecek kopyasına Ek–3 de verilen Kazanım İşleme Sırası tablosuna bir sütun daha eklenerek Tablo-1’de de verilen kazanım numaraları da belirtilmiştir. (Program sizlere ulaşana kadar Ek-1’de ilköğretim kazanım işleme sırası, Ek-2’de ortaöğretim kazanım işleme sırası verilmiştir.)
Bu kazanımlar çerçeve planına yerleştirilirken; rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. çalışmalar ilköğretimde + 3 haftada, ortaöğretimde + 6 haftada yapılabilir. İlköğretimde ki +3’ler ve ortaöğretimdeki +6’larda bir eğitim öğretim dönemine uygun bir şekilde dağıtılabilir (Bu +3 ve +6’ların dönem sonuna ya da belirli bir döneme yığılmamasına dikkat edilmelidir.).
2. VERİLECEK İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM KURUMLARI SINIF REHBERLİK PROGRAMI TANITIM SEMİNERLERİ İLE İLGİLİ SORULAR:
Gerek programa, gerekse sürece ilişkin sizlerden gelen sorular, eleştiri ve önerilerden de yararlanılarak yanlış anlaşılmaya yol açan, net olmayan noktalarla ilgili açıklamaların da yer aldığı, özellikle bu programı kim, kimlere, ne kadar sürede, nerede, nasıl verecek, kim organize edecek, kim sorumlu olacak? vb. sorulara cevap verecek şekilde bir genelge gönderilmiştir ve bakanlığın "http://orgm.meb.gov.tr" internet adresinden de ayrıca sizlere ulaştırılmıştır.
Formatörlerin rehber öğretmenlere vereceği seminer için Öfke Yönetimi, Çatışma Yönetimi, Stres Yönetimi, Sorun Çözme, Sınav Kaygısı Şiddet, Zorbalık, Akran Baskısı, İstismar vb. konularında hazırlanan materyaller 300 İlköğretim Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı formatörlerine ulaştırılmıştır.
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı Tanıtım Seminerlerini ilinizde özel eğitim ve rehberlik şubeleri ve hizmet içi eğitim düzenleyecektir. Her il kendi koşullarına, eğitim öğretim faaliyetlerini aksatmadan kendi planlamasını yapacaktır.
Düzenlenecek İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı Tanıtım Seminerleri ile ilgili Tanıtım Seminer Programı Örnekleri yayınlanan genelgenin eklerinde verilmiştir. Seminer ilin yaptığı planlama çerçevesinde yürütülecektir.
Rehber öğretmenlerin seminerinde ilköğretim ve ortaöğretim için ayrı planlama yapılmayacaktır.
Sözleşmeli olarak çalışan öğretmenler de aynı eğitimi alacaklar.
İl dışından gelecek rehber öğretmenlere harcırah ödemesi il bütçesinden yapılacaktır.
Daha sonra seminerleri tamamlanan rehber öğretmenler il özel eğitim ve rehberlik şubeleri tarafından organize edilerek tüm sınıf ve branş öğretmenlerinin en kısa zamanda bilgilendirilmesi için 2 günlük bir seminer programı hazırlanacak ve bu planlama doğrultusunda tüm sınıf ve branş öğretmenlerine program tanıtılacaktır.
Yanlış anlaşılan bir nokta da sınıf ve branş öğretmenlerin 2 günlük eğitimlerini sadece Kuşadası’nda bu eğitimi alan rehber öğretmenlerin vereceğidir. Bu hem eğitimin çok uzun bir zamana yayılmasına, hem de bu rehber öğretmenlerin kendi işlerinden uzaklaşmasına yol açacaktır. Bizim amacımız bu eğitimin olabilecek en kısa sürede tüm sınıf ve branş öğretmenlerine aktarılarak programın ülke genelinde hızla uygulanmaya başlamasıdır.
Önerimiz seminer programını tamamlayan rehber öğretmenlerin öncelikle kendi okullarında bu tanıtım seminerini vermeleri yönündedir. Bu hem planlama açısından kolaylık sağlayacaktır hem de programın uygulamasını hızlandıracaktır.
3. ETKİNLİKLERLE İLGİLİ SORULAR:
Kuşadası’nda da belirtildiği gibi kazanımları gerçekleştirmek üzere yapılacak etkinliklere ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Hazırlanan etkinlikler belirli aralıklarla genel müdürlüğümüzün “http://orgm.meb.gov.tr” internet adresinden verilmektedir. Hazırlanan bu etkinliklerin kitap halinde basılması yönünde de çalışmalar devam etmektedir. Sizler de istediğiniz kazanımlarla ilgili, etkinlik kriterlerini dikkate alarak etkinlik hazırlayabilirsiniz ve bizimle paylaşabilirsiniz. Ya da kendi kullandığınız etkinlikleri kaynağını belirterek bize gönderebilirsiniz.
Ülke genelinde bu etkinliklerin tüm okullarda standart bir şekilde kullanılması zorunlu değildir. Zaten bu söylem rehberliğin ilkelerine de aykırıdır. Bu etkinlikler sadece sizler için hazırlanmış birer örnektir ve sizler bunları okulunuzun, öğrencilerinizin ihtiyaçlarına göre kazanıma sadık kalarak kazanımı gerçekleştirebilecek şekilde uyarlayabilir ya da yeni bir etkinlik uygulayabilirsiniz.
Yanlış anlaşılan bir diğer nokta da hem programda hem de Kuşadası’ nda verilen eğitimlerde de özellikle vurgulanmasına rağmen verilen etkinliklerin standart olduğu ve değiştirilemeyeceğidir. Değişmeyecek olan kazanım ifadeleridir. Önemli olan o kazanımda ifade edilen becerilerin öğrencilere kazandırılması ve kazanıma ilişkin farkındalık oluşturulmasıdır. Bunun hangi etkinlikle yapılacağı standardize edilemez.
4. KAZANIMLARLA VE KAZANIM İŞLEME SIRASI İLE İLGİLİ SORULAR:
Kazanımlarla ve kazanım işleme sırası ile ilgili de pek çok soru gelmiştir. Programda belirtilen kazanım ifadeleri değiştirilemez. Okulun ve öğrencinin ihtiyaçlarına göre kazanımların işleme sırası ve kazanıma ilişkin etkinlikler değiştirilebilir, bazı kazanımlar işlenmeyebilir, yerine süre olarak kısıtlı bulunan daha fazla ihtiyaç duyulan bir kazanım işlenebilir. Ama bu tip değişiklikler tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil, sınıf öğretmenlerinin önerileriyle rehber öğretmen, yoksa Okul Rehberlik Hizmetleri Okul Yürütme Kurulu veya RAM'dan görevlendirilen Rehber Öğretmenler tarafından okulun ve ve öğrencinin ihtiyaçları göz önünde bulundurarak yapacaklardır.
5. REHBERLİK SAATİ İLE İLGİLİ SORULAR:
Rehberlik programı ortaöğretimde her sınıf düzeyi için 30+6 ders saati olarak düzenlenmiştir. 30 saati kazanımlar için 6 saati ise rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. için kullanılacaktır. Sınıf rehberlik programında yer alan, kazanımların dışındaki faaliyetler için ayrılan 6 saat her okulun kendi ihtiyacına göre ve okul türlerine göre eklemeler yapılarak, 36 haftalık rehberlik saatine yayılabilir.
İlköğretimde ise bir hafta sosyal etkinlik bir hafta rehberlik saati olduğundan rehberlik saatleri her sınıf düzeyi için 15+3 olarak düzenlenmiştir. 15 saati kazanımlar için 3 saati ise rehberliğe ilişkin test, envanter uygulamaları, meslek gezileri, seminer vb. için kullanılacaktır. Sınıf rehberlik Programında yer alan kazanımların dışındaki faaliyetler için ayrılan 3 saat her okulun kendi ihtiyaçlarına göre ve okul türlerine göre eklemeler yapılarak, 18 haftalık rehberlik saatine yayılabilir.
6. REHBER ÖĞRETMENİN GERÇEKLEŞTİRECEĞİ KAZANIMLARLA İLGİLİ SORULAR:
Programda belirtilen Okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek rehber öğretmenler tarafından uygulanacak ilköğretim için 10, ortaöğretim için 16 kazanımla ilgili etkinlikler de hazırlanmaktadır.
Bu kazanımlara ilişkin etkinlikleri okul Rehber Öğretmeni ya da RAM’dan gönderilecek Rehber Öğretmenler uygulayacaktır. Ama sınıf sayısının fazla oluşu, süre yetersizliği, rehberlik saatinin tüm sınıflarda aynı saatte olması, tek rehber öğretmenin olması, RAM’dan rehber öğretmen gönderilememesi vb. sorunlardan dolayı bu kazanıma ait etkinliğin yapılamaması söz konusu olabilir. (İlköğretimde rehberlik saatleri sosyal etkinliklerden dolayı aynı güne ve aynı saate geldiğinden sınıf veya branş öğretmenleri ile ders değişebilecekleri önerilir.) Bu durumda bu ders saatinden sınıf öğretmenleri sorumlu olacak ama bu kazanımları kesinlikle işlemeyecek yerine okulun ihtiyacına göre başka bir etkinlik ya da süresi yetmediği için tamamlanamayan etkinlikler varsa onları uygulayabilirler. Olanaksızlıklar nedeniyle tek tek sınıflara giremeyen rehber öğretmen ise bu konularda daha büyük gruplarla öğle arası, çıkış, hafta sonu vb. zamanlarda daha kısa ama etkin çalışmalar yaparak bu kazanımları işleyebilir. Hatta mümkün olursa bütünlük sağlaması amacıyla bu konularda velilere ve öğretmenlere de uzman desteği de alınarak gerekli çalışmalar yapılabilir.
Programda belirtilen Okul rehber öğretmeni veya RAM’lardan gelecek rehber öğretmenler tarafından uygulanacak ilköğretim için 10 kazanım Ek-3’de, ortaöğretim için 16 kazanım Ek-4’de verilmiştir.
7. DERS DEFTERİNİ KİMİN DOLDURUP İMZALAYACAĞINA İLİŞKİN SORULAR:
Rehberlik saatinden Sınıf rehber öğretmeni sorumlu olduğundan ders defterini hangi etkinlik, hangi kazanım olursa olsun sınıf öğretmenleri doldurarak ve imzalayacaklar. Rehber öğretmenin gerçekleştirdiği kazanımlarda da aynı durum söz konusudur. Sadece rehber öğretmenin o derse girdiğini nasıl belgeleyeceği konusunda sorun vardır. Bu konuya daha sonra açıklık getirilecektir.
8. HAZIRLIK, 12.SINIF VE BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIFLARDA NASIL UYGULANACAĞI İLE İLGİLİ SORULAR:
Hazırlık sınıfları için 8. ve 9. sınıf kazanımlarından öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak kazanımlar seçilerek yeni bir liste yapılacaktır.
Bu yıl okullarımızda henüz 12. sınıf olmadığından 11. ve 12. sınıf kazanımlarından seçilerek 11. sınıf kazanım listesi yeniden oluşturulabilir. Zaten 12. sınıftaki birçok etkinlik 11. sınıftaki etkinlikleri pekiştirmek üzere hazırlanmıştır. Böylece herhangi bir eksiklik yaşanmayacaktır. Ama bu değişiklikler de tıpkı diğer değişiklikler gibi tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil okul rehber öğretmeni tarafından yoksa okul rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından yapılacaktır. Böylece okulda bir bütünlük sağlanacaktır.
İlköğretimdeki birleştirilmiş sınıflarda da aynı mantıkla hareket edilecektir. Hangi sınıflar varsa bunlara ait kazanımlardan öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak seçilecek ve yeni bir liste yapılacaktır.
9. PROGRAMIN FARKLI OKUL TÜRLERİNDE NASIL UYGULANACAĞI İLE İLGİLİ SORULAR:
Programdaki bazı kazanımlar ve bunlara ilişkin etkinlikler her okul türüne uymayabilir. Özel statüsü olan okullar dışında kalan tüm okullarda bu etkinlikler uygulanacaktır. Farklı okul türlerinde de öğrencilerin gelişim özellikleri ve ihtiyaçları, okulun özellikleri göz önünde bulundurularak uygun kazanımlar seçilerek uygun etkinlikler yapılabilir. Ama bu düzenlemeler ve değişiklikler okul rehber öğretmeni tarafından yoksa rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından yapılmalıdır. Böylece okulda bir bütünlük sağlanacaktır.
10. SINIF ÖĞRETMENİN HAZIRLAYACAĞI PLANLARLA İLGİLİ SORULAR:
İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programına ilişkin planlama ve uygulamaların sorumluluğu öncelikle sınıf rehber öğretmenlerine aittir. Okul rehber öğretmenleri ve RAM’daki rehber öğretmenlerin müşavirlik görevi vardır. Sınıf rehber öğretmenleri rehberlik saati için tıpkı diğer dersler için hazırladıkları gibi yıllık çalışma planı hazırlayacak ve okul müdürüne sunacaklar. İlköğretim ve ortaöğretim için birer sınıf rehberlik yıllık plan formatı hazırlanarak orgm.meb.gov.tr adresine verilmiştir.Sınıf rehber öğretmenleri yıllık planlarını hazırlarken programın içerisinde yer alan ve yıl içerisinde işleme sırasını gösteren tabloları kullanacaklardır Sınıf öğretmenleri yıllık çalışma planlarını ilköğretim ve ortaöğretim kurumları rehberlik programına göre ve okul rehber öğretmeninin hazırladığı çerçeve planının sınıf sütunundan da yararlanarak hazırlayacaktır. Programın tamamen okunması ve tabloların incelenmesi bu çalışmalarda kolaylık sağlar.
Tüm etkinlikler hazır olmadığından yıllık planlarına etkinlik adlarını değil kazanım numaralarını yazabilirler. Aylık rapor diye bir uygulama yok ama okul rehber öğretmeni uygulamaların ne durumda olduğuna ilişkin aylık bir toplantı yaparak durum değerlendirmesi yapabilir.
11. DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ SORULAR:
Programda verilen değerlendirmeye ilişkin örnek formlar her etkinlik sonunda uygulanacak diye bir sonuç çıkarılmamalıdır. Bilindiği üzere rehberlikle ilgili kazanımların birçoğu 40 dakika gibi kısa sürede kazandırılıp ölçülebilecek nitelikte değildir. Bazı kazanımlar bir olgunlaşma süreci istemektedir. Bazılarını gözlem yoluyla ölçebilirken bazıları için herhangi bir ölçek kullanmak gerekebilir. Değerlendirmede hangi kazanımların hangi yöntemle değerlendirileceği konusunda da karar yine tek tek sınıf öğretmenleri tarafından değil okul rehber öğretmeni tarafından, yoksa okul rehberlik hizmetleri okul yürütme kurulu tarafından alınmalıdır. Böylece okulda da bir bütünlük olacaktır.
Burada asıl amaç; sınıf rehber öğretmenlerinin bu kazanımın öğrenciler tarafından ne ölçüde kazanıldığını, etkinliğin ne ölçüde uygulanabildiğini ve karşılaşılan güçlüklerle ilgili geri bildirim vermesidir. Bu geri bildirimleri her etkinliğin altında yer alan değerlendirme bölümüne de yazabilir gerekiyorsa okul rehber öğretmeni ile de bu geri bildirimleri paylaşabilir.
12. SINIF REHBER ÖĞRETMENİNİN HAZIRLAYACAĞI YILSONU RAPORLARI İLE İLGİLİ SORULAR:
Sınıf rehber öğretmenleri yılsonu raporu hazırlayarak bunları okul müdürüne yada sorumlu okul müdür yardımcısına teslim edeceklerdir. Bu raporların hazırlanmasında ölçme değerlendirme formlarından ve etkinlik değerlendirme bölümüne yazılan geribildirimlerden yararlanılabilir.
13.OKUL REHBER ÖĞRETMENİNİN HAZIRLAYACAĞI YILSONU RAPORLARI İLE İLGİLİ SORULAR:
Ram’lar her yıl olduğu gibi okullara yılsonu rehberlik raporu ile ilgili matbu bir form göndereceklerdir. Bu formda yeni çerçeve planı doğrultusunda yeni düzenlemeler yapılması gerekecektir. Okul rehber öğretmenleri yılsonu raporlarını bu formata göre hazırlayıp göndereceklerdir.
K.Ayla SIRIKLI
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sınıf Rehberlik Programı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Psk.Ayla SIRIKLI'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Psk.Ayla SIRIKLI'nın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
